Dieren voor de rechter

Historiek pakt vandaag uit met een hoog merkwaardig stuk.

* Een samenleving kan niet zonder regels. Maar wat te doen als die regels overtreden worden? Daarover gaat de Historische atlas van misdaad en straf, dat komende week verschijnt bij WBOOKS.

* Tweeduizend jaar geleden, in de tijd van Romeinen en Germanen, werden misdaden in eigen kring bestraft. Pas in de loop van de Middeleeuwen kreeg de overheid geleidelijk een rol.

* Hoewel de media soms anders doen vermoeden, is het aantal moorden en doodslagen in onze tijd maar een fractie van eeuwen geleden. En de straffen zijn ook een stuk milder. Vooral voor dieren. Op Historiek een fragment uit het boek uit de tijd waarin dat anders was.

Tot afschrik van alle andere honden

Tegenwoordig verstaan we onder crimineel gedrag alleen gedrag van mensen. Maar het is slechts een paar honderd jaar geleden dat in de Nederlanden en de rest van Europa serieuze strafrechtprocessen werden gevoerd tegen dieren.

* De dieren worden veroordeeld voor hun ‘criminele’ gedrag, krijgen een straf opgelegd en worden terechtgesteld. Op het huidige grondgebied van Nederland zijn zeker vijf van deze processen bekend.

* In de dertiende eeuw zijn in Europa tientallen dieren voor het gerecht gedaagd en na een juridisch proces van veroordeling opgehangen, gewurgd, levend begraven, verbrand, onthoofd, verdronken of verbannen.

* De dierenprocessen die plaatsvinden in West-Europa zijn het gevolg van tegenstrijdige opvattingen over het dier en namen een plaats in tussen het geleerde recht en de volkscultuur.

* Hoewel ontstaan in de Late Middeleeuwen, bereiken dierenprocessen de grootste omvang in de zestiende en zeventiende eeuw.

* De eerste bekende vermelding van een dier dat voor een Europese rechter moet verschijnen dateert uit 1 266. Een varken uit het Franse stadje Fontanay-aux-Roses wordt door de monniken van het Genovefaklooster (Abbaye Sainte-Geneviève de Paris) ter dood veroordeeld wegens het bijten van een kind.

Lees meer bij Historiek