Categorie: ARCHIEF

WATERSNOOD IN NEDERLAND

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 , 70 jaar geleden, overstroomden grote delen van Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden nadat de dijken het begaven. (Wikipedia)

* Na deze Watersnoodramp voerde Nederland het Deltaplan uit om herhaling te voorkomen.

* Ook in de winter van 1995 liep de waterstand in de rivieren zo hoog op, dat de overheid moest ingrijpen.

* Op 31 januari 1995 begon een van de omvangrijkste evacuaties uit de recente geschiedenis. Maurik en andere plaatsen in de Betuwe werden spooksteden.

.

.

* De Watersnoodramp van 1953 is de grootste Nederlandse natuurramp van de 20ste eeuw. (Wikipedia) Een zware noordwesterstorm in combinatie met springtij, zorgde ervoor dat grote delen van het land overstroomden. 1.836 mensen overleefden de ramp niet, tienduizenden dieren lieten het leven en ook huizen werden verwoest.

* De Stormvloed van 1825 vond plaats tussen 3 en 5 februari 1825. Een groot aantal dijken rond de Zuiderzee brak door. Door de overstromingen verloren 379 mensen het leven. De oorzaak van dit probleem zou pas in 1932 opgelost worden met de aanleg van de Afsluitdijk.

* Vier eeuwen vroeger was er de Sint-Elisabethsvloed van 1421. Een watersnoodramp in de graafschappen Zeeland, Holland en Vlaanderen die plaatsvond op of rond 19 november 1421, de naamdag van Sint-Elisabeth.

Vermoedelijk werd die ramp veroorzaakt door een bijzonder zware noordwesterstorm, gevolgd door een zeer hoge stormvloed. Door de grote aanvoer van bovenwater stonden de rivieren zeer hoog. Wellicht was de vloed zelf niet eens zo hoog, want veel mensen konden zichzelf en hun vee in veiligheid brengen.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

wikipedia weet gelukkig alles

Bij gebrek aan iets bruikbaars op 31 januari beperken we ons op de laatste dag van de eerste maand van 2023 weer tot een paar items die we vonden bij Wikipedia, de encyclopedie die alles weet. Even op rood klikken en veel wordt duidelijk.

catastrofale ramp met ruimteveer

*** De Challenger was het tweede ruimteveer dat door de Verenigde Staten in de ruimte werd gebracht. Op 4 april 1983 maakte dit veer zijn eerste ruimtevlucht tijdens de STS-6 missie.

* In totaal werd het Amerikaanse ruimteveer Challenger tienmaal gelanceerd maar … de laatste lancering op 28 januari 1986 eindigde in een echte catastrofe omdat het veer 73 seconden na zijn vertrek uit elkaar spatte.

* Bij dit tragische ongeval kwamen alle zeven astronauten om het leven waaronder de 37-jarige onderwijzeres en publiekslieveling Christa McAuliffe.

* De oorzaak van de ramp bleek achteraf niet enkel een technische oorsprong te hebben maar vooral een menselijke.Teveel personen namen verkeerde beslissingen.

* De druk om het ruimteveer toch te lanceren bleek groter dan ze uit te stellen. Het Amerikaanse Space Shuttle ruimteprogramma keek al aan tegen een grote achterstand.

De wereld keek mee

* Omdat zich voor het eerst ook een leerkracht onder de crewleden bevond, keken duizenden kinderen en andere mensen op televisie rechtstreeks naar de beelden van de lancering van het ruimteveer Challenger.

* NASA was er uiteindelijk in geslaagd om ruimtevaart opnieuw in de media te brengen en om mensen warm te maken voor techniek en wetenschap.

* De talrijk opgekomen nationale en internationale pers en familieleden van de zeven astronauten zagen van op het Kennedy Space Center uiteindelijk hoe het ruimteveer kort na de lancering uit elkaar spatte.

De ramp liet dan ook een enorm grote indruk achter op een hele generatie Amerikanen. Die sloeg over naar alle continenten. Internationale rouw als het ware.

