de Middeleeuwen

Bij gebrek aan ander nieuws, zetten we (nog maar eens) een zondags stapje in de geschiedenis. Saai? Dat maak je zelf uit. Morgen hopelijk beter.

Hoe lang duurden de Middeleeuwen?

In de geschiedschrijving wordt het begrip Middeleeuwen gebruikt voor het tijdvak tussen de oudheid en de vroegmoderne tijd. Grofweg gaat het dan om de periode tussen 500 en 1500 na Christus, circa duizend jaar.

* Meestal wordt als beginpunt van de Middeleeuwen het jaar 476 gebruikt. Het jaar waarin (foto) Romulus Augustus, de laatste West-Romeinse keizer, werd afgezet en er een einde kwam aan het West-Romeinse Rijk.

** De Germanen waren vaak betere krijgers dan hun Romeinse “gastheren” en die werden dus van hen afhankelijk. De grotere machtspositie die de Germanen hierdoor kregen leidde er uiteindelijk toe dat een groep Germanen onder leiding van Odoaker tegen Orestes’ regering rebelleerden. Nadat hij vader Flavius Orestes vermoord had, zette Odoaker op 23 augustus 476 Romulus Augustus af en verbande hem uit Rome.  (Wikipedia)

* Een absoluut beginpunt voor de Middeleeuwen is evenmin aan te wijzen. Soms wordt het jaar 410 waarin de Visigoten Rome plunderden, gehanteerd als beginpunt. Andere historici kiezen voor nog andere scharniermomenten.

* Ook over de vraag wanneer de Middeleeuwen juist eindigden, is men het nog niet helemaal eens. Over het algemeen wordt de ontdekking van Amerika door Columbus in 1492 aangehouden als hét eindpunt van de Middeleeuwen. Daarmee zouden de Middeleeuwen dus lopen van 476 tot 1492.

Tussenperiode

* Het begrip Middeleeuwen is overigens afkomstig van vijftiende-eeuwse Italiaanse humanisten die meenden dat de duizend jaar daarvoor een soort tussenperiode was, een periode van verval. De Middeleeuwen zelf worden dan weer onderverdeeld in drie aparte tijdvakken:

• Vroege Middeleeuwen (tot ca. 950)
• Hoge Middeleeuwen (ca. 950-1270)
• Late Middeleeuwen (ca. 1270-1500)

Hoofdletter of niet?

* Waar ook nog over gediscussieerd wordt, is de vraag of Middeleeuwen wel of niet met een hoofdletter geschreven moet worden. In het Groene Boekje wordt Middeleeuwen bijvoorbeeld met een kleine letter geschreven, terwijl de Spellingwijzer van Onze Taal het woord met een hoofdletter schrijft.

* De meningen verschilden dus en veel taalkundigen zijn het erover eens dat voor beide keuzes wat valt te zeggen. Van oudsher worden woorden die een vastomlijnde periode in de geschiedenis omschrijven met een hoofdletter geschreven, met uitzondering van woorden die eindigen op -tijd, -tijdperk of -periode. Het is dus Gouden Eeuw, bronstijd, Renaissance en Middeleeuwen.       -gelezen in en deels overgenomen uit Historiek-

*** Over Romulus August(ul)us wordt vaak met ironie gezegd dat “Rome begon en eindigde met een Romulus”  en meer precies dat “het Romeinse keizerschap begon en eindigde met een Augustus”.