Paus Leo IX

** Paus Leo IX , geboren op 21 juni 1002 onder de naam ‘Bruno van Egisheim en Dagsburg’ staat bekend als een hervormingsgezinde paus. Hij probeerde de Kerk om te vormen tot een machtig instituut.

* Hij voerde het celibaat opnieuw in en probeerde eigenhandig de Noormannen te verdrijven uit Italië. De Kerk had in die tijd ook een eigen leger.

* In 1054 ging hij echter te ver met zijn machtsambities en veroorzaakte het Grote Schisma binnen de christelijke gemeenschap. Bruno weigerde nl. de prestigieuze positie  te accepteren zonder gekozen te zijn door de clerus en het volk van Rome.

* Pas op 12 februari 1049, hij was toen 46, arriveerde hij in het Vaticaan en nam hij de naam ‘Paus Leo IX’ aan. Leo werd bekend als een hervormingsgezinde paus, die van de kerk een machtig instituut wilde maken.

* Zo vormde hij het college van kardinalen om tot een krachtig bestuursapparaat en organiseerde hij door heel Europa verscheidene concilies en synodes om de eenheid van het geloof te bevorderen.

** Tevens probeerde hij Italië met geweld te bevrijden van de Noormannen, maar in 1053 werd het Pauselijke leger verslagen bij de ‘slag om Civitate’ en werd Leo zelfs enige tijd gevangen gezet.

* Het dieptepunt van zijn pausschap zou Leo IX echter pas een jaar later bereiken. In 1054 stuurde hij namelijk een brief naar Michael Caerularius, de patriarch van Constantinopel, waarin hij benadrukte dat de paus het enige centrale gezag binnen de kerk was.

* Hij deed dit onder meer met een verwijzing naar de ‘Donatio Constantini’, een document waarvan later bleek dat het een vervalsing was.

* De patriarch wees de theorie van de pauselijke superioriteit echter af, met als gevolg een breuk binnen de christelijke Kerk die later bekend werd als het ‘Grote Schisma’. Paus Leo IX overleed nog datzelfde jaar, op 18 april 1054, even voor zijn 52ste verjaardag.

Waar het mis ging …

* In 381 bepaalde de Synode van Constantinopel over het leerstuk van de goddelijke drie-eenheid, dat ‘de Geest alleen voortkomt uit de Vader’.

* Maar vanaf de zesde eeuw begonnen gemeenten in het voormalige West-Romeinse Rijk (dat in 476 ten onder ging) het zogeheten filoque: de Heilige Geest zou voortkomen uit God de Vader én God de Zoon.

* In de elfde eeuw verhief de Rooms-Katholieke Kerk het filioque tot officiële leer, tot groot ongenoegen van de kerken in Byzantium (het Oost-Romeinse Rijk, dat tot 1453 heeft bestaan).

* Andere meningsverschillen waren zendelingen uit het Westen, die in Byzantium actief waren. Verder hadden in het zuiden van Italië geestelijken van Griekse en Latijnse komaf onderlinge conflicten.

* Geestelijke leiders in Constantinopel erkenden Rome vaak niet als gezaghebbend centrum van de kerk. De paus, zo vonden zij, was geen kerkelijke oppergod. In 1054 ging het helemaal mis. Voor de Kerk en … voor de paus. Hij moest nog 52 worden toen hij … overleed.

LOPEND VUUR

Dankzij fotograaf Michel Vanmechelen kan U meebeleven met wat de parochiële delegatie uit Meerhout-Laakdal gisteren mocht ervaren op het Pinksterfeest van het Bisdom in Turnhout.

Onderstaande link geeft je toegang tot de reeks foto’s die hij maakte tijdens het evenement “Lopend vuur” in Turnhout op 2 juni 2022.

