Categorie: ACTUEEL

Onze gemeente en de Geschiedenis van Vlaanderen

Dag allemaal ! Vorige week hebben wij ons zowat aangesloten bij de TV-uitzending over de Geschiedenis van Vlaanderen . Wij bekeken wat wij met de beeldenstorm te maken hebben gehad . Gisteravond ging het over de opstanden op het einde van de 18e eeuw tot 1830 . Even werd er ook wat gezegd over de Boerenkrijg .

Een van de voornaamste redenen van die opstand was het invoeren van de dienstplicht . Voor de eerste keer werden jonge mannen verplicht soldaat te worden en moesten ze daardoor in de Franse Tijd ver van huis gaan vechten . En vechten was nooit zonder risico . Een aantal van die soldaten sneuvelden . Zo ook een aantal van de dienstplichtigen van onze huidige gemeente.

Wij hebben het daar ooit al eens over gehad… Omwille van de uitzending gisteren kom ik daar nog even op terug . Een tijd geleden heb ik een aantal van die gesneuvelden weergevonden

Mijn eerste lijst is er een van de Veerlese overledenen , vaak ver van huis…

Hopelijk is daar in een of andere familie toch nog iets mondeling over verder verteld en doet dat een belletje rinkelen…Indien er iets rinkelt …..deel het dan mee aan de Gazet van Laakdal aub…..

Wel kan het zijn dat de echte naam hier min of meer vervormd doorkomt . Hoe werd hij voor de officiële lijst van gesneuvelden meegedeeld en door wie ? En hoe werd hij in het Frans geschreven?

–Valbock Henri ,( bij deze familienaam is de optekenaar al onzeker, en de kans dat hij helemaal juist is , is klein.) Hij overlijdt in het militair hospitaal van Mainz op 8 maart 1814, doodsoorzaak is koorts.Hij is 24 jaar.
–Aerts Cretien. Overlijdt in het ziekenhuis van Keulen op 13 juli 1813. Geen doodsoorzaak gemeld , hij is dan 21 jaar.
–Avorthes Jan , overlijdt in het Sint-Janshospitaal van Burgos aan koorts op 25 april 1813 . Geen leeftijd vermeld .
–Oppenbrover Jozef , overlijdt op 23 december 1809 aan koorts in het militaire hospitaal van Madrid, er wordt geen leeftijd vermeld, de naam zal waarschijnlijk wel Hoppenbrouwer(s) zijn geweest
–Wellens Ferdinand sterft ook aan koorts op 19 augustus 1809 in het militaire hospitaal van Straatsburg.
–Verbeeck Marq , overlijdt eveneens aan koortsen op 17 december 1806 in het militair hospitaal van Landsberg.
–Van Dijk Henri is als dienstplichtige gelegen in Walcheren en overlijdt er aan koorts in het militaire hospitaal op 6 april 1811.
–Vandepull ( VandePoel of Vandeput ?);Jan Baptist , overlijdt in het militaire hospitaal van Konigsberg op 26 december 1812. De reden is ook weer koorts.
-Vanderwee Jozef , overlijdt op 9 februari 1814 aan koorts in het militaire ziekenhuis van Magdeburg , maar deze man is geen soldaat , wel verpleger …..

-En dan is er tenslotte Goos Henri . Hij is 30 jaar wanneer hij sterft in het militair hospitaal in Brussel. Die leeftijd is raar , want de Franse dienstplicht duurde maar tot 25 jaar. Bij hem staat er wel geen regiment en geen overlijdensoorzaak gemeld , maar wel alleen dat hij prisonier is…gevangene dus. Historisch is dit de interessantste vermelding omdat ze ons nieuwsgierig maakt! Hij overlijdt op 19 november 1808. Waarom is hij gevangen? Hoe is hij overleden?

Hoe zat het nu in de drie andere gemeenten ? Vorst , Eindhout en………Eindhoutham . Want dat heeft nog tot enkele jaren in de negentiende eeuw bestaan !!!Daaraan denken wij niet meer automatisch .En hier was het nodig , want….

