mORGEN quatorze juillet 14 juli 1789

Frankrijk herdenkt morgen donderdag de Bestorming van de Bastille. Op quatorze juillet 14 juli 1789 werd deze gevangenis in Parijs door de burgerij bestormd. De bestorming van het kasteel luidde het begin in van de Franse Revolutie.

Klassenverschil

Wantrouwen van de ‘gewone bevolking’ ten opzichte van koning en de aristocratie was de hoofdoorzaak van de bestorming van de Bastille.

* De populaire minister Jacques Necker werd ontslagen. Radicalen riepen de bevolking op zich te wapenen. Ook gematigden, die vreesden dat de koning buitenlandse huursoldaten die net buiten de stad gelegerd waren, in zou zetten, besloten gehoor te geven aan deze oproep.

* Er werd meteen een comité opgericht, het stadhuis van Parijs werd bezet en de ruim 30.000 wapens die men in de kelder aantrof, werden uitgereikt aan de kersverse militieleden. Ook op andere plekken in de stad werden wapens in beslag genomen.

* In de Bastille bevond zich eveneens een grote hoeveelheid kruit en wapens. De gouverneur geraakte in paniek bij het zien van de gewapende mensenmassa in de stad, en reageerde. Er vielen 98 doden en 73 gewonden. Daarna keerde de rust weer.

* Bij het zien van de mensenmassa én de buitgemaakte kanonnen besloot de gouverneur een wapenstilstand af te kondigen. Hij opende de poorten. De gouverneur werd meteen overmeesterd en door een woedende menigte onthoofd.

        bestorming van de Bastille … even aanklikken

Terugkijkend op de periode concluderen historici dat een groot klassenverschil en honger de belangrijkste oorzaken waren voor de Franse Revolutie, die dus met de bestorming van de Bastille begon.

* Hoewel de economie groeide had de gewone man er geen voordeel van. Ook de boeren waren ontevreden. Zij ageerden onder meer tegen de belastingen die ze moesten betalen en die terechtkwamen bij de in hun ogen veel te machtige grootgrondbezitters. Toen in 1787 bleek dat de Staat bankroet was, wekte dit nog grotere ergernis op.

* Tijdens de bestorming van de Bastille zaten er slechts zeven gevangenen opgesloten in de gevangenis. De gevangenen werden door de bestormers bevrijd en als een soort trofee door de straten gevoerd. De val van de Bastille werd beschouwd als een overwinning van het volk.

* Het bericht over de bestorming van de Bastille verspreidde zich snel en sloeg de revolutie ook toe in de provincies. Veel burgers vielen de aristocratie aan stalen hun bezittingen. Een week na de bestorming werd ook het stadhuis van Straatsburg geplunderd.

*** De Franse revolutie zou uiteindelijk tien jaar duren. Napoleon Bonaparte pleegde toen (1799) een staatsgreep en sleepte Frankrijk mee de zogenaamde Napoleontische tijd in.

*** 14 juli zou pas bijna een eeuw later de officiële nationale feestdag van Frankrijk worden. Pas als de impact van de Franse Revolutie echt duidelijk was geworden. “Als er ooit een schot werd gehoord in de wereld dan was dat het schot waarmee de Parijzenaars de Bastille neerhaalden.”