* Veel mensen  herinneren zich vandaag nog steeds de woorden “Flight controllers here looking very carefully at the situation. Obviously a major malfunction. We have no downlink.” die werden uitgesproken door vluchtdirecteur Jay Greene vanuit het vluchtleidingscentrum.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

zelfbediening …

  • ROOD INTOETSEN en een WAAIER ITEMS valt bij je binnen
  • Met dank aan Wikipedia
  • 26 januari … op het eerste gezicht niet bepaald een dag van grote of grootse dingen. Maar de speurder in mij werd toch een beetje beloond voor zijn ijver … Lees even mee…en druk op rood voor meer info.
  •  Algemeen
  • Kopje criminaliteit Criminaliteit en veiligheid
    • 2013 – Een Egyptische rechtbank veroordeelde 21 beklaagden tot de dood. Zij stonden terecht  voor hun rol in de Port Said-stadionramp, waarbij in februari 2012 74 mensen om het leven kwamen.
    • De uitspraak leidde tot rellen in de havenstad Port Said, waarbij 31 doden vallen.
  • Kopje economie Economie
    • 2010 – Het Nederlandse bedrijf Spyker neemt de failliete Zweedse autofabriek Saab over van het noodlijdende Amerikaanse concern General Motors.

DE HEL IN HET INTERNAAT

De brand in het internaat van het Heilig Hartcollege in Heusden-Zolder brak uit op 23 januari 1974 omstreeks 22u30. Er vielen 23 dode en  2 zwaargewonde leerlingen te betreuren, alle 25 tussen 12 en 16 jaar jong.     (eerder verschenen bericht)

* De brand ontstond in de buurt van de ingang van de slaapzaal en bemoeilijkte zodoende de vluchtweg van de slaapzaal. De 63 bedden in de slaapzaal werden slechts gescheiden door zeer brandbare dunne houten wanden die de brandverspreiding versnelden.

* Oorzaak was vermoedelijk een stiekem gerookte sigaret in de slaapzaal, op de tweede etage van het oudste gebouw (uit 1932).

* Een veertigtal jongeren van de ene kant van de zaal kon ontsnappen. De enige , andere uitweg was een raam dat uitgaf op een plat dak. Eén jongen was toevallig afwezig wegens ziekte.

* Drie slachtoffers werden gevonden in de gang voor het raam. Eén slachtoffer was door de brandende trap gevallen. Bijna alle andere slachtoffers werden gevonden in hun bed. Wellicht totaal verrast in hun slaap.

* Door het lawaai van de vluchtende leerlingen werden de paters gealarmeerd en werd meteen ook de brandweer van Heusden opgebeld. Die was er om 23 uur en kreeg spoedig ook hulp van de korpsen uit Hasselt en Genk.

* Door de hevige brand en de enorme hitte kon de zaal pas om 1u30 ‘s nachts bereikt worden. Na afloop bleken de brandblussers van de school ongebruikt…

  • De school sloot gedurende een volledige week, tot na de begrafenis van de slachtoffers. Na de begrafenis werd het gebeuren niet meer besproken.
  • Pas sinds 1999 wordt de brand jaarlijks herdacht door de school. De herdenking startte met het onthullen van een gedenksteen op 23 januari 1999. Ondertussen is de school van naam gewijzigd in Sint Franciscuscollege campus Berkenbos.
  • De toezichthoudende geestelijken werden niet schuldig bevonden. De overlevende scholieren zetten wel een actie op om de infrastructuur en de gebrekkige wetgeving aan te klagen.
  • De ramp maakte ook in het parlement een grote indruk. Het invoeren van nieuwe wetten betreffende brandveiligheid raakte in een stroomversnelling.

* Waarom vertel ik dit verhaal? Omdat ook ik een vrij lang verleden als ‘intern’ achter de rug heb. Van 1954 tot 1958 in Hoogstraten en van 1958 tot 1962 in Mechelen.

