De broers Montgolfier en hun heteluchtballon (1783)

De demonstratie in Annonay, juni 1783

De Franse broers Montgolfier, Joseph Michel Montgolfier (1740-1810) en Jacques Étienne Montgolfier (1745-1799), zijn de uitvinders van de heteluchtballon.

* Op 4 juni 1783 lieten ze voor het eerst in het openbaar een ballon opstijgen. Dit in hun woonplaats Annonay.

* De ballon had een doorsnede van negen meter en werd vanaf een platform waar een vuur werd gestookt de lucht in gestuurd. Na enige tijd steeg de onbemande ballon tot bijna twee kilometer hoogte.

* Hij kwam uiteindelijk achthonderd meter vanaf de plek van lancering weer op de grond terecht. Het nieuws van de geslaagde demonstratie verspreidde zich snel.

Lees meer over de ontwikkeling van de heteluchtballon
Zie ook: Lijst van uitvindingen

Verder op 4 juni:
  • 1917 – De eerste Pulitzerprijs wordt uitgereikt.
  • 1952 – Juan Perón wordt voor de tweede keer president van Argentinië.
  • 1982 – Argentinië en Groot-Brittannië sluiten een bestand na de Falklandoorlog.
  • 1989 – De protesten op het Plein der Hemelse Vrede in Peking worden met harde hand onderdrukt (live op televisie).

ANGSTAANJAGENDE MAAN …

Onderwerp: Fwd: Maan op poolcirkel

De video is opgenomen binnen de poolcirkel precies tussen de grens

van Canada, Alaska en Rusland. Het duurt maar een paar seconden, maar

het is de moeite waard om het spectaculaire uitzicht te bewonderen.

👇🏼👇🏼 ingestuurd door BONI PEETERS , waarvoor dank uiteraard

 

Dit fenomeen is slechts één keer per jaar gedurende 36 seconden te

zien; de maan verschijnt in al zijn pracht en verdwijnt dan.

 

Het is zo dichtbij dat het lijkt alsof het gaat botsen met de aarde,

direct daarna gedurende 5 seconden vindt er een totale

zonsverduistering plaats waarbij alles donker wordt.

 

Dit fenomeen doet zich alleen voor in het perigeum (het punt waar de

maan het dichtst bij de aarde staat) en daar kunnen we ons realiseren

met welke grote snelheid onze planeet beweegt.

zwart gat maakt sterren

* foto Hubble – Zwart gat in dwergstelsel Henize 2-10 máákt sterren in plaats van ze op te slokken

 

Zwarte gaten worden vaak afgeschilderd als destructieve monsters die alles wat te dichtbij komt opslokken, maar bij nieuw onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop spelen ze een minder kwaadaardige rol. (EOS Wetenschappen)

Eddy Echternach

allesoversterrenkunde.nl

Dit is een artikel van:
Alles over Sterrenkunde

* Een zwart gat in het hart van het 30 miljoen lichtjaar verre dwergsterrenstelsel Henize 2-10 draagt bij aan de vorming van nieuwe sterren in plaats van ze op te slokken.

* Met de ruimtetelescoop is een duidelijk verband ontdekt tussen het zwarte gat in dit kleine sterrenstelsel en een stervormingsgebied dat slechts 230 lichtjaar daarvan verwijderd is. Dat verband bestaat uit een uitstroom van gas die zich als een navelstreng uitstrekt tot aan een heldere stellaire kraamkamer.

* Op het ogenblik dat de gas-stroom daar arriveerde, bevond zich op die plek al een dichte concentratie van gas. De spectroscopische gegevens die met Hubble zijn verkregen laten zien dat de gasstroom zich met een snelheid van ongeveer anderhalf miljoen kilometer per uur in dit ‘cocon’ heeft geboord. Daarbij hebben zich tal van jonge sterrenhopen gevormd.

* Wat zich in Henize 2-10 heeft afgespeeld is precies het omgekeerde van wat in grotere sterrenstelsels vaak te zien is. Daarin stroomt juist materie naar het zwarte gat toe, om vervolgens in de vorm van bundels van ziedend heet gas terug de ruimte in te worden geblazen.

