Walpurgisnacht

Vroeger geloofde men dat in de nacht van 30 april op 1 mei de heksen naar Blocksberg in het Harzgebergte vlogen om daar hun heksensabbat te vieren. Tijdens de heidense Walpurgisnacht dansten ze er in de gedaante van bokken met de duivel.

* Van oorsprong was dit de nacht dat de Germaanse godin Freya wordt vereerd. Haar bijnaam is Vrouwe van Valburgia (huis (burg) van de mensen die gesneuveld zijn). Zij was de godin van de liefde en de vruchtbaarheid.

* De Germaanse (heidense) werden feesten verboden toen rond de 9de eeuw keizer Karel de Grote wilde dat iedereen in de christelijke god ging geloven. Mensen gingen er toch mee door en bezochten vooral ‘s nachts de heiligdommen waar vroeger de rituelen werden uitgevoerd.

* Om niet herkend te worden verkleedde men zich tot angstaanjagende gestalten, en zo ontstond het beeld van heksen en tovenaars. Nog eeuwenlang bleef bij de eenvoudige bevolking de angst voor heksen bestaan.

* Deze angst werd door de kerk nog eens extra gevoed door de bloederige heksenvervolgingen, waarbij werd gesteld dat mensen die in iets anders geloofden als in de christelijke god duivelaanbidders waren (satanisten).  De mensen gingen zich beschermen tegen de heksen door bij voorbeeld bezems te verstoppen, en de geitenbokken (het rijdier van heksen) goed op te sluiten.

*Walpurgisnacht wordt in Duitsland, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Nederland, Tsjechië, Zweden nog gevierd door een kleine groep mensen, terwijl een ongeveer even grote groep binnen de kerk waarschuwt tegen deze mensen.

* In Engeland kent men een soortgelijke viering, het Keltische Beltanefeest. Vreugdevuren worden ontstoken en (oude) geliefden komen elkaar tegen.

°° Of er van die vieringen dit jaar iets in huis komt, valt nog te bezien in deze coronatijden. Maar met heksen en duivels weet je maar nooit.

Coretta Scott King Echtgenote van …

Citaat van de dag     Sommige mensen zijn oud op hun achttiende, anderen pas als ze negentig zijn. Tijd is iets wat mensen zelf hebben bedacht. (Yoko Ono)

Coretta Scott King (1927-2006) echtgenote van Martin Luther King jr.

De Amerikaanse Coretta Scott King, geboren 27 april 1927 in Marion – Alabama, ontmoette begin de jaren vijftig de baptistendominee Martin Luther King jr. In 1953 trad ze met hem in het huwelijk. Het echtpaar kreeg vier kinderen.

Gelijke rechten

* Corette was al actief in organisaties die gelijke rechten voor blank en zwart nastreefden. Regelmatig vergezelde C.S.King haar echtgenoot op verre reizen.

* Zo was zij ooit met King in India waar Gandhi hen onderrichtte in geweldloos verzet. Ook  was ze mee in 1964 in Oslo waar Martin Luther King de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

King vermoord

* Op 4 april 1968 verloor Coretta haar echtgenoot. King werd voorafgaand aan een protestmars in Memphis, Tennessee, doodgeschoten op het bordes van zijn hotel.

* Na zijn dood zette Coretta zich in om de droom van haar echtgenoot levend te houden. Zij protesteerde tegen de Amerikaanse steun aan het apartheidsregime in Zuid-Afrika en sprak zich uit tegen de Irak-oorlog van de regering George W. Bush.

* Coretta richtte het Kingcentrum in Atlanta op en lobbyde met succes in Washington voor de instelling van een herdenkingsdag. Sinds 1986 hebben alle Amerikanen die op de derde maandag van januari jarig zijn, een dag vrij ter herinnering aan Martin Luther King jr.   (met o.a. dank aan Ruud van Capelleveen)

GR-pad loopt door Laakdal

Vorig jaar reeds trachtten we de lezers van GvL warm te maken voor GR. En of het ermee te maken heeft of niet, er wordt de laatste tijd stevig gewandeld in Laakdal en/of door inwoners van Laakdal.

* Of Clem Verbiest, de Veerlese GR-cartograaf en verwoede wandelaar, daar voor iets tussen zit, weten we ook niet. Feit is dat Clem niet alleen ‘de wandelaar ‘ in u wakker heeft gemaakt , maar u ook vertrouwd leerde worden met GR (Grote Routes), zowat het summum van de modale wandelsport.

