Het laatste Laakdals nieuws, heet van de naald….
De voorbije week riepen het CAW en andere hulporganisaties op om dekentjes en warme kledij in te zamelen. Met deze goederen kunnen mensen tijdens deze eerste winterprik en langer geholpen worden.
* “De ingezamelde goederen bezorgen wij aan instanties die de spullen snel bij de juiste personen kunnen brengen. Wij roepen de inwoners van Laakdal op om spullen die ze kunnen missen binnen te brengen bij Stein (Oranjestraat 18 in Klein-Vorst) of Gitte (West-Molenveld 9).”
*** Personen die moeilijk mobiel zijn of meer info wensen, kunnen contact opnemen met Stein Voet: 0494/88.54.50.
Meer info: Afdeling Laakdal | Inzameling dekentjes en warme kledij (cdenv.be)
Op last van de Amerikaanse bevelvoerder van Japan, generaal Mac Arthur, wordt op 15 december 1945 in Japan het Shintoïsme afgeschaft als staatsgodsdienst.
* Shintopriesters zijn geen overheidsfunctionarissen meer en op nieuwjaarsdag 1946 legt de keizer een opzienbarende verklaring over zijn eigen menselijkheid af waarin hij expliciet zijn goddelijke status afzweert.
* In Japan wordt met ontzetting gereageerd op het bevel. Als Mac Arthur zegt niet te willen tornen aan het keizerlijk systeem, wordt het voorstel in de nieuwe grondwet vastgelegd. Deze grondwet wordt in november 1946 afgekondigd en is op 3 mei van het jaar daarop van kracht.
* Hoewel verwacht werd dat conservatieve regeringen na het terugwinnen van de volledige soevereiniteit in 1952 zouden proberen de grondwet te veranderen, is ze sindsdien geen enkele keer herzien.
Shintoïsme
*** Naast de verering van de natuur had Shinto ook sterke nationalistische trekken. De keizer stamde af van de goden, en het Japanse volk stamde af van de kami. Dit leidde tot de gedachte dat de Japanse keizer het toonbeeld was van puurheid en goedheid.
* Hierdoor had Japan het recht over andere landen en volken te heersen. Het werd dus als excuus gebruikt om het Japanse militarisme te rechtvaardigen. Dit militarisme kwam erg sterk naar voren tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Twee Fransen, Jean-François Pilâtre de Rozier en François Laurent d’Arlandes, maken op 21 november 1783 de eerste vrije, bemande vaart met een heteluchtballon. Een reis met een luchtballon is in die periode nog een uiterst spannende onderneming.
* De heteluchtballon werd uitgevonden door de gebroeders Montgolfier. Op 5 juni 1783 laten ze voor het eerst in het openbaar een ballon opstijgen. Een onbemande ballon weliswaar, want in die tijd vreest met nog dat het voor een mens uiterst riskant is om zich in het luchtruim te begeven.
* De ballon stijgt tijdens de eerste demonstratie tot een hoogte van 800 meter. Het nieuws verspreidt zich razendsnel. Voor zover bekend, is het de eerste keer dat de mens zich met een hulpmiddel van de aardbodem wist te verwijderen.
* De gebroeders Montgolfier worden door de Academie van Wetenschappen in Parijs uitgenodigd om hun uitvinding te presenteren. De broers geven op 19 september 1783 een demonstratie bij het paleis in Versailles. De Montgolfiers hebben niet te klagen over belangstelling.
* Onder de toeschouwers bevinden zich, behalve veel wetenschappers, ook Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Zelf blijven Joseph en Jacques Montgolfier tijdens de demonstratie aan de grond. Als passagiers gaan daarom een schaap, een haan en een eend mee omhoog.
* De ballon stijgt tot een hoogte van vijfhonderd meter en landt drie kilometer van de plek van lancering. De passagiers mankeren niks. Alleen de haan is lichtgewond, vermoedelijk door een trap van het schaap.
Jean-François Pilâtre de Rozier
* Na deze succesvolle demonstratie is het tijd voor bemande vluchten. Omdat die nog niet helemaal zonder gevaar zijn, bepaalt koning Lodewijk XVI dat tijdens de eerste proefvluchten alleen misdadigers als passagier mee mogen vliegen.
* De geschiedkundige van de koning, Jean-François Pilâtre de Rozier, wil zelf onderdeel van de geschiedenis worden. Hij vraagt de koning of hij als passagier mee mag.
* Tijdens deze eerste bemande vluchten is de ballon nog met een lange koord aan de grond verbonden. Het vuur bevindt zich al wel onderaan de ballon, zodat de bemanning er de controle over heeft.
