Categorie: KUNST

De Mona Lisa wordt teruggevonden (1913)

 12 december                                                          
Op 12 december 1913 werd het wereldberoemde schilderij Mona Lisa teruggevonden in Florence, nadat het twee jaar eerder uit het Louvre in Parijs werd ontvreemd (gestolen?).

* In augustus 1911 werd de Mona Lisa, een van de beroemdste schilderijen ter wereld, wellicht gestolen uit het al even beroemd museum in de Franse hoofdstad.

* De diefstal werd een dag later ontdekt door de schilder Louis Béroud. Toen die naar de Salon Carré liep waar het schilderij al vijf jaar te bewonderen was, vond hij een lege plek op de muur. De schilder alarmeerde meteen het museumpersoneel.

* Aanvankelijk dacht men dat het schilderij was weggehaald om het ergens te fotograferen of wat, maar al snel bleek het kunstwerk van Leonardo da Vinci gewoon (?!) gestolen.

* Liefst … twee jaar later werd het schilderij teruggevonden. Het imposante werk werd destijds gestolen door Vincenzo Peruggia, een Italiaanse patriot , kunstliefhebber en medewerker van het Louvre.

* De Italiaan had zich in augustus 1911 verstopt in een kast en was later met het schilderij onder de jas het Franse museum uitgelopen.

* Als patriot vond Peruggia dat het werk van Da Vinci te zien moest zijn in een Italiaans museum.

* Veronderstellingen meenden dat de Italiaan het doek simpelweg stal om er rijker van te worden.

* Peruggia liep tegen de lamp doordat hij het beroemde kunstwerk in 1913 probeerde te verkopen aan het Uffizi, kunstmuseum in Florence.

* De schilder Leonardo Da Vinci (1452-1519) woonde enige tijd in Rome, net als de andere beroemde schilders Rafaël en Michelangelo.

* Naast de Mona Lisa is Da Vinci ook bekend met zijn Laatste avondmaal. Slechts 17 van zijn grote collectie schilderijen is bewaard gebleven. Da Vinci was niet alleen schilder. Daarnaast was hij ook beeldhouwer, architect, uitvinder, filosoof en scheikundige. Een veelkundige artiest.

British Museum

Op 15 januari 1759 werd het British Museum in Londen geopend. Het is het oudste openbare museum ter wereld.

* The British Museum, het nationale museum van Groot-Brittannië, kon ontstaan dankzij sir Hans Sloane (1660-1753), een Schotse verzamelaar die na zijn dood zijn verzameling kunstwerken en zijn bibliotheek aan de regering naliet.

* De collectie kreeg zes jaar na het overlijden van Sloane een plek in het zogenaamde Montagu House dat op 15 januari 1759 officieel werd geopend.

* In de loop der jaren werd de collectie van het museum flink uitgebreid. In 1757 schonk koning George II bijvoorbeeld een grote verzameling boeken die was aangelegd door de Engelse koningen vanaf Hendrik VII.

* George III schonk later Egyptische (zeker eens drukken, een echte belevenis) reliëfs uit Alexandrië. De collectie van het museum behoort momenteel tot de grootste verzamelingen ter wereld.

* Het huidige neoclassicistische museumgebouw werd ontworpen door sir Robert Smirke.

De Laokoöngroep

Op14 januari 1506 vond een boer iets ten noorden van het Colosseum in Rome bij het  omspitten van zijn land.

* De meeste archeologen waren het erover eens dat het om de beeldengroep ging die door Plinius de Oudere wordt beschreven.

* De beelden zouden gemaakt zijn door Hagesander, Polydorus en Athenodorus van Rodos en ooit in het paleis van keizer Titus hebben gestaan.

** Het verhaal achter deze afbeelding is dat de Trojaanse priester Laocoön de Trojanen wilde waarschuwen om het paard van Troje niet binnen te halen. Volgens de overlevering werden de priester en zijn zoons vervolgens gewurgd door slangen van Poseidon.

*** Uitgebeeld wordt het moment waarop Laocoön en zijn zoons gewurgd worden door twee slangen die gestuurd zijn door Poseidon (of Pallas Athena).

