Categorie: KLIMAAT

parasol of boom en bos

30 juli 2022 – we krijgen we een mooie uitgeleide voor zomermaand juli. Maar geen nood … augustus kan ook nog warme, zelfs hete dagen afleveren.

* Om de vlam brandend te houden , laten we Celine Bruyndonckx aan bioloog Iven Janssens (UA) nog eens vragen wat er heerlijker is dan een parasol of de verkoeling van een boom of een bos in tijden van bv. een hittegolf?

* “Een parasol zeker niet”, antwoordde de bioloog. “Omdat een boom water verdampt en een parasol niet. Je kan het effect vergelijken met ‘net uit zee komen’.

* Het verdampen van zeewater onttrekt energie aan onze huid en dat geeft ons een koud gevoel. Hetzelfde gebeurt bij bomen. Water verdampen kost de boom energie en daardoor kan het onder een boom gemakkelijk 10 graden koeler zijn.”

* Maar niet elke boom biedt evenveel verkoeling. “Een eik of een beuk heeft een dichter bladerdek dan een den. Hoe meer bladeren, hoe meer schaduw en hoe meer water er ook verdampt. Onder een eik zal je dus meer verfrissing vinden dan onder een naaldboom”, klinkt het. (foto gemengd eiken-beukenbos)

* Toch is er een vreemde paradox. In een bos kan het ‘s nachts warmer zijn dan elders, ondanks de natuurlijke airconditioning van de bomen. “Dat komt omdat de aarde ‘s nachts haar warmte uitstraalt naar de hemel. De bladeren van de bomen zorgen ervoor dat die warmte niet goed weg kan en laag blijft hangen. Maar vergis je niet: tijdens een hittegolf is het verkoelende effect in een bos overdag veel groter dan het warmte houdende effect ‘s nachts”, zegt Janssens.

* En verder nog : “Groendiensten kiezen meestal boomsoorten uit die geschikt zijn om te overleven in een stedelijke omgeving. Die bomen moeten bijvoorbeeld ook fijn stof opvangen”, vertelt Janssens.

* ” Er worden best bomen geplant die snel groeien, liefst inheemse soorten. Dat is goed voor de biodiversiteit en inheemse dieren. Grote bomen planten kost echt te veel.”  

** Laat de zon maar komen, we zijn toch al bedorven door het (te) mooie weer…zonder een spatje regen … Erg geruststellend is dat laatste niet.

RAMPEN OVER EUROPA

Een van de ergste natuurrampen van het al een tijdje voorbije ‘millennium’ was zonder twijfel de ‘Magdalenavloed’ van 22 juli 1342 , de kalenderdag van Sint-Magdalena.

* Vooral de Duitssprekende landen hadden er zwaar onder te lijden. Bronnen maakten melding van duizenden slachtoffers.

* Vlaanderen had reeds in 1334  ‘de Clemensvloed’ op bezoek gekregen. Die overspoelde de Zeeuwse eilanden Walcheren en Wulpen. Ook de kust van Engeland en vooral de monding van de Theems werden getroffen.

* Oorzaken van al die rampen waren de enorme weersveranderingen in Europa waarin de zomers geweldig afkoelden. De Kleine IJstijd (tussen 1275 en 1300) werd een feit.

* Daardoor kreeg het Europese continent te kampen met dramatische misoogsten en hongersnoden. Bijzonder was die van 1315-17. De sprinkhanenplaag in 1338 was minstens even sterk.

* De winter van 1341/42 was ijskoud met pakken sneeuw. Plotse dooi leidde tot enorme overstromingen. Het koud en nat voorjaar werd afgerond met … een hittegolf die de grond binnen de kortste keren uitdroogde.

* De mensen baden om regen in de hoop minstens een deel van de oogst te kunnen redden. Met resultaat … Van 19 tot 22 juli werd de oogst …gewoon weggespoeld.

* Bij onze oosterburen werden huizen en bruggen langs de grote rivieren Donau en Rijn verwoest. Op de brede boorden van de Donau lieten meer dan 6 000 mensen het leven.

* Voor de landbouw waren de gevolgen nog erger. Binnen een paar uur ging enorm veel vruchtbare landbouwgrond verloren.

* Door de massale hongersnoden werd het al verzwakte volk nog meer vatbaar voor ziekten. Wellicht hebben de overstromingen ook de pestepidemies van 1346 tot 1353 in de hand gewerkt. Ruim 30%  van de toenmalige bevolking werd weggevaagd.

