symbool van de Eerste Wereldoorlog
Normaliter staan dezer dagen de klaprozen in bloei. Maar helaas, we vonden er haast geen. Geleerde mensen schrijven dit toe aan het bijzonder warme voorjaar en het gebrek aan hemelwater. Wat er ook van aan is …
De klaproos of “Poppy”, is het symbool bij uitstek van de Eerste Wereldoorlog (CC0 – pixabay – wiol5). Merk ook de diepblauwe pinksterbloem op die een kleurrijke combinatie vormt met de klaproos.
De papaverbloem staat in het Verenigd Koninkrijk, maar ook in veel andere landen, symbool voor de Eerste Wereldoorlog, omdat ze veelvuldig bloeide op de slagvelden in Vlaanderen.
Beroemd is vooral een gedicht van John McCrae (1872-1918) over klaprozen aan het westelijk front: In Flanders Fields.
De Canadese legerarts schreef zijn gedicht op 8 december 1915, toen hij eerder had opgemerkt dat er grote klaprozen op oorlogsgraven bloeiden.
McCrae gooide het papier waarop hij het gedicht schreef weg, maar een collega-officier vond het en stuurde het naar verschillende Londense tijdschriften.
Het werd als eerste gepubliceerd in het populaire magazine Punch. Veel lezers werden door het gedicht geraakt…
De tekst van In Flanders Fields gaat als volgt:
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
Tom Lanoye vertaalde het gedicht in 2000:
In Vlaamse velden
In Vlaamse velden klappen rozen open
Tussen witte kruisjes, rij op rij,
Die onze plaats hier merken, wijl in ’t zwerk
De leeuweriken fluitend werken, onverhoord
Verstomd door het gebulder op de grond
Wij zijn de doden. Zo-even leefden wij.
Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken.
Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij
In Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.
Toe: trekt gij ons krakeel aan met de vijand.
Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel.
Houd hem hoog. Weest gíj de helden. Laat de doden
Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch
Vrede – ook al klappen zoveel rozen open
In zovele Vlaamse velden.
*** John McCrae overleefde de Eerste Wereldoorlog niet. De legerarts overleed op 28 januari 1918 aan long- en hersenvliesontsteking. Hij werd 45 jaar oud.
Herdenkingen
Tijdens de meeste herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog is de klaproos terug te vinden. In het Verenigd Koninkrijk wordt op 11 november, de dag waarop de Eerste Wereldoorlog in 1918 eindigde, Remembrance Day (of Poppy Day) gehouden. Tijdens deze dag worden de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog herdacht, evenals militairen die in gewapende conflicten nadien om het leven kwamen.
(eigen foto’s vorig jaar)