* De gruwelijke dood van Laokoön heeft in de loop der eeuwen vele kunstenaars geïnspireerd. De bekendste verbeelding van de geschiedenis is de marmeren beeldengroep die door een boer werd gevonden en tegenwoordig in de Vaticaanse Musea te bewonderen is.

*** De beeldengroep is niet gemaakt uit één blok marmer, maar uit vijf blokken.

“De manier waarop de spieren van de romp en de armen de krachtsinspanning en het lijden in de hopeloze strijd weergeven, de uitdrukking van smart op het gezicht van de priester, dat zich hulpeloos in bochten wringen van de twee jongens en de wijze waarop al deze verwarring en beweging tot een blijvende groep is gestold, hebben sinds de ontdekking bewondering gewekt.”

Rechterarm

De Laokoöngroep was niet compleet toen ze gevonden werd. De belangrijke rechterarm ontbrak.

* Hoe die arm er precies uitzag en vooral welke kant hij op wees, was een punt van discussie. Paus Julius II schreef zelfs een wedstrijd uit waarbij de juiste houding van de arm moest worden bepaald.

* Uiteindelijk koos men voor een uitgestrekte arm.Tot onvrede van Michelangelo die meende dat de arm van Laokoön gebogen achter diens hoofd moest zitten.

* Na deze wedstrijd, waar ook de bekende kunstenaar Raphael bij betrokken was, werd een omhoog geheven rechterarm aan het beeld bevestigd. Eeuwenlang was het beeld zo te zien.

* In 1906 vond een Duitse archeoloog vlakbij de plek waar de beeldengroep vier eeuwen eerder was opgegraven een marmeren arm. Na bestudering concludeerden onderzoekers dat dit de ontbrekende rechterarm van Laokoön moest zijn.

* In 1957 werd het armfragment aan de beeldengroep toegevoegd. Geen opgeheven arm, maar een arm die zoals Michelangelo had beweerd achter het hoofd zit. (gevonden bij Historiek en Wikipedia + vrije foto – rood drukken om meer -)

P.S.  De peniskwestie … Er zijn twee redenen waarom mannen op oude Griekse standbeelden zo klein geschapen zijn. Ten eerste zijn ze niet veel kleiner geschapen dan de gemiddelde man en ten tweede werd een grote penis in die tijd niet gezien als iets goeds. Integendeel, een man met een grote penis werd als dom en lelijk bestempeld en mannen met een kleine penis waren slim, gesofisticeerd en rationeel.

Ludwig van Beethoven

16 DECEMBER … In eerste instantie vonden we zo goed als niets om een spetterend stuk te brengen. KLARA doet intussen erg haar best op de radio. Wij gingen te rade bij Wikipedia en…gelukkig. Die laadde onze korf vol met groot en minder groot nieuws. Te beginnen met …

Algemeen nieuws , als daar is …

    • Een zeer indringende en meeslepende biografie die zeker een welkome aanvulling is op het werk van biografen als Solomon en Lockwood. Juist door menige mythe te doorprikken, vergroot Caeyers de mythe van Beethoven: een prestatie een Beethoven waardig.
    • Tegelijk ga je door de analyses en historische perspectieven tal van muziekstukken opnieuw beluisteren; denk aan het Andante Favori, het Harpkwartet of de Achtste symfonie. Of de tekst van de Negende die onder Beethovens handen verandert van een dranklied in een Hymne aan de Humaniteit.
    • Door minutieus achtergronden en lijnen te geven krijg je soms zelfs het gevoel even terug te worden getransporteerd naar een publiek dat deze muziek voor het eerst hoorde.
    • Bijna schrijnend is de versie van de Onsterfelijke Geliefde die hier – tegen bijvoorbeeld Solomon in – behoorlijk overtuigend wordt gegeven, en als het verhaal van Minona klopt, dan krijgt het existentiële drama dat Beethoven van alle kanten omgeeft een schrijnende dimensie.
    • Mooi is ook de beschrijving van Beethovens omgang met pianobouwers, met name Nanette Streicher, en de invloed van nieuwe klavieren op Beethovens eigen ontwikkeling.
    • Ludwig van Beethoven
      (Bonn, 15, 16 of 17 december 1770 – Wenen, 26 maart 1827)

      Meer weten? Zoek het bij Wikipedia. Die weten er alles van, echt te veel om hier te vertellen. Wij beperken ons tot zijn meest bekende werken met een beetje uitleg erbij...

