CASANOVA

2 april 1723 … geboortedag van Casanova. Vrijwel iedereen hoorde wel eens van hem, als synoniem van magnetische vrouwenversierder en schavuit. Talloze films zijn ooit over hem gemaakt.

* Leefimages60de hij ooit echt? Ja, zegt mijn almanak. Casanova was de zoon van een actrice en een violist. Gedoemd om het waar te maken in de Europese beau monde van toen.

* Nochtans studeerde hij in Padua eerst voor priester, later werd hij in Rome secretaris van een kardinaal. Op beide plaatsen werd hij echter doorgestuurd wegens ongepast gedrag, te veel esprit en avontuurtjes.

* Casanova reisde door een pak Europese landen en ontmoette vrijwel iedereen die er destijds toe deed: van paus Clemens over Catharine de Grote en Madame de Pompadour tot Mozart.

* Casanova vergaarde en verloor fortuinen. Hij was ooit geheimagent en eigenaar van een zijdeatelier. Ook was hij mede-oprichter van de Franse staatsloterij maar gooide zijn geld over de balk.

* Ten langen leste moest hij het reizen opgeven wegens straatarm. Uiteindelijk werd hij bibliothecaris van de hertog van Waldstein, waar hij zijn memoires schreef over zijn vele veroveringen.

Sint Jozef aan het feest

Volgens de Bijbel is hij de man van Maria, de (wettige) vader van Jezus én timmerman in Nazareth. De verering van Jozef is laat begonnen. Pas in 1479 werd zijn feest ingevoerd op de Romeinse kalender (19 maart). Sint Jozef werd later de beschermheilige van België.

* De apostel Mattheüs vertelt in de Bijbel dat Jozef een afstammeling is van koning David. De laatste keer dat Jozef wordt genoemd in het heilig boek is Jezus  al 12 jaar oud en jaagt hij het overijverige commercevolk uit de tempel. Maria leefde nog rond het jaar 30 toen Jezus werd gekruisigd. Jozef was toen wellicht al geruime tijd overleden.

* Sint Jozef is de patroon van echtparen, kinderen, christelijke gezinnen, jeugd, wezen, kuisheid, arbeiders, houthakkers, timmerlui, meubelmakers, ingenieurs, begrafenisondernemers, opvoeders, uitgestotenen, reizigers, stervenden en een zalige dood. Patroon ook bij oogaandoeningen en hopeloze zaken. En patroon tegen bekoringen en woningnood. Kortom, van iedereen.

Populaire bink

* Ondanks het feit dat hij geen echte heilige meer is, eentje dus met een verplichte vakantiedag, is St. Jozef nog steeds geweldig populair in Italië. Daarom spreken de ouderen onder ons nog van de St-Jozefsklassieker. De Primavera, alias Milaan-San Remo, de eerste wielerklassieker van het seizoen werd vroeger steevast op 19 maart gereden. Dit jaar is het weer zo ver. De Primavera of lenteklassieker valt op 19 maart, de datum waarvoor hij destijds bedoeld was.

* In onze schooltijd was er geen school (verplichte feestdag) op 19 maart. En vermits tv-kijken nog lang niet aan de orde was, gingen wij ons vergapen op de wazige wit-zwartbeelden in café Sooike Maes om Poblet , de Spaanse rassprinter, te zien winnen.

* Ook bij ons mag Jozef niet klagen over populariteit. Je vindt hem immers nog steeds terug in alle lagen van de maatschappij.

* Van parochienamen (foto boven) Sint Jozef-Werkman Veerle-Heide. Gemeentenamen (St-Jozef-Olen), scholen (Sint Jozefscollege enz.), een (foto) St. Jozefkapel in Groot-Vorst , bedrijven en verenigingen allerhande.

* Meer nog, in elke Vlaamse en Waalse familie was er wel iemand die de naam Jozef , kortweg Jos of Jef, meekreeg bij zijn doopsel.

* In mijn jonge jaren krioelde het van de Jossen en de Jeffen, sympathieke namen overigens. Thuis was mijn inwonende oom een Jozef die we Jef noemden, mijn vader was een Georges, maar iedereen sprak hem aan met Jos (…van de mulder).

* Over de taalgrens was Joseph ook vrij populair (denk aan de ex-wielrenner Joseph Bruyére). Tussen de meisjes van toen waren er veel Maria’s. Beide namen kwamen zelfs vaak in één familie voor. Heiliger kon nauwelijks.

