Categorie: GESCHIEDENIS

De  kortste oorlog ooit

                               – Het paleis van de sultan na de beschietingen, 1896 –

* Op 27 augustus 1896 raakten het Verenigd Koninkrijk en Zanzibar met elkaar in oorlog

* De problemen ontstonden nadat de Britsgezinde sultan Hamad bin Thuwaini overleed en werd opgevolgd door zijn neef, sultan Khalid bin Barghash (1874-1927). Die was meer Duits- dan Britsgezind.

* Enkele jaren eerder, in 1890, hadden Duitsland en het Verenigd Koninkrijk het zogenaamde Zanzibarverdrag afgesloten. Het Verenigd Koninkrijk kreeg de beschermheerschappij over Zanzibar.

* Nadat de Britsgezinde sultan in 1896 was opgevolgd door een Duitsgezinde, besloten de Britten tot een ultimatum: sultan Khalid bin Barghash moest aftreden en het paleis verlaten.

* Het ultimatum verliep op 27 augustus 1896 om 09u. ‘s ochtends. De sultan had zich verschanst in zijn paleis.

* Een kleine Britse vloot opende het vuur op het paleis. Dat vloog in brand. Nadat ook de vlag op het paleis was neergeschoten, werd het vuren gestaakt. De oorlog had ongeveer veertig minuten geduurd.

** Aan Zanzibarese zijde waren 500 doden, aan Britse zijde raakte slechts 1  persoon gewond.

* Sultan Khalid bin Barghash slaagde erin te vluchten. Hij werd vervangen door een nieuwe, Britsgezinde sultan: Hamud bin Muhammed (1853-1902)

 

Verder op 27 augustus:

1859 – In Titusville wordt ‘s werelds eerste exploitabele olieveld gevonden.

1973 – De eerste geslaagde Belgische harttransplantatie, onder leiding van professor Primo, vindt plaats in het Brusselse Brugmannziekenhuis.

Rechten van Mens en Burger

Op 26 augustus 1789 werd in Frankrijk de eerste universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger (Déclaration des Droits de l’Homme et du Citoyen) bekendgemaakt. De verklaring was samengesteld door de Franse markies de Lafayette en de graaf Emmanuel Joseph Sieyès.

* De Déclaration des Droits de l’Homme et du Citoyen kwam geheel en al voort uit de stroming van de Verlichting en was sterk beïnvloed door de onafhankelijkheidsverklaring van… de Verenigde Staten.

* In de verklaring werd onder meer gesteld dat het volk soeverein was en dat sociale voorrechten niet ontstonden door geboorte, maar door persoonlijke bekwaamheden. Ook werd verklaard dat andere godsdiensten moesten worden ‘geduld’ en dat belastingen ‘eerlijk’ over de verschillende standen in de maatschappij moesten worden verdeeld.

° De tekst bestaat uit een inleiding en zeventien artikelen. Op 26 augustus 1789 werd de verklaring na amendering en discussie aangenomen door de Franse Assemblée Nationale (Nationale Vergadering). Ze werd als preambule aan de grondwet van 1791 toegevoegd.

Lees ook: Frankrijk onthoofdde 40.000 mensen na invoering mensenrechten

Nederlandse vertaling van de verklaring:

Verklaring van de rechten van de mens en van de burger (Déclaration des droits de l’homme et du citoyen, 26 augustus 1789)

** De afgevaardigden van het Franse volk, in nationale vergadering bijeengekomen, beschouwen het onbekend zijn met, het vergeten of minachten van de rechten van de mens als de enige oorzaken van het algemeen ongelukkig zijn en de verdorvenheid der regeringen.