    • negen symfonieën, waarvan de 3e Eroïca, de 5e, de 6e Pastorale en de 9e de bekendste zijn. De laatste heeft een finale waarin vier zangsolisten en een koor de Ode an die Freude zingen op de tekst van Schiller.
    • 32 pianosonates
    • een groot aantal korte pianostukken, waaronder Für Elise, enkele Fantasieën en oerversies van delen uit sonates
      • Beethoven heeft al vrij direct aan het begin van zijn carrière een destijds reeds beroemd gedicht van Schiller, de “Ode an die Freude“, als lied voor zang en piano getoonzet (1794). In de negende symfonie werd dit gedicht opnieuw uitgewerkt in een grote oratoriumachtige vorm, als finale (1823).
        • Waarom Beethoven? Mijn vrouw en ik hebben jaren lang ‘Jan Caeyers en zijn Beethoven Academie’ haast op de voet gevolgd …
        • Een keer in de maand (2de woensdag) traden zij op in de Mechelse Vleeshallen, dikwijls met aankomende solo-artiesten uit (meestal) het Noorden (Zweden en Denen).
        • Begin deze eeuw werd de financiële druk echter zo groot dat ze er moesten mee stoppen. Jammer, maar helaas.

Mona Lisa teruggevonden (1913)

Op 12 december 1913 werd de Mona Lisa, het wereldberoemde schilderij teruggevonden in Florence, nadat het twee jaar eerder uit het Louvre in Parijs werd gestolen. De diefstal gebeurde in augustus 1911.

* De ontvoering van de Mona Lisa of La Gioconda , de derde echtgenote van Francesco del Giocondo die wellicht de opdracht gaf voor het schilderij , werd een dag later ontdekt door de schilder Louis Béroud.

.

Toen die naar de Salon Carré liep waar het schilderij al vijf jaar te bewonderen was, vond hij een lege plek op de muur. De schilder alarmeerde meteen het museumpersoneel.

.

* Aanvankelijk dacht men dat het schilderij was weggehaald om het ergens te fotograferen, maar al snel bleek het kunstwerk van Leonardo da Vinci wel echt gestolen. De dief bleek Vincenzo Peruggia te zijn, een Italiaanse patriot en medewerker van het Louvre.

* De Italiaan had zich in augustus 1911 verstopt in een kast en was later met het schilderij onder zijn jas het Franse museum uit geslopen.

* Als fervente patriot vond Peruggia dat het werk van Da Vinci te zien moest zijn in een Italiaans museum. Andere lezingen meldden dat de Italiaan het doek simpelweg stal om er rijker van te worden.

* In 1913 liep de dief tegen de lamp omdat hij het beroemde kunstwerk probeerde te verkopen aan het Uffizi, het beroemde kunstmuseum in Florence.

* Leonardo Da Vinci (1452-1519) woonde enige tijd in Rome, net als andere beroemde schilders als Rafaël en Michelangelo. Naast de Mona Lisa is hij ook bekend vanwege zijn Laatste avondmaal.

** Slechts zeventien van zijn schilderijen zijn bewaard gebleven. Naast schilder was Da Vinci ook beeldhouwer, architect, uitvinder, filosoof en scheikundige.

‘Grote Ferraris Atlas’ voor de keizer

Op 10 december 1777 overhandigde Joseph-Jean-François graaf de Ferraris zijn ‘Grote Atlas’, de eerste atlas van België, aan keizer Jozef II.

* Onder leiding van Joseph-Jean-François graaf de Ferraris (1726-1814) werd in de achttiende eeuw voor het eerst een atlas van België gemaakt.

* Vanaf 1771 werd het grondgebied van het huidige België in kaart gebracht op een gedetailleerde schaal van 1:11.520.

* Op 10 december 1777 overhandigde Ferraris 275 met de hand getekende en ingekleurde topografische kaarten aan keizer Jozef II.

