Categorie: ARCHIEF

Napoleon weg uit Moskou (1812)

Op 19 oktober 1812 trok Napoleon Bonaparte zich terug uit Moskou. Niet lang daarvoor hadden zijn troepen de stad ingenomen, maar de Russen staken Moskou in brand.

* Begin september won Napoleon erg nipt de Slag bij Borodino. De slag, die plaatsvond op zo’n honderdtwintig kilometer ten westen van Moskou, ging de geschiedenisboeken in als één van de keerpunten van de Napoleontische oorlog van 1812.

* Een week na zijn overwinning bij Borodino trok Napoleon met zijn leger Moskou binnen. Velen verwachtten dat er vredesonderhandelingen zouden beginnen. Het liep echter anders.

* De Moskouse graaf Fjodor Vasiljevitsj Rostopsjin (1763-1828) gaf bevel alles te vernietigen wat de Fransen van nut kon zijn en al het wapentuig mee te nemen. Vervolgens staken de Russen Moskou in brand.

* Het leger van Napoleon kreeg het hierdoor zwaar te verduren. Door de brand gingen immers alle voedselvoorraden en pakhuizen in vlammen op. De Fransen zagen de noodzaak in om zich snel terug te trekken.

* Tijdens de terugtocht kwamen veel manschappen van Napoleon om het leven. De meeste van honger, dorst en ziekten. Van de ruim 700.000 soldaten die Rusland aanvielen, overleefden er uiteindelijk slechts 18.000 tot 22.000.

* Op 18 december 1812 , twee lange en koude maanden later, eindigde de tocht naar Rusland. De beroemde Slag bij Borodino en de brand van Moskou worden nog steeds genoemd als de keerpunten in de Napoleontische oorlogenreeks.

Lees zeker ook: ‘Wat een karakter tonen die barbaren!’

  • gelezen en bewerkt vanuit  Historiek

***  In DE krant is de pyrrusoverwinning van Napoleon bij Borodino al een paar keer aan bod gekomen. Je kan de sfeer van die veldslag ook nog muzikaal opsnuiven via de Ouverture 1812 van ene Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Fragmenten van de Marseillaise en het toenmalige Russische volkslied voeren de strijd aan en op het einde bulderen zelfs de kanonnen. (Clem)

https://historiek.net/ouverture-1812-pjotr-iljitsj-tsjaikovski/71086/

BELZONI VINDT SETI I

De avonturen van ontdekkingsreizigers spreken nog altijd tot de verbeelding. Of het nu gaat om Columbus en zijn ontdekking van de nieuwe wereld, avonturen in de poolgebieden, bizarre reizen met luchtballonnen of ontberingen in de jungle: velen blijven zich aangetrokken voelen tot de ontdekkingen van de reizigers van weleer.

Giovanni Battista Belzoni (1778 – 1823 ) is een van de belangrijkste figuren in het ontdekken van tempels en graven van het Oude Egypte. Hij wordt beschouwd als de algemene voorloper van de egyptologie en dank zij hem kreeg het Oude Egypte enorme bekendheid in het Westen.

* Eer het zo ver was, kon men van Belzoni zeggen dat hij de man was van 12 stielen en 13 ongelukken. In 1812 begon hij zijn omzwervingen vanuit Engeland, en kwam via Spanje en Portugal  in Malta terecht. Daar maakte hij kennis met een afgezant van de pasja van Egypte.

* In Egypte kwam hij Henry Salt tegen. Belzoni (prent – in Turkse kledij van die tijd) werd aangenomen om het kolossale beeld van farao Ramses II uit het zand te graven en het vervolgens te verschepen naar het British Museum.

* In Nubië had de Zwitser Brurckhard immers de tempel van Ramses II in Aboe Simbel ontdekt. De ingang werd echter geblokkeerd door een enorme lading zand die door de eeuwen heen werd opgehoopt door de wind. Belzoni vertrok en op 1 augustus 1817 zag hij het binnenste van de tempel.

* In de Vallei der Koningen vond hij op 18 oktober 1817, vandaag 202 jaar geleden,  het schitterende graf van Seti I. Het graf (foto) kan niet meer bezocht worden, maar wordt nog steeds het Graf van Belzoni genoemd. Seti I (foto) was de tweede farao van de negentiende dynastie en regeerde van 1305 tot 1290 voor Christus.

* En nog was zijn speurwoede niet gekoeld. Het volgende jaar hoopte hij een ingang te vinden in de piramide van Chephren. Volgens Herodotus, de wandelende geschiedschrijver van de oudheid, waren er geen binnenkamers, maar Belzoni vond op 2 maart 1818 toch de interne grafkamer van de farao. Adembenemende dingen waren dat allemaal in zo’n korte tijd.