Je kan deze bekijken en/of downloaden, dit duurt wel even want het zijn er echt veel. (pastor Eric)

https://we.tl/t-KI32EWZqv7

DE KRUISDAGEN …

En toch was er nog iets dat ik hoe-dan-ook niet mocht vergeten… Och, ja… de kruisdagen. De drie dagen voor O.H.Hemelvaart, dit jaar op 26 mei, vanaf  morgen dus. Bij sportlui de dag van de ABDIJENTOCHT. Dit jaar wordt er gelopen van Tongerlo naar Averbode.

* Met de ‘drie kruisdagen’ bedoelt de katholieke kerk de maandag, dinsdag en woensdag voor donderdag Hemelvaartsdag. De jeugd van nu heeft er wellicht nooit van gehoord. Geen erg, men kan niet alles onthouden.

* Vijftig, zestig, zeker zeventig jaar geleden werd het reilen en zeilen in het dorp nog helemaal gedirigeerd door kerk en pastoor. En steeds werd de schoolgaande jeugd daarbij betrokken. Die schitterde immers van heiligheid, al waren de pastoor en de onderpastoor daarvan niet helemaal overtuigd.

* Regelmatig kregen we tijdens de dagelijkse mis een tik tegen de oren om bij het sacrale gebeuren te blijven, maar dat namen we erbij. Thuis repten we daar  met geen woord over want dat maakte de zaak alleen maar erger. De pastoor was de baas, had altijd gelijk en daarmee basta. Zo simpel was dat in die tijden.

DOOR DE VELDEN

* Het gebruik van drie dagen na elkaar processie te lopen is al zeer oud. Het ontstond rond 470 en werd door bisschop Mamertus van Vienne ingevoerd. Dat bewuste jaar werd een bidprocessie gehouden om Gods hulp af te smeken tegen rampen en nood, waar Zuid-Frankrijk in die tijd veel door geteisterd werd. Sinds de 9e eeuw vond de processie ook plaats in Rome, maar pas tegen het einde van de middeleeuwen werd zij door de gehele Kerk overgenomen.

* In de vroege morgen van die drie dagen trokken de boeren en allen die met de boerenstiel verwant waren in processie langs de velden om alle heil van daarboven af te smeken. Een beeld dat al lang verdwenen is. Toch houdt men in sommige gemeenten (kleurfoto Glabbeek-Zuurbemde) deze traditie, weliswaar in veel kleinere vorm, nog in stand.

* De schoolkinderen werden dus massaal gemobiliseerd om drie dagen lang mee door de velden te hossen. En dat lieten ze geen twee keer vragen. De processie werd meteen na de vroegmis van 07u gevormd en trok elke dag een andere richting uit. Daarmee probeerde men geen enkele boer voor te trekken bij de hemelse weermakers.

* De benaming ‘kruisdagen’ is waarschijnlijk ontleend aan de gewoonte om op deze dagen ‘een kruis mee te dragen’ om de processie te leiden. De priester werd helemaal voorin geassisteerd door twee of meer misdienaars in het ornaat van de kerk.

* Omwille van die kledij heb ik ook altijd gehoopt om ook misdienaar te mogen worden, maar dat lukte niet in de kerk van Veerle , ondanks het feit dat ik elke dag een trouwe kerkganger was. Flor Mangelschots (van bakker trapken op – Vorstsebaan) en ik vochten steevast voor ‘de eerste stoel’ in de eerste mis.

* Omdat we in de grote kerk geen schijn van een kans maakten tegen de mannen van Louis van Sekke werden we beiden dan maar gedelegeerd naar het ‘peekeshuis’ aan de Vorstsebaan (ex middenschool). Daar was de stank van urine in de krappe kapel bijna niet te harden op een nuchtere maag. Dat avontuur duurde dus niet lang. Ik was elf, het seminarie van Hoogstraten was dichtbij en daar werd ik overstelpt met ‘misdienen’. Maar we dwalen af…

* Onderweg werd in en tussen de velden gebeden dat het een aard(e) had. De litanie van zowat alle heiligen in de hemel passeerde dagelijks de revue. Tussen de processielopers vond men natuurlijk ook een aantal gasten die een eigen versie van die litanie lieten horen en liever andere commentaar gaven op de gewassen van de boeren.