* De kaarten waren vergezeld van twaalf volumes historisch, geografisch, economisch en militair commentaar.

* De handgetekende kaart was bestemd voor de keizer en zijn kabinet. Ze kreeg dan ook de naam Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik.

* Een eenvoudiger versie, op schaal 1:86.400, werd in druk aan het grote publiek aangeboden. Die kreeg de naam Carte marchande.

.

* De kaart met de vroegere deeldorpen van Laakdal

Ga even op zoek naar Mackel, Trikelhoeck, Moulin de Verle en de Laek.  (merci Clem)

.

Verder op 10 december:

  • 1799 – Als eerste land ter wereld voert Frankrijk het metrisch stelsel in.
  • 1901 – Eerste Nobelprijs toegekend.
  • 1941 – Japanse troepen landen in de Filipijnen, bezetten Guam en brengen de Britse schepen HMS Prince of Wales en HMS Repulse tot zinken.
  • 1948 – De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties neemt de Universele verklaring van de rechten van de mens aan.
  • (dit en veel meer gelezen in ‘Historiek’)

Franz Schubert (1797-1828)

De Oostenrijkse componist  Franz Schubert (1797-1828) , volgens zijn soortgenoten ‘de meest poëtische componist ooit’, is een icoon van de klassieke muziek uit de vroege negentiende eeuw, de tijd ook van de vroege Romantiek.

* Vandaag 19 november 2022 is hij al 194 jaar dood… maar leeft hij verder in de prachtige muziek die hij naliet.

* In de muziek van Franz Schubert – die amper 31 jaar  oud werd – stonden melodie en harmonie centraal, twee belangrijke kenmerken van de muziek uit de tijd van de Romantiek.

** Ken je ‘de forellen’? Dan zit je goed voor de rest.

* Schubert verwierf eeuwige roem met  600 Lieder met kamercomposities (strijkkwartetten met vier snareninstrumenten) en meerdere tijdloze pianowerken. In totaal 638 stuks prachtige muziek die na al die jaren nog even fris klinkt.

* De muziek van Franz Schubert had ook invloed op het werk van Felix Mendelssohn, Robert Schumann, Franz Liszt en Johannes Brahms.

* Franz Schubert werd geboren op 31 januari 1797 in een wijk aan de rand van Wenen als de zoon van een leraar, die maar liefst 19 kinderen verwekte in twee huwelijken.

° Het gezin Schubert had het niet breed. Muziek was een uitkomst voor Franz.

* Vanaf zijn achtste kreeg hij vioolles. Al snel overtrof hij zijn leraar. Ook leerde Franz piano en orgel spelen. Haydn, Mozart en Beethoven waren zijn favoriete componisten

* Als Sängerknabe mocht hij meezingen in de Weense hofkapel. Hier leerde Schubert hoe harmonieus melodieën in elkaar steken.

° Om te ontsnappen aan militaire dienst werd Schubert hulponderwijzer bij zijn vader.

* Op 19 oktober 1814 schreef Schubert ‘Gretchen am Spinnrade’, zijn allereerste compositie. Daarna ging het snel, razendsnel zelfs.

* In 1815, zijn beste jaar, componeerde Schubert maar liefst 4 opera’s, 2 symfonieën, 144 Lieder, 2 missen, een strijkkwartet en twee sonates.

* Intussen vulde hij zijn dagen door in ochtend en vroege middag (veel) muziek te schrijven. Daarna trok hij met zijn vrienden naar … de kroeg. Een echte bohemien.

* In het café discussieerde hij met vrienden over politiek, muziek en cultuur en ontstonden er ook diverse muzikale werken. Ook was hij niet ongevoelig voor vrouwelijk schoon. Heerlijk toch?… Neen, zo bleek.

* Door zijn buitenissig gedrag was zijn leven verre van zorgeloos. Hij had nauwelijks inkomsten, moest regelmatig bij bekenden intrekken en zeer zuinig met geld omgaan.

* Vanaf 1820 ging het helemaal bergaf met Schubert. Hij verkocht een deel van zijn muziek in 1821 aan archi-slechte voorwaarden en kwam financieel krap te zitten. Regelmatig moest hij bij bekenden om geld bedelen.