* Daarom hebben zij besloten om de natuurlijke, onvervreemdbare en heilige rechten van de mens in een plechtige verklaring uiteen te zetten, opdat de gehele samenleving altijd over deze verklaring zal kunnen beschikken en zich haar rechten en plichten voortdurend zal herinneren

– opdat de handelingen van de wetgevende en uitvoerende macht op ieder ogenblik met het einddoel van alle politieke bepalingen vergeleken en zo beter gecontroleerd kunnen worden

– opdat de op eenvoudige en onweerlegbare principes gegrondveste eisen van de burgers in de toekomst steeds op het in stand houden van de grondwet en het algemeen welzijn gericht mogen zijn

* Bijgevolg erkent en verklaart de nationale vergadering, in aanwezigheid en onder bescherming van het Opperwezen, de volgende rechten van de mens en van de burger:

1 – De mensen worden vrij en met gelijke rechten geboren en blijven dit. Maatschappelijke verschillen kunnen slechts op het algemeen welzijn gebaseerd worden.

2 – Het doel van iedere politieke vereniging is het behoud van de natuurlijke en onvervreemdbare rechten van de mens; deze rechten zijn de vrijheid, het bezit, de veiligheid en het verzet tegen onderdrukking.

3 – De oorsprong van iedere soevereiniteit ligt wezenlijk bij het volk. Geen instantie, geen individu kan gezag uitoefenen dat daar niet uitdrukkelijk uit voortkomt.

4 – De vrijheid bestaat daaruit alles te kunnen doen wat een ander niet schaadt. Zo heeft de uitoefening van de natuurlijke rechten van ieder mens alleen deze grenzen die aan de andere leden van de maatschappij het genot verzekeren van dezelfde rechten. Deze grenzen kunnen alleen bij wet vastgelegd worden.

5 – De wet heeft slechts het recht handelingen te verbieden, die schadelijk zijn voor de maatschappij. Alles wat niet door de wet verboden is, kan niet worden verhinderd en niemand kan gedwongen worden te doen, wat de wet niet verordent.

6 – De wet is de uitdrukking van de algemene wil. Alle burgers hebben het recht, persoonlijk of door hun vertegenwoordigers, aan haar totstandkoming mee te werken.

– Zij moet voor iedereen dezelfde zijn, hetzij ze beschermt, hetzij ze straft. Daar alle burgers in haar ogen gelijk zijn, kunnen zij in gelijke mate toegelaten worden tot alle waardigheden, plaatsen en openbare ambten volgens hun bekwaamheden en zonder ander onderscheid dan die van hun deugden en talenten.

7 – Niemand kan beschuldigd, aangehouden of gevangen worden dan in bij de wet bepaalde gevallen en in de vormen, die zij heeft voorgeschreven.

– Ieder die daden naar willekeur nastreeft, bevordert, pleegt of laat plegen, moet gestraft worden; maar iedere burger die door een wet wordt opgeroepen of gevangen, moet ogenblikkelijk gehoorzamen. Door weerstand te bieden maakt men zich schuldig.

8 – De wet kan slechts strikte en weliswaar noodzakelijke straffen opleggen, en niemand kan gestraft worden dan door een wet die is vastgesteld en uitgevaardigd voorafgaand aan het delict en op wettige wijze toegepast.

9 – Ieder mens wordt als onschuldig beschouwd tot wanneer hij schuldig wordt verklaard. Daarom moet, indien zijn aanhouding onvermijdelijk is, ieder gebruik van geweld dat niet dient om de verdachte gevangen te nemen, van rechtswege streng onderdrukt worden.

10 – Niemand mag vanwege zijn opvattingen, ook niet godsdienstige, worden lastig gevallen, in zoverre dat hun uiting de door de wet ingestelde openbare orde niet verstoort.

11 – De vrije uitwisseling van gedachten en meningen is een van de meest kostbare rechten van de mens; iedere burger kan dus vrijelijk spreken, schrijven en drukken, behoudens en bij de wet omschreven gevallen, waarin hij van deze vrijheid misbruik maakt.

12 – De waarborg van de rechten van de mens en van de burger vereisen een politiemacht; deze macht is dus ingesteld voor het voordeel van allen en niet voor het particulier gebruik van hen aan wie ze is toevertrouwd.

13 – Voor het onderhouden van de politie en voor de uitgaven van de administratie is een algemene belasting noodzakelijk, zijn moet gelijk worden verdelen onder de burgers in verhouding van hun middelen.