* Een beetje jaloers waren we wel op die jongens en meisjes die gewijde palmtakjes (van Palmzondag) op elk perceel in de grond mochten steken. Je wist maar nooit wat die (weer)god(en) met de boeren van plan waren.

* Al bij al vonden wij begin de jaren 1950 die vroege morgentochten door de velden erg plezierig. Als we tenminste niet verrast werden door een regenbui. Want vlug naar huis lopen om kleren te wisselen was er toen niet bij.

* Van de kerk ging het immers bijna recht naar school. Alleen de mannen van ”t Dorp’ konden zich thuis nog omkleden. De kinderen van de Hei bv. , die te voet naar school kwamen en ’s middags bij bevriende mensen in het dorp hun boterhammetjes gingen eten… Ik denk niet dat zij ook mee moesten lopen in de processie.

 

** Antwoord van Louis, een lotgenoot van mij in Hoogstraten…

Toevallig las ik deze week nog eens in Boerenpsalm het verhaaltje dat Wortel met de meid van de Lorejas “efkens was gevallen”. Bonk! Ineens de stier buiten. Die dwaze kriek had hem niet vastgebonden.

En toen dacht ik aan: Trees kom gauw den os is los. Wie me influisterde om dat te zingen had waarschijnlijk ook het tweede hoofdstukje van Boerenpsalm gelezen en de stier vervangen door een os omdat dat beter klonk in harmonie met dat latijn. En nu doe je mij nog eens aan die onzalige tijd in’t pastoorsfabriekske denken.

PALMZONDAG

Palmzondag – from hero to zero –

Eerst feestelijk binnengehaald als een koning, valt Jezus enkele dagen later van dat voetstuk. In Jeruzalem wachten hem lijden, verguizing en dood.

* Palmzondag, Palmpasen of Passiezondag is het dit jaar op 10 APRIL 2021. De laatste zondag van de 40-dagentijd en de 1ste dag van de Goede Week die eindigt op Stille Zaterdag. De Goede Week vertelt het lijden en sterven van Christus.

De benaming Goede Week verwijst in de Kerk naar het geloof dat de dood dankzij Jezus definitief overwonnen is.

* De laatste dagen van de Goede Week – Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag – zijn zowat de voornaamste dagen in de voorbereiding op Pasen, het absolute hoogfeest van het kerkelijk jaar.

Palmtakken op -zondag

* In de katholieke kerk werd Palmpasen vanouds gevierd met de zegening van palmtakken. Die zijn gezegend en besprenkeld met wijwater.

Na de eucharistie werden de gezegende palmtakken thuis achter de kruisbeelden gestoken.

Wat is de betekenis van Palmzondag in het Nieuwe Testament?

* De 4 evangelisten (Mattheüs 21,1-11Marcus 11,1-11Lucas 19, 28-44 en Johannes 12,12-19) vertellen hoe Jezus 6 dagen voor het Pescha, het joodse Pasen, aankomt in Bethanië en Bethfagé. Die avond eet hij met zijn goede vriend Lazarus en zijn zussen Maria en Martha.

* Jezus stuurt dan 2 leerlingen naar een dorpje in de buurt om een ezelsveulen op te halen waar nog niemand op gereden heeft. Als ze daarop aangesproken worden, moeten ze antwoorden dat ‘de Heer’ het veulen nodig heeft en het ook zal terugsturen. Zo gebeurde het ook.

* De leerlingen legden hun mantels op de rug van het ezelsjong en Jezus ging erop zitten. Vele pelgrims zijn – net als Jezus – naar Jeruzalem gekomen om Pesach te vieren. Ze stonden langs de weg te wuiven en riepen Jezus toe:

Hosanna! Gezegend hij die komt in de naam van de Heer! Gezegend het komende koninkrijk van onze vader David! Hosanna in de hemel! (Mc 11,9-10)

* Ze spreidden hun mantels uit op de weg en haalden jonge takken van de bomen – Johannes schrijft uitdrukkelijk over palmtakken (Joh 12,13) – om die ook op de weg te leggen als teken van zijn koningschap.