* De mensen die van hier naar Compostella wandelen of van Zuid-Amerika naar Canada laten we nog buiten beschouwing. Dat is niet iedereen gegeven. Maar iedereen met een stel gezonde benen en een beetje moral onder zijn hersenpan kan meteen op stap in ons Brabant- , Limburg- en Kempenland. Liefst over een GR-pad …

* Clem: “Niet de GR 5 die u wellicht kent van tv, maar wel een ander ‘lange afstandspad ‘ passeert door Laakdal. De GR 561 staat voor Kempen-Maaspad, goed voor 221 km. Het vertrekt in Diest aan de Schaffense Poort, een knooppunt van GR-paden met een typische wandelboom(foto r).

* Clem:Tussen  Diest en Maastricht geniet je van bossen en heide. Eerst wandel je nog door het Hageland en flirt je met drie provinciegrenzen. Misschien merk je een otter op in de Netevallei. Bij Lommel heeft de zandontginning de fascinerende Sahara-vlakte achter gelaten. En bij de Nederlandse grens ontdek je de sprookjesachtig kronkelende Dommel.”

– Die ken ik. Verder…

* Clem: “Als je bij Valkenswaard de bocht naar het zuiden inzet, wordt het landschap ruwer: Leenderbossen, Stamprooierbroek en sporen van knagende bevers. Via Opitter en Opoeteren kom je in de Mechelse Heide op het hoogste punt van het Nationaal Park Hoge Kempen. En plots sta je in de Maasvallei en kun je Maastricht verkennen.”

°°°  De GR 561 (van Valkenswaard naar Diest) was in 1977 het eerste GR-pad dat in Vlaanderen werd uitgetekend en waarvoor een wandelgids werd gemaakt. Een van de grote bezielers was een Veerlenaar: de vroegere notaris Pierre Demaeght.

* Clem: “Vanuit Gerhagen komt de GR 561 Laakdal binnen via de Kerkstraat, loopt langs de kerk van Groot-Vorst en de Markt en draait dan aan het gemeentehuis de Mortelstraat in. Door het wadgebied van de Kleine Laak gaat het verder richting Zittaart.”

* Clem : “Begin jaren ’70 werd er in de Rotary-club van Geel fel geijverd voor het jeugdherbergwerk en werden concrete plannen gemaakt voor de bouw van een jeugdherberg in de regio Geel. De bouw ervan werd aanvankelijk van bovenaf tegengehouden. Dit ter zake.”

* Clem: “Sportieve Rotariërs maakten na een tocht door de Hoge Venen kennis met de wit-rode streepjes (in Wallonië bestonden de GR-paden al langer).

“Waarom geen wandelpad in onze streek? Weet je wel hoe mooi het hier is?, was de logische vraag. En meteen werden de kaarten en verfpotten bovengehaald en ontstond het eerste wit-rode GR-pad van Vlaanderen, compleet met een wandelgids.”

*** Dat eerste GR-pad van Vlaanderen kwam er dus dank zij de  jeugdafdeling Rotary Club Geel o.l.v. Pierre Demaeght, die tevens tekende voor de oorspronkelijke routebeschrijving. Cartograaf (Clem Verbiest) en wegmarkeerder (Ludo Swinnen) droegen (en dragen) als andere Veerlenaren nog steeds hun steentje bij. En de jeugdherberg? Die kwam er later toch, in Westerlo.

SPIEGELEN

In het ven naast het nieuwe fietspad Veerle-Averbode zie je wel eens één of meerdere reigers zich onbewust spiegelen in het kleurrijke water. Een klein geruchtje later vloog hij op, recht in mijn lens, met dit resultaat. Een gelukje, zeg maar. (herneming)

Einde van de dinosauriërs

763In de Amerikaanse staat Noord-Dakota hebben wetenschappers een modderpoel ontdekt die ontstond ‘op het ogenblik dat de dinosauriërs uitstierven’.

* Het levert uniek bewijs op voor de theorie dat een inslag van een meteoriet een eind maakte aan hun leven. 

* Zó goed is de graafplaats  bewaard gebleven dat onderzoekers er zelfs subtiele zaken als dinosaurusveren, insecten en vissenvinnetjes uit de grond halen.

* Allemaal gedood op de dag dat de wereld een beetje verging: 65,95 miljoen jaar geleden, toen er bij Mexico een ­meteoriet zo groot als een berg insloeg en in één klap het tijdperk van de dinosauriërs beëindigde.

