Auteur: Ludo

DRE EN FONS VAN HAELST

GARAGISTEN DRE EN FONS VAN HAELST … EEN BEGRIP IN VEERLE
. (verscheen reeds vorig jaar)
.
De familie Van Haelst werd/wordt in Veerle nog steeds geassocieerd met garage- en sleutelwerk. Sleutelen aan machines en motoren allerlei.
.
Ik geloof niet dat er ooit een motor zo onwillig was dat de broers Van Haelst hem niet aan de praat kregen.
.
De broers André en Fons hebben een flink stuk van hun leven tussen rijdend materieel doorgebracht. Dat hadden ze mee van hun vader Gust, Nederlander van origine. Hun zonen Jan en Gust traden in zijn voetsporen en zetten de familietraditie verder. Ook kleinkinderen zijn gebeten door de microbe.
.
Gust Van Haelst was een Hollander die in België, op de bekende Eindhoutse ” Ossestal”, uit een Belgische moeder en een Nederlandse vader van net over de grens werd geboren.
.
Als Nederlander was Gust ‘soldaat van Oranje’ in de periode van de eerste wereldoorlog 1914-1918. Maar omdat Nederland neutraal bleef in die oorlog deserteerde Gust door onder de immens lange grens van prikkeldraad naar België te vluchten.
Voorgoed, want leven in België beviel hem stukken beter dan in Nederland.
.
EASY RIDER
.
Gust ging vroeg alleen wonen. Uit werken gaan, vaak voor perioden van enkele dagen tot een week, deed hij met zijn “tuffer”, een Harley-Davidson. Daarmee werd hij ook de eerste ‘easy rider’ van Veerle. Soms deed hij ook dagenlang gewoon niks en ging hij wel eens aan de rol met een toevallige kennis. In die dagen werd immers niet met werkuren geteld.
.
Tussen zijn huis in de Pastorijstraat en de Oude Geelsebaan startte Gust een diamantslijperij op waarin een 20-tal mensen werk vonden. Lang heeft die zaak niet gedraaid want putten boren was zijn echte specialiteit. Bij de molenaars in de wijde omtrek aan stoom-, gas- en elektrische motoren werken zijn passie.
.
De technieken die daarvoor vereist waren, leerde hij ‘uit zijn eigen’. Ook de camions uit die tijd kenden al spoedig geen geheimen meer voor hem, de luxe-voituren evenmin. Gust kon gewoon alles herstellen.
.
KIJKEN EN EXPERIMENTEREN
.
Zoons André en Fons traden zoveel jaren later in de voetsporen van hun vader. Net als hij leerden ze de diverse stielen door heel goed te kijken en veel te experimenteren. De leerschool van het leven, zeg maar.
.
Na de laatste wereldoorlog kozen Gust en zonen Van Haelst, naast de putboringen, eerst voor de NSU-“tuffers”, jaren later ook voor de NSU-auto’s. De stijgende welvaart onder de mensen in de jaren 1950/1960 was daar niet vreemd aan.
.
De Van Haelsten vroegen en kregen meteen een agentschap en hadden daardoor een monopoliepositie in de streek. Andere merkverdelers waren er nog niet.
De slijperij werd omgebouwd en uitgebreid tot een heuse garage waar elke automobilist met zijn technische problemen terecht kon.
.
EERSTE WERD OOK LAATSTE LES
.
In 1960 reisde vader Gust naar Neckarsulm voor een eerste NSU-fabrieksbezoek en voor zijn eerste technische lessen. In het leslokaal werd hij evenwel onwel en minuten later was hij dood.
Enkele dagen na de begrafenis van Gust werden de eerste twee NSU-wagens in Veerle geleverd. Er zouden er nog heel veel volgen.
.
In België waren Dré en Fons één van de eerste dealers van NSU. De auto’s werden vanuit Niel aangeleverd. Regelmatig moesten de broers in Niel en Brussel naar de les, want niet iedereen kon zo maar een NSU open- en dichtgooien. Een Duitse technicus uit de fabriek in NeckarSUlm (zie je NSU zitten?) kwam hun de knepen van het vak leren.
.
NSU werd een voltreffer in Veerle en omgeving. “Zekere koude winterzondagmorgen ging ik te voet naar de mis”, herinnert André zich alsof het gisteren was. “Op het kerkplein stond het vol NSU’s van andere kerkgangers. Ik kreeg het er helemaal warm van. Spijtig dat daar geen foto van bestaat.”
.
RIJBEWIJS EN CO
.
“In het begin van de jaren 1960 bestond er nog geen rijbewijs”, vertelt André verder.
” Dat kwam er pas in …1967/’68.
 * citaat … Wie met de auto wil rijden, heeft een rijbewijs B nodig. U moet slagen voor een theorie-examen en een praktisch examen. Theorie-examen vanaf 17 jaar, praktijkexamen vanaf 18 jaar.
* Wie daarvoor 18 was mocht zonder meer achter het stuur kruipen. Achter de voormalige slijperij en de nieuwe garage lag een stuk wei met schroot van de garage. Daar brachten we de mensen de elementaire begrippen van autorijden bij: starten, vertrekken, stoppen, versnellingen gebruiken ...”
.
“Als ze dat onder de knie hadden gingen we met hen de weg op. Voor sommige was dat de gelegenheid om NIET toe te passen wat ze dagen lang geleerd hadden: te bruusk stoppen, te hevig optrekken, van derde versnelling in achteruit schakelen … Je kan het niet bedenken wat er allemaal fout kon gaan of het gebeurde ook.”
.
André : “Het mooie liedje kon evenwel niet blijven duren. Begin 1970 kwam NSU uit Neckarsulm met een grote wagen op de proppen, een regelrechte bedreiging voor VW.
Het kapitaalkrachtige VW was echter bij de pinken, gooide op het salon van Zwitserland een grote doek over de NSU en kocht prompt de NSU-fabriek op. De nieuwe NSU werd een jaar later met een andere naam en met succes door VW op de markt gebracht.”
.
MAZDA EN SEAT
.
“Voor ons was het NSU-verhaal toen ten einde. Meteen werd overgeschakeld op Audi (toen nog bij VW) en Mazda, een nieuwkomer uit Japan. Audi was in die dagen niet te vergelijken met hun wagens van nu. Alles kon er stuk aan gaan, tot de zetels toe. Het Japanse Mazda daarentegen werd een voltreffer. In ons beste jaar verkochten we 145 wagens, bijna allemaal Mazda’s.”
.
Zoon Jan heeft het beroep van André overgenomen en verkoopt Mazda, Gust drukt de sporen van vader Fons en brengt Seat aan de man.
.
(Fons overleed eind januari 2020 – André is een nog vrij flukse 90-plusser) – eigen foto’s.
.
Het absolute einde … vorig jaar februari 2022 – het werkhuis wordt gesloopt – André pinkt een traan weg – een stuk geschiedenis wordt met de grond gelijk gemaakt (klikken voor vergroting)
.