FERDINAND EN ISABELLA

Karel de Grote kreeg de Moren niet weg uit Spanje. De reconquista (herovering) van moslim-Spanje werd pas na 800 jaar strijd tegen de taaie Moren helemaal voltooid toen de Moren de sleutel van Granada overhandigden aan … Ferdinand II van Aragon.

* De Moren overheersten eeuwenlang bijna het volledige Iberische Schiereiland, maar werden systematische teruggedreven. In de 15de eeuw (1401-1500) bezaten ze nog enkel de zuidelijke provincie Granada. Het Alhambra was het paleis van de Moorse heersers.

* Met de oprichting van de Inquisitie beoogden Ferdinand en Isabella (Los reyes catholicos) in de eerste plaats het katholicisme en de eenheid te verzekeren. De dominicaan Tomas de Torquemada werd aangesteld als eerste grootinquisiteur.

* Hoewel Isabella zich uit economische motieven verzet zou hebben tegen het vervolgen van Joden, slaagde Torquemada erin Ferdinand te overtuigen.

* Op 31 maart 1492 tekende Isabella samen met Ferdinand het Edict van Granada, ook wel Verdrijvingsedict genaamd. Hierdoor werden de Joden gedwongen zich te bekeren tot het christendom of te vertrekken uit Spanje.

* Velen bekeerden zich, lieten zich dopen en behielden zo hun eigendommen.  Zo’n 160 000 à 400 000 marranos (ook te vertalen als zwijnen) vertrokken wel. Hun bezittingen werden in beslag genomen.  De uitwijzing van de Joden werd in Spanje beschouwd als een grote overwinning, maar in feite verloor het land veel succesvolle en belangrijke burgers.

*** Clem las en vertelt …

‘Soms komen er herinneringen opborrelen, zoals bij je artikel over Ferdinand en Isabella. Die vonden het nodig om de Moren uit Spanje te verjagen, maar gelukkig hebben ze de verfijnde kunst van dit volk in Granada intact gelaten: het Alhambra! Jaren geleden hebben we dat ‘Rode Paleis’ bezocht en bewonderd. Voor mij had dit wel een speciale betekenis’, want …

‘Toen ook ik jaren geleden intensief bezig was met klassieke gitaar heb ik een stukje gespeeld van Francisco Tarrega die met dit werk eigenlijk een ode bracht aan dit paleis: het zeer gekende Recuerdos de la Alhambra.’

‘Met ‘de tremolo’, een heel speciale gitaartechniek die veel oefening vergt, geef je de toehoorder de indruk dat er meer dan één gitaar aan het spelen is. En het muziekstuk roept meteen de sfeer op van het Alhambra met zijn verfijnde architectuur en klaterende fonteintjes.’

*** Hierbij een gevoelige versie van een hedendaagse gitarist Brandon Acker:

https://www.youtube.com/watch?v=R-5weyHVC2U

* Doe als 1.099.984 luisteraars voor U. Klik op rood, sluit je ogen en droom even weg naar het Alhambra…

.

* Op 17 april 1492, enkele maanden na de val van Granada, gaf Isabella haar akkoord om Christoffel Columbus een westelijke doorvaart naar India te laten zoeken.

* Columbus vertrok op 3 augustus 1492 en landde op 12 oktober van dat jaar op een eiland van de Bahama’s  dat hij San Salvador noemde ter ere van Jezus, de verlosser van de mensheid. Dat hij een nieuw continent had ontdekt, kwam niet in hem op. Hij waande zich in India.

* Columbus wachtte bij zijn terugkeer in april 1493 wel een triomfantelijk onthaal. Na Columbus begon Spanje aan zijn gouden eeuw van exploratie en kolonisatie maar stootte al snel op Portugese weerstand.

* Op 7 juni 1494 werd het verdrag van Tordesillas gesloten dat de verdeling van de niet-Europese wereld tussen Castilië en Portugal vastlegde.

.

*** En wat gebeurde er omstreeks die tijd bij ons?

Maria van Bourgondië viel in 1482 van haar paard en overleed weken later aan haar verwondingen.

Haar man Maximiliaan van Oostenrijk werd voogd en regent tot zoon Filips de Schone in 1493 op de troon kwam.

Filips overleed echter al in 1506 en zijn vrouw Johanna  van Castilië, de moeder van de latere keizer Karel, werd waanzinnig van verdriet…

* Hun zoon Karel van Bourgondië  werd koning van Spanje en keizer van het Roomse Rijk. Bij ons begon een lange tijd van Spaanse overheersing.

