Categorie: AVONTUUR

Behouden Huis…

13 juni is niet de vrolijkste dag voor kalendermakers als wij. We moesten zelfs bij onze noorderburen te rade gaan voor een verhaal En vonden er eentje dat een beetje verkoeling brengt in deze warme tot zeer warme week.

* Willem Barentsz, Jacob van Heemskerck, Gerrit de Veer en de andere bemanningsleden waren geen poolonderzoekers. Zij voeren in opdracht van Hollandse handelaars. De zeelieden wilden via de poolzee naar het noordelijke deel van de Stille Oceaan varen en zo de handelsgebieden van Azië bereiken.

Eerste expeditie

* De eerste zoektocht naar de noordelijke route naar Azië werd gefinancierd door de invloedrijke handelaar Balthasar de Moucheron. In juni 1594 verlieten de vier schepen van de eerste expeditie de rede van Texel. Ze vonden een eilandje, dat ze Stateneiland (Nederland bestond toen nog niet, de stadstaten waren rijk door hun zeeverkeer) noemden en voeren daarna verder naar het noordoosten. De zee was helemaal ijsvrij. Ze keerden terug naar Nederland in de overtuiging dat de route naar Azië gevonden was.

Tweede expeditie

* De handelaars in Amsterdan en de andere handelssteden in Nederland waren verheugd en enthousiast. Onmiddellijk begon men met de samenstelling van een tweede reis. Men was er zo zeker van dat de weg naar China was gevonden, dat een volwaardige handelsexpeditie werd georganiseerd.

* De schepen vertrokken eind juni 1595. Het werd een moeizame reis, waarin veel mis ging. Er bleek veel meer ijs te liggen dan het jaar ervoor. Bevelhebber Nay gaf na enkele maanden op en gaf opdracht om naar de thuishaven te varen. De animo om een nieuwe reis te bekostigen was verdwenen. Daarom loofden de Staten-Generaal een hoge beloning uit voor degenen die er alsnog in zou slagen om de noordelijke doorvaart te vinden.

Derde expeditie

* Willem Barentsz (die van de Barentszzee) en een aantal mannen die de tweede reis hadden meegemaakt , wilden het nog wel een keer proberen.     Voor deze reis werden twee schepen uitgerust. Het ene schip stond onder bevel van Jan Cornelisz Rijp en het tweede schip stond onder leiding van Jacob van Heemskerck. Willem Barentsz was de stuurman van het schip van Jacob van Heemskerck. De schepen vertrokken in mei 1596.

* Al snel kregen Jan Cornelisz Rijp en Willem Barentsz onenigheid over de te volgen route. Bij Bereneiland gingen de schepen uit elkaar. Rijp probeerde een noordelijke route en Barentsz zeilde noordoost. Nadat Rijp in het ijs strandde heeft hij nog geprobeerd om Barentsz en Van Heemskerck achterna te zeilen, maar dit mislukte. In het najaar van 1596 was Jan Cornelisz Rijp weer terug in Nederland.

* Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck kregen na het vertrek van Bereneiland al vrij snel de westkust van Nova Zembla in zicht. Met moeite passeerden zij de noordpunt. Het ijs bleek zo ondoordringbaar dat ze niet verder konden varen. Terug konden ze ook niet meer. Het schip zat in de val en dreef naar de kust van Nova Zembla, waar het vastvroor in het ijs.

* Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck stelden vast dat ze deze winter niet meer bij Nova Zembla vandaan zouden komen. Het schip bood onvoldoende bescherming tegen de strenge vorst.

* De zeelui besloten een hut te bouwen waar de bemanning zou overwinteren. Dit huis kreeg de naam Behouden Huis. Voor de bouw van het huis en voor verwarming gebruikten de zeemannen boomresten die via de grote rivieren in Rusland en de zee door de stroming naar Nova Zembla waren gebracht.

* Het Behouden Huis werd onder leiding van de scheepstimmerlieden op Noorse wijze gebouwd. Het zag er uit als een blokhut. De wanden werden uit boomstammen opgebouwd, de rest van het huis bestond uit planken die van het schip kwamen. Een ton zonder bodem diende als schoorsteen.

* Hoewel de mannen enigszins beschut waren tegen strenge vorst, werd er veel kou geleden. Op de binnenwanden van het huis stond soms een ijslaag van enkele centimeters. Alleen rond het vuur vond men enige warmte.

