Thomas More (Geel)

Als filosoof, jurist, staatsman en humanist was de Engelsman Thomas More (1478-1535) een van de belangrijkste figuren van de turbulente periode waarin Europa zich aan het begin van de zestiende eeuw bevond.

* Thomas More schetste in zijn Utopia (1516) een ideale samenleving, waar geen privébezit bestaat en religieuze tolerantie heerst. De invloed van het werk was groot. Hoe kwam men tot geluk in Utopia? is een van de belangrijkste humanistische schrijfsels.

*** More correspondeerde met Erasmus en andere geleerden over klassieke en christelijke auteurs, de opvoeding van koningen, en het toepassen van de rede.

** In zijn beroemde werk Utopia beschrijft More de problemen waar zijn wereld op dat moment mee kampte. Religieuze twisten verscheurden het continent. Koningen en staten wisten hun macht steeds meer uit te breiden en begonnen dure, zinloze oorlogen.

** In Engeland verloren boeren hun land omdat de gemeenschappelijke grond steeds meer in handen kwam van rijke grootgrondbezitters. Het strafrecht was inhumaan en medemenselijkheid was ver te zoeken.

** Tegelijkertijd was hij als staatsman en devoot katholiek betrokken bij het vervolgen van protestanten. Vanwege zijn verzet tegen koning Hendrik VIII werd More op 6 juli 1535 geëxecuteerd.

** In More’s boek vertelt een reiziger over een eilandstaat, gelegen in de Nieuwe Wereld, waar de zaken veel beter geregeld zijn. Alle materiële zaken worden gedeeld door de bevolking. Iedereen werkt een aantal uur per dag en besteed de rest van de tijd aan cultuur en onderwijs.

** Vrouwen en mannen zijn in veel opzichten gelijk aan elkaar. Alle godsdiensten hebben dezelfde rechten en zelfs atheïsme is toegestaan. Oorlog moet zoveel mogelijk vermeden worden en niet geromantiseerd.

** Het is altijd twijfelachtig gebleven in hoeverre More het ideaalbeeld van Utopia (lees ook onderaan) zelf onderschreef. Over het algemeen wordt aangenomen dat More inzag dat Utopia te ver van de werkelijkheid afstond en daarom een praktischer standpunt innam in zijn functie.

Het boek is ook in latere eeuwen populair gebleven, hoewel de hoge mate aan idealisme tegenwoordig vaak verdacht is. Vandaar ook de uitdrukking  ‘het is een utopie‘ – een onbereikbaar iets.

 

*** Op 6 juli 1535 dus stierf More in Tower Hill. Het was geen natuurlijke dood, maar een executie op bevel van de Engelse koning. In 1528 had Thomas More  een conflict gekregen met Hendrik VIII, dat geëscaleerd was.

* Zo sprak More zich uit tegen de voorgenomen scheiding van Hendrik VIII met Catharina van Aragon. Hierna distantieerde de koning zich van de kerk, waarna Thomas More in 1532 ontslag nam als Lord Chancellor.

* Het conflict laaide hoog op en op 17 april 1534 liet Hendrik VIII zijn opponent in de Tower van Londen opsluiten. Na ruim een jaar gevangenschap werd Thomas More op 6 juli 1535 onthoofd.

*** Hendrik VIII scheurde zich even later af van Rome en stichtte een nieuwe kerkgemeenschap. De meeste gelovige Engelsen zijn nog steeds Anglicanen, volgers van de Engelse kerk.

*** Maar opgelet, Thomas More is in feite nog springlevend, want ..Thomas More is een Vlaamse katholieke hogeschool, lid van de Associatie KU Leuven.

*** Ze ontstond bij de start van het academiejaar 2012-2013 door de fusie van Lessius Antwerpen, Lessius Mechelen en Katholieke Hogeschool Kempen. De maatschappelijke zetels bevinden zich in Mechelen (Thomas More Mechelen-Antwerpen vzw) en in Geel (Thomas More Kempen vzw).

* De hogeschool biedt professionele bachelors en graduaten aan op 11 campussen in 7 gemeenten in de provincie Antwerpen. Vier in Mechelen, twee in Antwerpen, één in Sint-Katelijne-Waver en vier in de Kempen.

* In de Kempen gaat het om vier campussen, waarvan Geel de grootste is. Naast Geel zijn er campussen in Lier, Turnhout en Vorselaar.

* Deze 4 campussen vormen een apart geheel binnen de Thomas More groep. De vier campussen samen bieden onderwijs aan 7.505 studenten en tellen 778 personeelsleden.

** In Geel worden ook enkele academische opleidingen georganiseerd door de KU Leuven, namelijk voor Biowetenschappen (met verschillende afstudeerrichtingen) en bachelor in de Industriële wetenschappen.

 

*** Voor wie er maar niet genoeg van krijgt, nog het volgende …

Thomas More zelf vatte zijn beroemde boek Utopia als volgt samen:

* Het eiland heeft een verscheidenheid van godsdiensten. Niet alleen van streek tot streek lopen die uiteen, maar zelfs binnen het bestek van één stad. Er zijn Utopiërs die de zon, anderen die de maan of een der planeten als godheid aanbidden. Er zijn er ook die een mens uit oude tijden, iemand die uitzonderlijk goed of uitzonderlijk beroemd is geweest, als een godheid vereren, zelfs wel als de hoogste god. Maar de grote meerderheid is daar veel te verstandig voor, en gelooft aan geen van deze goden, maar aan één goddelijk wezen, verborgen, eeuwig, onmetelijk, ondoorgrondelijk, dat op een wijze die boven het menselijk begrip gaat, de ganse wereld door woont.

* Trouwens ook alle anderen, hoezeer uiteenlopend van geloof, stemmen toch op dit punt met hen overeen, dat zij één godheid als de hoogste beschouwen, de werkmeester en bestierder van het heelal; hem duiden zij allen gelijkelijk in hun landstaal aan als Mithra.

* Het verschil is, dat de ene deze, de andere die godheid voor Mithra houdt. Maar welke godheid het ook zij die men als de hoogste beschouwt, hierin stemmen allen weer overeen, dat het in wezen zijn kracht en majesteit zijn, waaraan overal, waar ook ter wereld, de schepping wordt toegeschreven.