de Dode Zeerollen

In februari 1947 stuitte een bedoeïen in een grot nabij Qumran op een aantal rollen. Zonder idee van de onschatbare waarde, verkocht hij ze door aan een antiekhandelaar. Pas later zou blijken dat zijn vondst dé archeologische ontdekking van de 20^ste eeuw was.

De rollen, intussen bekend als de Dode Zeerollen, geven ons een uniek inzicht in het Jodendom tussen 3e eeuw v.Chr. tot de 1e eeuw n.Chr.

* In elf grotten vlakbij de Dode Zee zijn tussen 1947 en 1956 in totaal meer dan 900 documenten gevonden. Ze bevatten voornamelijk Hebreeuwse teksten uit de ontstaansperiode van het Jodendom en zijn de oudste Bijbelse teksten die ooit gevonden zijn.

* Ruim 2.000 jaar zijn de rollen bewaard gebleven in de stabiele omgeving van de grotten vlakbij de Dode Zee. Tegenwoordig worden de rollen bewaard in een speciaal archief, waar ze nauwlettend in de gaten worden gehouden.

– De grot nabij Qumran waar de Dode Zeerollen gevonden zijn (foto: Flickr)

* De Dode Zeerollen kunnen grofweg ingedeeld worden in Bijbelse werken en overige religieuze teksten die niet in de bijbel staan, waaronder commentaren, wetten, poëzie en hymnen. De Bijbelse teksten komen grotendeels overeen met de grondtekst van de joodse Bijbel.

– Een unieke rol gevonden in Grot 3. Anders dan de overige Dode Zeerollen, is de tekst van deze rol geschreven op metaal in plaats van perkament of papyrus. De tekst is geschreven in een vierkantsvormig script in het vroeg-Hebreeuws. (foto/tekst: Het Drents Museum)

* Naast de teksten die overeenkomen, zijn er ook teksten ontdekt die nog niet eerder bekend waren en dus niet voorkomen in de Bijbel. Dit geeft aan dat de inhoud van de Bijbel nog niet definitief vastgesteld was rond het begin van onze jaartelling.

* De Dode Zeerollen werpen ook nieuw licht op apocalyptische werken, reflecties op het einde van de wereld. Ook zijn er nieuwe verhalen over Bijbelse figuren aan het licht gekomen, zoals Abraham en Noach. Eén hiervan legt uit waarom God Abraham vroeg om zijn enige zoon Izaäk te offeren.

Aardewerken bord, kom, drinkbeker, vaas, kan, kannetje, kookpot en voorraadkruik uit Qumran, eerste eeuw v. Chr. – 68 n. Chr.

* Ook gevonden objecten uit de nederzetting in Qumran geven een beeld van de Bar Kokhba Opstand (132-136), een opstand van Joden tegen de Romeinen die hen overheersten. Joodse vluchtelingen zochten toen hun toevlucht in de grotten rondom Qumran en lieten daar hun sporen na.

 

* Over de relevantie van de teksten als bron voor het ontstaan van het Christendom bestaat veel discussie. Toch moeten de rollen niet gezien worden als bron van het Christendom. Hoewel de teksten gaan over het leven ten tijde van Jezus, wordt de zoon van God, of zijn volgelingen nergens bij naam genoemd.

*** De Zoon van God komt wel in de rollen voor, maar die term verwijst niet naar Jezus.

* De lange tijd, zo’n vijftig jaar, tussen de spectaculaire vondst en de uiteindelijke openbaring van de teksten heeft tot veel kritiek geleid. In die tijd hadden slechts een handvol specialisten toegang tot de teksten, die weinig naar buiten brachten over de inhoud ervan. Geruchten deden zelfs de ronde dat het Vaticaan de inhoud geheim wilde houden. Pas in 1990 besloot een nieuwe hoofduitgever de rollen openbaar te maken.

• (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)