* Eventuele gaswolken die op het pad van deze zogeheten plasmabundels bevinden, raken daarbij dermate verhit, dat het daarin aanwezige gas niet meer tot nieuwe sterren kan samentrekken.

* Het minder grote zwarte gat in Henize 2-10 produceert blijkbaar een veel minder intense uitstoot, die gaswolken net genoeg samendrukt om de vorming van sterren te stimuleren.

* Het zwarte gat in Henize 2-10 heeft ongeveer een miljoen keer zoveel massa als onze zon. De superzware zwarte gaten in grotere sterrenstelsels hebben vaak nog eens duizend keer zoveel massa. Doorgaans geldt dat het centrale zwarte gat van een sterrenstelsel zwaarder is naarmate het stelsel zelf een grotere massa heeft.

Beeld boven : In het heldere centrum van het dwergsterrenstelsel Henize 2-10 houdt zich een zwart gat van een miljoen zonsmassa’s schuil, dat de vorming van talrijke jonge sterren mogelijk heeft gemaakt. (NASA, ESA, Zachary Schutte (XGI), Amy Reines (XGI))

De eerste bemande ballonvaart (1783)

Twee Fransen, Jean-François Pilâtre de Rozier en François Laurent d’Arlandes, maken op 21 november 1783 de eerste vrije, bemande vaart met een heteluchtballon. Een reis met een luchtballon is in die periode nog een uiterst spannende onderneming.

* De heteluchtballon werd uitgevonden door de gebroeders Montgolfier. Op 5 juni 1783 laten ze voor het eerst in het openbaar een ballon opstijgen. Een onbemande ballon weliswaar, want in die tijd vreest met nog dat het voor een mens uiterst riskant is om zich in het luchtruim te begeven.

* De ballon stijgt tijdens de eerste demonstratie tot een hoogte van 800 meter. Het nieuws verspreidt zich razendsnel. Voor zover bekend, is het de eerste keer dat de mens zich met een hulpmiddel van de aardbodem wist te verwijderen.

* De gebroeders Montgolfier worden door de Academie van Wetenschappen in Parijs uitgenodigd om hun uitvinding te presenteren. De broers geven op 19 september 1783 een demonstratie bij het paleis in Versailles. De Montgolfiers hebben niet te klagen over belangstelling.

* Onder de toeschouwers bevinden zich, behalve veel wetenschappers, ook Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Zelf blijven Joseph en Jacques Montgolfier tijdens de demonstratie aan de grond. Als passagiers gaan daarom een schaap, een haan en een eend mee omhoog.

* De ballon stijgt tot een hoogte van vijfhonderd meter en landt drie kilometer van de plek van lancering. De passagiers mankeren niks. Alleen de haan is lichtgewond, vermoedelijk door een trap van het schaap.

Jean-François Pilâtre de Rozier

* Na deze succesvolle demonstratie is het tijd voor bemande vluchten. Omdat die nog niet helemaal zonder gevaar zijn, bepaalt koning Lodewijk XVI dat tijdens de eerste proefvluchten alleen misdadigers als passagier mee mogen vliegen.

* De geschiedkundige van de koning, Jean-François Pilâtre de Rozier, wil zelf onderdeel van de geschiedenis worden. Hij vraagt de koning of hij als passagier mee mag.

* Tijdens deze eerste bemande vluchten is de ballon nog met een lange koord aan de grond verbonden. Het vuur bevindt zich al wel onderaan de ballon, zodat de bemanning er de controle over heeft.

* De eerste vrije, onbemande vlucht met een heteluchtballon vindt plaats op 21 november 1783. Aan boord van de ballon bevindt zich naast Jean-François Pilâtre de Rozier ook markies François Laurent d’Arlandes.

* De ballon stijgt in het begin van de middag op vanaf het kasteel van de markies, vlakbij het Bois de Boulogne. De heteluchtballon stijgt tot een hoogte van negenhonderd meter en legt in ongeveer 25 minuten tijd bijna negen kilometer af.

* De landing verloopt niet helemaal vlekkeloos maar uiteindelijk zetten de beide mannen ongedeerd weer voet op aarde.

* Ruim een jaar later zal Jean-François Pilâtre de Rozier evenwel het eerste slachtoffer van een dodelijk ongeval met een heteluchtballon worden.