Niemand vond dadelijk waar de geheimzinnige gemeente “Rintouthain” lag , want zo staat ze in de opsomming van de gemeenten geschreven!
Wel , na verdere studie weten wij nu dat daarmee de verdwenen gemeente Eindhoutham bedoeld werd. Het is weer een mooi voorbeeld van hoe iemand zijn dorp noemde in het dialect en hoe de Franse administratie daar een Franse schrijfwijze aan vastknoopte , waar zij verder ook niets konden van maken.
In Eindhoutham woonde soldaat Proost Pierre Josef.
Hij is overleden in het militair ziekenhuis van Rennes aan koorts op 14 april 1809 , op dat moment was die gemeente Eindhoutham ook al net afgeschaft ! Het eigenaardige is dat hij ex- militair wordt genoemd en dat hij op 28-jarige leeftijd is gestorven. Op het moment van zijn dienstname bestond zijn gemeente waarschijnlijk nog wel!

In die oude militaire overlijdensakten worden er nog 3 andere soldaten uit Eindhout genoemd:
-Biekenberg Jean , die overlijdt op 26 Messidor van het jaar XII. ( 15 juli 1804)
En dat in het militaire hospitaal van Utrecht.Hij overlijdt zoals de meesten aan koorts en is dan 24 jaar.
-Verrijdt Antoine overlijdt ook aan koorts op 13 augustus 1812 in het Heilige Geestziekenhuis in Verona.
-Jansens Henri , uit Eintahl (?) sterft in het militaire hospitaal van Osnabrück op 4 september 1813.

En tenslotte uit Vorst in het Twee Nethendepartement staan er een groot aantal overlijdens vermeld, de dorpsnamen die wij ook bijkomend hebben onderzocht omdat ze er waarschijnlijk ook Vorst mee bedoelen zijn Feuste , Fost , Voorst , Vorth , Vortz, Vost en Voste….
Hier volgt de lange lijst .Wij gaan beginnen met die
-Goos Louis , omdat diens naamgenoot uit Veerle ook al een speciaal geval was.Deze Goos stierf op 14 mei 1813 van uitputting (!) in het militair hospitaal van Wesel . Hij was 20 jaar en vaandelvluchtige , dat betekent dat hij tijdens zijn diensttijd er vandoor was gegaan. Eigenaardig is dat hierbij vermeld staat : zoon van Frans en Anna Elisabeth Dauwen. Met die gegevens moet dit eigenaardig overlijden toch wel lang onderwerp van verhalen geweest zijn.
-Reijnders Norbert ,is eveneens een vaandelvluchtige tot dwangarbeid veroordeeld , en hij overlijdt op 19jarige leeftijd in het burgerziekenhuis van Luxemburg.
-Celen Pierre daarentegen is een gewone soldaat die sterft in het militair hospitaal van Hamburg aan koorts en dat op 10 november 1811.
-Geijssels Pierre sterft als 21-jarige in het militaire hospitaal van Bayonne, hier wordt ook vermeld dat hij de zoon is van Adriaan en Elisabeth Seeuws.
Hier ook wordt weer vermeld als doodsoorzaak “koorts”.
–Sommers Jean Stanislas , overlijdt ook aan koortsen op 17 april 1807 in het ziekenhuis van Fordon.
-Van Roy Constantin sterft in het jezuietenziekenhuis van Salamanca aan koortsen op 13 februari 1811.
-Rutten Marcel , overlijdt in het militair hospitaal van Middelburg op 30 juni 1811 , ook aan koorts.
-Deswert of Diswert Adriaan , is de derde Vorstenaar die tijdens zijn legerdienst gaat lopen en wel uit het algemeen Depot in Rijsel . Hij sterft in het militaire hospitaal van die stad op 10 maart 1814 . Doodsoorzaak is diarree!!
–Van Nijlen Charles , of Vanijlen. Hij sterft in het militaire ziekenhuis van Glogau op 7 februari 1809 . En hier is de reden : een sabelsteek in zijn borst!
-Rayonen Frédéric is van Vorth , daarom wordt hij ook aan Vorst toegewezen . 30 april 1807 overlijdt hij wegens koortsen in het ziekenhuis van Osterode .Hier plaatsen wij ook ,wegens de familienaam, een vraagteken bij.
-Fienen Jean Baptiste overlijdt in het militaire hospitaal van Luik op 25 mei 1808 . De reden is ook weer koorts.
-Koesterman Henri is deserteur , hij is 23 jaar wanneer hij sterft op 11 december 1813 in het ziekenhuis van Luxemburg.
En de laatste die wij vonden is Janssens Henri , die korporaal was en op 27 september 1813 overleed aan zijn verwondingen in het militaire hospitaal Arsenal in Dresden.. Aan de datum is terug te vinden aan welke grote slag hij deelnam maar blijkbaar niet met goed gevolg.

