‘De Leeuw van Vlaenderen’
Hendrik Conscience. Met zijn historische verhalen in het Nederlands creëerde hij in de 19de eeuw een nieuw publiek van lezers en wilde hij de Vlamingen meer zelfvertrouwen geven om – tegen de dominante Franse cultuur in – voor hun eigen taal en rechten op te komen.
* Tegelijk bleef Conscience zijn leven lang een voorstander van het Belgische staatsbestel, in tegenstelling tot anderen die Vlaanderen liever zagen aansluiten bij Nederland.
* Hendrik Conscience, zwak en ziek in zijn jeugd, werd in die tijd door zijn moeder overstelpt met Antwerpse verhalen. Dat ontwikkelde zijn denken en zijn fantasie. Op de speelplaats was hij voor zijn vriendjes een kei van een verteller.
* Door zelfstudie bracht hij het tot hulponderwijzer en klerk en andere baantjes bij stad en staat. Tot hij definitief schrijver werd.
* De besnorde Consciense schreef vooral historische romans, waarbij hij roemrijke episodes uit de Vlaamse en Belgische geschiedenis behandelde.
* Zijn meesterwerk, De Leeuw van Vlaenderen (1838) is ook veruit zijn bekendste werk. Hij schreef het op zijn 26ste, doordrenkt van romantiek en Vlaamsgezindheid.
* Conscience schreef nog tientallen andere historische romans, waaronder In ’t Wonderjaer (1837) en Jacob van Artevelde (1849).
* Omdat zijn moeder uit de Kempen afkomstig was, bracht hij ook veel tijd door op het platteland, waar hij inspiratie vond voor populaire landelijke verhalen zoals De loteling (1850) of De kerels van Vlaanderen (1871). In Zoersel kun je nog steeds ‘het Boshuisje’ bezoeken.
* Illustratief voor zijn Vlaams-Belgische houding is dat hij in opdracht van de overheid een Geschiedenis van België schreef (1845), die hij opdroeg aan Leopold I.
* Met zijn historische romans wilde hij de Vlamingen doen lezen over hun eigen geschiedenis en in hun eigen taal, maar ook buiten de literatuur nam Conscience het op voor het Nederlands en de positie van de Vlamingen in de jonge staat België.
* Zijn werk was van grote invloed op de Vlaamse Beweging.
* Conscience genoot bij leven en na zijn dood een erg grote waardering in binnen- en buitenland. Zijn standbeeld, dat vandaag nog steeds op het naar hem genoemde plein in Antwerpen staat, werd nog tijdens zijn leven onthuld (in 1881). Duizenden mensen namen aan de festiviteiten deel.
* Conscience ontving tot twee keer toe de Staatsprijs voor Vlaamse Letterkunde (1854 en 1869). Hij werd 71.
* In 2005 werd hij genomineerd voor de titel ‘De Grootste Belg’. Hij eindigde op de 10de plaats.
*** Onze Ludo Helsen is een gelauwerde Consciencekenner.