DOGGERLAND WERD NOORDZEE

Voor drie jaar omstreeks deze tijd zagen we Arnout Hauben in zijn voortreffelijke reportagereeks ‘Rond de Noordzee’ waarin Arnout en gezellen helemaal rond de Noordzee reizen, op zoek naar verrassende verhalen van vroeger en nu. En vertellen kan ie, die Arnout …

* 8.500 jaar geleden verdween de verbinding met het vasteland samen met de gletsjers uit de laatste ijstijd. Een volledig land, groter dan Groot-Brittannië zelf, werd in die tijd van de kaart geveegd. Doggerland, het Atlantis van Europa.

* In het mesolithicum, de middensteentijd die begon vanaf 10.500 v. Chr., was er een land dat zich uitstrekte van de oostkust van Groot-Brittannië tot aan Nederland, de westkust van Duitsland en Jutland.

* Dit groene land werd gekenmerkt door 16.000 kilometer aan lagunes, wadden, stranden, rivieren, moerassen en meren.

* De Theems, de Seine, de Rijn, Schelde en Maas stroomden als één grote superrivier doorheen dit land dat later Doggerland genoemd zou worden.

* Dit land vormde het perfecte recept voor vruchtbare gronden, rijk aan fauna en flora. Doggerland zou wel het rijkste jachtgebied van heel Europa geweest kunnen zijn, waardoor het duizenden jaren lang dan ook dichtbevolkt was, tot het in 6.500 v. Chr. onder het wateroppervlak verdween.

* De mens had in die tijdig weinig of niets met dat proces te maken. Het stijgende zeeniveau lag immers aan de basis van het verzinken van Doggerland. De laatste ijstijd liep op zijn einde en het ijs van de smeltende gletsjers die Scandinavië bedolven, kwam in zee terecht. Het zeeniveau steeg hierdoor met 120 meter.

* Dit bracht op zijn beurt een postglaciale opheffing teweeg. Het land dat eens door ijs bedekt werd, kwam uiterst langzaam weer hoger te liggen in het zeewater door het afnemende gewicht.

* In de gebieden rondom deze opheffing vond dan weer een postglaciale daling plaats. Zo verdween in 6.500 v. Chr. het grootste deel van Doggerland onder water en werd Groot-Brittannië afgescheiden van het continentale Europa.

Slechts een klein deel van Doggerland (zie illustratie rood), een eiland ter grootte van Denemarken, bleef na deze overstromingen boven water. Dat wordt nu nog Doggersbank genoemd, een erg ondiep gedeelte in de Noordzee.

* Dat overgebleven stukje land werd getroffen door een mega-tsunami en aardverschuivingen. Deze aardverschuivingen, de grootste die ooit hebben plaatsgevonden, dienden de genadeklap toe aan de overblijvende beschaving van Doggerland in 6.200 v. Chr.

• Het is best mogelijk dat ‘de mythe van Atlantis’ uit de verhalen van het verdwenen Doggerland ontsproten is.