Slag bij Turnhout in 1597

Tachtigjarige Oorlog

In 1566 was er de Beeldenstorm. Die bracht, naast vrijheid van godsdienst, ook de wil om zich te ontdoen van Spanje duidelijk naar voor. De eerste ‘gereformeerden’ trokken noordwaarts, naar de Nederlandse steden.

In 1585 was er het beleg van Antwerpen dat aanvankelijk door Marnix van St. Aldegonde leek gewonnen te zijn. Toch slaagde die erin door zijn roekeloosheid de overwinning zomaar weg te gooien. Meer nog , toen Marnix de deugden van Farnese begon te roemen, bleef de Raad stomverbaasd achter. 17 augustus keerde de stad terug onder de gehoorzaamheid van de Spanjaarden. De val van Antwerpen werd een heel belangrijk feit in onze geschiedenis.

Omdat ze voor hun bestaan vreesden, trokken niet alleen Antwerpenaars naar het noorden, maar kenden ook duizenden gereformeerden en handelaars uit Brugge, Gent, Brussel en Mechelen en andere in Spaanse handen gevallen steden uit Vlaanderen spoedig de weg naar Zeeland en Holland.

De 17 Provinciën waren gescheiden. In de verlaten, vernietigde en verwilderde streken verschenen wolven en paarden graasden in de steden, alsof die weiden waren geworden.

De vrijheidsstrijd van de Nederlandse steden (de 80-jarige oorlog) duurde intussen voort en zou pas eindigen in 1648 . Spaanse troepen hadden het niet onder de markt met de Nederlandse stadstaten. Geldgebrek aan beide kanten was vaak de oorzaak van de bestanden tussen Hollandse steden en Spaanse troepen.

*** De Slag bij Turnhout gebeurde op 24 januari tijdens de veldtocht van prins Maurits in 1597 . Het uit Italianen, Duitsers en Walen bestaande regeringsleger moest de Zuidelijke Nederlanden beschermen tegen een aanval uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Turnhout was de belangrijke strategische plaats in het grensgebied met de Noordelijke Nederlanden. In de winter van 1596 op 1597 had het Spaanse leger daar het winterkwartier. Zodra het weer verbeterde , wilde de Spanjaard Varax Tholen aanvallen.

Toen prins Maurits dit vernam, besloot hij het Spaanse leger bij Turnhout te verrassen. Het Spaanse leger bleek slecht voorbereid. Het leger van Maurits had gunstige posities ingenomen. Zij zaaiden veel verwarring.

Bij de eerste aanval werd het Spaanse leger al uit elkaar gedreven. De veldslag duurde slechts een half uur. De graaf overleefde de veldslag niet. Met hem sneuvelden tweeduizend soldaten aan Spaanse zijde. De veldslag was een grote overwinning voor Maurits van Nassau Aan Staatse zijde sneuvelden slechts tien man. De Spaanse vaandels sierden nog jarenlang de Ridderzaal in Den Haag.