* In Jeruzalem aangekomen, gaat Jezus naar de tempel. Het is er een drukte van jewelste: er wordt verhandeld en geld gewisseld.

* Jezus ontstak in woede, joeg alle handelaars de tempel uit en gooide hun tafels om. Daardoor raakte Jezus nog meer in conflict met de hogepriesters. Dat zou uiteindelijk uitlopen op zijn gevangenneming en dood.

* Na die uitbarsting kwamen vele zieken naar hem toe en hij genas hen. ‘s Avonds keerde hij met zijn 12 leerlingen terug naar Bethanië.

.

Zo nederig als ezeltjes

* Het binnenkomen van Jezus op een ezel was de vervulling van een oude profetie van de profeet Zacharia die de intocht in Jeruzalem beschreef (Zach 9, 9).

Wie op een paard zit, troont hoog boven de mensen uit. Hij toont daarmee zijn macht en gezag. Wie daarentegen op een ezel zit – en zeker op een ezelsveulen – steekt nauwelijks boven andere mensen uit.

* In de bijbel is de ezel dan ook ‘een beeld van nederigheid en kwetsbaarheid.’ Het verwijst naar de Messias die komt als de koning van de vrede.

Palmtakken om de overwinning te vieren

De rechtvaardige groeit op als een palmboom, hij schiet omhoog als een ceder op de Libanon, geplant in het huis van de Heer en opgegroeid in de voorhof van God. (Psalm 92, 13-15)

* Johannes liet zich door deze psalm inspireren, toen hij schreef dat de omstaanders takken trokken van palmbomen (Joh 12,13). De lange veer-vormige bladeren van de dadelpalm staan symbool voor deugd en overwinning (1 Makkabeeën 13,51). Ze verwijzen naar de rechtvaardige koning.

Vandaag Hosanna, morgen ‘Kruisig hem’

* De mensen riepen Jezus enthousiast Hosanna toe, Hebreeuws voor help toch. De manier waarop Jezus binnenkwam in Jeruzalem herinnerde eraan hoe Salomo als nieuwe koning in Jeruzalem werd ingehaald (1 Kon 1, 32-40).

Jezus’ intrede was daarom zowel voor de Romeinse bezetter als voor de hogepriesters een duidelijke provocatie.

* Het christelijke gezegde ‘Vandaag Hosanna! morgen Kruisig Hem!’ waarschuwde  voor de grillen van het volk, die iemand vandaag kunnen toejuichen om hem/haar even later te verguizen.   (Ilse Cornu in KerkNet)

PASEN op … tweede paasdag

Hieronder twee foto’s van het Veerlese  SINT-CECILIAKOOR in volle actie. De koorleden repeteren met veel inzet voor een mooie, plechtige Paasmis in de Kerk van O-L-V- in de Wijngaard van Veerle…
.
.
Maar wat wil het geval ? De Paasmis zal in Veerle niet gevierd worden op Paasdag, wel op TWEEDE PAASDAG , maandag 18 april om half 10.  Met PASEN ZELF is er dus GEEN MIS in Veerle.
.

.

Er is wel een Paaswake op Paaszaterdag 16 april in de kerk van Veerle-Heide om 20 u.

.

Voor de Kerk en de fel uitgedunde schare gelovigen zijn het harde tijden. Waar zijn de paasvieringen uit onze jeugd gebleven? Komen die nog ooit terug? Weinig waarschijnlijk.

Pasen was 60-70 jaar geleden zonder meer de absolute hoogdag van het jaar. Een dag die het kerkelijke oversteeg, een hoogdag voor iedereen, van welke gezindte ook. In onze dorpen een dag waarop iedere mobiele man/vrouw  één van de drie missen uitkoos om zijn/haar paasplicht te voldoen. Pastoor, onderpastoor plus minstens één extra broeder uit de abdij van Averbode kenden hectische uren met de paasdagen.