Dat was datgene wat mensen uit onze gemeente te maken hadden met Napoleon. En zo speelt internationale geschiedenis zich ook vlak bij de deur af.

LH even tot Ludo Vervloet er weer is.

de scheidsrechter van 90

En om helemaal de maand januari 2023 adieu te zeggen , nogmaals de fotoreportage van Milleke Bos anno ’22 , onze sportcrack bij uitstek.

26 jaar reeds is Milleke Bos uit Groot-Vorst niet alleen vrijwillige ziekenbroeder in DE WINDE. Even lang al is hij ook scheidsrechter bij vriendenclub vzw DE WARE VRIENDEN op Veerle-Heide.

* Met rechter spelen op het voetbalveld begon hij op zijn 25ste, goed 65 jaar geleden. Een gezegende leeftijd op een rustige oude dag, zou je denken. Niet zo voor Milleke Bos uit den Houthoek. De kranige wittekop doet er minstens nog een jaartje bij als scheidsrechter in de amateurklasse.

* Voor zijn eerste fluitsignaal van de namiddag moest hij eerst nog een aantal plechtige ogenblikken ondergaan. Niet alleen voor onze lens, maar ook voor het zwaardere materiaal van een nationale zender.

Hieronder een paar fotootjes van ons.

 

Milleke Bos is niet alleen voetbalscheidsrechter. Ook al 25 jaar lang is hij onbezoldigde helper voor rusthuis De Winde. Zowat alle patiënten die meedoen aan de uitstapjes per rolstoel, zijn jonger dan Mil. “Geen bezwaar”, zegt de 90-jarige, “Wellicht ben ik gezonder dan zij, en dat telt. Hopelijk kan ik ook dit nog geruime tijd blijven doen.”

AbsoluteFigures.nl

Nieuwsbrief AbsoluteFigures.nl

27 januari in de geschiedenis

* Op 27 januari 1945 werden de gevangenen van concentratiekamp Auschwitz bevrijd door het Russische leger.

* De Duitse keizer Wilhelm II kwam op 27 januari 1859 met een tangverlossing in Potsdam ter wereld. Bij zijn geboorte werden enkele zenuwen in zijn schouder beschadigd.

* De zangeres Mahalia Jackson overleed op 27 januari 1972 in een ziekenhuis in Evergreen Park, Illinois.

* De schrijver John Updike overleed op 27 januari 2009 op 76-jarige leeftijd aan longkanker in Danvers, Massachusetts.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

GEDICHTENDAG

26 JANUARI IS HET GEDICHTENDAG

en daarom deden we een beroep op onze kenner LUDO HELSEN …

  Een van de grootste Zuid-Afrikaanse dichters uit onze generatie is Koos du Plessis .
Koos maakte van veel van zijn gedichten ook liedjes die door heel wat bekende zangers in het Afrikaans werden gezongen .

