Maarten Luther wordt in 1483 geboren in een mijnwerkersgezin in het Duitse plaatsje Eisleben. Op zijn vijfde gaat hij reeds naar de Latijnse school. In 1501 start hij een studie rechten in Erfurt.
* Op 17 juli 1505 gaat Luther naar het Augustijner klooster in Erfurt en wordt er monnik. Zijn vader is niet erg blij met die ‘carrièreswitch’.
* Na een proefjaar wordt Luther toegelaten tot de zogenaamde orde van de Augustijner eremieten. Weer een jaar later wordt Luther priester. Na een jaar lang priester in Erfurt vertrekt Luther naar Wittenberg om daar filosofie te doceren.
Aflaatsysteem
* Maarten Luther is niet te spreken over het aflaatsysteem dat de katholieke kerk heeft ingesteld. Gelovigen kunnen door een geldbedrag aan de kerk te betalen vergeven worden van hun zonden. Hoe rijker hoe zondiger…
** De katholieke kerk gebruikt de opbrengsten onder meer om er de bouw van de Sint Pieter in Rome mee te betalen. Het systeem druist in tegen Luthers overtuiging dat God zonden vergeeft na getoond berouw en niet na het betalen van geld.
* Op 31 oktober 1517 doet Luther iets met zijn ongenoegen. Hij schrijft 95 stellingen waarin hij de wantoestanden aan de kaak stelt. Luther stuurt de stellingen door naar de aartsbisschop van Mainz met het verzoek er schriftelijk op te reageren. Of hij ze ook op de deur van de kerk nagelde, is nooit bewezen.
* In elk geval wordt deze daad gezien als het begin van de reformatie. In deze reformatie kwam de klemtoon van het geloof veel meer te liggen op de bijbel en werd het gezag van paus en kerk een groot stuk minder.
* De stellingen van Luther werden wijd verspreid. De opkomst van de drukpers maakte dit mogelijk.
In de ban
* Luthers kritiek op het aflaatsysteem viel bij de kerk niet in goede aarde. Op 3 januari 1521 wordt hij in de ban gedaan en verhoord door de kardinaal van Augsburg. Luther weigert zijn stellingen te herroepen. Keizer Karel V doet hem ook in de rijksban. In het rijk van de keizer mag hij niet meer komen.
* Luther leeft bijna een jaar ondergedoken als jonker Jörg in de Wartbug in Eisenach. Daar vertaalt hij het Nieuwe Testament in het Duits. In 1522 wordt de vertaling gepubliceerd. Op vele plaatsen verschijnen Lutherse gemeenten.
* Luther, die zich niet langer monnik voelde, trouwde in 1525 met een voormalige non. Hij breekt hiermee voorgoed met zijn leven als monnik en start ook een nieuw fenomeen: het predikantsgezin. Maarten Luther publiceert in 1534 de eerste volledige Wittenberger bijbel.
* Luther is niet de enige kerkhervormer. De nieuwe leer gaat er haast overal in als koek. In 1566 barst de bom: de beeldenstorm. De repressie is niet mals. Keizer Karel overlijdt in 1558. Zijn zoon Filips blijft als koning in zijn Spanje en laat Alva en Co hier het vuile werk opknappen.
*** Met de val van Antwerpen in 1585 wordt bij ons de afscheiding tussen Noord en Zuid een feit. Het latere Nederland wordt protestant, het Zuiden blijft met harde Spaanse dwang katholiek.