Met dat iedereen bedoelen we echt iedereen, alle inwoners van het dorp. Ook de mensen die tijdens het jaar nooit naar de mis kwamen, tekenden wel present op Paasdag en gingen na de biecht ook te communie. Dat zat er toen gewoon nog ingebakken van huis uit. Zelfs Mil Miljoen hield zijn Pasen , maar dan in Diest. Dat kon hij zich permitteren met zijn Amerikaanse slee.

Ondanks een aantal aanpassingen van de kerkleiders in de jaren zestig werden dat dé jaren van de van de grote terugloop. De start ervan lag in de nadagen van Expo’58 en de massale opkomst van de tv die een grotere kijk op de wereld toonde.

Gevolgd door een grote vraag naar werklieden in vele takken van de maatschappij. De nieuwe rijkdom zette mensen aan tot de aankoop van auto’s en of motoren. De wereld lag open voor bijna iedereen. En of die ontdekt werd. Massatoerisme is nog steeds aan de orde. Het werden benarde tijden voor Kerk en religie. En dat zijn ze nog steeds, hoe jammer ook voor de gelovigen van vandaag.

de dag van scholastica

10 februari lijkt wel een dode dag op evenementenkalenders. Niet één is bruikbare kost om de lezers van GvL te bekoren. Daarom zocht ik toevlucht op – de scheurkalender – en zag met lichte verbijstering dat 10 februari is toegewijd aan de Heilige Maagd Scholastica. Scholastica … de naam alleen al.

* Als oude kroegtijger weet ik natuurlijk wat ‘schol’ is, maar daar kwam ik geen voet mee verder. Dan maar even het internet op, meer speuren en uitkomen bij … de Nederlandse Dionysiusparochie.

* De heilige vrouw Scholastica is een zusje van de latere heilige Benedictus. Volgens sommige mensen is ze zelfs zijn tweelingzus. In elk geval houdt ze veel van haar broer. Ze wil hem in alles naäpen.

* Als Benedictus in de eenzaamheid gaat wonen, wil zij dat ook.

* Wanneer Benedictus voor zijn broeders in Subiaco kloosters sticht, komt er voor Scholastica onderaan de berg ook een klooster.

* Trekt Benedictus naar Monte Cassino, dan bouwt hij ook voor Scholastica een armzalig kloostertje. Daar wordt Scholastica de eerste abdis. Zo heeft Scholastica als eerste de regel van Benedictus voor vrouwen ingevoerd.

* Scholastica krijgt gauw volgelingen. Ze is een echt voorbeeld voor de vrouwen. Ze bidden veel, maar vergeten de mensen niet. Met veel liefde zorgt Scholastica voor de zieken en de armen. Vaak ook bidt Scholastica voor de mensen die slecht leven. Ze doet veel boete opdat God die mensen zal helpen.

* Er is één dag in het jaar waarop Scholastica zich heel erg verheugt. Want op die dag komt haar broer naar haar toe. Dan bidden ze samen, en praten over God en over de mooie dingen van het leven. Over de laatste ontmoeting van Scholastica en Benedictus bestaat een mooi verhaal…

* Scholastica voelt dat ze haar broer deze dag voor de laatste keer heeft gezien. Het was een heerlijke dag. Maar nu valt de avond snel en Benedictus maakt zich klaar voor het vertrek. Scholastica smeekt hem tot de volgende morgen te blijven. Benedictus antwoordt: “Een monnik kan toch onmogelijk de nacht buiten het klooster doorbrengen.”

* Benedictus wil dus zelf heel trouw zijn aan zijn regel. Die verbiedt dat vrouwen in de cellen van de monniken komen. Daarom ook heeft Benedictus nooit toegestaan dat zijn zus bij hem in het klooster kwam wonen.