* In het Hoogstraatse Klein Seminarie van toen logeerden een aantal van de jongste leerlingen (7de en 8ste klas) nog in een kleine, oude slaapzaal boven het toneel van de feestzaal. Vol oude, houten chambrettes van zowat 1,5 bij 2,20 m op een houten vloer.

* De oudere leerlingen verbleven in een veiligere nieuwbouw met geplaveide vloer. In Mechelen studeerden en sliepen we in aparte kamertjes in een oud gebouw dat later gesloopt en vervangen werd voor een nieuwe politiekazerne.

* In Hoogstraten mocht vanaf de Latijnse gerookt worden in het Withof, een buitenverblijf van de school dat tweemaal per week bezocht werd. Binnen de muren van het seminarie was roken streng verboden. Toch hing er vaak een sigarettengeurtje in de toiletten.

* In Mechelen mochten de rokers hun sigaretten plus aanstekers op zak houden, maar was het zwaar verboden te roken binnen de muren. Regelmatig kwam een toen nog zwartgerokte toezichthouder een kijkje nemen.      (foto’s Wikipedia)

gedeporteerd naar Auschwitz (1943)

Geen vrolijk onderwerp vandaag. We schrijven begin 1943 , mijn geboortejaar. Nog voor ik begin april geboren werd, was onderstaand “verhaal” al een tijdje “verleden tijd”.

* Een psychiatrische inrichting in het Nederlandse Apeldoorn werd in januari binnen de kortste keren “opgeruimd”. Het gebouw werd na afloop meteen in gebruik genomen door de Waffen-SS. De gebeurtenissen speelden zich af van 21 tot 24 januari. Midden in W.O. II.

* Lang dacht men dat de bezetter de patiënten in het Apeldoorn-ressort (foto) ongemoeid zou laten en niet zou deporteren naar het Nederlandse Westerbork, hét Nederlandse nazikamp bij uitstek.

* In januari 1943 trok de Ordedienst van Kamp Westerbork evenwel naar Apeldoorn om de patiënten op te halen. Een goederentrein met veertig wagons stond klaar voor het transport.

* Midden in de nacht van donderdag 21 op vrijdag 22 januari 1943 , vandaag 80 jaar geleden, werd de psychiatrische inrichting door de SS en de Ordnungspolizei omsingeld. Ook de Westerbork-commandant woonde de ontruiming bij.

* Geneesheer-directeur Jaques Lobstein smeekte de beruchte SS’er Ferdinand aus der Fünten, die de leiding over de ontruiming had, om enkele ernstig zieke patiënten die niet in staat waren om te reizen met rust te laten. Het mocht niet baten. Aus der Fünten was duidelijk: “Alle Patienten sind für uns transportfähig.”

* De paviljoenen werden omsingeld door de Ordnungspolizei , leden van de Ordedienst van Westerbork . Paviljoen na paviljoen werden de patiënten naar buiten gehaald.

* Patiënten die weigerden om zich aan te kleden, werden (het was vijf graden boven nul) in nachtgewaad in de vrachtauto’s gegooid, sommigen zelfs helemaal naakt. Wie zich verzette, werd brutaal naar buiten gesleurd. Een ander deel van de patiënten liet dit alles verwezen over zich heen gaan, nog andere jammerden of stieten kreten uit.

* Op het station van Apeldoorn werden de patiënten weer erg hardhandig naar de wagons overgebracht. Bij het sluiten van de deuren werden vingers van patiënten verpletterd.

* Nadat alle patiënten in de wagons zaten, werden de luchtkokers gesloten. Een lid van de Ordedienst van Westerbork verklaarde later dat hij “de afgesloten krankzinnigen in de wagons hoorde gillen en schreeuwen.”

* De trein reed rechtstreeks naar Auschwitz , zónder tussenstop in Westerbork. Zondag 24 januari 1943 kwam de trein in moordkamp Auschwitz aan.

* Enkele patiënten waren onderweg al overleden. Sommige levenden renden in paniek weg van het perron, en werden neergeschoten. De overgeblevenen werden door een Joodse werkploeg in vrachtwagens geladen.