  Doep , zoals hij met een troetelnaam werd genoemd , is op jonge leeftijd verongelukt . ( geb 10 mei 45 – overl 14 januari 84 ).
Een aantal van zijn gedichten zijn eerder filosofisch , sommige zelfs een beetje zwaarmoedig .
Omwille van deze week van de poëzie 2023 heb ik er een “trachten “ te vertalen . Dat is gemakkelijk maar moeilijk tegelijk. Het heet …

KINDEREN VAN DE WIND

Ik ken een zeer oud liedje
van ‘s levens wel en wee,
van lang vergane schepen
In de kelders van de zee.

De woorden zijn vergeten ,
Of werden kindertaal
als vaag onthouden stukjes
uit een heel erg oud verhaal…

Van zwervers zonder richting ,
van zoekers ziende blind ,
En eigenlijk was alles maar
kinderen van de wind .

Gezichten , dromen , namen ,
zijn door de wind verwaaid ,
en waarheen al die woorden zijn?
Die zijn mee weggedraaid!

Zwervers zonder richting ,
Zoekers ziende blind ….
Want eigenlijk was alles maar
beelden in de wind!

BLAARDONK VERZUIPT

Zwellende grachten en ondergelopen weilanden. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen in BLAARDONK – Varendonk.

Er viel de voorbije dagen veel neerslag. Niet uitzonderlijk veel voor een wintermaand, maar de toestand in Blaardonk-Varendonk doet andermaal het tegengestelde vermoeden.

Intussen staan 7,5 ha aan weilanden onder water. De Grote Laak stroomt door Blaardonk-Varendonk. Door gebrekkige ruiming aan Laak en Nete blijft het water stilstaan. Met alle gevolgen van dien.

Vervuild water

Het ‘vernatten’ van de omliggende weilanden heeft een vrij grote impact op de omliggende landbouwbedrijven. Bovendien is de Grote Laak een erg vervuilde waterloop. Dit vervuilde water bevuilt de omliggende weilanden waardoor die stilaan het ganse jaar door onbruikbaar worden.

“We hameren er daarom op bij de Vlaamse MilieuMaatschappij (VMM), die bevoegd is voor de ruiming van de Grote Laak, om extra inspanningen te leveren aan de monding in de Grote Nete”, aldus cd&v-voorzitter Stein Voet.

Ook in Veerle en Vorst trad de Laak buiten haar oevers.

“Weldra zal na jarenlang aandringen de Grote Laak eindelijk gesaneerd worden. Wanneer het probleem aan de monding niet wordt aangepakt zal het saneren onvoldoende effect hebben. “

(foto’s LV- drukken voor groter beeld))

BLUE MONDAY

Maandag 16 januari (2023) is de meest depressieve dag van het jaar. Dit noemt men in het Engels ‘blue monday’ of in het Nederlands ‘blauwe maandag’.

Er is niet echt een Spaanse naam voor dit fenomeen, maar ongetwijfeld zullen veel Spanjaarden zich ook ‘blue’ of ‘blauw’ of ‘azul’ voelen op deze internationale depressieve dag.

FESTINA LENTE

VUREN geeft commentaar 217

Enkele dagen geleden vergastte Ludo Vervloet ons op mooie beelden vanuit het abdijcomplex Tongerlo . Vooral het mooie prelaatsgebouw viel op .

Het is het gebouw dadelijk rechts wanneer je onder het oude poortgebouw binnenkomt . Dat gebouw is bijna 300 jaar oud. Er werd aan gewerkt van 1725 tot 1728 en … vooral het driehoekige lange timpaan bovenaan (foto’s aanklikken) het bouwwerk valt op .

De abt van toen heeft er ook zijn wapenschild laten op aanbrengen en ook zijn wapenspreuk . En die wijkt erg af van normale abts- en bisschopswapenschilden , net zoals het schild zelf .

Normaal gaan die schilden en spreuken eerder een evangelische of gelovige richting uit , maar deze spreuk geeft een totaal profane boodschap .