* Benedictus is klaar voor vertrek naar zijn klooster. Tenminste, dat denkt hij. Want op dat ogenblik laat Scholastica haar hoofd op tafel vallen en begint ze heel erg te huilen. Heel stil vraagt ze aan O.L.Heer ervoor te zorgen dat Benedictus niet weg kan gaan.

* Het is de hele dag stralend weer geweest en ook nu nog is er geen wolkje aan de lucht. En wat denk je dat er gebeurt?

Scholastica is nog niet uitgebeden of de lucht wordt pikkedonker. Het begint heel hard te donderen, de regen valt met bakken uit de hemel. Daar kan Benedictus onmogelijk door.

* Een beetje boos zegt Benedictus: “Moge God je vergeven wat je hebt gedaan.” Maar zonder blikken of blozen antwoordt Scholastica: “Ik heb van jou wat verlangd, maar je hebt het geweigerd. Daarom heb ik het aan God gevraagd en die heeft het me gegeven.”

Benedictus is heel verbaasd over de macht van het gebed van zijn zus. Hij blijft de hele nacht bij haar. Samen bidden ze psalmen en andere gebeden en praten veel over God.

* Vroeg in de morgen nemen broer en zus afscheid van elkaar. Scholastica is bedroefd omdat ze weet dat ze haar broer hier op aarde nooit meer zal zien. En ze krijgt gelijk.

* Drie dagen later ziet Benedictus de ziel van Scholastica als een duif de hemel binnenvliegen. Een paar dagen later komt men hem vertellen dat Scholastica gestorven is.

En nog markanter: ze ging de hemel binnen precies op het uur dat Benedictus de duif de hemel zag binnenvliegen. Dat gebeurde in het jaar 542…

* Begrijp je nu waarom Scholastica vaak wordt afgebeeld als abdis in een zwart kloosterkleed en met het boek van de regel in haar hand. Meestal is er op de afbeelding ook een duif te zien.

* De mensen roepen Scholastica vaak aan om bescherming tegen onweer. Ook als ze regen nodig hebben, bidden de mensen tot Scholastica. Zo simpel is dat.

KERSTMIS OP VEERLE-HEIDE

“Veerle-Heide is alweer helemaal klaar om Kerstmis te vieren”, zegt koster Christiane Ennekens.“Volgens de parochiale beurtrol komen wij pas zondag 26 december aan de beurt om hier echt Kerstmis te vieren. Met hopelijk meer mensen dan de door de overheid gedwongen 15 van vorig jaar. Onze ruime kerk is er meer waard. Wij proberen er het beste van te maken.”  (lees onderaan de jongste extra voor kerkgangers)

Aan de stemmige, moderne kerststal zal het niet liggen. In het kersttafereel is iedereen reeds op post: de ouders, een herder met schapen en de koningen met geschenken. Het kind waar alles om draait, wordt even voor de foto in zijn kribbe gelegd en verdwijnt na afloop weer in de coulissen. Alles op zijn tijd.

En o, ja … De werkjes van de communicanten zijn ook dit jaar het bekijken meer dan waard.

* EXTRA VOOR KERKGANGERS *

Het Koninklijke Besluit dat zaterdag 4 december 2021 werd gepubliceerd en diezelfde dag om 11 uur van kracht werd , verplicht alle kerkgangers vanaf de leeftijd van 6 jaar tot het dragen van een mondmasker (de hele duur van de eredienst) .

  • De enige uitzondering op de algemene mondmaskerplicht in gebouwen van de erediensten geldt wanneer het dragen ervan onmogelijk is omwille van de aard van de activiteit, bijvoorbeeld voor de voorganger tijdens de homilie, voor de lector tijdens het voorlezen of voor de koorzangers uitsluitend tijdens de zang.
  • Er wordt met aandrang geadviseerd dat de koorleden tijdens het zingen voldoende afstand van elkaar en van de andere kerkgangers zouden bewaren.
  • Er is géén Covid Safe Ticket (CST) nodig om een eredienst bij te wonen.

1 2