Terugreis

* Half mei werd begonnen met de voorbereidingen voor de terugreis. Hiervoor werden twee boten getimmerd, maar het werk vlotte uiterst moeizaam. De mannen waren erg verzwakt, sommigen vertoonden tekenen van scheurbuik. Ook Willem Barentsz was ernstig ziek. Op 13 juni 1597 waren ze klaar voor vertrek.

* Willem Barentsz overleed een week na het vertrek van Nova Zembla. Uiteindelijk bereikten twaalf man, waaronder Jacob van Heemskerck en Gerrit de Veer, eind augustus de Russische nederzetting Kildin. Bij Kola, vlakbij Kildin, lagen op dat moment drie Nederlandse schepen.

* De overwinteraars konden hun ogen niet geloven, toen ze zagen dat een van hen Jan Cornelisz Rijp was. Rijp nam de avonturiers mee naar Maassluis, vanwaar ze via Den Haag naar Amsterdam reisden.

** Wat er daarna gebeurde, vertelt het verhaal van AbsoluteFigures niet. We zoeken verder.

AANVAL OP DEPORTATIETREIN

– Eigenlijk komen we enkele weken te laat met dit stukje , maar we vonden dat we het onze lezers toch niet konden onthouden (ook op 8 juni van de scheurkalender) –

*** Mendelis Goldsteinas en Hinda Vistinezki, Litouwse Joden, immigreerden in 1924 respectievelijk 1925 naar België. Ze woonden in Vorst. Hij doctor in de scheikunde, zij kantoorbediende.

* In februari 1943 werden ze samen aangehouden en afgeleverd in de Mechelse Dossinkazerne.

* Op 19 april (ik was toen 11 dagen oud) werden ze gedeporteerd met transport 20. En met hen nog 1 631 Joodse gevangenen. Bestemming Auschwitz. Het was het eerste transport met goederenwagens.

* Tussen Boortmeerbeek en Wespelaar, op 13 kilometer van Mechelen, slaagden de 20-jarigen Youra Livschitz en zijn twee metgezellen, Robert Maistriau en Jean Franklemon erin om de trein te doen stoppen door te zwaaien met een stormlamp..

* Eén wagon konden ze ook openbreken waardoor 17 gedeporteerden konden ontsnappen. Nog 219 anderen vluchtten op eigen kracht uit de stilstaande trein. Onder een kogelregen van de bewakers werden 26 gevangenen tijdens die vluchtpoging afgeknald.

* Voor de blijvers was het jammer genoeg uitstel van executie. Zij werden even na aankomst in Auschwitchz vergast en in een massagraf gegooid.

* Nog geen jaar later werd ook Youra Livschitz in Brussel gearresteerd en meteen gefusilleerd. Zijn twee kompanen werden eveneens aangehouden maar overleefden de kampen.

** De reddingsactie in Boortmeerbeek was uniek in de geschiedenis van de Holocaust. In geen enkel ander Europees land werd ooit een poging ondernomen om een deportatietrein aan te vallen.

VAN RUIMTE NAAR DIEPTE

Kathy Sullivan, de eerste vrouw die ooit een ruimtewandeling maakte, blijft ook de eerste vrouw die het diepste punt van de oceaan bereikt heeft.

Voor twee jaar juni daalde ze af in de Challengerdiepte in de Marianentrog in de Stille Oceaan, net geen 11 kilometer diep.

Bij haar terugkomst belde de 68-jarige wetenschapper met astronauten in het Internationale Ruimtestation ISS. “Dit maak je maar een keer in je leven mee.” De astronauten namen er nota van.

HILLARY EN TENZING OP MOUNT EVEREST

Op 29 mei 1953 om 11u lokale tijd bereikten Edmund Hillary en Tenzing Norgay als eersten in de geschiedenis de top van de Mount Everest . In België werd het nieuws bekend gemaakt in het nieuws van 19u. Op de radio uiteraard, want tv stond nog in zijn prilste kinderschoenen.

* Ik was pas tien en herinner het me nog levendig. Op slag werden Hillary en Tenzing, zoals ik ze onthouden heb, voor een hele lange tijd mijn onvoorwaardelijke favorieten. Ik ging het meteen melden in de buurt , maar daar begreep men mijn enthousiasme niet. En dat begreep ik dan weer niet.