Lees: Tachtigjarige Oorlog 1568-1648:
de opstand en het ontstaan van Nederland

DE HEL IN HET INTERNAAT

De brand in het internaat van het Heilig Hartcollege in Heusden-Zolder brak uit op 23 januari 1974 omstreeks 22u30. Er vielen 23 dode en  2 zwaargewonde leerlingen te betreuren, alle 25 tussen 12 en 16 jaar jong.     (eerder verschenen bericht)

* De brand ontstond in de buurt van de ingang van de slaapzaal en bemoeilijkte zodoende de vluchtweg van de slaapzaal. De 63 bedden in de slaapzaal werden slechts gescheiden door zeer brandbare dunne houten wanden die de brandverspreiding versnelden.

* Oorzaak was vermoedelijk een stiekem gerookte sigaret in de slaapzaal, op de tweede etage van het oudste gebouw (uit 1932).

* Een veertigtal jongeren van de ene kant van de zaal kon ontsnappen. De enige , andere uitweg was een raam dat uitgaf op een plat dak. Eén jongen was toevallig afwezig wegens ziekte.

* Drie slachtoffers werden gevonden in de gang voor het raam. Eén slachtoffer was door de brandende trap gevallen. Bijna alle andere slachtoffers werden gevonden in hun bed. Wellicht totaal verrast in hun slaap.

* Door het lawaai van de vluchtende leerlingen werden de paters gealarmeerd en werd meteen ook de brandweer van Heusden opgebeld. Die was er om 23 uur en kreeg spoedig ook hulp van de korpsen uit Hasselt en Genk.

* Door de hevige brand en de enorme hitte kon de zaal pas om 1u30 ‘s nachts bereikt worden. Na afloop bleken de brandblussers van de school ongebruikt…

  • De school sloot gedurende een volledige week, tot na de begrafenis van de slachtoffers. Na de begrafenis werd het gebeuren niet meer besproken.
  • Pas sinds 1999 wordt de brand jaarlijks herdacht door de school. De herdenking startte met het onthullen van een gedenksteen op 23 januari 1999. Ondertussen is de school van naam gewijzigd in Sint Franciscuscollege campus Berkenbos.
  • De toezichthoudende geestelijken werden niet schuldig bevonden. De overlevende scholieren zetten wel een actie op om de infrastructuur en de gebrekkige wetgeving aan te klagen.
  • De ramp maakte ook in het parlement een grote indruk. Het invoeren van nieuwe wetten betreffende brandveiligheid raakte in een stroomversnelling.

* Waarom vertel ik dit verhaal? Omdat ook ik een vrij lang verleden als ‘intern’ achter de rug heb. Van 1954 tot 1958 in Hoogstraten en van 1958 tot 1962 in Mechelen.

* In het Hoogstraatse Klein Seminarie van toen logeerden een aantal van de jongste leerlingen (7de en 8ste klas) nog in een kleine, oude slaapzaal boven het toneel van de feestzaal. Vol oude, houten chambrettes van zowat 1,5 bij 2,20 m op een houten vloer.

* De oudere leerlingen verbleven in een veiligere nieuwbouw met geplaveide vloer. In Mechelen studeerden en sliepen we in aparte kamertjes in een oud gebouw dat later gesloopt en vervangen werd voor een nieuwe politiekazerne.

* In Hoogstraten mocht vanaf de Latijnse gerookt worden in het Withof, een buitenverblijf van de school dat tweemaal per week bezocht werd. Binnen de muren van het seminarie was roken streng verboden. Toch hing er vaak een sigarettengeurtje in de toiletten.

* In Mechelen mochten de rokers hun sigaretten plus aanstekers op zak houden, maar was het zwaar verboden te roken binnen de muren. Regelmatig kwam een toen nog zwartgerokte toezichthouder een kijkje nemen.      (foto’s Wikipedia)

zwart gat maakt sterren

* foto Hubble – Zwart gat in dwergstelsel Henize 2-10 máákt sterren in plaats van ze op te slokken

 

Zwarte gaten worden vaak afgeschilderd als destructieve monsters die alles wat te dichtbij komt opslokken, maar bij nieuw onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop spelen ze een minder kwaadaardige rol. (EOS Wetenschappen)

Eddy Echternach
Meer artikels van deze auteur

allesoversterrenkunde.nl

Dit is een artikel van:
 Alles over Sterrenkunde

* Een zwart gat in het hart van het 30 miljoen lichtjaar verre dwergsterrenstelsel Henize 2-10 draagt bij aan de vorming van nieuwe sterren in plaats van ze op te slokken.

* Met de ruimtetelescoop is een duidelijk verband ontdekt tussen het zwarte gat in dit kleine sterrenstelsel en een stervormingsgebied dat slechts 230 lichtjaar daarvan verwijderd is. Dat verband bestaat uit een uitstroom van gas die zich als een navelstreng uitstrekt tot aan een heldere stellaire kraamkamer.

* Op het ogenblik dat de gas-stroom daar arriveerde, bevond zich op die plek al een dichte concentratie van gas. De spectroscopische gegevens die met Hubble zijn verkregen laten zien dat de gasstroom zich met een snelheid van ongeveer anderhalf miljoen kilometer per uur in dit ‘cocon’ heeft geboord. Daarbij hebben zich tal van jonge sterrenhopen gevormd.