** Loe de Jong , lid van die Joodse ploeg, getuigde later … “De vrachtauto’s voerden hen niet naar de gaskamers maar naar een van de grote langgerekte kuilen waarin de lijken van vergaste mensen verbrand werden. Hoog laaiden de vlammen op. De pas aangekomenen werden er dood of levend middenin gesmeten. Brokken hout en petroleum volgden. Niet één mens bleef gespaard.”

* De man in de telefooncentrale van ‘Het Apeldoornsche Bos’  kreeg na de deportatie van een lid van de Ordnungspolizei te horen dat hij familieleden die informeerden naar een patiënt het volgende moest antwoorden “Der ist im Himmel, er ist heute aufgeflogen.”

* Het terrein van de instelling werd na de deportatie als herstellingsoord in gebruik genomen door de Waffen-SS. Ook hier werd af en toe nog gemoord.

** Aus der Fünten heeft meegewerkt om tienduizenden en tienduizenden Nederlandse burgers van Joodse afkomst op te sporen, bijeen te drijven en weg te voeren naar het kamp Westerbork en van daaruit  naar de vernietigingskampen in Auschwitz, Birkenau e.a.

** De Drie van Breda (eerder Vier, later Twee van Breda) waren de laatste Duitse oorlogsmisdadigers die in Nederland vastzaten. Het waren Willy Lages (vrijgelaten in 1966, overleden in 1971), Joseph Kotalla (overleden in 1979), Ferdinand aus der Fünten en Franz Fischer (beiden kort na de vrijlating overleden in 1989).    (met dank aan Wikipedia)

DE WINDMOLEN IN VEERLEDORP

Knipsel-dorpsmolen20 januari is de dag dat in Amerika ‘om de vier jaar’ de nieuw gekozen president aan de slag gaat. 

* Maar voor ons is het klassieke stuk van 20 januari de verjaardag van onze vader Georges en … ook wijlen zijn dorpsmolen in Veerledorp. Hopelijk zonder grote protesten van de lezers…Vervloeten zijn immers erg aan molen en molenaars gehecht. Vandaar.

VEERLE-LAAKDAL – Vroeger werd wel eens lacherig gezegd dat de pastoor in zijn kerktoren en de mulder op zijn windmolen de hoogstgeplaatste heren van de gemeente waren .

* Het leven was traag en zag er idyllisch uit . De opkomende welvaart in de jaren 1950 en 1960 veranderde dat beeld helemaal . Zekerheden van honderden jaren oud veranderden in een oogwenk . De moderne tijden waren niet meer te stuiten . Alleen de nostalgie  bleef.

* Boven in de grote balk van het zware houten molengeraamte kon je duidelijk de datum 1798 lezen . Vanaf dat jaar begint de eigenlijke geschiedenis van de molen. Geen benul van wie en wanneer hem eerder bouwde en uitbaatte.

* Vast staat wel dat de dorpsmolen door de Franse revolutionairen onafhankelijk gemaakt werd van herenrechten en verkocht werd aan ene Joannes Verboven met de last om 2 600 zakken graan per jaar te malen .

jos vd meulder* Georges (Jos) Vervloet , de laatste molenaar van Veerle , zou vandaag 20 januari precies 111 geworden zijn ware het niet dat hij 41 jaar geleden de strijd verloor tegen twee fel aangetaste stoflongen en een zwak hart . Echt gezond was malen in die tijd niet in een voortdurende stoffige omgeving zonder afzuigsystemen .

* 20 januari is toevallig ook de dag waarop de nieuwe president van de VS om de vier jaar zijn plechtige ambtsaanvaarding, zeg maar inauguratie, aflegt. Dit jaar dus niet.

* Georges heeft van die merkwaardige dag wellicht nooit weet gehad. Zijn belevingswereld reikte nog lang niet tot in Amerika .

