Categorie: CULTUUR

‘Fil’ Ceustermans

 

Leon Theofiel ‘Fil’ Ceustermans was jarenlang lid van LWGH Heemkring Laakdal. Hij was ook een tijdje bestuurslid van de vereniging.

* Fil, geboren en getogen in Klein-Vorst, schreef artikels voor de Laakdalse Heemtijdingen en verzorgde ook de lay-out van het tijdschrift.

* Bij de jonge generatie was hij bekend om zijn voordrachten op scholen over ‘onderwijs uit den ouwen tijd’.

* Fil was vooral bekend als expert in het lokale dialect. Over dat thema publiceerde hij twee boeken (2009 en 2012).

* Vandaag maandag 1 augustus vond de afscheidsplechtigheid plaats in aula Veldpoort, Meerhout.

VINCENT VAN GOGH

29 JULI 1890  overleed Vincent Van Gogh. Twee dagen eerder had hij zichzelf een kogel door de borst geschoten. Die miste zijn hart, maar veroorzaakte inwendige bloedingen. Vincent Van Gogh, de toen nog miskende schilder, stierf in de armen van zijn broer Theo. De volgende dag werd hij in Auvers-sur-Oise begraven.

.

– met dank aan de ‘Kalender met een hoek af’ –
* enkele schilderijen van van Gogh …
.
Op 29 juli 1890 overleed Vincent van Gogh in Auvers-sur-Oise , en werd er de volgende dag begraven door zijn broer, de man die hem een leven lang financieel boven water hield.
* De ‘Aardappeleters‘ (helemaal boven) was een van zijn beroemdste werken.
Vincent van Gogh werd echt beroemd met zijn zonnebloemen.
* Tijdens zijn leven verkocht Vincent … 1 schilderij. Na zijn dood werd hij een van de duurst betaalde schilders ooit. Jammer genoeg heeft hij dat nooit geweten. Overgeheveld naar de nu-tijd zou hij on-me-te-lijk rijk zijn.
.
.
* De collectie van de familie Van Gogh vormde later de basis voor het Vincent van Gogh Museum in Amsterdam…

* Na het Rijksmuseum is het Van Gogh Museum aan het Museumplein het meest bezochte museum van Nederland. In het museum is veel werk uit de nalatenschap van Vincent van Gogh te zien. De collectie omvat onder meer 200 schilderijen van Vincent van Gogh en Paul Gauguin.

* Het gebouw werd ontworpen door Gerrit Rietveld, Joan van Dillen en Johan van Tricht. Het  Museum opende in juni 1973 de deuren.

* Zoals de naam van het museum al aangeeft, vormt de Van Gogh-collectie het hart van het museum. De familie droeg de collectie reeds in 1962 over aan de staat.

* Het museum bewaart ook de brieven van de kunstenaar aan zijn broer Theo waarin hij zijn ontwikkelingen in zijn kunst beschrijft.

* De belangrijkste voorwaarde was dat de collectie zou ondergebracht worden in een aan Van Gogh gewijd museum. Daardoor kwam de grootste collectie schilderijen van Vincent van Gogh in de wereld naar Amsterdam.

(gelezen/prenten in Absolute Figures)

Machu Picchu

“Opeens stond ik voor muren van vervallen huizen. De muren waren moeilijk te zien, omdat ze overwoekerd waren door bomen en mos, maar in de schaduw van bamboebosjes en onder dichte begroeiing van klimplanten waren prachtige bouwwerken zichtbaar, de mooiste in heel Amerika. De muren waren gemaakt van witte granieten blokken van gigantische afmetingen, die met grote precisie waren uitgehouwen en samengevoegd. Er waren schitterende tempels en koninklijke huizen te zien, een groot plein en nog tientallen huizen. Het leek wel een droom…”

* Zo omschreef Hiram Bingham zijn eerste aanblik van Machu Picchu op 24 juli 1911.

* Machu Picchu , een ruïnestad van de Inca’s in Peru. Ze werd in de 16e eeuw verlaten om in 1866 …  herontdekt te worden. Er is in de ruïnes nog veel van de Incabeschaving terug te vinden. * Aangenomen wordt dat de bouw van de stad Machu Picchu werd begonnen rond 1.440.