* Het moet een dag in het voorjaar zijn geweest, is de voorzichtige conclusie die de wetenschappers trekken uit de groeipatronen van teruggevonden vissenkaken.

* “We hebben de directe slachtoffers van de inslag gevonden”, zei emeritus hoogleraar geologie Jan Smit van de Vrije Universiteit Amsterdam, die de vindplaats al enkele jaren in stilte met een team onder Amerikaanse leiding onderzoekt.  (mmv Historiek)

DE LENTE is begonnen

Op het ogenblik dat de zon in de loop van maart loodrecht invalt op de evenaar, begint bij ons de astronomische lente. In 2022 was dat VANDAAG 20 maart om 16u33. Bij de bewoners van het zuidelijk halfrond is de zomer ten einde en begint vandaag de herfst.  (een paar lentebeelden…uit eigen archief)

 

Vandaag zondag 20 maart om 16u33 begon onze lente’ 2022. Op het noordelijk halfrond dus. Ze eindigt vrijwel altijd op 21 juni.

  • De komende decennia (tot het jaar 2048) begint de lente altijd op 20 maart.
    Astronomisch gezien zijn dag en nacht nu even lang
  • De zon gaat door het lentepunt en dag en de nacht zijn ongeveer even lang. Tijdens de lente worden de dagen steeds langer.
  • De lente eindigt met de zomerzonnewende (rond 21 juni). Dat is het moment dat de zon jaarlijks het hoogste aan de hemel staat.Tijdens de lente worden in de noordelijker streken van het noordelijk halfrond de bomen groener en gaan veel planten bloeien. Geleidelijk wordt het warmer en wordt de kans op nachtvorst kleiner. Van dagvorst was dit jaar geen sprake.
  • Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen. Het is verwant aan het Duitse Lenz en het Engelse lent (‘vastentijd’).
  • Na het begin van de lente gaat in Europa ook op de laatste zondag van maart (nacht van 27 op 28 mrt) de zomertijd in, waardoor de dagen nog langer lijken.
  • Normaliter moest er nu een definitieve afspraak komen omtrent die zomertijd, maar die laat wellicht nog een tijdje op zich wachten. Voorlopig blijven we een uur wisselen eind maart en eind oktober (wanneer de wintertijd begint).
  • Meteorologische lente
  • Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische lente op 1 maart en duurt tot 1 juni. Voor meteorologen is het op deze manier makkelijker om seizoenen met elkaar te vergelijken. Ook komt het weerpatroon dat typisch is voor een seizoen beter overeen met de meteorologische indeling dan met de astronomische.
  • Dat een nieuw weerkundig seizoen begint op de eerste dag van de maand, werd in 1780 door de Societas Meteorologica Palatina – een van de eerste internationale weerorganisaties – ingesteld.

GEBOORTEDAG EINSTEIN

Geloof het of niet maar pi-dag 14 maart (3,14) is ook de geboortedag van Albert Einstein. Het kan geen toeval zijn. Eén van de grootste wis- en theoretisch natuurkundigen ooit wordt vandaag 143. Gefeliciteerd vader van de beroemde formule… 14 maart is niet alleen te onthouden als pi-dag én geboortedag van Einstein. Ook is 14 maart de sterfdag van de top-wetenschapper Stephen Hawking (zie boven in Gvl).

E-mc2-Albert-Einstein-Wallpapers° Einstein werd geboren in het Duitse Ulm op … 14 maart 1879 en overleed 18 april 1955 in de VS.

Einstein was van Joodse afkomst. Daarom ontvluchtte hij zijn Duitse heimat om Duits-Amerikaanse staatsburger te worden.

* Einstein wordt algemeen gezien als een van de belangrijkste natuurkundigen uit de geschiedenis, naast Isaac Newton en James Clark Maxwell. Einstein kreeg de Nobelprijs voor Natuurkunde in 1921.

* In de loop van de twintigste eeuw is de formule E = mc² bij een groot publiek synoniem geworden met het werk van Einstein, met de moderne natuurkunde en met ingewikkelde wetenschap in het algemeen.