*** Vader stierf in 1982 op de zonnige zondag van 6 juni , D-day in 1945 die het einde van de tweede wereldoorlog een definitief elan gaf . Geboren worden op inauguratiedag en sterven op D-day… de mulder van ‘t dorp wist zijn dagen wel te kiezen. Meer nog, zijn vrouw Theresia werd geboren op 11 november ‘1914’. Bijna geschiedenis (11.11.11).

* Georges was de jongste van de molenaarsfamilie Vervloet die omstreeks het midden van de 19de eeuw eigenaar werd van de Dorpsmolen aan de Tessenderloseweg. Te lang verhaal om hier uit de doeken te doen.

* Vader Victor stierf in 1916 op zijn 48ste aan een hartinfarct . ‘Iets gekregen’ , was toen de simpele uitleg voor zulk indringend feit . Moeder Marie bleef achter met 4 kinderen . Sociale uitkeringen waren er niet . Het werd dus hard werken om brood op de plank te krijgen .

Molenaar vanaf 12

* Jef , met zijn 12 jaar de oudste van de kinderen , verhuisde van de ene dag op de andere van de schoolbanken naar de molen . Hij kende al iets van de stiel maar gelukkig was er molenaar Loffens uit Eindhout om hem helemaal in te wijden in zijn toekomstige broodwinning . De beide families werden en bleven daardoor heel erg goed bevriend .

* Georges , de jongste , was pas 4 toen vader stierf . Op zijn 12de verkaste ook hij op zijn beurt van de school naar de molen . Van dan af gingen Jef en Jos door het leven onder de firmanaam ‘Gebroeders Vervloet’ .

* Werken op een windmolen ziet er idyllisch uit , maar is het niet . Een windmolen hangt immers helemaal af van de natuurelementen . En die willen wel eens grillig zijn . Een windmolen kan niet zonder wind . Als die het overdag laat afweten en ‘s nachts pas begint te blazen, kan je je nachtrust wel vergeten .

* In de zomer geen probleem , wel in de winter wanneer de zeilen eerst moesten losgemaakt worden met emmers kokend water en je constant je handen moest warmen aan het versgemalen, warme meel . In de zomer maalde je met de deuren wijd open , maar als de koude kwam , was die deur de enige bescherming tegen kou en nattigheid. Verwarming was er , buiten dat heerlijk warme meel , niet . Meelstof des te meer.

molen* De Veerlese windmolen is actief geweest tot 1953. Dan namen de elektrische molen op de Heide (foto l) en de dieselmotor in de schaduw van de windmolen zijn plaats definitief in .

* De jonge knaap (Jan Willekens) op de fiets verkeert intussen in hogere NASA-sferen en dweept met vrijwel alles wat ruimtevaart betreft.

P1010101

Bokrijk ?

* De windmolen kon in 1955 naar Bokrijk voor 50 000 BF , maar Jef verzette zich fel . Hij kon zijn houten monster niet missen . Jef overleed echter al in 1960 . Bokrijk had een molen gevonden en de dorpsmolen sneuvelde een eerloze dood in 1965 (foto) .De reus van weleer werd in de volgende jaren in verkapte vormen voortleven in talloze fermettes, symbolen van ‘een zekere rijkdom’ in de zestiger jaren . Het molentijdperk was definitief afgesloten .

* Het oude molenhuis en de nieuwere (1949) maalderij geven tegenwoordig woongelegenheid aan 12 families in de nieuwe sociale woonwijk aan de Tessenderloseweg . Verder herinnert niets nog aan de windmolen van weleer . De molen leeft alleen nog verder in de herinnering van de intussen echt oudere generatie die destijds , tussen het wachten op de gemalen zakken door , de nieuwtjes uit het dorp aan elkaar vertelden onderaan de molentrap .