14 – De burgers hebben het recht zelf of door hun vertegenwoordigers de noodzaak van een openbare belasting te onderzoeken, haar goed te keuren, de aanwending ervan te controleren en haar onderdelen, grondslag, invordering en duur te bepalen.

15 – De maatschappij heeft het recht rekenschap te vragen aan iedere openbare ambtenaar voor zijn bestuur

16 – Iedere maatschappij waarin de rechten niet gewaarborgd zijn, noch de scheiding der machten is vastgelegd, heeft geen grondwet.

17 – Aangezien het eigendom een heilig en onschendbaar recht is, kan niemand ervan beroofd worden, tenzij de openbare noodzakelijkheid, wettelijk vastgesteld, dit vereist en onder voorwaarde van een rechtvaardige en van tevoren vast te stellen schadeloosstelling.

(met enorme dank aan Historiek)

dode zee verzandt

De Dode Zee wordt in de Bijbel ook wel Zoutzee genoemd. De diepst gelegen zee op Aarde. De zee speelt een belangrijke rol in de (Bijbelse) geschiedenis.

* Op de berg Massada had koning Herodes een paleis. Op dezelfde berg Massada sloegen de Joden de hand aan zichzelf om te voorkomen dat zij in de handen van de Romeinen vielen.

* Aan de oostzijde, in Jordanië, ligt de berg Nebo, waar Mozes begraven werd. In Qoemran werden de beroemde zogeheten “Dode Zeerollen”gevonden (zie bij Qoemran). Even ten noorden van de Dode Zee ligt Qasr el-Yahud, een plek  aan de Jordaan  waar christenen zich , in navolging van Jezus, door de eeuwen heen lieten dopen.

* In de Dode Zee zelf is echter geen enkele vorm van leven mogelijk. Water stroomt alleen maar de Dode Zee in, maar stroomt er niet meer uit.

* Rondom de zee wemelde het van leven. Het gebied ligt op de route van trekvogels uit Europa die in Afrika overwinteren. Honderden soorten vogels worden hier geteld. Er kwamen ook vele unieke plantensoorten voor.

* In onze huidige tijd droogt de Dode Zee snel en zeker op. Het waterpeil zakt elk jaar een meter. Hoe dat komt ? Omdat Israël, Jordanië en Syrië het Jordaanwater grotendeels aftappen voor de landbouw… Syrië en Jordanië  bouwden immers een dam in de Yarmoek, de belangrijkste toevoerrivier van de Jordaan.

* Daardoor ontving de  Dode Zee 15 jaar geleden nog maar 5 % van het water dat ze nog kreeg in de jaren vijftig.

*  Bovendien is het nu al zo vervuild door rioolwater en afvalwater van de industrieën, dat het ongeschikt is om er in gedoopt te worden. Vroeger lieten jaarlijks ongeveer 100.000 mensen zich in de Jordaan dopen.

**  Toen ook Jezus werd gedoopt in de Jordaan door Johannes de Doper was het water nog heel schoon en fris. Een schril contrast met wat er nu gebeurt … Kijk maar.      (dank zij het speurwerk van Boni Peeters)

Een dag in Pompeii

De stad Pompeii werd in 79 bedekt door een dikke laag as, als gevolg van een uitbarsting van de Vesuvius. Het is daardoor een van de best bewaarde Romeinse steden. Bekijk hieronder ook een animatie van de ondergang van Pompeii. Een werk van stilaan ‘ons aller Historiek’.

– 24 augustus ? –

* Als dag waarop de uitbarsting plaatsvond wordt vaak 24 augustus 79 genoemd. Of de gebeurtenis zich inderdaad op die dag voltrok, wordt echter betwijfeld. Historici baseerden zich altijd op een brief die Plinius de Jongere aan de Romeinse historicus Tacitus schreef.

* Plinius maakte hierin melding van de uitbarsting waarvan hij getuige was, maar schreef er wel pas jaren na de ramp over. Bovendien ging de oorspronkelijke brief verloren. Er zijn alleen kopieën van Plinius’ schrijven.