* In 1819 keerde Belzoni  terug naar Engeland. Maar in 1823 begon hij aan een nieuw Afrikaans avontuur. Hij hoopte de (toen nog legendarische) stad Timboektoe te bereiken.

* Belzoni stierf echter op 3 december in Gwato aan dysenterie. Hij werd 45. Volgens de beruchte ontdekkingsreiziger RF Burton werd hij echter beroofd en vermoord.

* De opgravingen van Belzoni in Egypte worden tot op vandaag nog steeds bekritiseerd. Velen waren terecht gekant tegen zijn overhaaste werk en plunderingen. Maar in de tijdgeest van toen woedde een felle prestigestrijd tussen de Fransen en de Engelsen om de meest aansprekende oude relikwieën aan hun publiek te kunnen tonen. ‘De eerste zijn’ , daar ging het om.

(bronnen in diverse media)

Lee Harvey Oswald

Lee Harvey Oswald  (° 18 oktober 1938 + 24 november 1963) wordt nog steeds nagewezen als de vermoedelijke dader van de moord op president Kennedy van de VS op 22 nov 1963.

* Of de toen 25-jarige Oswald daadwerkelijk schuldig was, is nog steeds een onderwerp van discussie, controverse en complottheorieën.

* Tegen journalisten schreeuwde Oswald na zijn aanhouding: I didn’t shoot anyone en I’m just a patsy (“Ik heb niemand neergeschoten” en “Ik ben slechts een zondebok”).

* Toen hij meteen daarna werd overgebracht naar de lokale gevangenis werd Oswald, voor de draaiende camera van de Amerikaanse televisie, neergeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Miljoenen Amerikanen zagen de moord op Oswald live op het scherm.

* Oswald werd dodelijk getroffen. De kogel doorboorde zijn lever, milt en aorta. In hetzelfde Parklandziekenhuis van Dallas, waar artsen twee dagen eerder hadden gepoogd om president Kennedy te redden, vochten dezelfde artsen nu voor het leven van Oswald. Even vruchteloos als ze dat deden voor de president.

* De nadien opgerichte Commissie Warren wees Oswald als enige dader aan. Deze conclusie werd later van verschillende kanten aangevochten. De onschuld van Oswald werd zelfs ondersteund door tal van critici van het officiële onderzoek.

* Na het lezen van Garrisons’ boek ‘Op het spoor van de moordenaars’ baseerde cineast Oliver Stone zijn geruchtmakende film JFK uit 1991 waarin de vermoedelijke moordenaar(s) van de president moeten gezocht worden in kringen van de CIA. Oswald zelf wordt daarin opgevoerd als geheim agent.

* Documenten waaruit definitief zou blijken of Oswald inderdaad een geheim agent was, zijn echter tot 2029 officieel staatsgeheim. Nog een beetje geduld dus …

WINDSOR CASTLE

De ‘bescheiden’ geschiedenisbijdrage van vandaag sluit aan bij het stukje over Willem de Veroveraar, de stoere Normandiër die mee aan de basis lag van het latere Engeland, zelfs van Groot-Brittannië.

* Het paleiskasteel Windsor Castle (17de eeuwse prent) in het graafschap Berkshire is al meer dan negenhonderd jaar in het bezit van het Britse koninklijke huis.

* Windsor werd in 1070 gebouwd in opdracht van de stoere Normandiër Willem de Veroveraar. De Normandische veroveraar van Engeland, later ook van Schotland, zorgde meteen voor een sterke centrale regering in Engeland.

* Dat het menens was met zijn koningschap bewees hij door de bouw van liefst tachtig kastelen, waaronder Windsor Castle en de Tower Bridge, bouwsels die in de hele wereld bekend zijn.

* De kastelen werden meteen beheerd door vertrouwelingen van Willem en werden tijdens de regeringsperioden van de koningen Hendrik II en III nog fors uitgebreid.

* De vertrouwelingen van Willem vormden de basis voor de latere Engelse adel. Het vaststellen van de belastingaanslagen deed Willem de Veroveraar via het Domesday Book.

* In dit register werd een groot deel van Engeland beschreven. Vooral de eigenaars van onroerend goed werden daarmee bekend. Het boek was zowat een voorloper van het huidige kadaster. Willem was dus zeker niet zomaar een met veel wapens kletterende veroveraar.