           De moedergodin van de wereld

  • 1953 – De eersten die de Everest beklommen en levend terugkwamen waren de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en sherpa Tenzing Norgay. Zij bereikten op 29 mei 1953 de top met hulp van een zuurstofapparaat. 
  • 1978 – Reinhold Messner (kleurfoto) uit Zuid-Tirol, en Peter Habeler, uit Oostenrijk, waren op 8 mei 1978 de eersten die erin slaagden de top te bereiken zonder zuurstofapparaat.
  • 1980 – Reinhold Messner was ook de eerste die erin slaagde de Mount Everest solo te beklimmen. Dat was op 20 augustus 1980. Ook deze keer maakte hij geen gebruik van extra zuurstof.
  • Messner was bovendien de eerste die de veertien achtduizenders beklom.
  • 1988 – Tom Whittaker miste zijn rechtervoet, maar wist met een kunstvoet op 27 mei 1988 toch de top van de berg te bereiken.
  • 1988 – Pierre Tardivel in september 1992 en Jean Marc Boivin op 2 september 1988 waren de eersten om van de top naar beneden te skiën en met een parapente (kleine parachute) veilig te landen.
  • 1999 – De eerste Belg die vanuit Tibet de top bereikte was Pascal Debrouwer. Deze prestatie leverde hij op 18 mei 1999. Tijdens de afdaling is Debrouwer wellicht weggegleden en dodelijk verongelukt, waarschijnlijk wegens oververmoeidheid. Ergens op zo’n 8000 meter ligt zijn dode lichaam.
  • 2002 – Hans van der Meulen bereikte in 2002 als eerste Nederlander de top zonder gebruik te maken van een zuurstofapparaat.  Wilco van Rooijen maakte deel uit van de expeditie van Hans van der Meulen maar bereikte de top net niet.
  • 2004 – Die Wilco van Rooijen was een doorzettertje. Op 20 mei 2004 werd hij de eerste Nederlander die erin slaagde de top te bereiken zonder zuurstofapparaat maar met getuigen, foto’s en video-opnamen.
  • zonder datum – Een 15-jarig sherpameisje is de jongste vrouw die de top van de berg bereikte. De Amerikaanse Samantha Larson stond als jongste niet-Nepalese vrouw op de top van de Mount Everest.
  • 2013 – Op 23 mei verbrak een 80-jarige Japanner het record oudste beklimmer van de Mount Everest. Yuichiro Miura stond voor de derde keer op de top.
  • In mei 2019 waagden 300 mensen de tocht naar de top. Daardoor ontstond vlak onder de top een file van ongekende omvang. In een week tijd overleden elf mensen wegens de ijzige temperaturen en lage zuurstofgraad. Nadien werden de voorwaarden om te mogen klimmen heel streng aangepast.

 

  • dat een mens niet voorzichtig genoeg kan zijn met info allerlei , wordt nogmaals bewezen in onderstaand schrijven – maar omdat het Clem is, een gelegenheidsmedewerker van ons, geloven we hem op zijn woord (maar laten onze opgesnorde versie voorlopig nog staan als hulpje ) …

Helaba Kuifje,

Opmerkingen bij het lezen van je Everest-artikel:

* De eerste Belg die de Mount Everest beklom was niet Pascal Debrouwer maar wel Rudy Van Snick die op 10 mei 1990 de top bereikte (zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rudy_Van_Snick). Interessant om weten , is dat hij dat deed in gezelschap van Peter Hillary ( jawel, de zoon van de eerste Everest-beklimmer) en Rob Hall, de Amerikaan die samen met 3 van zijn expeditieleden in mei 1996 omkwam in het beruchte Everest-drama. De journalist en medeklimmer John Krakauer schreef die gebeurtenissen neer in een boek Into thin air.

* Van Snick beklom binnen een tijdsbestek van 6 jaar de hoogste top van elk contingent: de Seven Summits. Wie dat ondertussen ook deed: de huidige presentatrice van het verkeersveiligheidsprogramma Kijk uit, Sofie Lenaerts.

* De eerste Belgische vrouw die de Everest beklom was Ingrid Bayens, afkomstig uit Ramsel. Op 12 mei 1992 bereikte ze de top. Naast de Everest beklom ze ook nog drie andere achtduizenders: de Gasherbrum II, de Dhaulagiri en de Annapurna. In 1987 had ze haar man, Wim Verbist, verloren tijdens een beklimming in de Andes; wat haar niet belette om door te gaan met extreem bergbeklimmen.