* In 2018 werd op een muur in Pompeii een houtskooltekst gevonden waaruit archeologen afleiden dat de uitbarsting mogelijk twee maanden later plaatsvond.

* Op dit fragment is ook een datum te vinden, omgerekend 17 oktober 79. Aangezien het om een houtskooltekst gaat en dergelijke teksten onder normale omstandigheden snel verdwijnen, vermoeden archeologen dat de ramp met Vesuvius zich enkele dagen hierna voltrok, op of rond 24 oktober 79.

(met dank aan Historiek)

KOLOSSAAL COLOSSEUM ?

Waarom heet het Colosseum Colosseum?

Colossus van Nero bij het Colosseum (cc - Classical Numismatic Group)
Colossus van Nero bij het Colosseum (cc – Classical Numismatic Group)

Wie denkt dat het Colosseum zijn naam dankt aan het feit dat het bouwwerk kolossaal is, heeft het mis.

* De naam verwijst in werkelijkheid naar de Colossus van Nero, een enorm standbeeld dat gebouwd werd in opdracht van de Romeinse keizer Nero. Dit naar het voorbeeld van de beroemde Colossus van Rhodos, een van de zeven wereldwonderen van de antieke oudheid.

* Aanvankelijk kwam het beeld in de vestibule van de Domus Aurea te staan, het zogenaamde “Gouden Huis” van Nero. Toen de keizer overleed was het standbeeld echter nog niet klaar. Pas in 75 na Christus werd de Colossus van Nero ingewijd.

* Ruim vijftig jaar later kreeg het een plek naast het Amfitheater. Voor het transport van het beeld zouden maar liefst vierentwintig olifanten zijn gebruikt. Omdat het beeld nu bij het amfitheater stond kwam dit theater bekend te staan als het Colosseum (bij de Colossus). (bron Historiek)

Handelsverbod

Tussen 1806 en 1814 verbood de Franse keizer Napoleon Bonaparte alle handel tussen het Europese continent en aartsvijand Groot-Brittannië. Het continentaal stelsel  werd een  feit.

* Met de instelling van het continentaal stelsel wilde Napoleon de economie van Groot-Brittannië ontwrichten. Hierdoor zou een groot deel van de handel in Europa voor Engeland wegvallen. Napoleon hoopte daarmee dat Engeland zijn leger niet langer zou kunnen financieren.

* Het continentaal stelsel bleek echter moeilijk te handhaven. De maatregel werd met grootschalige smokkel omzeild.

* Bovendien slaagde G-B erin om de verminderde export naar de Franse gebieden in Europa te compenseren met uitvoer naar landen die niet onder Franse controle stonden, ook buiten Europa.

* Ook houtleverancier Rusland had veel last van de blokkade. In 1810 dreigde tsaar Alexander het door de Vrede van Tilsit afgedwongen embargo op te heffen. Dit leidde tot de Veldtocht van Napoleon naar Rusland in 1812.