VANDAAG VALENTIJNSDAG …

14 februari is het Valentijnsdag, de dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met cadeautjes, bloemen of kaarten. Die dag wordt ook aangegrepen om iemand te laten weten dat je haar of hem erg leuk vindt.

* Pas vanaf de 14e eeuw (1.301/ 1.400) werd het een feestdag waarop liefde en romantiek werden gevierd.

* Sint Valentijn stond bekend om zijn betrokkenheid bij de armen, ouderen en kwetsbaren in de maatschappij. Hij zocht hen geregeld op en nam steeds een bloemetje mee. Naar verluidt was de bisschop een toegewijd verzorger van de bloementuin in het klooster waar hij resideerde.

* Rond 270 na Christus stierf Sint Valentinus de marteldood in Rome. Over het jaartal bestaat enige twijfel, maar over de sterfdag is iedereen het eens: 14 februari, de latere Valentijnsdag.

* Zijn graf werd druk bezocht, vooral door verloofden die zijn zegen over hun toekomstig huwelijk wilden afsmeken. St.-Valentinus wordt vaak afgebeeld met het zwaard waarmee hij onthoofd is.

*** Het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals dat tegenwoordig gevierd wordt, dankt zijn ontstaan aan Geoffrey Chaucer, die in zijn gedicht Parliament of Fowls (1380-1382) deze versregels schreef:

**  For this was on seynt Volantynys day Whan euery bryd comyth there to chese his make ‘Want dit was op Sint-Valentijnsdag Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen’

* Waarom Chaucer en andere middeleeuwse hoofse romantische dichters besloten om St Valentijn te verbinden met vogels en geliefden die hun partners kiezen, is een even groot mysterie als de identiteit van de oorspronkelijke Valentinus.

* Bij Wikipedia vonden we nog de volgende …Legende

Volgens een legende kwam een jong paar bij bisschop Valentijn met het verzoek hen te trouwen. De man was een heidense soldaat, de vrouw een christen. Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer, en huwde het stel. Al gauw kwamen meer paren met hetzelfde verzoek.

Hij werd aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor de keizer moest verschijnen, probeerde hij die te bekeren. Claudius voelde zich beledigd en liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op 14 februari, maar welk jaar het was, is onduidelijk. Voordat het vonnis werd uitgevoerd, zag Valentijn nog kans het dochtertje van de gevangenisbewaarder een briefje toe te stoppen; Van je Valentijn, stond erop.

Volgens een ander verhaal kwam een cipier (of de stadhouder van Rome) bij de toen al in de gevangenis zittende Valentijn met het verzoek zijn blinde dochter te genezen. Valentijn zorgde voor een geneesmiddel, maar dat werkte niet.

Op de dag van zijn onthoofding probeerde de vader van het meisje nog wanhopig het vonnis tegen te houden, maar tevergeefs.

Na Valentijns terechtstelling ontving het meisje een klein briefje van Valentijn, waaruit een gele bloem viel (als mensen hem om raad vroegen gaf hij hen een bloem, vandaar de bloemengroet op Valentijnsdag). Op het briefje stond ‘Van Valentinus’ en direct kon ze weer zien. Volgens de legende werd de vader daarna bekeerd tot het christendom.

 

 * In Historiek lezen we voor 14 februari …

  • 1454 (17 feb -zegt Bart Van Loo) In Rijsel vindt het Banket van de Fazant plaats, waarop Bourgondiër Filips de Goede tot de kruistocht tegen de Turken oproept.
  • 1977 – Invoering van ’s werelds eerste telefoonkaart in Brussel.
  • 1989 – Ayatollah Khomeini vaardigt zijn fatwa uit tegen de schrijver Salman Rushdie wegens diens boek ‘De Duivelsverzen’.

KERSTMIS OP VEERLE-HEIDE

“Veerle-Heide is alweer helemaal klaar om Kerstmis te vieren”, zegt koster Christiane Ennekens.“Volgens de parochiale beurtrol komen wij pas zondag 26 december aan de beurt om hier echt Kerstmis te vieren. Met hopelijk meer mensen dan de door de overheid gedwongen 15 van vorig jaar. Onze ruime kerk is er meer waard. Wij proberen er het beste van te maken.”  (lees onderaan de jongste extra voor kerkgangers)

Aan de stemmige, moderne kerststal zal het niet liggen. In het kersttafereel is iedereen reeds op post: de ouders, een herder met schapen en de koningen met geschenken. Het kind waar alles om draait, wordt even voor de foto in zijn kribbe gelegd en verdwijnt na afloop weer in de coulissen. Alles op zijn tijd.

