DE BERLIJNSE MUUR (deel 2)
De Berlijnse muur was een 45,3 kilometer lange muur die West- en Oost-Berlijn van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 scheidde. Het is een van de bekendste symbolen van de Koude Oorlog, het IJzeren Gordijn en de Duitse opdeling. Waarom werd de Berlijnse muur gebouwd?
* Als de Tweede Wereldoorlog in 1945 tot een eind is gekomen, wordt Duitsland volgens de afspraken die gemaakt zijn tijdens de Conferentie van Jalta opgedeeld in vier bezettingszones.
* De geallieerde landen Frankrijk, Sovjet-Unie, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten krijgen ieder een deel van het land toegewezen dat ze voorlopig zullen besturen.
* Het gebied rondom de voormalige hoofdstad van Duitsland, Berlijn, hoort bij de Sovjet-Unie, maar de stad zelf is ook verdeeld in vier sectoren.
* Op 2 oktober 1949 wordt in Oost-Duitsland de Deutsche Demokratische Republik (DDR) opgericht. Vanaf de oprichting vertrekken veel inwoners van de DDR naar West-Duitsland. Dat deel van het voormalige Duitse Rijk doet het economisch goed, onder meer door de invoering van de Deutsche Mark.
* Sovjet-leider Nikita Chroesjtsjov besluit in 1961 dat de leegloop van de DDR definitief tot een eind moet komen. Net als secretaris-generaal van de SED Walter Ulbricht is hij van mening dat er een muur gebouwd moet worden.
* In de nacht van 12 op 13 augustus wordt een begin gemaakt met de bouw van de Berlijnse Muur. In enkele weken wordt een zwaarbewaakte betonnen hindernis opgeworpen. (zie vorige bijdrage)
* Grenswachten krijgen het bevel te schieten op personen die over de muur naar West-Berlijn proberen te vluchten.De strenge bewaking kan echter niet voorkomen dat sommige inwoners van de DDR toch proberen over de muur te vluchten.
° Naar schatting worden er tijdens de bijna dertig jaar dat de muur bestaat tweehonderd vluchtelingen gedood.
* De Amerikaanse president John F. Kennedy bezoekt Berlijn op 23 juni 1963 en toont zich solidair met de inwoners van Berlijn door in zijn toespraak Ich bin ein Berliner te roepen. Vijf maanden later wordt hij vermoord in Dallas.
* Jaren later (1987) bezoekt een andere Amerikaanse president het verdeelde Berlijn: Ronald Reagan. Vanaf een platform met uitzicht op de muur roept hij de Sovjet-president Michail Gorbatsjov op de muur neer te halen.
*** 9 november 1989 (mijn vrouw werd 44, een ijkpunt) maakt DDR-politicus Günter Schabowski tijdens een persconferentie bekend dat de DDR haar grenzen zal openen.
* Als een journalist hem vraagt wanneer het vrije reizen van kracht wordt, antwoordt hij: “Sofort, unverzüglich” (onmiddellijk).
* Oost-Duitsers trekken hierop massaal naar de Muur. Voor de grenswachten kwam het bericht als een grote verrassing. Ze wisten niet meteen wat te doen.
*** Uiteindelijk openen ze de poorten. Een groot volksfeest barst los en bereikt in West-Berlijn haar hoogtepunt. De val van de muur is een feit. Veel Oost-Duitsers hakken stukken uit de muur die hen jarenlang heeft gescheiden van het westen.
* Het grootste deel van de muur is inmiddels afgebroken, maar in Berlijn is er nog genoeg dat herinnert aan het bouwwerk. Er staan ook nog wel stukken van de muur overeind. En waar de muur is verdwenen, geven klinkers in het wegdek de loop van de Berlijnse Muur nog aan.
*** Een bekend en interessant deel van de Berlijnse Muur dat nog altijd (gratis) te bezoeken is, is de zogenaamde East Side Gallery. Een stuk van muur dat na die Wende vanaf december 1989 door 118 kunstenaars werd beschilderd. Het is de langste openlucht-galerie ter wereld. (zie foto’s)
– met dank aan Historiek – druk rood voor bijkomende info –