DAAR IS VUREN WEER

Onderwerp: VUREN WIL NOG IETS KWIJT…207

VUREN WIL NOG IETS KWIJT…207

GEEN BRONSTRAAT………?
.
“Het boske van de bovenmeester “ ,noemden wij het en het lag op de hoek van de Hulstsestraat en de weg die wij later Wijngaardbos zijn gaan noemen en die op de grote weg uitkwam naast Klemans ( Clemence) en de gebroeders van de Struize . In de taal van nu : naast de apotheek van Nicole.
.
Het bosje was meer een gevaarlijke wildernis naast het goed onderhouden Wijngaardbos , dat wij in ons dialect eigenaardig “ de Wakesbos” noemden.
Ik begin me nu soms af te vragen of dit wel een verbastering is geweest van “wijngaardbos” dan wel van iets anders.
Dat boske van de bovenmeester was eerder een terrein met grote struiken , kleinere bomen en met heel wat restanten van een soort oude loopgrachten gegraven tot diep in de ijzersteen.
.
In de septemberdagen van 1944 was de hele site , zowel het bosje als het Wijngaardbos ernaast ,gebruikt door het Britse bevrijdingsleger. Het was het hoogste punt van ons dorp en van de ruime streek en de Britten hadden daar hun geschut opgesteld waarmee ze konden schieten tot Ten Aart aan het Kempisch Kanaal, waar de Duitsers nog vele dagen weerstand boden .
.
Het bosje had zijn naam te danken aan het feit dat het voor de helft eigendom was van meester Gerard Monsieurs , die jaren tevoren een van de weinige onderwijzers was in de Veerlese jongensschool , en die omdat hij onderwijzer van de hoogste klassen was “ de bovenmeester “ werd genoemd. De andere eigenaar van dat perceel was het Veerlese Armenbestuur , ook genoemd “den Arme “ , tot de fusie van 1976 overal COO genoemd of Commissie van Openbare Onderstand.
.
Die twee hoge percelen , het Wijngaardbos en het bosje van Monsieurs zijn jarenlang het paradijs geweest van vele Veerlese lagereschoolkinderen , vooral van jongens. Je kon daar allerlei spelletjes uitvinden en zelfs doen wat de meester in de klas steeds verbood , namelijk vogels roven , al was het in feite hun eieren roven . Alle vogels die in het Veerlese luchtruim rondfladderden waren daar aanwezig.
.
En er was nog meer!
Aan de kant van de Hulstsestraat kwam er vanuit die percelen via een smal pijpje meestal water in de gracht gelopen. Aan dat water werden soms miraculeuze krachten toegeschreven en sommige Veerlenaren kwamen er daarom hun flesje mee vullen …zij noemden het een bronnetje…..
Dit is niet te verwonderen omdat volgens de legende het Lievevrouwenbeeld
uit de Veerlese kerk ooit zou gevonden zijn op die site en omdat het daarom de naam kreeg van Onze- Lieve -Vrouw- in -de -wijngaard.
Dat er daarom op deze plek ook een bron zou ontsprongen zijn was voor velen een aanvaardbare waarheid.
.
Die waarheid paste ook perfect in het geloof van de jaren twintig….toen er op andere plaatsen in ons land nieuwe bedevaartsoorden ontstonden en toen er ook in Veerle bij sommigen de hoop levendig werd dat de bron met miraculeus water wel eens de voorbode zou mogen zijn van veel meer..
.
(fotoLV)
.
Boven de plaats waar het water uit de berg kwam werd er een paalkapelletje gehangen….
Het is nu al ongeveer vijftig jaar geleden dat toen oudere mensen , ook mannen , me in vertrouwen hebben verteld wat ze in die twintiger en dertiger jaren allemaal hebben gedaan om van Veerle echt opnieuw een bedevaartplaats te maken… zeker ook de tweede pastoor Verhaeghen was voor die idee gewonnen.
.
En zo bleef het enkele jaren lang tot ongeveer 1975 …..In de periode  kregen wij immers een kans om toch wat dieper binnen te dringen in de ondergrond van de Veerlese berg.
Het hele perceel op de hoek van de Hulstsestraat en de straat Wijngaardbos was toen eigendom geworden van de COO, na 1976 herdoopt in OCMW, en die besliste om op dat oude perceel bejaardenwoningen te bouwen .
En toen kwam er wat anders boven.
.
De hele ondergrond van het perceel bestond uit ijzerzandsteen , bijna ondoordringbaar voor regenwater… dat zocht dus een uitweg….Die moest er komen langs de kant van de Hulstsestraat , want zo is de helling van de ijzersteenlaag.
.
Bij eenvoudige graafwerken kwamen wij niet uit op een of andere waterbron , maar op een grote waterput die het meeste water van de berg opving…en bovenaan de put vertrok dan de pijp naar de gracht onder het paalkapelletje….
Hoe die grote waterput daar gekomen is zijn wij tot nu toe nog nooit te weten gekomen,maar dat hij er was was duidelijk . Wij hebben er toen foto’s van genomen.
(foto V)
.
.
Het water uit die put is via de pijp in de gracht blijven lopen tot…..er een kleine tien jaar geleden een mooie arduinen opvangbak is geplaatst om het water uit de berg op te vangen, ….maar het onderste van die bak …ligt hoger dan het bovenste van de waterput en water kan ook daar niet omhoog lopen….
En zo verdween de pijp en het bronnetje…
.
Toen een aantal jaren geleden de bejaardenwoningen plaats moesten maken voor een nieuwere wijk van de bouwmaatschappij Zonnige Kempen zijn die nieuwe woningen ingedeeld bij Hulstsestraat , wat tot moeilijkheden aanleiding gaf… nu krijgt die site blijkbaar een eigen naam. “Bronstraat” hoor ik zeggen .
.