“ Festina Lente “ staat erop. Twee woorden die elkaars tegenstellingen zijn : aan de ene kant FESTINA , dat is HAAST U , en daarnaast LENTE , wat LANGZAAM betekent.

Er staat dus : Haast u langzaam !

Diezelfde tegenstelling vinden wij ook terug in het wapenschild zelf : twee kwartieren beelden een vliegend hert af , symbool van snelheid . De twee andere laten ons een schildpad zien , het symbool van de traagheid!

Je vraagt je af waarom die prelaat zoiets deed ? En hoe hij echt heette ?

Hij kwam uit Oirschot , toen ook al Noord-Brabant , en hij werd tot abt van de abdij verkozen in 1724. Het is zijn familienaam die al het bovenstaande verklaart. Zijn volledige naam was Jozef Pieter VanderAchter …….

In zijn humor vond Jozef Pieter dat hoe snel hij ook dingen deed …hij toch altijd Van(der)Achter bleef hangen. Door zijn familienaam kon hij nooit iemand voorbijsteken ….hij bleef steeds van achter….

Daarom vond hij dat hij zich voor niets of niemand moest haasten . Met zich langzaam te haasten bleef hij toch op de rechtmatige plaats die  in zijn familienaam zit: van Achter!!

Abten kunnen ook een gevoel voor humor hebben en … die humor vereeuwigen . Van zoiets word ik echt goed gezind!