* De eerste vrije, onbemande vlucht met een heteluchtballon vindt plaats op 21 november 1783. Aan boord van de ballon bevindt zich naast Jean-François Pilâtre de Rozier ook markies François Laurent d’Arlandes.
* De ballon stijgt in het begin van de middag op vanaf het kasteel van de markies, vlakbij het Bois de Boulogne. De heteluchtballon stijgt tot een hoogte van negenhonderd meter en legt in ongeveer 25 minuten tijd bijna negen kilometer af.
* De landing verloopt niet helemaal vlekkeloos maar uiteindelijk zetten de beide mannen ongedeerd weer voet op aarde.
* Ruim een jaar later zal Jean-François Pilâtre de Rozier evenwel het eerste slachtoffer van een dodelijk ongeval met een heteluchtballon worden.
(vrij bewerkt uit Historiek)
Aansluitend op het artikel van gisteren (Hubble)…
De James Webb ruimtetelescoop (JWST) … een verbeterde versie van de Hubble , want infrarood observatorium, dat op kerstdag 2021 met een Ariane 5-raket vanuit Frans-Guyana naar het Lagrangepunt 2 (1,5 miljoen km ver) werd gebracht. Daar werd JWST de grootste en krachtigste ruimtetelescoop ooit.
* De JWST is genoemd naar de leider van NASA tussen februari 1961 en oktober 1968, James Webb.
* De JWST werd daarmee ook het voornaamste observatorium dat in dit decennium zal zorgen voor een beter begrip van ons universum en onze oorsprong.
Grensverleggend…
* Duizenden astronomen zijn nu, met behulp van de JWST, in staat om elke fase in de kosmische geschiedenis te bestuderen, van de eerste lichtgevende gloed 100 tot 250 miljoen jaar na de Big Bang tot de vorming van zonnestelsels waarin leven is kunnen ontstaan.
* Het zijn net die eerste objecten en oudste sterren, die gevormd zijn toen het universum begon af te koelen en licht uit te stralen, die nooit eerder zijn waargenomen.
* Met de JWST hoopt men nu een beter zicht te krijgen op de vorming en evolutie van sterren, sterrenstelsels en planetenstelsels zoals ons eigen melkweg- en zonnestelsel.
* Die eerste sterren en sterrenstelsels waren tot op zekere hoogte anders van aard dan de huidige. Ze ondergingen vele processen, waaronder de botsing met andere kleine onregelmatige stelsels en de interactie met donkere materie, om te komen tot de diversiteit van de objecten die we thans kunnen waarnemen.
* Door die vroegste objecten, die -zo blijkt nu reeds- vrij goed waarneembaar zijn, komen we een pak meer te weten over de evolutie van het universum.
* Door de grotere gevoeligheid en spectrale resolutie en het grotere bereik van de golflengte van het binnenvallend licht, zal de JWST de ontdekkingen van de Hubble ruimtetelescoop kunnen aanvullen en verruimen.
* De hoofdspiegel, bestaande uit 18 delen en met een diameter van 6.5 meter, zal immers zeven maal meer licht opvangen als de Hubble. Het grootste verschil ligt echter in het ontwerp voor het infrarode deel van het spectrum.
Near Infrared Camera of NIRCam:
Dit is het belangrijkste beeldvormingsinstrument van de telescoop, met als werkterrein het nabije-infraroodspectrum gaande van 0,6 tot 5 micrometer.
* De NIRCam, zo werd al bewezen, heeft al een pak van de eerste sterrenstelsels die gevormd werden na de oerknal, aan ons getoond.
* De NIRCam zal ook aangewend worden om de vorming van sterren in de Melkweg, alsook planeten rond andere sterren te observeren.
* Dit laatste wordt mogelijk dankzij de ingebouwde coronagrafen. Die blokkeren het licht van een centraal object om zodoende het zwakke licht van omliggende objecten, in de eerste plaats exoplaneten, waar te nemen.
* De spiegel heeft een oppervlakte van 25m², een brandpuntafstand van 131,4 meter, weegt 700 kg en bestaat voornamelijk uit een berylliumstructuur (die een optimale sterkte/gewicht verhouding garandeert), afgewerkt met een flinterdunne gouden toplaag voor de maximale reflectie van de infraroodgolven.
* Een andere essentiële innovatie was het zonnescherm die de telescoop moet afschermen van externe bronnen van licht en warmte (zoals de zon, aarde en maan) maar ook van de warmte uitgestraald door het toestel zelf.
* Dit laatste is nodig aangezien de telescoop voornamelijk het infrarode licht van verre, vage objecten gaat observeren. En om die zwakke warmtesignalen op te vangen moet de telescoop in een extreem koude toestand opereren.