(vrij bewerkt uit Historiek)

HUBBLE EN ZIJN NEVELS

Edwin Powell Hubble (Marshfield, 20 november 1889San Marino (Californië), 28 september 1953) was een Amerikaans astronoom en kosmoloog.

* Hubble kon in 1923 aantonen dat de waargenomen ‘nevels’ afzonderlijke sterrenstelsels waren, waarmee bewezen werd dat het heelal veeeeeel groter was dan aanvankelijk gedacht.

* Een van zijn belangrijkste ontdekkingen (1929) was dat er een verband bestond tussen de roodverschuiving van verre sterrenstelsels en hun afstand tot de aarde. Hiermee werd de theorie aannemelijk gemaakt dat het heelal uitdijde.

* Onze … Georges Lemaître had dit verband al in 1927 gepubliceerd, maar Hubble was hier aanvankelijk niet van op de hoogte.  (met dank aan Wikipedia)

James Webb ruimtetelescoop

Aansluitend op het artikel van gisteren (Hubble)…

De James Webb ruimtetelescoop (JWST) … een verbeterde versie van de Hubble , want infrarood observatorium, dat op kerstdag 2021 met een Ariane 5-raket vanuit Frans-Guyana  naar het Lagrangepunt 2 (1,5 miljoen km ver) werd gebracht. Daar werd JWST de grootste en krachtigste ruimtetelescoop ooit. 

* De JWST is genoemd naar de leider van NASA tussen februari 1961 en oktober 1968, James Webb.

* De JWST werd daarmee ook het voornaamste observatorium dat in dit decennium zal zorgen voor een beter begrip van ons universum en onze oorsprong.

Grensverleggend…

* Duizenden astronomen zijn nu, met behulp van de JWST, in staat om elke fase in de kosmische geschiedenis te bestuderen, van de eerste lichtgevende gloed 100 tot 250 miljoen jaar na de Big Bang tot de vorming van zonnestelsels waarin leven is kunnen ontstaan.

* Het zijn net die eerste objecten en oudste sterren, die gevormd zijn toen het universum begon af te koelen en licht uit te stralen, die nooit eerder zijn waargenomen.

* Met de JWST hoopt men nu een beter zicht te krijgen op de vorming en evolutie van sterren, sterrenstelsels en planetenstelsels zoals ons eigen melkweg- en zonnestelsel.

* Die eerste sterren en sterrenstelsels waren tot op zekere hoogte anders van aard dan de huidige. Ze ondergingen vele processen, waaronder de botsing met andere kleine onregelmatige stelsels en de interactie met donkere materie, om te komen tot de diversiteit van de objecten die we thans kunnen waarnemen.

* Door die vroegste objecten, die  -zo blijkt nu reeds-  vrij goed waarneembaar zijn, komen we een pak meer te weten over de evolutie van het universum.

* Door de grotere gevoeligheid en spectrale resolutie en het grotere bereik van de golflengte van het binnenvallend licht, zal de JWST de ontdekkingen van de Hubble ruimtetelescoop kunnen aanvullen en verruimen.

* De hoofdspiegel, bestaande uit 18 delen en met een diameter van 6.5 meter, zal immers zeven maal meer licht opvangen als de Hubble.  Het grootste verschil ligt echter in het ontwerp voor het infrarode deel van het spectrum.

Near Infrared Camera of NIRCam:

Dit is het belangrijkste beeldvormingsinstrument van de telescoop, met als werkterrein het nabije-infraroodspectrum gaande van 0,6 tot 5 micrometer.

* De NIRCam, zo werd al bewezen, heeft al een pak van de eerste sterrenstelsels die gevormd werden na de oerknal, aan ons getoond.

* De NIRCam zal ook aangewend worden om de vorming van sterren in de Melkweg, alsook planeten rond andere sterren te observeren.

* Dit laatste wordt mogelijk dankzij de ingebouwde coronagrafen. Die blokkeren het licht van een centraal object om zodoende het zwakke licht van omliggende objecten, in de eerste plaats exoplaneten, waar te nemen.

* De spiegel heeft een oppervlakte van 25m², een brandpuntafstand van 131,4 meter, weegt 700 kg en bestaat voornamelijk uit een berylliumstructuur (die een optimale sterkte/gewicht verhouding garandeert), afgewerkt met een flinterdunne gouden toplaag voor de maximale reflectie van de infraroodgolven.