Pascal Debrouwer was wel de eerste Belg die in 1999 de Everest beklom vanuit Tibet en niet vanuit Nepal zoals het meest gebruikelijk. Hij verongelukte tijdens de afdaling.

Een 18-tal Belgen hebben ondertussen de Everest beklommen.

Clem

 

J.F. Kennedy en het Apolloproject

1961 – De Amerikaanse president  John F. Kennedy kondigt op 25 mei , vandaag exact 61 jaar geleden , aan dat ‘tegen het einde van het decennium een Amerikaan op de maan zal lopen en veilig terugkeren. Het project Apollo was meteen gelanceerd.’  (Getty images)

* Het Amerikaanse Apolloproject is vandaag de dag nog steeds het duurste, grootste en meest succesvolle ruimtevaartproject uit de Amerikaanse ruimtevaartgeschiedenis.

* Het project zorgde ervoor dat  tussen 1969 tot 1972 twaalf mensen wandelden op de maan. Amerika versloeg daarmee de Sovjet-Unie in een hevige strijd om als eerste een mens te laten lopen op de maan.

* Wegens een te duur prijskaartje (ongeveer 24 miljard dollar) en de geld- en manschappen verslindende oorlog met Vietnam werden de laatst geplande Apollomissies geannuleerd waardoor er na 1972 nooit een mens nog voet zette op het oppervlak van onze buur.

Race naar de maan

* Eén van pioniers van de ruimtevaart, Werhner von Braun, die in nazi-Duitsland nog ontwerper was van de gevreesde vliegende bommen V1 en V2, werd aangesteld om de krachtige Saturn maanraket te ontwikkelen.

* In totaal omvatte het Apollo programma elf bemande ruimtevluchten. Het project kreeg van in begin al te maken met een grote ramp . Tijdens een simulatie-oefening van de eerste Apollo vlucht kwamen drie astronauten om het leven  door een brand in hun Apollo ruimtecapsule op het lanceercomplex.

* Het Apollo project liep meteen enkele jaren vertraging op. De Apollo 7 missie werd de eerste bemande missie uit het project. De ruimtecapsule zou in een baan om de Aarde uitvoerig getest worden.

* Tijdens de volgende Apollo 8 missie zouden drie mensen voor het eerst omheen de maan vliegen.

* Tijdens de Apollo 9 vlucht werd de Lunar Module of maanlander voor het eerst gekoppeld en getest aan de Apollo ruimtecapsule.

* Tenslotte werd de Apollo 10 missie de laatste testvlucht uit het project. Hierbij werd een Apollo ruimtecapsule met maanlander in een baan om de maan gebracht waarna de crew de maanlander loskoppelde om deze daarna terug te laten koppelen aan de commandomodule van de Apolloruimtecapsule.

* In juli 1969 bereikte Amerika als eerste land zijn doel door twee mensen (Armstrong en Aldrin – Collins bleef de capsule besturen) als eerste op de maan te laten landen en ze na enkele dagen opnieuw terug te brengen naar de Aarde . De inmiddels overleden president Kennedy had zijn belofte uit 1961 postuum waargemaakt. (diverse media)

Bonnie en Clyde

Voor 23 mei vonden we niks beter in de geschiedenis dan deze … romance. Geniet er vooral … niet van.

Bonnie en Clyde, een romance …

Clyde Barrow en Bonnie Parker woonden beiden in Texas. Ze leerden elkaar in 1930 kennen via een gezamenlijke vriend. Alle drie waren opgegroeid in armoede.

* Binnen een paar weken na hun ontmoeting werd Clyde veroordeeld voor eerdere misdaden. Hij wist evenwel uit de gevangenis te ontsnappen met behulp van een geweer dat Bonnie naar binnen had gesmokkeld. Even later werd hij opnieuw geklist en vastgezet. Goed twee jaar later (1932) was Clyde weer een vrije man.

* Omdat een eerzame job niet meteen zijn ding was, zocht hij na zijn vrijlating Bonnie weer op. En ja, hoor, het stel begon opnieuw kleine overvallen te plegen. Tijdens één van deze overvallen werd Bonnie opgepakt. Door een gebrek aan bewijs werd zij echter spoedig vrijgelaten.

* Het stel trok in de volgende twee jaar dan maar door Texas, Oklahoma, Missouri, Louisiana en New Mexico. Vrijwel altijd lieten ze een spoor van geplunderde banken, van dood en vernieling achter.