*** Oeffff , wat een ellende moesten onze voorouders slikken. En wij? Wij klagen al voor minder, veel minder…

bronnen : diverse media w.o. Wikimedia/Historiek/AbsoluteFigures

VANDAAG IS HET 1 MAART

Vandaag  is het 1 maart, de maand waarin de winter overgaat in de lente en het ook weer zomertijd wordt. Op slag krijgen we er dan 1 uur licht bij. Het Europees Parlement wil nu dat het na 2021 over en uit is met die tijdswisseling. Wait and see.

* Op het ogenblik dat de zon in de loop van maart loodrecht invalt op de evenaar, begint bij ons de astronomische lente. In 2020 is dat op 20 maart om 20u37.

kdgdooohdkckneddpjkmfpfggiiagbhp

De komende decennia (tot het jaar 2048) begint de lente ALTIJD op 20 maart. De astronomische lente 2022 begint 20 maart 16.33 u

* Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen. Het is verwant aan het Duitse Lenz en het Engelse lent (‘vastentijd’).

* Astronomisch bekeken begint de lente als de dag en de nacht even lang zijn. Tijdens de lente worden de dagen steeds langer. Deze lentenachtevening vindt plaats op 20 maart op het noordelijk halfrond. De zon gaat dan door het lentepunt en de dag en de nacht zijn ongeveer even lang. De lente eindigt met de zomerzonnewende op 21 juni. Dat is het moment dat de zon het hoogste aan de hemel staat.

* Tijdens de lente wordt het noordelijk halfrond veel groener en gaan de planten weer bloeien; geleidelijk wordt het warmer en wordt de kans op vorst piepklein.

* In Europa gaat op de laatste zondag (27) van maart de zomertijd in, waardoor de dagen nog langer lijken. Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische lente vandaag 1 maart en duurt tot 1 juni.

smog = luchtvervuiling

 Smog is luchtvervuiling die in een bepaalde periode opeens sterk toeneemt De stoffen die invloed hebben op het ontstaan van smog zijn vooral ozon en fijnstof en in mindere mate stikstof – en zwaveldioxide. Deze smog-episoden kunnen een paar dagen, zelfs enkele weken duren… zoals thans het geval was/is.

*

* De grootste bronnen van vervuiling zijn auto’s en elektriciteitscentrales. De stoffen die de vervuiling veroorzaken zijn voornamelijk koolstofmonoxide, stikstofoxiden en vluchtige koolwaterstoffen.

Deze stoffen reageren met aanwezigheid van zonlicht en vormen daarbij een mengsel van schadelijke secundaire vervuilers. Schadelijke stoffen die ontstaan zijn voornamelijk fijnstof en ozon. 

* Afhankelijk van waar ozon zich in de atmosfeer bevindt heeft de stof positieve of negatieve effecten. In de hogere luchtlagen beschermt de ozonlaag ons tegen het schadelijke ultraviolette licht van de zon.

* Er is nauwelijks uitwisseling van ozon tussen de ozonlaag en ons leefniveau. De ozon die op leefniveau geproduceerd wordt kan niet gebruikt worden voor de aanvulling van de ozonlaag.

* Omgekeerd kan alleen hoog in de bergen bij sommige weersituaties de ozonconcentratie wat hoger zijn door ozon uit de ozonlaag. Ozon is een zeer reactief molecuul. Het irriteert het ademhalingsstelsel, beschadigt gewassen, bomen en andere vegetatie, en het erodeert rubber.

* In steden met fotochemische smog, de zgn. bruine steden, zorgt het drukke verkeer in de ochtend voor de belangrijkste bronnen van de smog. De hoogste concentraties van ozon worden bereikt tussen 12:00 en 20:00 uur, meestal aan het begin van de middag.

 * Gewoonlijk wordt het hoogste smogniveau niet bereikt in de stad zelf, maar in de buitenwijken en de omliggende gebieden. Dit wordt veroorzaakt door de tijd die nodig is om de smog te vormen.

 * Zomersmog is een verkeerde benaming voor fotochemische smog, omdat het proces ook in de winter plaats kan vinden; de sterkte is in de zomer echter een stuk hoger vanwege de hogere stralingsintensiteit van de zon.

– Wikipedia was onze gids in deze smogrijke dagen. Bedankt Wiki ! – Op naar een periode zonder (minder) smog, te beginnen met vandaag.

1 2