Louis Vuren

DRIEKONINGEN 6 JANUARI

Op de meeste schilderijen van de geboorte van Jezus staan drie wijzen afgebeeld, ook wel koningen of magiërs, zoals ze vaak worden genoemd. Maar de Bijbel zegt niet dat het er drie waren.
.
* Uit het aantal geschenken maakt men wel op dat ze met drie waren. Ze worden Caspar, Melchior en Balthasar genoemd. In oude legenden hebben ze echter andere namen. (hieronder de 4 koningen van de Makelstraat – geen echte concurrenten van de 3 koningen)
.
.
.
* De keuze van die geschenken – goud, wierook en mirre – was niet toevallig.
Goud was een gepast geschenk voor een koning. Jezus was geboren om koning te worden. De wijzen wisten dat. Goud was een van de geschenken die zij de toekomstige “Koning der koningen” aanboden.
Wierook was een passend geschenk voor een kind dat hogepriester zou worden.
Mirre werd gebruikt om de lichamen van de doden te balsemen. Dit kind Jezus zou opgroeien en op een dag ter dood worden gebracht voor de zonden van de wereld. Mirre was daarvoor een juist geschenk.
.
.
* Het goud verwijst dus naar Christus’ koningschap, de wierook naar zijn hogepriesterschap en de mirre naar zijn dood.
.
.
* Driekoningen was lange tijd een kerkelijke feestdag die herinnerde aan de komst van de drie koningen (of wijzen) uit het Oosten. Driekoningen, 6 januari, drie personen met de ons bekende namen Caspar, Melchior en Balthasar – ontsproten echter uit het heidendom.
* Het geven van geschenken met Kerstmis stamt eveneens uit het heidendom, net als Kerstmis zelf.
.
.
Tweederangsfeestdag …
.
* In de jaren voor 1962 betekende Driekoningen een dag extra vakantie voor de schoolgaande jeugd. Na het tweede Vaticaanse concilie in 1962 werden feestdagen als deze ‘afgestelde heiligendagen’ genoemd, nu met schoolverplichting.
.
*** In elke gemeente die zich een beetje respecteerde, trok voor 1962 een driekoningenstoet uit, meestal georganiseerd door één of meerdere jeugdbewegingen. In Veerle namen de studenten het voortouw.
.
.
foto stoet uit 1945 – op de Diestsebaan (tramrails) voor het hoekhuis van Fiktrin, het latere Pecotex – het café meen ik te herkennen, maar als 2-jarige ging ik nog geen pinten drinken en een stuk sjocolat bestond hier nog niet – de Engelse soldaten bij de bevrijding in 1944 hadden dat wel bij …Of toch geen café, maar de meubelzaak van Fons Verboven met achteraan ook een schrijnwerkerij die later verhuisde naar Eindhout. Fons bouwde in Veerle een nieuwe of vernieuwde woning.
.
Nog verder naar het dorp toe had je het café van Mil (Miljoen) Van Meeuwen, die een zaak in bouwmaterialen had aan de Wissel, even verderop. De tram (poephoan, vanwege zijn geluid) stopte daar steevast om te lossen en te laden.
.
Omdat ik mijn tweede studiejaar doorbracht op het kasteel van de baron even verderop, mocht ik vaak mee met die tram die amper 5 à 10 km/u aankon. Voor het kasteel sprong ik eraf zonder dat de tram ‘vaart’ minderde. Het huis met hoge schuur herinner ik mij ook nog, maar zonder détails…
.
Foto’s: Archief Lwgh Heemkring Laakdal 
.
* De jeugd zelf organiseerde zich ook in groepjes van drie en ging dan, verkleed als koningen, de huizen af om Driekoningenliedjes te zingen. Eén van de drie zangers droeg een ster op een stok die in beweging werd gehouden door aan een touwtje te trekken dat rond een afgedankt bobijntje was gewikkeld.
.
* In onze Laakdalse deeldorpen zong men meestal dit liedje:
.
Drie koooningen, drie koooningen,
geef mij nen nieuwen (hoed.
Mijnen ouwen is verslee-eeten,
mijn moeder mag ‘t nie wee-eeten.
Mijn vader heeft het geld,
op de rooster geteld.
.
* Op de rooster tellen betekent geen geld hebben of geen geld kunnen bijhouden.
.
* Als beloning voor het zingen kregen de koningen eten, snoep en geld. Net als voor andere kerkelijke feesten deed de Kerk destijds inspiratie op in heidense gebruiken. Zo stamt het snoepgoed (meestal bonen) dat werd uitgedeeld, van dagen na streng vasten.
.
.
* Acht jaar geleden, in 2015 (toen kon dat nog)  ging ik mee Driekoningen zingen met de kleuters van vbs de Wijngaard     (zie foto’s …ludo vervloet)
.
Weerspreuken
.
• ‘Zet met Driekoningen ramen en deuren open, want wind met Driekoningen brengt zegen.’
• ‘Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang.’
• ‘Als Driekoningen is in het land, komt de vorst (vries) in ‘t vaderland.’
• ‘Met Driekoningen lengt de dag zoveel een geitje springen mag.’
• of ‘Met Driekoningen lengen de dagen een hanenschreeuw.’ (bedoeld wordt de duur van het kraaien van een haan.)
.
.

Janus, god van januari

Vannacht hebben we bewust/onbewust de overstap naar het nieuwe jaar 2023 gemaakt. Onze allerbeste wensen voor iedereen die dit leest.

We duiken meteen de maand januari in. De eerste maand op onze kalender is vernoemd naar de Romeinse beschermgod Janus.

Janus wordt afgebeeld met twee gezichten die ieder een andere kant opkijken, één naar de toekomst en één naar het verleden.

Munt met daarop de beeltenis van Janus – Foto: CCJanus was de beschermgod van de openbare doorgangen en poorten en werd ook gezien als de god van “alle begin en de overgang van oud naar nieuw”.

*  Bij de Romeinen was januari (Ianuarius) de elfde maand van het jaar. Dat deze maand toch vernoemd werd naar Janus, kwam waarschijnlijk doordat deze elfde maand voor de Romeinen symbool stond voor het begin van een nieuwe periode. Het was de eerste maand na de winterse zonnewende.

* Bij de overgang naar de gregoriaanse kalender (16de eeuw / onze huidige kalender) werd de eerste maand logischerwijs naar Janus genoemd: januari.