* Merkwaardig was wel dat B+C niet steeds als een paar opereerde. Want door hun successen sloten andere personen van diverse pluimage zich maar al te graag bij het stel aan.

* Daaronder ook de broer van Clyde en diens vrouw. De schietgrage groep was weldra bekend als de ‘Barrow Gang’. Hun specialiteiten waren niet alleen bankroven, maar ook voor autodiefstallen, ontvoeringen en moorden deinsden ze niet terug .

* Het duo B+C was best trots op zijn misdaden. Ze gingen zelfs zo ver dat ze primitieve, want zelfgemaakte gedichten plus foto’s van hun beiden naar de krant stuurden. Een verliefd stel omringd door wapens. Ze verwierven zelfs zij een zeker heldenstatus omdat zij zich voornamelijk richtten op de rijke bovenlaag. De kleine middenstanders ontzagen ze.

Hinderlaag

* Aan hun rooftocht kwam op 23 mei 1934 (vandaag 87 jaar geleden) een einde, toen zij in een hinderlaag van de politie terechtkwamen. Dit kwam als een verrassing voor het stel, want ondanks hun indrukwekkende arsenaal wapens aan boord hadden zij niet de tijd om er ook maar eentje te grijpen. Bonnie en Clyde werden ter plekke door een regen van kogels doorzeefd. Volgens het officiële politierapport werd Clyde zestien keer geraakt en had Bonnie maar liefst zesentwintig kogelwonden. Einde romance.

** In 1967 werd hun verhaal verfilmd door Arthur Penn. De hoofdrollen in die film werden gespeeld door Faye Dunaway en Warren Beatty.  

(gelezen/bewerkt bij IS Geschiedenis – vrije-gratis foto’s)

DE KRUISDAGEN …

En toch was er nog iets dat ik hoe-dan-ook niet mocht vergeten… Och, ja… de kruisdagen. De drie dagen voor O.H.Hemelvaart, dit jaar op 26 mei, vanaf  morgen dus. Bij sportlui de dag van de ABDIJENTOCHT. Dit jaar wordt er gelopen van Tongerlo naar Averbode.

* Met de ‘drie kruisdagen’ bedoelt de katholieke kerk de maandag, dinsdag en woensdag voor donderdag Hemelvaartsdag. De jeugd van nu heeft er wellicht nooit van gehoord. Geen erg, men kan niet alles onthouden.

* Vijftig, zestig, zeker zeventig jaar geleden werd het reilen en zeilen in het dorp nog helemaal gedirigeerd door kerk en pastoor. En steeds werd de schoolgaande jeugd daarbij betrokken. Die schitterde immers van heiligheid, al waren de pastoor en de onderpastoor daarvan niet helemaal overtuigd.

* Regelmatig kregen we tijdens de dagelijkse mis een tik tegen de oren om bij het sacrale gebeuren te blijven, maar dat namen we erbij. Thuis repten we daar  met geen woord over want dat maakte de zaak alleen maar erger. De pastoor was de baas, had altijd gelijk en daarmee basta. Zo simpel was dat in die tijden.

DOOR DE VELDEN

* Het gebruik van drie dagen na elkaar processie te lopen is al zeer oud. Het ontstond rond 470 en werd door bisschop Mamertus van Vienne ingevoerd. Dat bewuste jaar werd een bidprocessie gehouden om Gods hulp af te smeken tegen rampen en nood, waar Zuid-Frankrijk in die tijd veel door geteisterd werd. Sinds de 9e eeuw vond de processie ook plaats in Rome, maar pas tegen het einde van de middeleeuwen werd zij door de gehele Kerk overgenomen.

* In de vroege morgen van die drie dagen trokken de boeren en allen die met de boerenstiel verwant waren in processie langs de velden om alle heil van daarboven af te smeken. Een beeld dat al lang verdwenen is. Toch houdt men in sommige gemeenten (kleurfoto Glabbeek-Zuurbemde) deze traditie, weliswaar in veel kleinere vorm, nog in stand.

* De schoolkinderen werden dus massaal gemobiliseerd om drie dagen lang mee door de velden te hossen. En dat lieten ze geen twee keer vragen. De processie werd meteen na de vroegmis van 07u gevormd en trok elke dag een andere richting uit. Daarmee probeerde men geen enkele boer voor te trekken bij de hemelse weermakers.