* Wat zich in Henize 2-10 heeft afgespeeld is precies het omgekeerde van wat in grotere sterrenstelsels vaak te zien is. Daarin stroomt juist materie naar het zwarte gat toe, om vervolgens in de vorm van bundels van ziedend heet gas terug de ruimte in te worden geblazen.

* Eventuele gaswolken die op het pad van deze zogeheten plasmabundels bevinden, raken daarbij dermate verhit, dat het daarin aanwezige gas niet meer tot nieuwe sterren kan samentrekken.

* Het minder grote zwarte gat in Henize 2-10 produceert blijkbaar een veel minder intense uitstoot, die gaswolken net genoeg samendrukt om de vorming van sterren te stimuleren.

* Het zwarte gat in Henize 2-10 heeft ongeveer een miljoen keer zoveel massa als onze zon. De superzware zwarte gaten in grotere sterrenstelsels hebben vaak nog eens duizend keer zoveel massa. Doorgaans geldt dat het centrale zwarte gat van een sterrenstelsel zwaarder is naarmate het stelsel zelf een grotere massa heeft.

Beeld boven : In het heldere centrum van het dwergsterrenstelsel Henize 2-10 houdt zich een zwart gat van een miljoen zonsmassa’s schuil, dat de vorming van talrijke jonge sterren mogelijk heeft gemaakt. (NASA, ESA, Zachary Schutte (XGI), Amy Reines (XGI))

gedeporteerd naar Auschwitz (1943)

Geen vrolijk onderwerp vandaag. We schrijven begin 1943 , mijn geboortejaar. Nog voor ik begin april geboren werd, was onderstaand “verhaal” al een tijdje “verleden tijd”.

* Een psychiatrische inrichting in het Nederlandse Apeldoorn werd in januari binnen de kortste keren “opgeruimd”. Het gebouw werd na afloop meteen in gebruik genomen door de Waffen-SS. De gebeurtenissen speelden zich af van 21 tot 24 januari. Midden in W.O. II.

* Lang dacht men dat de bezetter de patiënten in het Apeldoorn-ressort (foto) ongemoeid zou laten en niet zou deporteren naar het Nederlandse Westerbork, hét Nederlandse nazikamp bij uitstek.

* In januari 1943 trok de Ordedienst van Kamp Westerbork evenwel naar Apeldoorn om de patiënten op te halen. Een goederentrein met veertig wagons stond klaar voor het transport.

* Midden in de nacht van donderdag 21 op vrijdag 22 januari 1943 , vandaag 80 jaar geleden, werd de psychiatrische inrichting door de SS en de Ordnungspolizei omsingeld. Ook de Westerbork-commandant woonde de ontruiming bij.

* Geneesheer-directeur Jaques Lobstein smeekte de beruchte SS’er Ferdinand aus der Fünten, die de leiding over de ontruiming had, om enkele ernstig zieke patiënten die niet in staat waren om te reizen met rust te laten. Het mocht niet baten. Aus der Fünten was duidelijk: “Alle Patienten sind für uns transportfähig.”

* De paviljoenen werden omsingeld door de Ordnungspolizei , leden van de Ordedienst van Westerbork . Paviljoen na paviljoen werden de patiënten naar buiten gehaald.

* Patiënten die weigerden om zich aan te kleden, werden (het was vijf graden boven nul) in nachtgewaad in de vrachtauto’s gegooid, sommigen zelfs helemaal naakt. Wie zich verzette, werd brutaal naar buiten gesleurd. Een ander deel van de patiënten liet dit alles verwezen over zich heen gaan, nog andere jammerden of stieten kreten uit.

* Op het station van Apeldoorn werden de patiënten weer erg hardhandig naar de wagons overgebracht. Bij het sluiten van de deuren werden vingers van patiënten verpletterd.

* Nadat alle patiënten in de wagons zaten, werden de luchtkokers gesloten. Een lid van de Ordedienst van Westerbork verklaarde later dat hij “de afgesloten krankzinnigen in de wagons hoorde gillen en schreeuwen.”

* De trein reed rechtstreeks naar Auschwitz , zónder tussenstop in Westerbork. Zondag 24 januari 1943 kwam de trein in moordkamp Auschwitz aan.

* Enkele patiënten waren onderweg al overleden. Sommige levenden renden in paniek weg van het perron, en werden neergeschoten. De overgeblevenen werden door een Joodse werkploeg in vrachtwagens geladen.

** Loe de Jong , lid van die Joodse ploeg, getuigde later … “De vrachtauto’s voerden hen niet naar de gaskamers maar naar een van de grote langgerekte kuilen waarin de lijken van vergaste mensen verbrand werden. Hoog laaiden de vlammen op. De pas aangekomenen werden er dood of levend middenin gesmeten. Brokken hout en petroleum volgden. Niet één mens bleef gespaard.”

* De man in de telefooncentrale van ‘Het Apeldoornsche Bos’  kreeg na de deportatie van een lid van de Ordnungspolizei te horen dat hij familieleden die informeerden naar een patiënt het volgende moest antwoorden “Der ist im Himmel, er ist heute aufgeflogen.”

* Het terrein van de instelling werd na de deportatie als herstellingsoord in gebruik genomen door de Waffen-SS. Ook hier werd af en toe nog gemoord.