Daarom kan ik nog eens schrijven wat wij in 1975 vonden…..er is daar geen bron…

Om juist te zijn zou het dan moeten zijn : “Geen BRONSTRAAT” of “Helemaal geen BRONSTRAAT” of iets dat echt logischer  is…..

Dat wou ik gewoon toch even meedelen.

Louis VUREN

PIET HEIN

Gisteren zagen we hoe Antwerpen viel in 1585 en weer helemaal in Spaanse handen kwam , niet in het minst door toedoen van van Aldegonde, de bewonderaar van Farnese.

Het strijdtoneel verplaatste zich wel naar de noordelijke Nederlanden. De ’80-jarige oorlog’ zou duren tot 1648.

* Natuurlijk werd er geen 80 jaar lang slag geleverd. Oorlog voeren was een kostelijke gebeurtenis die vooral door huursoldaten werd gevoerd. Soldaten en wapentuig kostten pakken geld.

** Dat geld werd gehaald waar het zat … in de door Columbus en Vespucci ontdekte nieuwe wereld. Die werd letterlijk leeggeplunderd door eerst Portugezen, later Spanjaarden en … Nederlanders, verenigd in de West-Indische Compagnie, want ook in Azië waren zaken te doen.

* In november 1623 trad Piet Hein in dienst bij die pas opgerichte West-Indische Compagnie. Hij kreeg kaapbrieven mee om schepen van vijandelijke mogendheden in beslag te nemen, ook wanneer het geen oorlogsschepen waren.

* Dat betekende dat hij van de Staten-Generaal der Nederlanden toestemming had om Spaanse en Portugese koopvaarders aan te vallen.

* In  1627 pleegde Piet Hein twee kleinere kaperijen , blijkbaar ‘om te oefenen’ .

* In september 1628 veroverde Piet Hein de Spaanse  Zilvervloot, een echt grote kanjer.

* De buit bedroeg onder meer 177.000 pond zilver en de duizend parels waren in 1628 11 à 12 miljoen toenmalige gulden waard. De oorlog tegen Spanje kon er een jaar lang mee betaald worden. Het beleg van Den Bosch is met geld van de zilvervloot gefinancierd.

* De vloot werd na een thuisreis – die niet zonder moeilijkheden en incidenten verliep – begin januari 1629 op de rede van Hellevoetsluis ontscheept. Per paard en wagen werd de buit in zeven dagen naar Amsterdam gebracht.

* De verovering van de zilvervloot was niet alleen een financiële, maar vooral ook een morele overwinning  van de Republiek der Nederlanden op de Spanjaarden. Merkwaardig is dat ook de bevolking van Madrid opgetogen was, omdat ze hun gehate regering deze nederlaag gunden.

* Piet Hein werd in de negentiende eeuw (1844) geëerd met het lied De zilvervloot,  dat tegenwoordig nog steeds gezongen wordt op Nederlandse scholen. Ook in Vlaanderen kende men deze Nederlandse schlager.

* Piet Hein werd tot luitenant-generaal verhoogd, maar veel pret beleefde hij daar niet aan. Op 17 juli 1629 onderschepte hij drie schepen van de Oostendse vloot. Een achtpondskogel raakte hem in de linkerschouder en Piet was op slag zo dood als een … pie(r)t.