* De benaming ‘kruisdagen’ is waarschijnlijk ontleend aan de gewoonte om op deze dagen ‘een kruis mee te dragen’ om de processie te leiden. De priester werd helemaal voorin geassisteerd door twee of meer misdienaars in het ornaat van de kerk.

* Omwille van die kledij heb ik ook altijd gehoopt om ook misdienaar te mogen worden, maar dat lukte niet in de kerk van Veerle , ondanks het feit dat ik elke dag een trouwe kerkganger was. Flor Mangelschots (van bakker trapken op – Vorstsebaan) en ik vochten steevast voor ‘de eerste stoel’ in de eerste mis.

* Omdat we in de grote kerk geen schijn van een kans maakten tegen de mannen van Louis van Sekke werden we beiden dan maar gedelegeerd naar het ‘peekeshuis’ aan de Vorstsebaan (ex middenschool). Daar was de stank van urine in de krappe kapel bijna niet te harden op een nuchtere maag. Dat avontuur duurde dus niet lang. Ik was elf, het seminarie van Hoogstraten was dichtbij en daar werd ik overstelpt met ‘misdienen’. Maar we dwalen af…

* Onderweg werd in en tussen de velden gebeden dat het een aard(e) had. De litanie van zowat alle heiligen in de hemel passeerde dagelijks de revue. Tussen de processielopers vond men natuurlijk ook een aantal gasten die een eigen versie van die litanie lieten horen en liever andere commentaar gaven op de gewassen van de boeren.

* Een beetje jaloers waren we wel op die jongens en meisjes die gewijde palmtakjes (van Palmzondag) op elk perceel in de grond mochten steken. Je wist maar nooit wat die (weer)god(en) met de boeren van plan waren.

* Al bij al vonden wij begin de jaren 1950 die vroege morgentochten door de velden erg plezierig. Als we tenminste niet verrast werden door een regenbui. Want vlug naar huis lopen om kleren te wisselen was er toen niet bij.

* Van de kerk ging het immers bijna recht naar school. Alleen de mannen van ”t Dorp’ konden zich thuis nog omkleden. De kinderen van de Hei bv. , die te voet naar school kwamen en ’s middags bij bevriende mensen in het dorp hun boterhammetjes gingen eten… Ik denk niet dat zij ook mee moesten lopen in de processie.

 

** Antwoord van Louis, een lotgenoot van mij in Hoogstraten…

Toevallig las ik deze week nog eens in Boerenpsalm het verhaaltje dat Wortel met de meid van de Lorejas “efkens was gevallen”. Bonk! Ineens de stier buiten. Die dwaze kriek had hem niet vastgebonden.

En toen dacht ik aan: Trees kom gauw den os is los. Wie me influisterde om dat te zingen had waarschijnlijk ook het tweede hoofdstukje van Boerenpsalm gelezen en de stier vervangen door een os omdat dat beter klonk in harmonie met dat latijn. En nu doe je mij nog eens aan die onzalige tijd in’t pastoorsfabriekske denken.

FRANSE KRUISWEG IN ‘BEDDEREN’ KERK veerle

Leden van de kerkfabriek O.L.Vrouw in de Wijngaard, o.l. van Rene Bloemmen vonden in 2014 op de zolder van de kerk in Veerle een … kruisweg. Althans een kruisweg in drukwerk. De prenten lagen deels verscholen onder heel wat stukken glas. Papier onder glas was destijds een bepaalde verkoopmethode.

* Ludo Helsen, onze expert ter zake, herkende meteen de 14 staties van de kruisweg , en wist voor de vuist weg te vertellen dat die prenten – het kon bijna niet anders – kort na 1910 ook gebruikt werden in de ‘Bedderenkerk’ van Veerle. Die houten kerk werd na de grote kerkbrand in ijltempo opgericht als noodkerk.