En o, ja … De werkjes van de communicanten zijn ook dit jaar het bekijken meer dan waard.

* EXTRA VOOR KERKGANGERS *

Het Koninklijke Besluit dat zaterdag 4 december 2021 werd gepubliceerd en diezelfde dag om 11 uur van kracht werd , verplicht alle kerkgangers vanaf de leeftijd van 6 jaar tot het dragen van een mondmasker (de hele duur van de eredienst) .

  • De enige uitzondering op de algemene mondmaskerplicht in gebouwen van de erediensten geldt wanneer het dragen ervan onmogelijk is omwille van de aard van de activiteit, bijvoorbeeld voor de voorganger tijdens de homilie, voor de lector tijdens het voorlezen of voor de koorzangers uitsluitend tijdens de zang.
  • Er wordt met aandrang geadviseerd dat de koorleden tijdens het zingen voldoende afstand van elkaar en van de andere kerkgangers zouden bewaren.
  • Er is géén Covid Safe Ticket (CST) nodig om een eredienst bij te wonen.

Luciafeest gaat Joeltijd vooraf

Het Luciafeest wordt volgens de juliaanse kalender vandaag 13 december, de naamdag van sint-Lucia, gevierd. In de juliaanse kalender, die hier erg lang werd gevolgd, valt de kortste dag van het jaar immers niet op 22, maar op 13 december. Vandaar dus.

* Het Luciafeest gaat het Joelfeest (ons kerstfeest) vooraf. De Joel duurt 12 dagen met 21 december als middelpunt. Feesten doet men ginds omtrent vollemaan. Dit jaar verlicht die de nacht op 30 december.

* De gregoriaanse kalender, die de juliaanse verving, werd goedgekeurd op het Concilie van Trente (1545-1563). Paus Gregorius XIII kon de kalenderhervorming echter pas in 1582 doorvoeren. Vele, vooral kerkelijke gebruiken in luthers-protestantse of orthodoxe landen, bleven zich evenwel vastklampen aan de juliaanse kalender.

° Ook de legende dat Sint-Lucia haar eigen ogen uitstak en toch bleef zien, hangt samen met de symboliek van de winterzonnewende: de overwinning van het licht op de duisternis.

° In Zweden is het Luciafeest het begin van de kerstperiode. De traditie is ontstaan in de middeleeuwen en heeft zich vooral in de 20e eeuw naar Zweden en naburige landen verspreid. De traditie heeft elementen van het voorchristelijke Joelfeest overgenomen.

* De traditie in Zweden wil dat vroeg in de morgen meisjes in witte kleding met een rode sjerp en met kaarsjes op hun hoofd het gezin en ouderen wekken en eten brengen. Daar worden dan ook speciale Lucialiedjes bij gezongen.

* Ook is het traditie dat elk dorp jaarlijks een eigen ‘Lucia’ kiest. Tijdens het Luciafeest worden er vaak lussekatter  (saffraanbroodjes) gegeten en Glögg (een kruidendrankje) gedronken.

* Behalve in het lutherse Zweden wordt het Luciafeest ook in de andere Skandinaafse ‘lutherse’ landen (Noorwegen, Denemarken, Ijsland en Finland) gevierd.

* In Syracuse op Sicilië, de geboortestad van de heilige, begint de viering ter ere van Sint-Lucia op de vooravond van 13 december. Op 13 december wordt het beeld in processie door de stad naar de kerk (met graf van Lucia) gedragen. Acht dagen later volgt een processie in de tegenovergestelde richting. In het zuiden en midden Italië vieren diverse steden de dag van Sint-Lucia met processies, feesten en vuurwerk.

Overige plaatsen

  • In Kroatië en Hongarije worden op sommige plaatsen tijdens het Luciafeest enkele zaden graan geplant, soms met een kaars ernaast. Het graan is tijdens Kerstmis enkele centimeters groot en symboliseert nieuw leven. De kaars staat symbool voor het nieuwe licht.
  • Op Malta wordt het Luciafeest op enkele plaatsen samen gevierd met Onafhankelijkheidsdag, dat ook op 13 december valt.
  • Ook wordt het Luciafeest gevierd op het Caribisch eiland Saint Lucia, dat naar de heilige vernoemd is.
  • Zweedse immigranten brachten het Luciafeest mee naar de VS
1 2 3