* Op de koop toe werd Franz Schubert levensbedreigend ziek. Een behandeling van syfilis bestond nog niet. Maar in het ziekenhuis ging hij door met muziek schrijven.

* Op 26 maart 1828 organiseerde Schubert nog een megagroot (?!) concert, waarmee hij een pak geld binnenhaalde. Meteen kocht hij een nieuwe piano en betaalde hij zijn schulden af.

* In november 1828 kreeg Schubert er ook nog tyfus bovenop. Na een zware doodstrijd overleed hij op 19 november 1828, vandaag 194 jaar geleden.

* Schubert werd in een voorstad van Wenen begraven, in de buurt van  Ludwig van Beethoven. Gelukkig voor ons heeft hij al die prachtige muziek nagelaten. Klara weet er alles van.

*** Doe als ik .. luister vandaag zat. en morgen zon. op Klara naar “de  Klara klassieke top 100″ van 2022. Schubert zal er zeker bij zijn!  (prent boven bij P.D. wiki)

De rode wijngaard

De rode wijngaard  is het enige werk dat Vincent Van Gogh tijdens zijn leven echt heeft verkocht. Wel ruilde hij regelmatig werk met andere kunstenaars en gebruikte hij zijn werken ook als betaalmiddel om verf en kwasten te kopen.

* Het schilderij dat Vincent van Gogh op 5 november 1888 in Arles schilderde , is nu eigendom van het Poesjkin-museum in Moskou. Voordien werd De rode wijngaard tijdens een expositie van Les XX in Brussel voor 400 frank gekocht door de Belgische kunstenares Anna Boch. Anna was de zus van Eugène Boch, een vriend van Vincent van Gogh.

* Vincent was in Arles getuige van de wijnoogst. Uit zijn correspondentie met zijn broer Theo weten we dat hij al enige dagen nadacht over de voorstelling van die oogst. Het uitwerken van het idee ging echter razendsnel. Hij schilderde De rode wijngaard op 5 november 1888 in … zijn atelier.

* “O prachtige zon van de hoogzomer. Ze beukt op mijn hoofd en ik twijfel er niet aan dat ze mij een beetje gek maakt,” schreef hij aan zijn broer Theo toen hij ermee klaar was. Enkele weken later sneed hij zijn linkeroor af.      (bewerkt uit R.van Capelleveen)

DE DIEFSTAL VAN DE MONA LISA

Vanmorgen op Klara … Wij brachten het verhaal -beetje bewerkt -uit ‘Historiek’ – op 21 aug , de dag van de roof. Een herneming.

Het verhaal achter de Mona Lisa

* Het beroemde schilderij werd gemaakt in opdracht van de Italiaanse zakenman Francesco Del Giocondo en zou een portret zijn van zijn vrouw Lisa Gherardini.

* Vandaag de dag is het schilderij bekend als ”Mona Lisa”, omdat Mona een samenvoeging is van Madonna, wat ”my lady” betekent.

* Op 21 augustus 1911 werd de Mona Lisa, een van de beroemdste schilderijen ter wereld, gestolen uit het Louvre in Parijs. De diefstal werd een dag later ontdekt door de schilder Louis Béroud.

* Toen die naar de Salon Carré liep, waar het schilderij al vijf jaar te bewonderen was, vond hij een lege plek op de muur. De schilder alarmeerde hierop het museumpersoneel.

* Aanvankelijk dacht men dat het schilderij was weggehaald om het ergens te fotograferen, maar al snel bleek het kunstwerk van Leonardo da Vinci wel degelijk gestolen.

* Twee jaar na de roof werd de Mona Lisa toch nog teruggevonden. Peruggia was er dan wel in geslaagd het beroemde kunstwerk te stelen. Toen hij het eenmaal in bezit had bleek het wel erg erg lastig om het doek ergens te slijten. Daarvoor was het veel te bekend.

* Naar verluidt stal Peruggia het werk overigens niet alleen om er geld mee te verdienen, maar vond hij als patriot ook dat het werk van Da Vinci te zien moest zijn in een Italiaans museum en niet in een museum in Frankrijk.