 

 

Piet Hein werd op 4 juli met grote eer begraven in de Oude Kerk in Delft.

 

° Pas in 1638 was het beloofde marmeren praalgraf klaar. Daarop prijkt de spreuk “Het sterven is niet schandelijk, wel om schandelijk te sterven.”

(bewerkt uit Historiek en Wikipedia – prenten vrij / gratis)

NOORD EN ZUID DEFINITIEF GESCHEIDEN

Een dikke, maar belangrijke boterham …

Tachtigjarige Oorlog 1568-1648 – ontstaan van Nederland

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want ‘de Nederlandse gewesten’ keerden zich af van het Habsburgse bestuur. Daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. Maar hoe verliep dat ook al weer?

* In de zomer van 1581 , 13 jaar na de Beeldenstorm van 1568, werd Filips II (zoon van keizer Karel) door de Staten Generaal van de Nederlanden met het Plakkaat van Verlatinge afgezet als heer in de Nederlanden. Deze belangrijke verklaring diende later als voorbeeld voor andere landen.

* De ‘Slag bij Heiligerlee’ in 1568 wordt, in Nederland althans, als het begin van de Tachtigjarige Oorlog gezien. Enkele gebeurtenissen en veldslagen vooraf  konden evengoed als beginpunt van de oorlog gelden.

* Het ‘Eedverbond der Edelen’ drong met een smeekschrift bij landvoogdes Margaretha van Parma aan tot het stoppen van de vervolging van protestanten.

* De hertog van Alva maakte , in naam van de steeds afwezige koning Filips II , korte metten met dat verzoek, want … Alva liet de graven Egmond en Hoorn in het publiek onthoofden in Brussel.

 

* Dat leverde een golf van verontwaardiging op. Het werd prompt de start van het geuzenleger, bestaande uit edelen en hun aanhang die het niet eens waren met Alva.

– De regering van de Zuidelijke Nederlanden reageerde daarop met een vogelvrijverklaring van de muiters. Maar daarmee werd het probleem niet opgelost. De soldaten zaten nog steeds zonder geld.

* In 1572 ontaardde het verzet van de Geuzen in een algemene opstand. In de Noordelijke Nederlanden schaarde stad na stad zich achter de door Willem van Oranje opgezweepte opstand.

– In alle steden vond een revolutie plaats. Katholieke bestuurders werden afgezet en moesten plaatsmaken voor protestanten. De kerken werden ontdaan van de katholieke opsmuk en werden voortaan voor de protestantse eredienst gebruikt.

 

SPANJE BANKROET

* Door de vele oorlogen die Spanje in de wereld voerde, maakte de regering van koning Filips II grote schulden. Die konden in 1575 niet meer betaald worden: Spanje ging bankroet. De soldaten in de Nederlanden waren helemaal blut.

* En wat verwacht werd, gebeurde ook. In november 1576 sloegen de Spaanse soldaten aan het muiten…

– In Zierikzee ging een legertje van Cristobal de Mondragon tekeer en maakte Francisco de Valdez Aalst onveilig.

–  De regering van de Zuidelijke Nederlanden reageerde daarop met een vogelvrijverklaring van de muiters. Maar daarmee werd het probleem niet opgelost. De soldaten zaten nog steeds zonder geld.

 

SPAANSE FURIE

* Antwerpen was nog een rijke handelsstad. Enkele officieren onder leiding van Sancho d’Avila, de commandant van de citadel van Antwerpen, beraamden in het diepste geheim een plan om de rijke stad te plunderen.

* De muiters sloegen toe op 4 november 1576. De plundering duurde drie dagen. Mannen werden gedood. Vrouwen werden verkracht. Geld en sieraden werden gestolen. De honden dronken het bloed van de doden.

– Ongeveer zevenduizend Antwerpenaars kwamen om het leven. Een aantal Antwerpse gebouwen raakten zwaar beschadigd, zoals het in brand gestoken stadhuis. Ooggetuigen spraken over zevenduizend doden.

