Owens en Hitler …
In vele geschiedenisboekjes staat de beroemde foto van de zwarte atleet Jesse Owens. Die salueert voor de Amerikaanse vlag omdat hij net het verspringen heeft gewonnen op de Olympische Spelen van Berlijn in 1936.
Voor hem staat de Japanner Naoto Tajima, die derde was geworden. Achter hem staat de Duitser Lutz Long die ‘een nazi-groet’ brengt. Hij werd tweede.
* De zwarte atleet Jesse Owens , die uiteindelijk vier gouden medailles won op de Olympische spelen in 1936: de honderd en tweehonderd meter sprint, het verspringen en de vier keer honderd meter estafette.
* Nog steeds wordt gesuggereerd dat Hitler Jesse Owens niet gefeliciteerd zou hebben, omdat hij het niet kon verkroppen dat een zwarte atleet, een niet-Ariër, er met de belangrijkste prijzen vandoor ging… Dit blijkt een ingeroeste mythe te zijn.
* De beroemde foto van de medailleuitreiking na het verspringen. Owens (midden) salueert, links Tajima, rechts Long, die de Hitlergroet brengt. Bundesarchiv, Bild 183-G00630 / Unknown author / CC-BY-SA 3.0 / CC BY-SA 3.0 DE via Wikimedia Commons
*** Het was niet Hitler, wel het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dat verantwoordelijk was voor het uitblijven van een ontmoeting tussen Jesse Owens en Hitler.
* Hitler had aan het begin van het toernooi enkele Duitse en Finse gouden medaillewinnaars uitgenodigd in zijn loge om ze te feliciteren.
* Hierop had het IOC de Führer laten weten dat het Olympisch protocol niet toeliet medaillewinnaars te ontvangen in de persoonlijke loge van de gastheer.
*** Toen Jesse Owens de volgende dag een gouden medaille ontving, werd hij niet uitgenodigd in de loge. Niet dus omwille van politieke of racistische motieven, maar van het protocol van het IOC.
** Nog steeds lopen er claims van mensen die menen dat Hitler en Owens elkaar wel de hand hebben geschud, maar ook dat blijkt moeilijk te bewijzen.
*** Jesse Owens werd voor velen de personificatie van iemand die in zijn eentje Hitlers rassentheorie weerlegde door vier medailles te winnen. Zelf zag hij dat niet zo. Owens had goede herinneringen aan Berlijn 1936.
*** In Berlijn logeerde Owens in dezelfde hotels als de blanken. In Amerika was dat niet altijd het geval. Owens kreeg, net als de andere Afro-Amerikaanse medaillewinnaars, ook geen felicitaties van de Amerikaanse president.
* Owens merkte trouwens op dat hij in Duitsland minder last had van racisme dan toen hij terugkeerde in zijn eigen land, in de V.S. , de Verenigde Staten. Een veel geciteerde uitspraak van Owens was: ‘Although I wasn’t invited to shake hands with Hitler, I wasn’t invited to the White House to shake hands with the President either.’
* Met die uitspraak wilde Owens aangeven dat hij zich eerder genegeerd voelde door de Amerikaanse president dan door de Duitse dictator.
* Het duurde nog tot 2016 dat het Witte Huis de Afro-Amerikaanse medaillewinnaars van de Olympische Spelen van 2016 echt erkende. Toen nodigde president Barack Obama de nog levende medaillewinnaars uit bij een speciaal evenement.