* Een andere essentiële innovatie was het zonnescherm die de telescoop moet afschermen van externe bronnen van licht en warmte (zoals de zon, aarde en maan) maar ook van de warmte uitgestraald door het toestel zelf.

* Dit laatste is nodig aangezien de telescoop voornamelijk het infrarode licht van verre, vage objecten gaat observeren. En om die zwakke warmtesignalen op te vangen moet de telescoop in een extreem koude toestand opereren.

* Dat hitteschild is zodanig ontworpen dat het aan de koude kant -223°C koud kan zijn terwijl aan de andere kant stikstof zou kunnen gekookt worden. Het scherm is 5 lagen dik en heeft de grootte van een tennisveld.

* Het schild kan de hitte van de zon meer dan een miljoen keer afzwakken. Gecombineerd met de positie op het tweede zon-aarde-Lagrangepunt L2, waar ze altijd van de invloed van zon, aarde en maan afgewend zal blijven, creëert dit dus de ideale observatieomstandigheden.

* De JWST zal, in tegenstelling tot de Hubble-ruimtetelescoop, niet toegankelijk zijn voor herstellingen door astronauten in de ruimte, omdat ze op een afstand van gemiddeld 1,5 miljoen km van de aarde gepositioneerd is.

* Daarom ook is er veel belang gehecht aan het rigoureus testen van de telescoop tijdens de verschillende stappen in het productieproces. Voor sommige onderdelen , bv. de gyroscoop ,zijn andere technologieën gebruikt dan diegene die in het verleden voor problemen gezorgd hebben.

* JWST kostte , inclusief de gebruikskosten van de eerste jaren, ongeveer 8.835 miljard USD en werd mogelijk gemaakt door een internationale samenwerking tussen NASA, de European Space Agency (ESA) en de Canadian Space Agency (CSA). Zij is genoemd naar de leider van de NASA tussen februari 1961 en oktober 1968, James Webb

(met dank aan Wikipedia)

Hubble de astronoom

De Amerikaanse astronoom Edwin Hubble toonde in 1923 aan dat eerder waargenomen nevels afzonderlijke sterrenstelsels waren. Hubble ontdekte dat er een verband bestaat tussen de roodverschuiving van verre sterrenstelsels en hun afstand tot de aarde.

* Hiermee werd de theorie aannemelijk gemaakt dat het heelal uitdijde. Naar deze astronoom werd de Hubble ruimtetelescoop vernoemd.

* Edwin Hubble studeerde wiskunde en astronomie aan de Universiteit van Chicago. Dankzij een beurs kon hij zijn studie vervolgen in Oxford, waar hij in 1912 afstudeerde in de rechten.

* Edwin Hubble begon zijn loopbaan aan het Yerkes Observatory van de Universiteit van Chicago. Door George Ellery Hale werd hij daarna overgehaald om naar het Mount Wilson Observatory van het Carnegie Instituut in Pasadena in Californië te komen. Edwin Hubble werkte tot zijn dood in 1953 bij deze sterrenwacht.

* In Pasadena kon Edwin Hubble werken met de krachtigste telescoop van de wereld, de 100 inch Hooker telescoop op Mount Wilson. De waarnemingen met deze telescoop in de jaren 1923-1924 bewezen overtuigend het bestaan van wazige nevelvlekken, die reeds eerder met minder sterke telescopen waren waargenomen. Deze nevelvlekken maakten echter geen deel uit van ons melkwegstelsel, zoals eerder werd gedacht, maar waren zelf sterrenstelsels, die buiten onze Melkweg lagen.

* Later ontdekte Edwin Hubble samen met Milton Humanson de relatie tussen snelheid en afstand. Hierdoor ontstond het idee van het uitdijend universum. Deze relatie staat thans bekend als de Wet van Hubble.

* Kort voor zijn dood werd de 200-inch Hale telescoop in Palomar voltooid en Edwin Hubble was de eerste astronoom die gebruik kon maken van deze telescoop.

*  Edwin Hubble overleed op 28 september 1953 ( 68 jaar geleden)  aan een beroerte. De door de NASA in april 1990 in een baan om de aarde gebrachte Hubble ruimtetelescoop, is naar hem vernoemd. Met deze telescoop werden/worden ongekend scherpe afbeeldingen gemaakt.