** Aus der Fünten heeft meegewerkt om tienduizenden en tienduizenden Nederlandse burgers van Joodse afkomst op te sporen, bijeen te drijven en weg te voeren naar het kamp Westerbork en van daaruit  naar de vernietigingskampen in Auschwitz, Birkenau e.a.

** De Drie van Breda (eerder Vier, later Twee van Breda) waren de laatste Duitse oorlogsmisdadigers die in Nederland vastzaten. Het waren Willy Lages (vrijgelaten in 1966, overleden in 1971), Joseph Kotalla (overleden in 1979), Ferdinand aus der Fünten en Franz Fischer (beiden kort na de vrijlating overleden in 1989).    (met dank aan Wikipedia)

DE WINDMOLEN IN VEERLEDORP

Knipsel-dorpsmolen20 januari is de dag dat in Amerika ‘om de vier jaar’ de nieuw gekozen president aan de slag gaat. 

* Maar voor ons is het klassieke stuk van 20 januari de verjaardag van onze vader Georges en … ook wijlen zijn dorpsmolen in Veerledorp. Hopelijk zonder grote protesten van de lezers…Vervloeten zijn immers erg aan molen en molenaars gehecht. Vandaar.

VEERLE-LAAKDAL – Vroeger werd wel eens lacherig gezegd dat de pastoor in zijn kerktoren en de mulder op zijn windmolen de hoogstgeplaatste heren van de gemeente waren .

* Het leven was traag en zag er idyllisch uit . De opkomende welvaart in de jaren 1950 en 1960 veranderde dat beeld helemaal . Zekerheden van honderden jaren oud veranderden in een oogwenk . De moderne tijden waren niet meer te stuiten . Alleen de nostalgie  bleef.

* Boven in de grote balk van het zware houten molengeraamte kon je duidelijk de datum 1798 lezen . Vanaf dat jaar begint de eigenlijke geschiedenis van de molen. Geen benul van wie en wanneer hem eerder bouwde en uitbaatte.

* Vast staat wel dat de dorpsmolen door de Franse revolutionairen onafhankelijk gemaakt werd van herenrechten en verkocht werd aan ene Joannes Verboven met de last om 2 600 zakken graan per jaar te malen .

jos vd meulder* Georges (Jos) Vervloet , de laatste molenaar van Veerle , zou vandaag 20 januari precies 111 geworden zijn ware het niet dat hij 41 jaar geleden de strijd verloor tegen twee fel aangetaste stoflongen en een zwak hart . Echt gezond was malen in die tijd niet in een voortdurende stoffige omgeving zonder afzuigsystemen .

* 20 januari is toevallig ook de dag waarop de nieuwe president van de VS om de vier jaar zijn plechtige ambtsaanvaarding, zeg maar inauguratie, aflegt. Dit jaar dus niet.

* Georges heeft van die merkwaardige dag wellicht nooit weet gehad. Zijn belevingswereld reikte nog lang niet tot in Amerika .

*** Vader stierf in 1982 op de zonnige zondag van 6 juni , D-day in 1945 die het einde van de tweede wereldoorlog een definitief elan gaf . Geboren worden op inauguratiedag en sterven op D-day… de mulder van ‘t dorp wist zijn dagen wel te kiezen. Meer nog, zijn vrouw Theresia werd geboren op 11 november ‘1914’. Bijna geschiedenis (11.11.11).

* Georges was de jongste van de molenaarsfamilie Vervloet die omstreeks het midden van de 19de eeuw eigenaar werd van de Dorpsmolen aan de Tessenderloseweg. Te lang verhaal om hier uit de doeken te doen.

* Vader Victor stierf in 1916 op zijn 48ste aan een hartinfarct . ‘Iets gekregen’ , was toen de simpele uitleg voor zulk indringend feit . Moeder Marie bleef achter met 4 kinderen . Sociale uitkeringen waren er niet . Het werd dus hard werken om brood op de plank te krijgen .

Molenaar vanaf 12

* Jef , met zijn 12 jaar de oudste van de kinderen , verhuisde van de ene dag op de andere van de schoolbanken naar de molen . Hij kende al iets van de stiel maar gelukkig was er molenaar Loffens uit Eindhout om hem helemaal in te wijden in zijn toekomstige broodwinning . De beide families werden en bleven daardoor heel erg goed bevriend .

* Georges , de jongste , was pas 4 toen vader stierf . Op zijn 12de verkaste ook hij op zijn beurt van de school naar de molen . Van dan af gingen Jef en Jos door het leven onder de firmanaam ‘Gebroeders Vervloet’ .

* Werken op een windmolen ziet er idyllisch uit , maar is het niet . Een windmolen hangt immers helemaal af van de natuurelementen . En die willen wel eens grillig zijn . Een windmolen kan niet zonder wind . Als die het overdag laat afweten en ‘s nachts pas begint te blazen, kan je je nachtrust wel vergeten .