* Koning Willem zat nooit stil. Blijven veroveren was zijn dada, Frankrijk zijn grote doel, tot het bittere einde. Willem de Veroveraar overleed op 9 september 1087 in het klooster van St Gervais bij Rouen als gevolg van verwondingen na een val van zijn paard tijdens het beleg van Nantes.

* Edward III richtte Windsor Castle ook in als koninklijke residentie. Queen Victoria  stelde Windsor Castle voor het eerst open voor het publiek. Uiteraard niet alle vertrekken en gebouwen, want de koninklijke familie gebruikt het kasteel nog altijd.

* In een aantal tentoonstellingszalen kan men komen genieten van een deel van de koninklijke kunstcollectie die werken van Leonardo da Vinci, Hans Holbein en andere grootheden bevat. Naast Windsor Castle zijn ook  Buckingham Palace en Balmoral Castle bekende optrekjes van de koninklijke familie.

* Windsor is sinds 1917 ook de naam van de koninklijke familie. King George V veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog de gecompliceerde achternaam Saksen-Coburg en Gotha in het beter Engels-klinkende Windsor.

FORD voor de massa

De Amerikaan Henry Ford zorgde ervoor dat de auto niet alleen beschikbaar was voor de elite, maar ook voor de massa. Ford startte in 1902 zijn autofabriek: de ‘Detroit Automobile Company’.

* Dit bedrijf ging al gauw failliet en ook zijn tweede bedrijf – de Henry Ford Company – verging het zo. Met zijn derde bedrijf had hij wel succes. De Ford Motor Company produceerde de T-Ford en dat sloeg wel aan.

* De T-Ford werd in 1908 in massaproductie genomen. Het was voor het eerst dat zoiets gebeurde in autoland.

* Henry Ford ontwikkelde ook de lopende band. Het voorbeeld hiervan zag hij in slachterijen van Chicago : een dikke lijn waarop karkassen vervoerd werden en arbeiders een voor een onderdeel van het karkas afsneden.

* Ford ontwikkelde dit principe voor de auto. Daarvoor  werd hij door velen gezien als de uitvinder van dergelijke wagens. Bij het grote publiek raakte de uitvinding bekend met de komst van de populaire T-Ford.

* Het chassis van de wagen werd met een touw door de fabriek getrokken en onderweg werden de onderdelen op de auto gemonteerd.

  • Een beroemde zin in de autobiografie van Amerikaan over de T-Ford is de volgende: Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black (elke klant kan een auto krijgen in de kleur die hij wil, zolang het maar zwart is).

*** Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren.

* Helemaal onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het wel dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. In 1927 rolde de laatste T-Ford van de band. Hij kostte toen $380.

* De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

* Op deze manier versterkte Ford echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Dat maakte dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

* De T-Ford werd in 1927 opgevolgd door de A-Ford met een 4-cilinder, een veel modernere auto die echter veel minder werd verkocht. Ford kreeg concurrentie  van een Chevrolet met … een 6-cilindermotor.

* 26 mei 1927 rolde de 15 miljoenste Ford T de fabriek uit en op diezelfde dag werd bekendgemaakt dat de productie zou worden gestaakt…

* Eind mei lag het werk daadwerkelijk stil en zo’n 60.000 mensen in Detroit kwamen zonder werk te zitten…

* De duizenden dealers in het land kregen geen nieuwe auto’s meer en moesten overleven op de voorraden die ze nog hadden.

* In december 1927 werd de opvolger, de Ford Model A, aan het publiek gepresenteerd. Bij de dealers waren voor het einde van het jaar al contracten getekend voor een miljoen voertuigen.

* Het duurde wel tot midden 1928 voordat de productie weer volledig herstart was en de mensen hun baan bij Ford terug hadden.

(met de bereidwillige hulp van Wikipedia)

Manneke Pis van Brussel

Niet ver van de Grote Markt staat Manneke Pis. Dit beeldje van een plassend jongetje staat op de hoek van de Stoofstraat (Rue de l’Etuve) en de Eikstraat (Rue de Chênes). Het is een van de meest populaire bezienswaardigheden in Brussel. Manneke-Pis is het symbool van het spottende, ‘zwanzende’ karakter van de Stad Brussel.

* Het jongetje is slechts 58 centimeter hoog, maar wereldberoemd. Het originele beeldje was van steen en werd in 1619 gemaakt door Hiëronymus Duquesnoy, in opdracht van het Brusselse stadsbestuur.

* Het beeldje werd verschillende keren gestolen, onder meer in 1817 door ene Antoine Licas die het aan stukken sloeg. De brokstukken werden teruggevonden en zodoende kon er een afgietsel van het origineel worden gemaakt. Die kopie werd overigens ook enkele keren gestolen, voor het laatst door studenten in de jaren 60 van de vorige eeuw.