(bij ons was de Bourgondische hertog Filips de Goede toen de sterke man)

* Tot aan de Spaanse verovering van het gebied in 1.532 was de stad bewoond.

** Vaak wordt aangenomen dat Machu Picchu een buitenverblijf was voor koningen en andere hooggeplaatsten. De stad heeft immers veel verblijven voor edelen en een paar woningen voor hun dienaren. Er konden rond de 750 personen in de stad verblijven.

* Gedurende de regentijd, als er geen koningen aanwezig waren, zouden er veel minder mensen in Machu Picchu geweest zijn. Toen de Spanjaarden het rijk van de Inca’s versloegen zonder dat ze iets afwisten van het bestaan van de stad, stopte de regelmatige trek van en naar Machu Picchu door edelen en raakte de stad verlaten.

** In 1866 vond de Duitse goudzoeker en houthandelaar August Berns de bergstad. Met toestemming van de Peruaanse regering plunderde Berns de stad en verkocht de historische schatten aan Europese musea.

* In 1911 verrichtte de historicus Hiram Bingham een studie naar de Incapaden in de omgeving van de stad. Op 24 juli ontdekte hij Machu Picchu opnieuw.

* Brede bekendheid kreeg de stad in 1913 toen National Geographic een compleet nummer wijdde aan Machu Picchu. In 1983 werd de stad opgenomen in de Wereldgoedlijst van UNESCO.

* Machu Picchu is een populaire toeristische attractie, van grote betekenis  voor het toerisme van de hele regio. Per jaar trekt de plaats rond de 400.000 bezoekers. Maar de UNESCO vreest , niet onterecht, dat dit grote aantal bezoekers de stad verder zal beschadigen.

** Sinds de jaren 1990 werden winkels, hotels en dergelijke gebouwd langs het oude Incapad waarlangs de stad te bereiken is.

* De geïsoleerde ligging van Machu Picchu leidde ertoe dat in januari 2010 bijna tweeduizend toeristen het gebied meerdere dagen niet meer konden verlaten nadat een deel van de spoorbaan door zware regenval was geblokkeerd.

** Vanaf Aguas Calientes rijden er vaak bussen naar Machu Picchu. De klim van 350 meter door het tropisch regenwoud kan te voet gemaakt worden.

* Een blikvanger op alle afbeeldingen van Machu Picchu is de Huayna Picchu (“jonge berg”), de bergtop die aan de noordkant van de stad hoog daar boven uit steekt.

* De top is 2.700 meter hoog en is te voet bereikbaar door middel van een tamelijk steile klim. Op plaatsen waar het pad te steil is, maakt men gebruik van touwen voor houvast. De beklimming duurt ongeveer een uur en een redelijke conditie is daarbij nodig.

* De stad Machu Picchu is voornamelijk opgetrokken in graniet uit de omgeving. Machu Picchu is gelegen tussen twee breuklijnen , min of meer te herkennen in het landschap door de loop van nabijgelegen rivieren.

(gelezen bij Historiek en Wikipedia)

RARE JONGENS, DIE ROMEINSE KEIZERS

In Rome, de hoofdstad van de toenmalige westerse wereld, waren de zomers even heet als nu. Toch werd er geleefd alsof het de normaalste zaak van de wereld was. De keizers, de heersers van toen, lieten zich daarbij niet onbetuigd.

4076106568_282ac9a74f* Gaius Seutonius Tranquillus beschreef in het begin van de tweede eeuw na Christus de levens van twaalf keizers : van de ons alom bekende Julius Caesar tot en met de bij ons minder bekende Domitianus. ‘De Vitae Caesarium’ heet het boek of ‘Over de levens van de Keizers’.

* Als biograaf richtte Seutonius al zijn aandacht op de keizer en zijn onmiddellijke omgeving. Daarbij verlevendigde hij zijn beschrijving van het leven en de persoonlijkheid van de keizer met smakelijke anekdotes, pikante details en bizarre verhalen.

