Vandaag 9 mei ‘Dag van Europa’

Vandaag is het de ‘Dag van Europa’. De ‘Dag van Europa’ (of ‘Europadag’) wordt in de EU-landen sinds 1985 op 9 mei gevierd om stil te staan bij het feit dat op die datum in 1950 de Franse minister Robert Schuman in een ambitieuze verklaring aangaf dat er een supranationale Europese organisatie moest worden opgericht, die later zou uitgroeien tot de Europese Unie.

* De top van Milaan besloot in 1985 om 9 mei uit te roepen tot de ‘Dag van Europa’.
De ‘Dag van Europa’ geniet weinig bekendheid. Alles begon dus op 9 mei 1950 slechts vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog .

* Er zijn maar weinig Europese burgers die weten dat op 9 mei 1950 de aanzet werd gegeven voor de eenwording van Europa, op een moment dat, zoals bekend, heel Europa vreesde voor een derde wereldoorlog.

* Op die bewuste dag werd de pers om 18u. op het Franse Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Quai d’Orsay bijeengeroepen voor een “mededeling van het hoogste belang”.

De eerste regels van de verklaring van 9 mei, die door Jean Monnet was opgesteld en door Robert Schuman, de Franse Minister van Buitenlandse Zaken, aan de pers werd voorgelezen en toegelicht, maakten meteen duidelijk hoe ambitieus hun plan was.

“Door de gezamenlijke productie van de oorlogsindustrieën onder gezag te plaatsen van een nieuwe Hoge Autoriteit, wier beslissingen bindend zijn voor Frankrijk, Duitsland en de andere landen die zich aansluiten, legt dit voorstel de eerste concrete fundamenten voor een Europese federatie, die onontbeerlijk is voor het handhaven van de vrede.”

* Er werd dus voorgesteld een supranationale Europese organisatie op te richten voor het beheer van de grondstoffen die op dat moment de basis van alle militaire macht vormden: kolen en staal.

* Maar de twee landen die hun nationale zeggenschap over de ‘zenuw van de oorlog’ moesten opgeven, hadden elkaar nog maar enkele jaren daarvoor op leven en dood bevochten in een gruwelijk conflict dat niet alleen grote materiële, maar vooral ook enorme geestelijke schade – haatgevoelens, wrok en vooroordelen – had nagelaten.

* * Om te beseffen hoe ongekend grootmoedig dit gebaar was, zou men vandaag de dag moeten denken aan een soortgelijk initiatief tussen Russen en Oekraïners, Israëliërs en Palestijnen, Serviërs en Bosniërs of Tutsi’s en Hutu’s: alleen was de schaal nog veel groter en werden de wonden veel dieper.