Enkele citaten van hem :

index 3
Verbeelding is belangrijker dan kennis.
Leven is als fietsen. Om je evenwicht te bewaren, moet je in beweging blijven.
Waanzin is steeds opnieuw hetzelfde doen, en dan verschillende uitkomsten verwachten.
(met dank aan Historiek/Wikipedia)

DOGGERLAND WERD NOORDZEE

Voor drie jaar omstreeks deze tijd zagen we Arnout Hauben in zijn voortreffelijke reportagereeks ‘Rond de Noordzee’ waarin Arnout en gezellen helemaal rond de Noordzee reizen, op zoek naar verrassende verhalen van vroeger en nu. En vertellen kan ie, die Arnout …

* 8.500 jaar geleden verdween de verbinding met het vasteland samen met de gletsjers uit de laatste ijstijd. Een volledig land, groter dan Groot-Brittannië zelf, werd in die tijd van de kaart geveegd. Doggerland, het Atlantis van Europa.

Knipsel 7* In het mesolithicum, de middensteentijd die begon vanaf 10.500 v. Chr., was er een land dat zich uitstrekte van de oostkust van Groot-Brittannië tot aan Nederland, de westkust van Duitsland en Jutland.

* Dit groene land werd gekenmerkt door 16.000 kilometer aan lagunes, wadden, stranden, rivieren, moerassen en meren.

* De Theems, de Seine, de Rijn, Schelde en Maas stroomden als één grote superrivier doorheen dit land dat later Doggerland genoemd zou worden.

* Dit land vormde het perfecte recept voor vruchtbare gronden, rijk aan fauna en flora. Doggerland zou wel het rijkste jachtgebied van heel Europa geweest kunnen zijn, waardoor het duizenden jaren lang dan ook dichtbevolkt was, tot het in 6.500 v. Chr. onder het wateroppervlak verdween.

* De mens had in die tijdig weinig of niets met dat proces te maken. Het stijgende zeeniveau lag immers aan de basis van het verzinken van Doggerland. De laatste ijstijd liep op zijn einde en het ijs van de smeltende gletsjers die Scandinavië bedolven, kwam in zee terecht. Het zeeniveau steeg hierdoor met 120 meter.

* Dit bracht op zijn beurt een postglaciale opheffing teweeg. Het land dat eens door ijs bedekt werd, kwam uiterst langzaam weer hoger te liggen in het zeewater door het afnemende gewicht.

* In de gebieden rondom deze opheffing vond dan weer een postglaciale daling plaats. Zo verdween in 6.500 v. Chr. het grootste deel van Doggerland onder water en werd Groot-Brittannië afgescheiden van het continentale Europa.

Slechts een klein deel van Doggerland (zie illustratie rood), een eiland ter grootte van Denemarken, bleef na deze overstromingen boven water. Dat wordt nu nog Doggersbank genoemd, een erg ondiep gedeelte in de Noordzee.

* Dat overgebleven stukje land werd getroffen door een mega-tsunami en aardverschuivingen. Deze aardverschuivingen, de grootste die ooit hebben plaatsgevonden, dienden de genadeklap toe aan de overblijvende beschaving van Doggerland in 6.200 v. Chr.

  • Het is best mogelijk dat ‘de mythe van Atlantis’ uit de verhalen van het verdwenen Doggerland ontsproten is.

VANDAAG IS HET 1 MAART

Vandaag  is het 1 maart, de maand waarin de winter overgaat in de lente en het ook weer zomertijd wordt. Op slag krijgen we er dan 1 uur licht bij. Het Europees Parlement wil nu dat het na 2021 over en uit is met die tijdswisseling. Wait and see.

* Op het ogenblik dat de zon in de loop van maart loodrecht invalt op de evenaar, begint bij ons de astronomische lente. In 2020 is dat op 20 maart om 20u37.

kdgdooohdkckneddpjkmfpfggiiagbhp

De komende decennia (tot het jaar 2048) begint de lente ALTIJD op 20 maart. De astronomische lente 2022 begint 20 maart 16.33 u

* Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen. Het is verwant aan het Duitse Lenz en het Engelse lent (‘vastentijd’).

* Astronomisch bekeken begint de lente als de dag en de nacht even lang zijn. Tijdens de lente worden de dagen steeds langer. Deze lentenachtevening vindt plaats op 20 maart op het noordelijk halfrond. De zon gaat dan door het lentepunt en de dag en de nacht zijn ongeveer even lang. De lente eindigt met de zomerzonnewende op 21 juni. Dat is het moment dat de zon het hoogste aan de hemel staat.

* Tijdens de lente wordt het noordelijk halfrond veel groener en gaan de planten weer bloeien; geleidelijk wordt het warmer en wordt de kans op vorst piepklein.

* In Europa gaat op de laatste zondag (27) van maart de zomertijd in, waardoor de dagen nog langer lijken. Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische lente vandaag 1 maart en duurt tot 1 juni.

1 3 4 5 6