* De biografieën van de keizers waren in de middeleeuwen erg populair en vormden in onze moderne tijden nog vaak een geliefde bron voor films over het antieke Rome. Een paar uittreksels:

* Caesar droeg vaak een lauwerkrans … om zijn kaalheid te verbergen. Zijn opvolger Augustus liet al zijn portretten retoucheren. Caligula wou zijn paard benoemen tot consul. Nero stak Rome in brand (?) en vermoordde zijn stiefbroer, zijn leraar, zijn moeder en zijn zwangere vrouw. Tiberius zwom in een zwembad vol … jonge jongens.

index 1 images2

* Daan  den Hengst, een Amsterdams oud-hoogleraar Latijn, vertaalde deze verhalen in het Nederlands (Athenaeum Polak & Van Gennep 2010). Echt iets voor Historie-fanaten.

Quatorze juillet …

Vandaag 14 juli wordt de Franse nationale feestdag gevierd , beter bekend als quatorze juillet. Een dag die herinnert aan de bestorming van de Bastille-gevangenis waarmee in 1789 de Franse Revolutie begon.

d3b8fb5a-a61d-11e9-a43d-6d69d965944b_web_scale_0.0595238_0.0595238__* Formeel is dit niet helemaal juist: men viert immers ‘de eerste verjaardag’ van de bestorming van de Bastille, het feest van de Franse federatie.

Dat gebeurde dus pas op 14 juli 1790, mét de bedoeling de eenheid van Frankrijk na één jaar Bastille te benadrukken.

* Pas 90 jaar later, in 1880 werd 14 juillet als de nationale feestdag verklaard. Na het debacle van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) kon de Franse vaderlandsliefde immers een fameuze oppepper gebruiken.

* Een oppepper voor de Franse natie is deze quatorze juillet nog steeds. Zowat iedereen komt die dag op straat om te vieren en te feesten. Er zijn talloze parades en haast overal wordt vuurwerk afgestoken. Bezigheden die de Fransen als de beste kunnen.

** Eén keer werd de nationale feestdag danig ontstemd. De aanslag in Nice vond in 2016 plaats op de beroemde Promenade des Anglais. Kort na de traditionele vuurwerkshow reed een vrachtwagen met grote snelheid op de menigte in. 86 mensen werden gedood. Ook de dader overleefde een politiekogel niet.

*** Omwille van corona werden er geen manifestaties met publiek georganiseerd in 2021. Wat vandaag ?

Bikini en de atoombom

Een luchtig onderwerp op een warme vakantiedag moet kunnen. Het moderne tweedelige badpak (bikini) werd op 14 juli 1946 in Parijs voor het eerst op de markt gebracht door de Franse auto-ingenieur en kledingontwerper Louis Réard.

* Maar waarom werd het kledingstuk eigenlijk ‘bikini’ genoemd? Vrij simpel, zo blijkt.

** De Amerikanen experimenteerden in deze periode met atoomwapens op de onbewoonde atol Bikini, die deel uitmaakt van de Marshalleilanden.

** Louis Réard verwachtte dat zijn nieuwe kledingstuk voor dames zou in slaan als een bom en noemde het daarom ‘bikini’.

* In werkelijkheid was de bikini niet meteen een doorslaand succes. De Fransman had veel moeite een model te vinden dat het kledingstuk op de catwalk wilde tonen.

* Vele modellen bleven de bikini te onzedig vinden. Ook vanuit de katholieke kerk waren er klachten te horen. Uiteindelijk maakte Réard naaktdanseres Micheline Bernardini zich niet te beroerd om de bikini op de catwalk aan het publiek te tonen.

* In de volgende jaren was de bikini zo nu en dan te zien, meestal op stranden. Tijdens de Miss World-contest van 1951 droegen bekende modellen het nieuwe kledingstuk, maar na afloop werd de bikini toch uit de competitie gehaald.

* Belangrijk voor de populariteit van de bikini was het jaar 1953. De toen al wereldberoemde actrice Brigitte Bardot vertoonde zich in bikini op het … filmfestival in Cannes. Al snel volgden ook andere bekende artiesten. Rita Hayworth en Ava Gardner zetten de toon en...de bikini brak nu wel mondiaal door.