* In de zomer geen probleem , wel in de winter wanneer de zeilen eerst moesten losgemaakt worden met emmers kokend water en je constant je handen moest warmen aan het versgemalen, warme meel . In de zomer maalde je met de deuren wijd open , maar als de koude kwam , was die deur de enige bescherming tegen kou en nattigheid. Verwarming was er , buiten dat heerlijk warme meel , niet . Meelstof des te meer.

molen* De Veerlese windmolen is actief geweest tot 1953. Dan namen de elektrische molen op de Heide (foto l) en de dieselmotor in de schaduw van de windmolen zijn plaats definitief in .

* De jonge knaap (Jan Willekens) op de fiets verkeert intussen in hogere NASA-sferen en dweept met vrijwel alles wat ruimtevaart betreft.

P1010101

Bokrijk ?

* De windmolen kon in 1955 naar Bokrijk voor 50 000 BF , maar Jef verzette zich fel . Hij kon zijn houten monster niet missen . Jef overleed echter al in 1960 . Bokrijk had een molen gevonden en de dorpsmolen sneuvelde een eerloze dood in 1965 (foto) .De reus van weleer werd in de volgende jaren in verkapte vormen voortleven in talloze fermettes, symbolen van ‘een zekere rijkdom’ in de zestiger jaren . Het molentijdperk was definitief afgesloten .

* Het oude molenhuis en de nieuwere (1949) maalderij geven tegenwoordig woongelegenheid aan 12 families in de nieuwe sociale woonwijk aan de Tessenderloseweg . Verder herinnert niets nog aan de windmolen van weleer . De molen leeft alleen nog verder in de herinnering van de intussen echt oudere generatie die destijds , tussen het wachten op de gemalen zakken door , de nieuwtjes uit het dorp aan elkaar vertelden onderaan de molentrap .

** Onderstaand versje vond ik nog ergens in een oud, stoffig boekje. Ik kon niet nalaten om het af te drukken.

De Maalder

Zie den maalder , wit bestoven , boven op den molen staan , blozend als een kriek en gezond als een blieksken .
Hoort hoe welgezind hij zijn lustig deuntje zingt .
De wind zit goed , de maalder verdient zijn brood : want ieder boerken zendt hem graan omdat hij zijn stiel zo goed kent .
Hij is gewend aan het zakken dragen en lijdt er niet onder .
Hij laadt ze op de kar of op den wagen en de boer rijdt er blijgezind mede weg .
”Dag maalder .”
“Dag boerken , tot later zoo God het wil en wel smake het brood .”
Werken is gezond en ‘t is daarbij plezant voor die het gaarne doen .  –Ludovicus V. 1843-

Toegift

* De oudste molen van deelgemeente Veerle, een watermolen bevond zich ca 1 350 op de oevers van de Grote Laak op de grens met Vorst. Besauwen heette toen de plaats die ouderen nog steeds als ‘de brug’ kennen.

* Een andere watermolen lag in Blaardonk langs diezelfde Laak en was eigendom van de abdij van Averbode.

* Toen die laatste ook helemaal vervallen was, werd in Haanven in 1723 een windmolen opgericht door de abdij. Adriaan Meeus was de eerste molenaar. De laatste was Jan-Baptist Onsea.

* De molenaars van Haanven en Dorp waren niet echt concurrenten van elkaar. Integendeel. Ooit was er een huwelijk tussen beiden.

* De molen van Haanven verhuisde in volle oorlog (1942) naar Zittaart , waar hij nog werkte tot eind vorige eeuw. Gelukkig is de nieuwe eigenaar een echte molenvriend. Jammer dat nieuwbouw in de buurt er oorzaak van is dat de wieken niet meer rond te krijgen zijn. Een bezoekje kan nog wel.

*** Broer Herman voegde dit nog toe …

https://youtu.be/iM3BcmqoRi0

– Foto boven genomen aan het eind van de jaren 1940.  De dorpsmolen in al zijn glorie. Rechtsboven Georges , kortweg Jos , de laatste molenaar van Veerle in deurgat. De benen boven zijn van Lambert Hermans …hij hing niet aan een touw maar zat in het deurgat. Ik nam de foto met een gevaboxke.

Foto (ingekleurd) genomen vanop de windmolen met zicht op dorp en kerk (wellicht Jef Mertens) – ongekleurd : de naakte molen met een paar jongelui (van toen)

Foto vuurmolen (elektrische-) op Veerle-Heide met de jonge Jan Willekens op de fiets.

Martin Luther King Day

Verenigde Staten Martin Luther King jr. DayDe ‘Martin Luther King jr. Day’ (Martin Luther Kingdag) is een nationale Amerikaanse feestdag die de Afro-Amerikaanse dominee dr. Martin Luther King jr. eert.

20 januari is het ‘Martin Luther King jr. Day’

* Martin Luther King jr. (15 januari 1929 – 4 april 1968) was een Amerikaanse baptistendominee, politiek leider en een van de prominentste leden van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging.

* In 1968 werd King doodgeschoten op het balkon van het Lorraine Motel in Memphis.

* Voor velen is Martin Luther King jr. een symbool voor de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten gebleven. De derde maandag in januari is gewijd aan dominee King en zijn gedachtegoed.

* De ‘Martin Luther King jr. Day’ is het resultaat van een grootschalige campagne die door een aantal activisten werd geleid.

