103 jaar algemeen stemrecht
* Het was een vernedering. Je gaat stemmen op verkiezingsdag en je krijgt één stembiljet. De persoon die na je komt, krijgt er drie. Hij heeft immers wel de kans gehad om te studeren en hij heeft meer bezittingen. Daardoor is zijn stem drie keer meer waard dan de jouwe.
* Maar de vernedering kon nog schrijnender. Je gaat met je echtgenoot op zondagvoormiddag naar de mis. Hij mag daarna zijn stem uitbrengen, terwijl jij, omdat je een vrouw bent, beter direct naar huis gaat – allicht om het middagmaal te bereiden.
We vergeten al te gemakkelijk dat het nog maar 103 jaar geleden is dat die vernederingen ophielden.
* Vandaag, 16 november 2022 , is het 103 jaar geleden (1919) dat de mannelijke inwoners van dit Belgenland voor het eerst hun stem mochten uitbrengen op basis van gelijkheid. Voortaan zou de stem van elke burger even luid klinken. Tenminste, als je een man was.
* De vrouwelijke inwoners van ons land zouden nog dertig jaar moeten wachten om hun stem te laten horen voor de parlementsverkiezingen.
* Onmiddellijk na Wapenstilstand, 11 november 1918, had koning Albert nochtans gesteld dat we allemaal op dezelfde manier geleden hadden onder de oorlog en dat we daarom voortaan dezelfde rechten zouden hebben.
* Vrouwen hadden evenzeer geleden onder de Duitse bezetting als mannen. Verpleegster Gabriëlle Petit verzamelde cruciale militaire informatie en werd zonder pardon gefusilleerd door de Duitsers.
* Maar haar seksegenoten mochten op 16 november 1919 nog steeds niet stemmen, tenzij hun echtgenoot in de oorlog was gesneuveld. En dan verloren ze dat stemrecht weer als ze als prostituee hadden gewerkt, of bekend waren als ‘overspelige vrouw’. Over ‘overspelige mannen’ heeft de kieswet het nooit gehad.
* Het algemeen stemrecht is vandaag 103 jaar oud, en het is duidelijk dat niet alle democratische problemen zijn opgelost. Die problemen zijn ook niet erger geworden.
* Honderd jaar geleden vreesde men nog dat het ‘gewone’ volk niet genoeg verstand had om rationeel te kiezen, waardoor volksmenners vrij spel zouden krijgen. Helaas moesten we in de jaren 30 van de vorige eeuw vaststellen dat ook de zelfverklaarde elite niet immuun bleek voor de fatale aantrekkingskracht van totalitaire leiders.
* In hedendaagse discussies gaat het opvallend genoeg alle richtingen uit. In het ene geval pleit men voor méér verkiezingen, in het andere wil men dat de mensen thuisblijven.