Adolphe Sax … van de saxofoon
In Dinant werd Adolphe Sax geboren als oudste zoon van Charles-Joseph Sax. Vader Sax was instrumentenbouwer en eigenaar van een fabriek van blaasinstrumenten in Brussel. Vader Sax was tevens hofleverancier voor het Huis van Oranje ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. (met dank aan de onafscheidelijke WIKIPEDIA)
* Zoon Sax begon zijn muzikale opleiding in 1828 aan de Brusselse Koninklijke Muziekschool. Naast een algemene opleiding volgde hij klarinetlessen. Zijn eerste experimenten deed hij dan ook met de basklarinet: hij ontwikkelde een nieuw 24-kleppensysteem, dat hij demonstreerde op de Brusselse industrietentoonstelling van 1835 en later patenteerde.
* Daarna werkte Sax aan de plannen voor een reeks nieuwe instrumenten. Op de Brusselse industrietentoonstelling van 1841 gaf Sax een eerste officiële auditie van zijn creatie: de saxofoon. Maar aangezien de saxofoon nog niet gepatenteerd was, speelde Sax achter een gordijn, zodat niemand kon zien welk instrument die klanken voortbracht.
* In België kreeg Sax echter niet de erkenning die hij verwachtte. De jury weigerde hem een eerste prijs toe te kennen omdat Sax volgens hen nog te jong was en hij dan later geen hogere waardering zou kunnen ontvangen.
* Hij antwoordde ferm: “Als zij denken dat ik te jong ben voor de gouden medaille, dan vind ik mezelf te oud voor een medaille van vermeil (d.i. verguld zilver).” Hij ging dan ook elders zijn geluk zoeken.
* In 1842 vertrok hij naar Parijs. In 1843 opende Sax er in een oude schuur, zijn eerste instrumentenfabriek. De productie van Adolphe Sax & Cie was op industriële leest geschoeid. Op het hoogtepunt van zijn activiteit had hij 200 arbeiders in dienst. In 1846 vroeg en kreeg Sax een octrooi op de saxofoon.
* In 1848, na de Franse omwenteling, werd het decreet, dat zijn saxhoorns van een vaste plaats in de militaire bands verzekerde, ingetrokken. Als gevolg daarvan ging zijn bedrijf in 1852 voor de eerste maal failliet.
* Gelukkig voor hem werd in 1854 het decreet opnieuw ingevoerd en, met de steun van keizer Napoleon III himself, kon Sax zijn bedrijf weer verder opbouwen.
* Tijdens de Frans-Duitse Oorlog stortte de productie andermaal in, deze keer voorgoed. Sax’ persoonlijke instrumentenverzameling, bestaande uit 467 stukken, werd openbaar verkocht. Zijn enige inkomsten kwamen van dan af als muzikaal directeur van de Opera. Veel van zijn patenten waren verlopen.
* Sax overleed begin 1894 op zijn 79ste in Parijs. Hij werd nooit bijzonder rijk . Meer nog. Door de aanhoudende processen liet hij zelfs een berg schulden na, maar hij kreeg wel de erkenning die hem toekwam. Hij werd op het Cimetière de Montmartre begraven.
* Een Bruggeling kreeg de rechten op de naam en bracht in september 2012 een nieuwe saxofoonlijn op de markt onder de merknaam Adolphe Sax & Cie.
TRIVIA* Sax stond afgebeeld op het Belgische bankbiljet van 200 frank.
* Ter nagedachtenis van Sax werd in Dinant een Internationale Saxofoonwedstrijd “Adolphe Sax” gehouden.
* In Dinant werd Het Huis van Mijnheer Sax een museum.
* In 2005 eindigde Sax op nummer 12 in de Vlaamse versie van De Grootste Belg en op nummer 20 in de Waalse versie van diezelfde verkiezing.
* Sax stond afgebeeld op het Belgische bankbiljet van 200 frank (mag niet getoond worden).
*** wijlen meester Frans Oeyen uit Veerle (foto) was een verwoede sax-muzikant – vele jongeren volgden zijn voorbeeld en treden nog regelmatig op