-foto boven-Brigitte Bardot in bikini, 1953 )

** Romeinse bikini

Réard ontwikkelde overigens niet als eerste een tweedelig badpak.

Op wandschilderingen en op een mozaïek uit de vierde eeuw na Christus zie je vrouwen met een soortgelijk kledingstuk. De voorlopers van onze bikini’s zijn te zien in de Villa Romana del Casale in het Siciliaanse bergstadje Piazza Armerina . Allen daarheen? Bwwww…

THOR HEYERDAHL

Een eerste poging mislukte, maar in 1970 lukte het wel. In 56 dagen vaarde Thor Heyerdahl van Marokko naar Barbados. Dat overzeese eiland bereikte hij op 12 juli. De Ra II staat in het Kon-Tiki Museum in Oslo. De grootste bekendheid verwierf Heyerdahl evenwel met de Ra I…

* Thor Heyerdahl  (1914-2002) studeerde biologie en geografie aan de Universiteit van Oslo, waar hij zich in de antropologie van Polynesië specialiseerde. Hij onderzocht aandachtig de migratieroutes van de Marquesas en van de indianen van de kust van Brits-Columbië . Een plan rijpte in het avontuurlijke hoofd van de Noor..

* Thor Heyerdahl beweerde dat intercommunicatie tussen de continenten is opgetreden lang voordat Marco Polo of Columbus ze bezocht. Zowel voor- als tegenstanders fronsten de wenkbrauwen. Maar Thor voegde de daad bij het woord.

** In de jaren zestig begon de onvermoeibare Heyerdahl de bouw van een boot van Egyptisch papyrusriet van circa 17 meter lengte, die hij naar de Egyptische zonnegod Ra noemde. Thor wilde bewijzen dat men met de middelen van toen een oceaan kon oversteken.

** In 1947 reisde hij vanuit Peru naar Polynesië, gedurende 101 dagen, op de Kon-Tiki , een vlot uit riet, waarvan een replica in het Tenerifemuseum Pirámides de Güímar staat.

** De Kon Tiki-expeditie duurde 101 dagen. Met 5 mannen en 1 papegaai aan boord van een vlot helemaal de Stille Oceaan over. Vanuit Peru naar Polynesië legde hij met de Ra I liefst 6 880 km af.

* Het boek over die reis werd een bestseller. Hij won er ook een Hollywood-Oscar mee in de categorie ‘beste buitenlandse full-length documentaire’ in 1951. De enige Noorse film die ooit met een Oscar werd bekroond.

TENERIFE ?!

°°° In 1990 tekende Thor voor een ‘hispano-noruego’-project op Tenerife , het belangrijkste van de Canarische eilanden, ter bescherming van de piramides van Güímar aldaar (foto’s). In 1991 onderzocht Heyerdahl ter plaatse grote steenhopen en merkte dat het niet zomaar stenen waren, maar piramides.

° Hij ontdekte dat de hoeken van de piramides manueel bewerkt waren en dat de grond geëgaliseerd werd vooraleer ze gebouwd werden. Bovendien zijn de piramiden niet opgebouwd met stenen uit nabije velden, maar uit lavarotsen. Verder ontdekte Thor Heyerdahl dat de piramiden in speciale astronomische posities geplaatst waren.

° Op 21 juni, de dag van de zomerzonnewende, is er een dubbele zonsondergang te beleven vanaf de grootste piramide. Dit komt omdat de zon achter de hoogste bergtop daalt, dan weer zichtbaar wordt en tenslotte achter de volgende bergtop weer verdwijnt. Merkwaardig genoeg hebben alle piramiden een trap aan de westzijde.

° Ondanks zijn onderzoek heeft Heyerdahl nooit de leeftijd van de piramides kunnen achterhalen of de vraag kunnen beantwoorden wie deze piramiden heeft gebouwd. In 1988 werd het 65.000 m² grote gebied van de Güímar-piramiden geopend voor het publiek als etnologisch park.

* In 1994 kwam Heyerdahl op Tenerife wonen. Hij overleed evenwel op 18 april 2002 in Colla Micheri (Italië).

