HET EINDE VAN DE ADELAAR

Op 17 oktober 1897 schreef de Zweedse ballonvaarder Salomon August Andree voor het laatst in zijn dagboek. Pas drieëndertig jaar later werd het dagboek gevonden en werd duidelijk wat de ballonvaarder en zijn mede-expeditieleden tijdens een gevaarlijke expeditie in 1897 allemaal hadden meegemaakt.

** Salomon August Andree maakte met de Svea, zijn eigen ballon, in totaal negen vluchten. Hij stak onder meer de Oostzee over en kon een hoogte van vijf kilometer bereiken. Dat smaakte naar meer.

** Vanaf Spitsbergen wou hij via de noordpool naar Alaska vliegen. Henri Lachambre in Parijs bouwde een nieuwe ballon: de Örnen (adelaar). Die had een diameter van twintig meter en een volume van bijna 5000 m³, gevuld met waterstof.

** De Zweedse media stonden echter sceptisch tegenover de plannen van de ballonvaarder. Alfred Nobel  (die van het buskruit), één van de belangrijkste geldschieters van de expeditie, bleef Andree echter steunen. De ballon werd nog groter gemaakt.

** Op 30 mei 1897 landden Andree en zijn expeditieleden opnieuw op Spitsbergen. 11 juli begonnen de drie mannen aan hun tocht.

** Meteen na de start ging het al mis. Een van de touwen waarmee de vlieghoogte en de richting van de ballon wordt geregeld, ging verloren. Ballast werd overboord gegooid om niet in zee te storten.

** Vier dagen na hun vertrek werd een postduif gevonden met het bericht dat de expeditie 82°2′ NB had bereikt. Daarna bleef het angstvallig stil.

** Pas in 1930 , 33 jaar later, werd duidelijk dat de ballon was neergestort. Bij Kvitøya ten oosten van Spitsbergen werd een boot gevonden met de lijken van de drie mannen erin, evenals logboeken, dagboeken en foto’s van de tocht.

** Uit de aantekeningen bleek dat de wind de ballon ongewenste richtingen had opgestuurd. Uiteindelijk was de ballon op 14 juli op het ijs geland.

** Het drietal ballonvaarders had vervolgens geprobeerd  met sleeën en een boot Frans Jozefland te bereiken. Westwaartse drift van het ijs maakte dit echter onmogelijk.

** Oktober 1897 bereikten de mannen uiteindelijk Kvitøya. Daar zijn ze alle drie omgekomen. De laatste aantekening dateert van 17 oktober.

** De lichamen van de expeditieleden werden overgebracht naar Zweden. Erg veel Zweden kwamen hen in Stockholm de laatste eer bewijzen.

**  In Andrees geboortedorp Gränna wordt ter ere van de ballonvaarder nog ieder jaar een ballondag gehouden.       (naar een verhaal in Historiek)