Een van de opmerkelijkste hiervan was de blinde musicus Stevie Wonder, die o.a. met het de hit “Happy Birthday” uit 1980 de campagne onder de aandacht van een breed publiek wist te brengen.

De Amerikaanse president Ronald Reagan tekende op 2 november 1983 de wet die de feestdag ter ere van King officieel maakte.

* De dag werd voor het eerst gehouden op 20 januari 1986. Sinds het jaar 2 000 wordt ‘Martin Luther King jr. Day’ officieel gevierd in alle staten van de VS.

De dag kreeg inhoud met demonstraties voor vrede, sociale rechtvaardigheid, rassen- en klassengelijkheid, en ook als nationale dag van vrijwilligersorganisaties.

* Hoewel de dag een vrije dag is voor mensen die voor de federale en de staatsoverheidsinstellingen werken, geven niet alle bedrijven vrij.

* De meeste scholen en hogeronderwijsinstellingen zijn wel gesloten, maar sommige scholen blijven open en vieren in plaats daarvan Kings boodschap. Vrijwel alle winkels en restaurants blijven echter gewoon open.

AMERIKA AL VEEL LANGER ONTDEKT

Het klinkt voor sommigen wellicht een beetje verrassend, want niet Christoffel Columbus noch de Viking-avonturiers zijn de echte ontdekkers van Amerika.

* De echte ontdekkers van het continent zijn de allereerste mensen die zowat zestienduizend jaar geleden Amerika binnentrokken – en die andere zorgen hadden dan ‘een nieuw werelddeel ontdekken’ .

* Hoe hun boten eruitzagen, weten we niet. Kano’s van huiden of uitgeholde boomstammen zijn waarschijnlijk een goede gok.

* De ontdekkers kwamen alleszins uit Azië en ze zochten gewoon een plaats om te wonen, te jagen en te vissen.

* Lange tijd hebben de geschiedenisboeken de eerste bewoners van Amerika beschreven als mensen die 13 of 14 000 jaar geleden, tijdens de laatste ijstijd, over de Beringstraat wandelden.

* Vanuit Alaska zouden ze, toen de ijstijd op zijn einde liep en de gletsjers zich terugtrokken, langs een ijsvrije corridor door Canada de rest van het Noord-Amerikaanse continent bereiken, snel uitzwermen en niet veel later ook naar Zuid-Amerika trekken.

* De jongste jaren zijn evenwel steeds meer aanwijzingen gevonden dat de eerste kolonisten van Amerika nog duizend of meer jaren eerder arriveerden, en dat ze vanuit Alaska per boot de kust volgden naar het zuiden. In een mum van tijd zouden ze zich zo langs de hele westkust van Noord- en Zuid-Amerika verspreid hebben, vanwaar ze vervolgens landinwaarts trokken.

* Dat scenario krijgt nu een sterke duw in de rug, door de koolstofdatering van archeologische vondsten uit Cooper’s Ferry in het westen van Idaho. Botten en houtskool (resten van vuur) uit Cooper’s Ferry blijken zowat 16 000 jaar oud te zijn. Dat betekent dat er in Idaho al mensen leefden toen de ijstijd nog volop bezig was en er nog geen ijsvrije corridor door het westen van Canada liep, want die opende zich pas 14 800 jaar geleden.

* Het is ook onwaarschijnlijk dat kolonistenfamilies duizenden kilometers te voet over een ononderbroken dikke ijskap trokken. Ze moeten dus langs de kust gekomen zijn, per boot.

* Ze vaarden zuidwaarts, leefden van vis en de jacht op zeedieren als robben, tot waar het ijs ophield en ze aan land konden gaan of stroomopwaarts een rivier opvaren, het binnenland in.

(30 november 2019 verschenen in De Tijd)

BLAARDONK VERZUIPT

Zwellende grachten en ondergelopen weilanden. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen in BLAARDONK – Varendonk.

Er viel de voorbije dagen veel neerslag. Niet uitzonderlijk veel voor een wintermaand, maar de toestand in Blaardonk-Varendonk doet andermaal het tegengestelde vermoeden.

Intussen staan 7,5 ha aan weilanden onder water. De Grote Laak stroomt door Blaardonk-Varendonk. Door gebrekkige ruiming aan Laak en Nete blijft het water stilstaan. Met alle gevolgen van dien.

Vervuild water

Het ‘vernatten’ van de omliggende weilanden heeft een vrij grote impact op de omliggende landbouwbedrijven. Bovendien is de Grote Laak een erg vervuilde waterloop. Dit vervuilde water bevuilt de omliggende weilanden waardoor die stilaan het ganse jaar door onbruikbaar worden.

“We hameren er daarom op bij de Vlaamse MilieuMaatschappij (VMM), die bevoegd is voor de ruiming van de Grote Laak, om extra inspanningen te leveren aan de monding in de Grote Nete”, aldus cd&v-voorzitter Stein Voet.

Ook in Veerle en Vorst trad de Laak buiten haar oevers.