* De dief liep tegen de lamp toen hij het werk probeerde te verkopen aan het Uffizi in Florence. Wat niet lukte.

* Na zijn aanhouding werd duidelijk dat Peruggia zich tijdens de nacht van de roof had laten insluiten in het Louvre.

* Daarna verwijderde hij het schilderij uit de lijst , mogelijk geholpen door twee kompanen, en wikkelde het vervolgens in linnen.

* De volgende ochtend wandelde Peruggia achteloos met het schilderij het museum uit. De suppoosten kenden hem goed en groetten de dief in het voorbijgaan.

* Vincenzo Peruggia werd veroordeeld tot een jaar cel, maar hoefde uiteindelijk maar enkele maanden te zitten.

* Heel zwaar had hij het in die zittijd bovendien niet, want de dief ontving in de gevangenis talloze bedankbrieven, cadeautjes en lekkernijen van dankbare Italianen die meenden dat Peruggia een goede daad had verricht.

* Ook zij meenden dat La Gioconda, zoals het schilderij in Italië wordt genoemd, in hun land te zien moest zijn. Peruggia was in hun ogen eerder een held dan een misdadiger.

* Na zijn vrijlating vertrok Peruggia weer naar Frankrijk. En ook de Mona Lisa keerde na de arrestatie van Peruggia weer terug naar Frankrijk.

* Maar eerst maakte het wereldberoemde schilderij nog een korte tour door Italië…

* De terugkeer van het doek was voor het Louvre een groots moment. Men had er al serieus rekening mee gehouden het schilderij nooit meer terug te zien.

* Vandaag de dag is de Mona Lisa nog steeds hét topstuk van het museum. Wie het doek wil stelen, moet veel meer in zijn mars hebben dan Peruggia, honderd jaar geleden.

* Hoewel museumbezoekers met hun neus vrij dicht op de Mona Lisa kunnen staan, wordt het schilderij zeer goed beveiligd.

* Er staan verschillende camera’s op het werk gericht en onzichtbare laserstralen houden de omgeving doorlopend in de gaten.

* Zodra een vinger naar het werk wordt uitgestoken, gaat er een alarm af en wordt er een legertje beveiligers gealarmeerd.

De ‘grot van Lascaux’

De  ‘grot van Lascaux’

Op 12 september 1940 ontdekken vier Franse tieners de zogenaamde grot van Lascaux. De grot werd wereldberoemd vanwege een grote hoeveelheid prehistorische schilderingen die op de wanden te vinden zijn.

* De grot van Lascaux bevindt zich in het dal van de Vézère bij Montignac en is wereldberoemd vanwege de grote hoeveelheid goed geconserveerde schilderingen.

* De kunstwerken dateren uit het paleolithicum. Ze werden voor zover bekend tussen de 15.000 en 10.000 jaar geleden gemaakt.

* De grot wordt ook wel de “Sixtijnse Kapel van de paleolithische kunst” genoemd. Sinds 1979 staat de grot op de werelderfgoedlijst van Unesco.

* Waarom de schilderingen duizenden jaren geleden werden gemaakt is nog altijd niet helemaal duidelijk. Volgens sommige wetenschappers gebeurde dat door priesters of sjamanen. Zij zouden Moeder Aarde ermee willen aanporren om de mensen geluk en voedsel te geven.

De ontdekking

* Vier tieners ontdekten de grot doordat er een boom was omgewaaid die daarmee een gat blootlegde. De vier vrienden kropen door het gat en ontdekten de tekeningen al vrij snel in het licht van een kleine olielamp.

* Een dag later keerden de tieners terug met betere lampen. Drie dagen na de vondst brachten ze uiteindelijk een van hun leraren van de vondst op de hoogte en daarna verspreidde het nieuws zich snel.

* In 1961 reeds werd de grot van Lascaux gesloten voor het publiek omdat de schilderingen, door de verstoring van de atmosfeer en belichting, door algen werden aangetast. Voor toeristen werd in de nabijheid van de grot voor een replica gezorgd.

(meer op Historiek je gids in de geschiedenis – rood drukken)

1 2 3