** Onderstaand versje vond ik nog ergens in een oud, stoffig boekje. Ik kon niet nalaten om het af te drukken.

De Maalder

Zie den maalder , wit bestoven , boven op den molen staan , blozend als een kriek en gezond als een blieksken .
Hoort hoe welgezind hij zijn lustig deuntje zingt .
De wind zit goed , de maalder verdient zijn brood : want ieder boerken zendt hem graan omdat hij zijn stiel zo goed kent .
Hij is gewend aan het zakken dragen en lijdt er niet onder .
Hij laadt ze op de kar of op den wagen en de boer rijdt er blijgezind mede weg .
”Dag maalder .”
“Dag boerken , tot later zoo God het wil en wel smake het brood .”
Werken is gezond en ‘t is daarbij plezant voor die het gaarne doen .  –Ludovicus V. 1843-

Toegift

* De oudste molen van deelgemeente Veerle, een watermolen bevond zich ca 1 350 op de oevers van de Grote Laak op de grens met Vorst. Besauwen heette toen de plaats die ouderen nog steeds als ‘de brug’ kennen.

* Een andere watermolen lag in Blaardonk langs diezelfde Laak en was eigendom van de abdij van Averbode.

* Toen die laatste ook helemaal vervallen was, werd in Haanven in 1723 een windmolen opgericht door de abdij. Adriaan Meeus was de eerste molenaar. De laatste was Jan-Baptist Onsea.

* De molenaars van Haanven en Dorp waren niet echt concurrenten van elkaar. Integendeel. Ooit was er een huwelijk tussen beiden.

* De molen van Haanven verhuisde in volle oorlog (1942) naar Zittaart , waar hij nog werkte tot eind vorige eeuw. Gelukkig is de nieuwe eigenaar een echte molenvriend. Jammer dat nieuwbouw in de buurt er oorzaak van is dat de wieken niet meer rond te krijgen zijn. Een bezoekje kan nog wel.

*** Broer Herman voegde dit nog toe …

https://youtu.be/iM3BcmqoRi0

– Foto boven genomen aan het eind van de jaren 1940.  De dorpsmolen in al zijn glorie. Rechtsboven Georges , kortweg Jos , de laatste molenaar van Veerle in deurgat. De benen boven zijn van Lambert Hermans …hij hing niet aan een touw maar zat in het deurgat. Ik nam de foto met een gevaboxke.

Foto (ingekleurd) genomen vanop de windmolen met zicht op dorp en kerk (wellicht Jef Mertens) – ongekleurd : de naakte molen met een paar jongelui (van toen)

Foto vuurmolen (elektrische-) op Veerle-Heide met de jonge Jan Willekens op de fiets.

AMERIKA AL VEEL LANGER ONTDEKT

Het klinkt voor sommigen wellicht een beetje verrassend, want niet Christoffel Columbus noch de Viking-avonturiers zijn de echte ontdekkers van Amerika.

* De echte ontdekkers van het continent zijn de allereerste mensen die zowat zestienduizend jaar geleden Amerika binnentrokken – en die andere zorgen hadden dan ‘een nieuw werelddeel ontdekken’ .

* Hoe hun boten eruitzagen, weten we niet. Kano’s van huiden of uitgeholde boomstammen zijn waarschijnlijk een goede gok.

* De ontdekkers kwamen alleszins uit Azië en ze zochten gewoon een plaats om te wonen, te jagen en te vissen.

* Lange tijd hebben de geschiedenisboeken de eerste bewoners van Amerika beschreven als mensen die 13 of 14 000 jaar geleden, tijdens de laatste ijstijd, over de Beringstraat wandelden.

* Vanuit Alaska zouden ze, toen de ijstijd op zijn einde liep en de gletsjers zich terugtrokken, langs een ijsvrije corridor door Canada de rest van het Noord-Amerikaanse continent bereiken, snel uitzwermen en niet veel later ook naar Zuid-Amerika trekken.

* De jongste jaren zijn evenwel steeds meer aanwijzingen gevonden dat de eerste kolonisten van Amerika nog duizend of meer jaren eerder arriveerden, en dat ze vanuit Alaska per boot de kust volgden naar het zuiden. In een mum van tijd zouden ze zich zo langs de hele westkust van Noord- en Zuid-Amerika verspreid hebben, vanwaar ze vervolgens landinwaarts trokken.