“Weldra zal na jarenlang aandringen de Grote Laak eindelijk gesaneerd worden. Wanneer het probleem aan de monding niet wordt aangepakt zal het saneren onvoldoende effect hebben. “

(foto’s LV- drukken voor groter beeld))

Lumumba vermoord

In1958  richtte Patrice Lumumba de Mouvement National Congolais (MNC) op, die in de nadagen van Belgisch Congo uitgroeide tot een belangrijke politieke formatie. Het waren de hoogdagen van het Afrikaanse nationalisme; de koloniale grootmachten Frankrijk en Groot-Brittannië verleenden onafhankelijkheid aan hun meeste kolonies op het zwarte continent.  Rik Arnoudt voor vrtNWS

* In 1959 won het MNC de parlementsverkiezingen, hoewel Lumumba op dat moment weer was opgepakt wegens het ophitsen van een menigte.

* Maar Brussel zag in dat het de onafhankelijkheid niet kon tegenhouden en organiseerde een rondetafelconferentie, waarvoor Lumumba inderhaast werd vrijgelaten.

Die conferentie besliste erg snel om Congo onafhankelijkheid te verlenen. Joseph Kasavubu (L) werd president, Patrice Lumumba (R) premier . (vrije/gratis foto’s)

De koning geschoffeerd

30 juni 1960 werd de grote dag. Koning Boudewijn was in hoogsteigen persoon afgereisd naar Leopoldville om de plechtigheden naar aanleiding van de “dipenda” bij te wonen.

In een paternalistische toespraak in het Paleis der Natie in Leopoldville schonk hij de Congolezen hun onafhankelijkheid.

De kersverse president Kasavubu hield een nette toespraak, maar daarna nam premier Lumumba het woord, tegen alle afspraken in.

* In een vlammend betoog hekelde hij de wreedheden en vernederingen die de Congolezen jarenlang hadden moeten ondergaan. De koning moest het noodgedwongen aanhoren, maar was “not amused”.

* Dat Lumumba charisma had, is onbetwistbaar. Hij had durven te zeggen wat vele Congolezen eigenlijk dachten. Maar die “vrai parler” zou hem niet in dank worden afgenomen, en dat zou ook vrij snel blijken.

* Na de onafhankelijkheid “afrikaniseerde” Lumumba het Congolese leger, dat tot dan volledig blank was en onder Belgisch bevel had gestaan. De regering-Eyskens leek haar greep op de gebeurtenissen in de voormalige kolonie te verliezen.

* Na enkele weken kreeg Lumumba het zelf moeilijk. In juli 1960 al scheurden zowel de rijke mijnprovincie Katanga (onder Moïse Tsjombe) als de diamantprovincie Zuid-Kasaï zich – met Belgische steun – af van het centrale gezag in Leopoldville.

* Ook het leger begon zich te roeren onder stafchef Joseph-Désiré Mobutu. De malaise in het land groeide, ondanks de aanwezigheid van VN-blauwhelmen.

* Lumumba riep de hulp in van de Sovjet-Unie, een kapitale fout in deze periode van Koude Oorlog.

* Lumumba werd prompt versleten voor communist en het Westen zette president Kasavubu onder druk om zijn premier te ontslaan.

De moord op Lumumba

Het was stafchef Mobutu die uiteindelijk het vuile werk opknapte. Op 14 september 1960 pleegde hij een staatsgreep met de stilzwijgende steun van Kasavubu. Lumumba ging op de loop, maar werd op 1 december gevat door de soldaten van Mobutu.

* Verschillende pleidooien om de man vrij te laten of op zijn minst een eerlijk proces te geven, haalden niets uit.

* De afgezette premier werd op 17 januari 1961 overgevlogen naar het Katanga van Moïse Tsjombe, waar hij de facto werd overgeleverd aan zijn vijanden. Dezelfde nacht nog werden Lumumba en twee kompanen geëxecuteerd. Hun lichamen “verdwenen”.

* In 2002 gaf de Belgische overheid toe “onmiskenbare verantwoordelijkheid te hebben gehad in de gebeurtenissen die tot Lumumba’s dood hebben geleid”, al wilde ze niet de volledige verantwoordelijkheid opnemen. Toch bleken een aantal vooraanstaande Belgen opdracht te hebben gegeven tot de moord.

* De Belgische overheid richtte ook een Stichting Patrice Lumumba op om de democratisering van Congo te ondersteunen. België zou daar 1,25 miljoen euro aan geven, plus elk jaar nog eens 500.000 euro. Alleen is die Stichting er nooit gekomen.

* “Er is nooit een akkoord bereikt over de statuten van de stichting tussen de Belgische overheid en de familie Lumumba”, zei Patrick Deboeck van Buitenlandse Zaken. “Onder meer door onenigheid binnen de familie Lumumba is de deadline voor de oprichting van november 2003 verstreken.”

* Nog in 2002 werden er documenten vrijgegeven waarin de rol van de Amerikaanse veiligheidsdienst CIA in de moord werd onthuld.

* De CIA zou Lumumba’s tegenstanders onder meer financieel gesteund hebben . De troepen van Mobutu zouden zelfs militaire training gekregen hebben .

1 … 14 15 16 17 18 … 95