De Hubble ruimtetelescoop werd al verschillende keren gerepareerd, meer in mei 2009 met de spaceshuttle Atlantis. De ruimtevaarders plaatsten een nieuwe camera. Met deze camera kunnen nog duidelijkere opnamen van sterrenstelsels, exploderende sterren en mysterieuze nevels worden gemaakt.

* Met dank aan Ruud van Capelleveen AbsoluteFacts.nl

Geboortedag Neil Armstrong

Neil Armstrong werd op 5 augustus 1930 geboren in Wapakoneta in Ohio. Hij was de eerste mens die een stap op de maan maakte. Op de voet gevolgd door Buzz Aldrin, co-piloot van de lander.

Neil Armstrong op de maan

Foto NASA: Neil Armstrong naast de maanlander (Absolute Figures)

“Armstrong inspireerde een generatie om naar de sterren te reiken,” zei Barack Obama na de dood van de eerste mens op de maan.

** Neil Armstrong werd op 5 augustus 1930 geboren in Wapakoneta Ohio, en overleed op 25 augustus 2012 op zijn 82ste in Cincinnati.

* Armstrong diende tijdens de Korea Oorlog als gevechtspiloot bij de marine. Na de K-oorlog ging hij naar de Perdue Universiteit in West Lafayette. Armstrong studeerde in 1955 af als luchtvaartkundig ingenieur. Hij werd testpiloot.

** Armstrong vloog o.m. in een X-15 die snelheidsrecords boekte en een hoogte van zeventig kilometer kon bereiken.

* Neil Armstrong werd in 1962 door de NASA geselecteerd als astronaut. Armstrong was commandant van de Gemini 8 waarmee in 1966 voor het eerst een koppeling tussen twee ruimtevaartuigen werd gemaakt. In 1969 was Armstrong de commandant van de Apollo 11.

* Voor het eerst zou een mens op de maan lopen.“De automatische piloot voerde ons recht naar een krater zo groot als een voetbalveld en gevuld met een massa rotsblokken en keien,” verklaarde Armstrong later.

* Hij stuurde de maanlander behendig naar een geschiktere plek. “De Adelaar is geland,” meldde Armstrong aan de thuisbasis.

* Enkele uren later stonden Armstrong en Aldrin naast de Adelaar op de maan. Er werd een vlag geplaatst en er werden grondmonsters genomen. Na 21 uur op de maan steeg de maanlander op…

 de maan…indrukwekkend 

Ergens tussen Canada en Rusland, verschijnt opeens, dertig seconden lang, de maan in zijn pracht en verdwijnt dan weer !

Bovendien demonstreert ze gedurende vijf seconden een totale zonsverduistering.

Bij perigeum benadrukt de nabijheid van de maan de snelheid waarmee wij bewegen … zonder het te voelen.

Deze video werd in realtime opgenomen.

* De maan gezien vanaf de Noordpool, op de Noordpool, tussen Rusland en Canada, duurt maar een paar seconden, maar het is de moeite waard omdat het een magnifiek en wonderbaarlijk gezicht is.  (erg bedankt, Boni !)

Tellen en … verbaasd worden

Kilometers en lichtjaren . . . in het universum
.
* De lichtsnelheid is de snelheid waarmee licht en andere elektromagnetische stralingen zich voortplanten. In het luchtledige heeft de lichtsnelheid een waarde van 299 792 458 meter per seconde. Afgerond spreekt men van 300 000 kilometer per seconde of 1,08 miljard kilometer per uur.
.
* De zon staat op 8,3 lichtminuten van de aarde, met andere woorden, het licht dat wij op dit moment waarnemen op aarde is 8,3 minuten geleden vertrokken vanop de zon.
.
* Een lichtjaar is de afstand die het licht aflegt gedurende één jaar.
Een filmpje over ons zonnestelsel en ver daarbuiten, vertelt ons meer  over de grootsheid van planeten, sterren en sterrenstelsels in het heelal.
.
** Even duwen op het pijltje en … laat u overdonderen. (met dank aan Fons in Oudentoren- Spanje)
.
1 2