Alexander de Grote

Alexander de Grote (356 v.Chr.-323 v.Chr.) was  veldheer en koning van Macedonië. De jonge Alexander kreeg les van Aristoteles, de bekende filosoof.

375px-BattleofIssus333BC-mosaic-detail1* Toen zijn vader Filippus II vermoord werd, nam de 20-jarige Alexander het bevel over en begon als koning met de verovering van Griekenland. In 336 v.Chr. onderwierp hij de Griekse stadsstaten. Het rumoerige Thebe maakte hij met de grond gelijk.

* Zijn bijnaam ‘de Grote’ dankte hij aan de enorm grote gebieden die hij veroverde. Eerst vielen Libanon, Syrië en Egypte voor hem. Dan eigende hij zich het enorm grote Perzische rijk toe door het leger van de Perzische koning Darius te verslaan. Het Perzische leger was nochtans tienmaal groter dan het Macedonische. Darius werd gedood door zijn eigen soldaten, zo bang waren ze voor Alexander …

* In 327 v.Chr. keerden zijn kansen. Alexander versloeg weliswaar de Indiase vorst, maar door de aanhoudende tropische regens weigerden zijn mannen verder te vechten. Op hun terugtocht stierven duizenden soldaten door ontbering.

* Alexander keerde terug naar Babylon. Hij maakte meteen weer plannen om het Arabisch Schiereiland binnen te vallen, maar zijn dood verhinderde dat. Toen hij op 11 juli 323 v.Chr. op z’n 33ste stierf, was hij al veel minder populair onder de Macedoniërs omdat hij veel Perzen voortrok en zich Perzisch kleedde.

* Alexanders rijk strekte zich uit van Macedonië tot aan het Himalayagebergte, 4 000 km ver. Hij zorgde voor de verspreiding van de Griekse cultuur in het Oosten, stichtte zo’n 70 nieuwe steden en stimuleerde de handel. De stad Alexandrië in Egypte, lange tijd de hoofdstad,  is naar hem vernoemd.

* Bij leven was Alexander reeds een legende met een goddelijke status.Veel mensen die na hem grote dingen deden in de Grieks-Romeinse tijd werden vergeleken met Alexander de Grote. Het grootste compliment dat een Griekse of Romeinse veldheer kon krijgen, was vergeleken te worden met Alexander de Grote.

korenveld met kraaien

Vincent van Gogh schilderde op 10 juli 1890 het schilderij ‘Korenveld met kraaien‘. Men nam jarenlang aan dat dit het laatste schilderij van de kunstenaar was. Vincent overleed, net geen 20 dagen later, op 29 juli 1890 in Auvers-sur-Oise.

* In januari 1890 verscheen de eerste positieve kritiek op zijn werk. Deze beoordeling van de kunstcriticus Albert Aurier zorgde even voor nieuw elan. In mei voelde de kunstenaar zich herboren en was hij weer in staat om terug te keren naar de buitenwereld, schreef Lucinda Hawksley. “Hij liet zich ontslaan uit het hospitaal van Saint-Rémy en ging weer bij Theo wonen, die inmiddels was getrouwd.”

* Na enkele weken verhuisde Vincent van Gogh naar Auvers-sur-Oise: “Er zijn eindeloze korenvelden onder sombere luchten en ik heb me niet verzet tegen de poging droefenis en eenzaamheid uit te beelden. Ik geloof haast dat deze schilderijen je vertellen wat ik in woorden niet zeggen kan.”

JAN VAN EYCK OVERLeden

19 mei 1 425 staat hij geregistreerd als hofschilder en kamerdienaar van hertog Filips de Goede. Uit de archieven weten we dat Jan bijzonder in de gunst van de Bourgondische vorst heeft gestaan. Hieruit blijkt ook de bijzonder geprivilegieerde status die Jan van Eyck genoot en die voor een kunstenaar in die tijd zeer ongewoon was.

* Welke werken Jan van Eyck in deze periode schiep is niet geheel duidelijk. Geen enkel werk uit deze periode is in het origineel overgeleverd.

* Uit de archieven blijkt ook dat aan Jan van Eyck grote sommen werden betaald voor het maken van reizen waarbij meestal niet duidelijk wordt gepreciseerd waartoe die reizen dienden en waarheen ze hebben geleid.