Forum Romanun

* Hoewel Janus een belangrijke god was, is er niet erg veel over de verering van de godheid bekend. Het beroemdste heiligdom voor de god

*  In de eerste eeuw na Christus liet keizer Domitianus een heiligdom voor Janus bouwen op het Forum van Nerva.

Bij offers en gebeden werd Janus door de Romeinen eigenlijk standaard aangeroepen, omdat zonder zijn tussenkomst de poorten van de hemel gesloten zouden blijven.

De lange weg naar stookschaamte

Er is de laatste dagen/weken veel te doen omtrent fijnstof in de atmosfeer. DS wijdde vandaag liefst 2 pagina’s aan het probleem.

Het commentaar vooraan was van Karel Verhoeven. Dries De Smet vraagt zich af of er goede redenen zijn om toch hout te blijven stoken.

De lange weg naar stookschaamte

.

Karel Verhoeven

zaterdag 17 december 2022 om 3.25 uur

 

 getty

De Russische agressie in Oekraïne duwt de energieproductie diametraal tegengestelde kanten op.

Omdat zon goedkoper wordt dan fossiel, maakt hernieuwbare energie grotere sprongen dan de meest optimistische prognoses voor mogelijk ­hielden. We switchen in Europa ook collectief naar zuiniger en beter geïsoleerd.

Tegelijk beleeft de fossiele industrie een duizelingwekkende bonanza. De investeringen pieken ­omdat verwacht wordt dat die lang zal duren, ook met ­fossiel van de ergste soort.

De wereld verstookte nooit meer steenkool dan nu, meldt het Internationaal Energieagentschap. Alle klimaatbeloftes wijken voor de vrees voor black-outs en nog hogere facturen.

Klimaatnatie Duitsland is de motor van de steenkoolrevival. Op India na, is Europa de grootste steenkoolgroeier. Dat heet realpolitik.

Die mondiale schizofrenie heeft een lokale pendant. Twintig procent van de huishoudens stookt wel eens met hout. Nu het echt koud is, doen nog veel meer dat. De lucht stinkt, in de steden en op het platteland.

Omdat de fijnstofdrempel is ­overschreden, roept de Vlaamse Milieumaatschappij de bevolking op om minstens enkele dagen niet te stoken.

Maar van collectieve stookschaamte is geen sprake, zoals we in de zomer wel sproeischaamte kenden.

Te oor­delen naar het sentiment in de buitengewoon druk beantwoordde oproep op de website van De Standaard, leeft vooral het verzet.

Het is al langer duidelijk dat kachel en open haard voorbij de grens liggen van waar politici zich mogen mee bemoeien. Nu de prijs van gas piekt, kunnen alleen ­politici met electorale doodsdrift een verbod overwegen.

Vuur in huis is duidelijk intiemer dan een auto met verbrandings­motor

Kachels vervuilen meer dan auto’s, ze stoten in Vlaanderen ruim 40 procent van het fijnstof uit. De nieuwste ­modellen blijken in realiteit vaak niet beter dan de oude.

Niet ­ingrijpen is dus geen optie. Het zou vreemd zijn om vanaf 2035, over nauwelijks twaalf jaar, de verbrandings­motor uit de lage-emissiezones van Gent en Antwerpen te weren, zoals de Vlaamse regering zonder veel rumoer aankondigde, maar de uitstoot uit schoorstenen ongemoeid te laten.

Maar de methode zal zachter moeten. Vuur in huis is duidelijk ­intiemer dan een verbrandingsmotor in een auto.

Een ­grotere ongelijkheid dreigt voor huishoudens voor wie hout de belangrijkste bron van verwarming is.

En dan doemt nog het spookbeeld op van de groene bemoeizucht van de stedelingen met het platteland.

Toch is de parallel met steenkool op haar plaats. In nood gelden weinig taboes. Maar veel tijd om daarin hardnekkig te zijn, hebben we niet meer.

1 … 4 5 6 7 8 … 11