* Dat hitteschild is zodanig ontworpen dat het aan de koude kant -223°C koud kan zijn terwijl aan de andere kant stikstof zou kunnen gekookt worden. Het scherm is 5 lagen dik en heeft de grootte van een tennisveld.
* Het schild kan de hitte van de zon meer dan een miljoen keer afzwakken. Gecombineerd met de positie op het tweede zon-aarde-Lagrangepunt L2, waar ze altijd van de invloed van zon, aarde en maan afgewend zal blijven, creëert dit dus de ideale observatieomstandigheden.
* De JWST zal, in tegenstelling tot de Hubble-ruimtetelescoop, niet toegankelijk zijn voor herstellingen door astronauten in de ruimte, omdat ze op een afstand van gemiddeld 1,5 miljoen km van de aarde gepositioneerd is.
* Daarom ook is er veel belang gehecht aan het rigoureus testen van de telescoop tijdens de verschillende stappen in het productieproces. Voor sommige onderdelen , bv. de gyroscoop ,zijn andere technologieën gebruikt dan diegene die in het verleden voor problemen gezorgd hebben.
* JWST kostte , inclusief de gebruikskosten van de eerste jaren, ongeveer 8.835 miljard USD en werd mogelijk gemaakt door een internationale samenwerking tussen NASA, de European Space Agency (ESA) en de Canadian Space Agency (CSA). Zij is genoemd naar de leider van de NASA tussen februari 1961 en oktober 1968, James Webb.
(met dank aan Wikipedia)
De Demer … vormt de scheiding tussen Kempen en Hageland. Volg haar stroomopwaarts van Werchter tot Ketsingen bij Borgloon , naar de bron van de vrij lange rivier die er 3 miljoen jaar geleden ontsprong.
(foto lu v – de Demer aan de Markentoren in Zichem)
Op 30 augustus 1963 werd een directe telefoonverbinding tussen het Amerikaanse Pentagon en het Kremlin in Moskou in gebruik genomen. Twee maanden eerder hadden beide landen afgesproken dat er zo’n lijn zou komen.
* De ‘rode telefoon’, of hotline, moest er voor zorgen dat de twee nucleaire grootmachten sneller met elkaar in contact konden treden om te voorkomen dat de landen besluiten zouden nemen op basis van miscommunicatie.
* Het besluit kwam niet lang na de Cubacrisis. Toen was duidelijk geworden dat de communicatie tussen de twee grootmachten vrij traag verliep. En ook dat slechte communicatie enorme gevolgen kon hebben.
* Aanvankelijk werd er gebruik gemaakt van een telexverbinding. Het kostte voortaan slechts enkele minuten tijd om een bericht te versturen. Op 30 augustus 1963 werd vanuit Amerika het eerste bericht verstuurd en dat ging als volgt:
The quick brown fox jumped over the lazy dog’s back 1234567890.
* Geen willekeurig bericht. In dit eerste bericht kwamen namelijk alle letters en cijfers van de typemachine voor zodat getest kon worden of ze allemaal werkten. De telexverbinding werd in de jaren zeventig vervangen door spraaktelefonie.
* De ‘rode telefoon’ werd onder meer gebruikt tijdens de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Jom Kipoeroorlog (1973).
* De lijn had vooral een symbolische functie. Nadat de spanning tussen de twee landen tijdens de Cubacrisis enorm hoog was opgelopen, maakte de lijn duidelijk dat de VS en de Sovjet-Unie het beiden van belang vonden om in tijden van crisis snel en duidelijk met elkaar te kunnen communiceren.
** Alhoewel de Koude Oorlog toen al lang voorbij was, werd er in 1999 een nieuwe beveiligde verbinding aangelegd tussen de beide regeringen.
(met dank aan Historiek)
De Dode Zee wordt in de Bijbel ook wel Zoutzee genoemd. De diepst gelegen zee op Aarde. De zee speelt een belangrijke rol in de (Bijbelse) geschiedenis.
* Op de berg Massada had koning Herodes een paleis. Op dezelfde berg Massada sloegen de Joden de hand aan zichzelf om te voorkomen dat zij in de handen van de Romeinen vielen.
* Aan de oostzijde, in Jordanië, ligt de berg Nebo, waar Mozes begraven werd. In Qoemran werden de beroemde zogeheten “Dode Zeerollen”gevonden (zie bij Qoemran). Even ten noorden van de Dode Zee ligt Qasr el-Yahud, een plek aan de Jordaan waar christenen zich , in navolging van Jezus, door de eeuwen heen lieten dopen.
* In de Dode Zee zelf is echter geen enkele vorm van leven mogelijk. Water stroomt alleen maar de Dode Zee in, maar stroomt er niet meer uit.