* Wellicht ging het om diplomatieke missies, waarbij Jan onderweg tekeningen en aantekeningen moest maken voor toekomstige militaire campagnes van de hertog.

* Men mag immers niet vergeten dat Europa op dat ogenblik nog niet in kaart was gebracht. Kennis over de ligging van wegen, rivieren, passen, bergketens, bronnen, steden en fortificaties waren erg waardevol voor het plannen van militaire operaties.

* Jans meetkundige en cartografische kennis blijkt ook uit de verloren “Mappemonde” (wereldkaart) die hij nog voor de hertog zou maken.

* Verder is het aannemelijk dat Jan tijdens deze tochten ook Italië bezocht. Hier kon hij wellicht in contact komen met de nieuwste ontwikkelingen in de schilderkunst van het Quattrocento, die ook zijn eigen werk duidelijk hebben beïnvloed.

** Vanaf 1 431 vestigde Van Eyck zich definitief in Brugge. In 1 432 kocht hij een voornaam huis in de Nieuwstraat, parochie Sint-Gillis. In datzelfde jaar ontving hij er de Brugse raadslieden in zijn atelier. De huur bedroeg dertig schelling en werd ook na zijn dood verder betaald door zijn weduwe Margaretha (tot 1 444).

** Op 6 mei 1 432 keken Filips de Goede en zijn Bourgondisch gezelschap als eersten naar het Lam Gods. Zo’n flagrant realisme hadden ze wellicht nog nooit aanschouwd.

* Van Eyck schilderde ook in opdracht van Italiaanse kooplieden, van leden uit de hogere clerus en van edellieden. Voor het stadsbestuur beschilderde hij de beelden die op de gevel van het stadhuis werden geplaatst. Schilders uit die tijd moesten overal hun mannetje kunnen staan.

* Het vertrouwen dat hij genoot had ook een keerzijde. Toen er strijd ontstond tussen Filips de Goede en de Brugse gemeentenaren en dit ontaardde in een heuse opstand in 1 436-1 438, werd de grond te heet onder de voeten van de hofschilder.

* Zoals vele anderen die hun steun aan de hertog verleenden, sloeg Van Eyck op de vlucht. Pas tegen het einde van 1 438, toen de vrede weer intrad, keerde hij naar Brugge terug.

* De vergoeding voor de begrafenis en het luiden van de klokken werd ingeschreven op 23 juni 1 441 zodat we met zekerheid kunnen zeggen dat Jan van Eyck zijn penseel definitief neerlegde ergens bij aanvang van de zomer.

Hij moet ongeveer 50 lentes hebben geteld, weet Bart Van Loo, auteur van ‘De Bourgondiërs’.

* Op 9 juli 1 441 stierf Jan van Eyck , weet een andere bron. En preciseert verder … In het voorjaar van … 1 442 zet zijn (?) broer Lambert het stoffelijk overschot van broer Jan bij in de vandaag verdwenen Sint-Donaaskerk in Brugge.

* Jans dochter Livina trad in 1 449 of 1 450 in het Sint-Agnesklooster in Maaseik. Rond die tijd verkocht zijn vrouw Margareta van Eyck het huis in Brugge en hield het schildersatelier op te bestaan.

* Jan Van Eyck werd begraven op het kerkhof van de Sint-Donaaskerk. Op de grafplaat stond: Hier licht Mr. Joannes de Eijcke den alderconstichsten meester van schilderije die in dese Nederlanden gheweest heeft. Hubert, zijn oudere broer, overleed reeds in 1 426.

* Toch worden beide Maaslandse broers in één adem genoemd wanneer het gaat over het schilderen van het Lam Gods. Wellicht heeft Hubert alleen het ontwerp van het imposante werk helpen op poten zetten. Jan en een sliert erg bekwame schilders werkten het helemaal af.

** De roem van Jan reikte toen reeds tot in Italië. Voor de humanist Bartolomeo Fazio was Van Eyck gewoonweg de grootste schilder van zijn tijd. Voor mij ook…

1 … 7 8 9 10 11 … 15