– Veel burgers vluchtten naar steden in de Noordelijke Nederlanden die door de opstandelingen van Willem van Oranje werden bestuurd. Ook veel Duitse, Spaanse en Italiaanse kooplieden verlieten de stad.

  •  De moordpartij in Antwerpen bracht een grote schok teweeg in de Nederlanden, maar schaadde vooral de handelsstad Antwerpen.

** Vijf jaar later … de zomer van 1581 , 13 jaar na de Beeldenstorm van 1568, werd Filips II (zoon van keizer Karel) door de Staten Generaal van de Nederlanden met het Plakkaat van Verlatinge afgezet als heer in de Nederlanden. Deze belangrijke verklaring diende later als voorbeeld voor andere landen. (w.o.de USA)

* In 1585 deed de vrome Roomse Marnix van Aldegonde de stad Antwerpen zowat cadeau aan Farnese , de opvolger van Alva. Marnix vertelde in het openbaar hoe roemvol en religieus de Spanjaard wel was en hoe goed hij als toekomstige beheerder van het land zou worden…

* De vloot die op de Schelde klaar lag om Antwerpen te bevrijden, bleef liggen en werd door de Spanjaarden gebruikt om de stad af te sluiten van overzeese handel. De protestantse inwoners kregen vier jaar de tijd om terug te keren naar de katholieke kerk of anders te vertrekken met het meenemen van have en goed.

  • Antwerpen viel op 17 augustus 1585. De 17 Bourgondische provincies waren voorgoed gescheiden.

* Duizenden Vlaamse handelaars trokken nu definitief weg uit Brugge, Gent, Brussel, Mechelen en Antwerpen naar Holland en Zeeland en versterkten daar de massa Gereformeerden. Uiteindelijk bleven slechts 40.000 inwoners in de stad achter.

* De vrome van Aldegonde was na de overgave van Antwerpen ook in ongunst geraakt bij zijn Noord-Nederlandse landgenoten en trok zich terug in gebed in zijn riant stulpje in Bornem.

– Twaalfjarig Bestand –

* In ‘de noordelijke provincies’ werd niet constant gevochten. Geldgebrek zorgde ervoor dat de legerleiders veel gevechtspauzes moesten inlassen.

* Meer nog: de regenten in de belangrijke handelssteden wilden minder geld aan de oorlog besteden. Weggegooid oorlogsgeld bleek de sterke, onderliggende gedachte.

* Na onderhandelingen kwamen de strijdende partijen tot een overeenkomst. Met het Twaalfjarig Bestand kwam de macht in handen van de stadhouders, de nazaten van Willem van Oranje.

Vrede van Münster

* De Noordelijke Nederlanden werden na het Twaalfjarig Bestand nog nauwelijks bedreigd door het Spaanse Leger. De gedachte van weggegooid oorlogsgeld gaf dus de doorslag. De lonende overzeese handel met vooral het verre oosten en het prille Amerika nam alle prioriteit voor zich. Uit Afrika werden miljoenen slaven geroofd als gratis werkkracht. Nog steeds een blaam op het blazoen van Nederland.

* Ook Spanje wou de strijd opgeven om nog meer aandacht te gaan besteden aan hun jonge overzeese gebieden, waarvoor Columbus destijds (1492) de weg gebaand had.

* Koning Filips IV begreep dat de Noordelijke Nederlanden voorgoed verloren waren voor Spanje. Moegestreden tekenden Spanje en de Nederlanden op 15 mei 1648 de Vrede van Münster.

* Nederland was onafhankelijk. En wij, de zuidelijke Nederlanden, bleven onder Spaans bewind. Met de haven van Antwerpen op slot. Bittere tijden kondigden zich aan …

* Onder Spaans bestuur, en met een gesloten haven, kende de stad Antwerpen toch een zekere heropleving met b.v. de schilderkunst van Peter Paul Rubens, Jacob Jordaens, Antoon van Dyck en David Teniers de Jonge

(bewerkt uit Absolute Figures – Wikipedia en Historiek)
1 … 14 15 16 17 18 … 33