* Dat scenario krijgt nu een sterke duw in de rug, door de koolstofdatering van archeologische vondsten uit Cooper’s Ferry in het westen van Idaho. Botten en houtskool (resten van vuur) uit Cooper’s Ferry blijken zowat 16 000 jaar oud te zijn. Dat betekent dat er in Idaho al mensen leefden toen de ijstijd nog volop bezig was en er nog geen ijsvrije corridor door het westen van Canada liep, want die opende zich pas 14 800 jaar geleden.

* Het is ook onwaarschijnlijk dat kolonistenfamilies duizenden kilometers te voet over een ononderbroken dikke ijskap trokken. Ze moeten dus langs de kust gekomen zijn, per boot.

* Ze vaarden zuidwaarts, leefden van vis en de jacht op zeedieren als robben, tot waar het ijs ophield en ze aan land konden gaan of stroomopwaarts een rivier opvaren, het binnenland in.

(30 november 2019 verschenen in De Tijd)

BLUE MONDAY

Maandag 16 januari (2023) is de meest depressieve dag van het jaar. Dit noemt men in het Engels ‘blue monday’ of in het Nederlands ‘blauwe maandag’.

Er is niet echt een Spaanse naam voor dit fenomeen, maar ongetwijfeld zullen veel Spanjaarden zich ook ‘blue’ of ‘blauw’ of ‘azul’ voelen op deze internationale depressieve dag.

Ivan de Verschrikkelijke

Op 16 januari 1 547 wordt Ivan Grozny de eerste tsaar van Rusland. In het westen is hij vooral bekend als Ivan de Verschrikkelijke.

* Ivan de Verschrikkelijke wordt in 1 530 geboren onder de naam Ivan Glinsky, als zoon van de Grootvorst Vasili III. Bij ons in het westen is keizer Karel V aan de macht.

* Zijn vader overlijdt als Ivan drie jaar oud is en zijn moeder, Jelena Glinsky, wordt daarop vorstin. Zij veracht de Russische edellieden, de bojaren, en wordt na vijf jaar – waarschijnlijk door deze bojaren – vermoord.

* De dan achtjarige Ivan wordt betrokken in een hevige machtsstrijd tussen twee bojaren-families, de Sjoejski’s en de Bjelski’s. Moord, martelingen en verbanningen waren aan de orde van de dag. De jonge, leergierige en intelligente troonopvolger wordt door de bojaren minachtend behandeld en aan zijn lot overgelaten.

* Hij en zijn doofstomme broer Yuri verhongeren bijna. Ivan ontwikkelt een haat tegen de bojaren, waarop hij later wraak zal nemen.

* Als Ivan 13 is, is hij het beu en laat hij Andrej Sjoejski – een bojaar die op illegale wijze de macht heeft gegrepen – opeten door hongerige jachthonden.

* Ivan heeft inmiddels de meedogenloosheid van de bojaren in zijn paleis overgenomen en houdt zich bezig met drinken, het aftuigen van mensen en het verkrachten van vrouwen, die hij vervolgens laat ophangen, levend laat begraven of voor de beren gooit. Afschuwelijke dingen.

* Op 16 januari 1547 laat hij zich tot tsaar kronen, een nog hogere rang dan zijn vader die Grootvorst was. In datzelfde jaar trouwt hij met Anastasia Romanov, een deugdzame vrouw, vermoedelijk zijn enige liefde, die zijn wreedheid enigszins in toom weet te houden.

*** even drukken en  Lees hier meer over Ivan IV de Verschrikkelijke

 

Verder op 16 januari …

27 v.Chr. – De Romeinse senaat verleent aan Octavianus de titel Augustus.

1969 – Jan Palach steekt zichzelf in brand op het Wenceslasplein in Praag uit protest tegen de teruggedraaide hervormingen van de Praagse Lente

1979 – Sjah Mohammed Reza Pahlavi verlaat gedwongen Iran. Ayatolla Komeini volgt hem op.

 

* Ook geschiedenisliefhebber? Volg ‘Historiek’.

1 2 3 4 5 6 … 30