* Een beetje les van LH … moet kunnen :

  • ‘Bedderen’ komt van ‘berden’ en betekent gewoon ‘planken’. De noodkerk werd opgetimmerd op de plaats waar nu nog steeds de oude Vineazaal staat , dicht bij de oude pastorij. De echte parochiekerk was immers deels afgebrand en onbruikbaar voor erediensten.
  • De beeldplaten van de kruisweg werden met waarschijnlijke zekerheid gedrukt door les Frick frères , rue de la Vieille Estrapade , Paris. Uitgeverij Desgodets et Gerard, ook in Parijs , bracht ze aan de man.
  • Die uitgeverij Desgodets et Gerard gaf eind 19e eeuw (1890 – 1899) heel wat gekleurde religieuze platen uit,  zelfs ‘missalen met illustraties’. Die drukkerij D & D, drukte ook gekleurde platen van steden en landschappen, o.a.van Genève en Pau.
  • De periode van de uitgave van de kruiswegplaten en het in gebruik nemen van de Veerlese noodkerk liggen erg dicht bij elkaar en maakten de noodzaak van die kruisweg in de noodkerk meer dan waarschijnlijk.
  • De gedrukte kruisweg was massaproductie en werd in die tijd erg veel verkocht aan vooral Franse kerken. Het drukwerk gebeurde op zacht papier. De gezichten werden vaak bijgewerkt en bijgekleurd , iets wat je op de “bedderen“ kruisweg goed kunt zien.
  • Normaliter werd de kruisweg door de verkoper geleverd als polychrome gravure, beschermd door glas , gehecht op een houten achtergrond, en ingelijst. Boven elke statie was ook een kruis aangebracht.

* Een gelijkaardige kruisweg heeft LH gevonden in het kerkje Sainte-Genevieve van Aisne in Picardie. Het is nog in slechtere staat als die van Veerle , maar moet van het Franse cultuurministerie wel  bewaard worden.

  • in bijlage vind je een model zoals op de foto’s afgebeeld … even drukken op de link

https://www.holyart.fr/accessoires-pour-la-liturgie/mobilier-deglise/chemin-de-croix/chemin-de-croix-tableau-bois-imitation-peinture-xv-stations

*** Tot slot de herontdekte foto’s uit juni 2018 … (Alles komt ooit wel terecht)

pasen en het paaseiland

De Nederlandse ontdekkingsreiziger Jacob Roggeveen werd wereldberoemd door zijn ontdekking van het Paaseiland in de Grote Oceaan. Dat wisten we reeds een tijdje. Maar …

* De West-Indische Compagnie (WIC) gaf Roggeveen in 1721 toestemming om een reis naar het onbekende Zuidland te maken en gaf hem drie schepen mee: de Arend, Thienhoven en Afrikaansche Galey. Op 1 augustus 1721 begon de ontdekkingsreis.

* Roggeveen vaarde om Kaap Hoorn en belandde in de Grote Oceaan. Hij bezocht de Fernandez eilanden en bereikte op 5 april 1722 … een eiland.

* De Zeeuw gaf het de naam Paasch-Eyland omdat hij het ontdekte op paaszondag. En…voor zover bekend, was hij de eerste Europeaan die het eiland bezocht.

* Op het eiland, beroemd om zijn opvallende stenen beelden (moai), zag Roggeveen twee bevolkingsgroepen: Polynesiërs en ‘blanken’.

* De blanken waren de Langoren, ook wel Hanau Epe genoemd. Roggeveen en zijn bemanning onderzochten het eiland en constateerden dat Paasch-Eyland niet het Zuidland was waar ze naar op zoek waren.

* Zeven dagen later, op 12 april 1722 vervolgde Roggeveen zijn reis. Via de Tuamotu-Archipel, Genootschapseilanden en Samoa voer hij naar Batavia. Onderweg ging het schip ‘Afrikaansche Galey’ verloren.

* Roggeveen moest na enige tijd echter constateren dat hij niet was geslaagd in zijn missie. Zuidland werd niet ontdekt.

* Aangekomen in Batavia werden de schepen in beslag genomen en de bemanningsleden, inclusief Roggeveen, in de gevangenis gegooid. De Zeeuw en zijn bemanning werden na enige tijd op een retourvloot teruggestuurd naar huis. Gedaan met ontdekkertje spelen.

* Jacob Roggeveen arriveerde op 4 juli 1723 op Texel, een eiland dat overigens ongeveer zo groot is als het Paaseiland dat hij ontdekte, en reisde vervolgens naar Middelburg.

* Hoewel hij een eiland had ontdekt was zijn missie mislukt. Veel eer viel hem in eigen land niet ten deel. Hij had het Zuidland niet gevonden. In Middelburg hervatte Roggeveen zijn oude werk. Roggeveen overleed op 31 januari 1729.

*** (foto) Jacob Roggeveen – Het kunstwerk van Peter de Jong kreeg een nieuwe plek in Middelburg. © Dirk Jan Gjeltema

1 2 3 4 5 6