* Rondom de zee wemelde het van leven. Het gebied ligt op de route van trekvogels uit Europa die in Afrika overwinteren. Honderden soorten vogels worden hier geteld. Er kwamen ook vele unieke plantensoorten voor.
* In onze huidige tijd droogt de Dode Zee snel en zeker op. Het waterpeil zakt elk jaar een meter. Hoe dat komt ? Omdat Israël, Jordanië en Syrië het Jordaanwater grotendeels aftappen voor de landbouw… Syrië en Jordanië bouwden immers een dam in de Yarmoek, de belangrijkste toevoerrivier van de Jordaan.
* Daardoor ontving de Dode Zee 15 jaar geleden nog maar 5 % van het water dat ze nog kreeg in de jaren vijftig.
* Bovendien is het nu al zo vervuild door rioolwater en afvalwater van de industrieën, dat het ongeschikt is om er in gedoopt te worden. Vroeger lieten jaarlijks ongeveer 100.000 mensen zich in de Jordaan dopen.
** Toen ook Jezus werd gedoopt in de Jordaan door Johannes de Doper was het water nog heel schoon en fris. Een schril contrast met wat er nu gebeurt … Kijk maar. (dank zij het speurwerk van Boni Peeters)
Onlangs begon men met de restauratie van de kerk in Vorst-Centrum. In Klein Vorst worden de Capellebeemden met de dag zichtbaarder. In Eindhout reden we over de nieuwe passage van het dorp. Een paar indrukken… (meer op Facebook)
Genocide betekent letterlijk ‘Volkerenmoord’. Hiervan is sprake als er systematisch en doelbewust een volk of een bevolkingsgroep wordt uitgeroeid. In de geschiedenis is er talloze malen sprake geweest van genocide.
* De term genocide is pas in 1944 voor het eerst op papier gezet door de Poolse advocaat Raphael Lemkin (1900-1959), in diens studie Axis Rule in Occupied Europe.
* Hij bereidde ook het Genocideverdrag voor, dat in 1948 tot stand kwam. Genocide is een samenvoeging van het Grieks genos (ras, volk of stam) en het Latijnse achtervoegsel cide (afkomstig van het werkwoord caedere: doden.* Het internationaal recht geeft de volgende definitie:
Een bijzondere en massale vorm van buitengerechtelijke executies of democide.
* Genocide valt onder de grotere noemer van misdrijven tegen de menselijkheid, zoals gedefinieerd kort na de Tweede Wereldoorlog bij de Neurenberger Processen en in het Genocideverdrag (1948).
* Onder genocide valt meer dan alleen ‘etnische zuiveringen’. Genocide is een aanzienlijk breder verschijnsel. Dit blijkt uit het op 9 december 1948 vastgestelde Genocideverdrag van de Verenigde Naties, ook wel het ‘Verdrag voor het voorkómen en bestraffen van de misdaad van genocide’ genoemd .
* Dit verdrag werd op 12 januari 1951 geratificeerd. Onder genocide vallen volgens de vaststelling in het Genocideverdrag (artikel 2) de volgende handelingen:
* Het Genocideverdrag bepaalt dat genocide niet de aangelegenheid van één staat is, maar een zaak van internationale betrokkenheid. Elke staat kan een beroep doen op de VN om maatregelen te nemen ter voorkoming of onderdrukking van genocide.
** De bekendste volkerenmoord van de twintigste eeuw is de Holocaust (Shoah), de moord op Europese Joden door nazi-Duitsland.
* Onder andere Hermann Göring, Arthur Seyss-Inquart, Joachim von Ribbentrop en Albert Speer werden daar aangeklaagd en berecht.
* Maar… in de loop van de tijd zijn er veel meer gevallen van volkerenmoorden geweest. Al in de Oudheid kwam de uitroeiing van complete bevolkingsgroepen voor. In de tijd van het kolonialisme werden groepen volken uitgeroeid in onder meer Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Azië en Afrika.
* Bekende genociden uit de twintigste eeuw waren, naast de Holocaust, de Armeense Genocide (1915), de Indonesische genocide (!965-1966), de Rode Khmer in Cambodja onder Pol Pot (1975-1979), de Rwandese Genocide (1994) en de Joegoslavische Oorlogen (1991-2001).
* In de Democratische Republiek Congo vond, qua omvang, de grootste volkerenmoord plaats sinds de Tweede Wereldoorlog: de Tweede Congolese Oorlog.
Deze Afrikaanse Wereldoorlog, zoals het conflict ook wel is genoemd, begon in 1998, stopte in 2003, maar ebde door tot 2008. In de jaren 1998-2008 lieten maar liefst 5,4 miljoen mensen in dit conflict het leven.