* Manneke Pis heeft vaak kleren aan. In totaal worden er meer dan 700 kostuums bewaard in het Museum van de Stad Brussel aan de Grote Markt. Keuze te over dus. Die klerentraditie is al heel oud. In 1698 schonk landvoogd Maximiliaan Emanuel van Beieren als eerste een kostuum voor het beeldje.

* Als een staatshoofd België bezoekt, schenkt die vaak de nationale klederdracht van zijn land in de maat van Manneken Pis. Daarnaast bestaat de kledingkast van het beeldje uit onder meer een Elvis Presley-kostuum, voetbaltenues en de kleren van Mickey Mouse.

* Verder nog plast Manneken Pis bij speciale gelegenheden geen water, maar bier of wijn. In de Stoofstraat zijn kopieën van Manneken Pis in alle soorten en maten te koop.     -druk rood voor meer-

MET SPOETNIK 1 BEGON RUIMTEVAART

4 oktober 1957 begon het tijdperk van de ruimtevaart. Helemaal buiten mijn weten om, want in mijn streng internaat, afgeschermd van alle wereldse gebeurtenissen, zeker Russische, wisten wij van niets toen de Sovjet Russen hun eerste kunstmaan lanceerden.

* Ik moest de povere drie dagen herfstverlof afwachten om in oude kranten het nieuws van Spoetnik 1 bijeen te harken.

* Het eerste tuig in de ruimte was van Russische makelij en bestond uit twee kleine aan elkaar geklonken halve aluminiumbollen met een totale diameter van amper 58 cm, met daarop vier antennes van zowat 3 m lang.

* 1957 was het ‘Internationaal Geofysisch Jaar’ en dat kwam de Russen erg goed uit. In 1954 reeds had de Sovjetleider Chroestsjov groen licht gegeven om concurrent Amerika met deze primeur voor een tijdje opzij te zetten.

* En of dat lukte! In de VS werd men plots geconfronteerd met de krachtige  Russische raket die het huzarenstukje voor mekaar had gebracht. Werner von Braun, die voor nazi-Duitsland de V-2 ontwikkelde, kreeg meteen carte blanche om de Russen lik-op-stuk te geven.

° De Amerikaanse president Eisenhower bleek bovendien niet erg onder de indruk van dat kleine balletje in de ruimte. Basketbal in de ruimte was trouwens niet aan hem besteed.

* Maar de publieke opinie floot hem terug nu duidelijk werd dat de Sovjets de VS zouden kunnen treffen met een internationale raket met kernwapens.

* ‘Kleine raketman’ (de latere Noord-Koreaanse leider Kim-jong-un) liet zich in Moskou blijkbaar inspireren om ook raketten af te vuren. Hij was afgelopen week weer bezig…

* Vier maanden later, 1 februari 1958 ging ook de Amerikaanse Explorer 1 eindelijk de ruimte in. Momenteel vliegen er duizenden stuks boven onze hoofden, waarvan er vele nog echt werken.

* De rest wordt gerangschikt onder de noemer ruimtepuin. Iets dat echt ongemakkelijk zit bij bemande ruimtemissies. Wanneer doet zich een eerste ramp voor? Ook de sterrenkundigen maken hun terechte beklag over de vuilnisbak rond onze aarde.

(bewerkt uit de vertrouwelijke site van Historiek)

JANIS JOPLIN VAN DE 27- CLUB

Vandaag, een halve eeuw geleden, overleed Janis Joplin (19 januari 1943 – 4 oktober 1970), een Amerikaans zangeres met een kenmerkend rauw stemgeluid. 50 jaar reeds, alsof het gisteren was.

* Ook ik was toen 27, maar gelukkig geen lid van de 27 Club. Joplin wel. Met haar overleden nog 4 bekende artiesten binnen de duur van een paar maanden.

* Janis overleed aan een overdosis heroïne. Niet echt een verrassing, want een groot deel van haar leven had zij te kampen met een drugsprobleem. Van haar onthouden we vooral … ‘Me and Bobby McGee’.

* Haar grote doorbraak kwam er op het Monterey Pop Festival in 1967. Janis was ook een van de publiekstrekkers op het Woodstock festival in augustus 1969.

° de 27 Club ,ook Forever 27  bestond/bestaat uit Kurt Cobain en de J’s Jimi Hendrix, Janis Joplin en Jim Morrison en Brian Jones. Een teveel aan alcohol en drugs werd hen fataal.

1 … 9 10 11 12 13 … 30