Categorie: UIT DE PROVINCIE

Slag bij Turnhout in 1597

Tachtigjarige Oorlog

In 1566 was er de Beeldenstorm. Die bracht, naast vrijheid van godsdienst, ook de wil om zich te ontdoen van Spanje duidelijk naar voor. De eerste ‘gereformeerden’ trokken noordwaarts, naar de Nederlandse steden.

In 1585 was er het beleg van Antwerpen dat aanvankelijk door Marnix van St. Aldegonde leek gewonnen te zijn. Toch slaagde die erin door zijn roekeloosheid de overwinning zomaar weg te gooien. Meer nog , toen Marnix de deugden van Farnese begon te roemen, bleef de Raad stomverbaasd achter. 17 augustus keerde de stad terug onder de gehoorzaamheid van de Spanjaarden. De val van Antwerpen werd een heel belangrijk feit in onze geschiedenis.

Omdat ze voor hun bestaan vreesden, trokken niet alleen Antwerpenaars naar het noorden, maar kenden ook duizenden gereformeerden en handelaars uit Brugge, Gent, Brussel en Mechelen en andere in Spaanse handen gevallen steden uit Vlaanderen spoedig de weg naar Zeeland en Holland.

De 17 Provinciën waren gescheiden. In de verlaten, vernietigde en verwilderde streken verschenen wolven en paarden graasden in de steden, alsof die weiden waren geworden.

De vrijheidsstrijd van de Nederlandse steden (de 80-jarige oorlog) duurde intussen voort en zou pas eindigen in 1648 . Spaanse troepen hadden het niet onder de markt met de Nederlandse stadstaten. Geldgebrek aan beide kanten was vaak de oorzaak van de bestanden tussen Hollandse steden en Spaanse troepen.

*** De Slag bij Turnhout gebeurde op 24 januari tijdens de veldtocht van prins Maurits in 1597 . Het uit Italianen, Duitsers en Walen bestaande regeringsleger moest de Zuidelijke Nederlanden beschermen tegen een aanval uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Turnhout was de belangrijke strategische plaats in het grensgebied met de Noordelijke Nederlanden. In de winter van 1596 op 1597 had het Spaanse leger daar het winterkwartier. Zodra het weer verbeterde , wilde de Spanjaard Varax Tholen aanvallen.

Toen prins Maurits dit vernam, besloot hij het Spaanse leger bij Turnhout te verrassen. Het Spaanse leger bleek slecht voorbereid. Het leger van Maurits had gunstige posities ingenomen. Zij zaaiden veel verwarring.

Bij de eerste aanval werd het Spaanse leger al uit elkaar gedreven. De veldslag duurde slechts een half uur. De graaf overleefde de veldslag niet. Met hem sneuvelden tweeduizend soldaten aan Spaanse zijde. De veldslag was een grote overwinning voor Maurits van Nassau Aan Staatse zijde sneuvelden slechts tien man. De Spaanse vaandels sierden nog jarenlang de Ridderzaal in Den Haag.


Lees: Tachtigjarige Oorlog 1568-1648:
de opstand en het ontstaan van Nederland

‘Verloren Maandag’

Soms gaat er wel eens wat verloren. Dat gebeurde gisteren, met de maandag na Driekoningen. In de provincie Antwerpen eet men die dag worstenbroden en appelbollen. Over het ontstaan is men het niet helemaal eens.

‘Verloren Maandag’ is de maandag die volgt op de eerste zondag na Driekoningen. Vooral in de provincie Antwerpen is het dan traditie om worstenbroden en appelbollen (en nog ander zoets) te eten.

Maar hoe is die maandag zo ‘verloren’ gegaan? Er circuleren meerdere verklaringen, die terug te brengen zijn tot volgende drie hypotheses:

  1. Ambtenaren leggen eed af

Verloren maandag zou verwijzen naar de verloren maar ook verzworen maandag (in het Frans: lundi parjugé) waarop ambtenaren in het begin van het jaar hun eed aflegden.

Een 18de-eeuwse akte uit Leuven noemt de dag voor het eerst verloren, want de eedaflegging van de ambtenaren werd duchtig gevierd en dus werd er de rest van de dag niet gewerkt.

Het Antwerpse worstenbroodje zou zijn ingevoerd door het stadsbestuur, dat een goedkope snack zocht voor dat ambtenarenfeest. Dat werd een broodje met (goedkoop) vlees, dat in de 20ste eeuw het worstenbroodje zou worden.

  1. Nieuwjaarsreceptie van de gilden

Andere bronnen verwijzen niet naar ambtenaren, maar naar het nieuwjaarsfeest van de gilden, dat op de maandag na Driekoningen viel. De rechten en plichten van de ambachtslui werden voorgelezen en er werd flink gevierd.

Aan werken kwam niemand nog toe op die verloren maandag. De worstenbroodjes werden (al dan niet te koop) aangeboden door de gilden of door herbergiers.

  1. Drinken in de haven

Ook de Antwerpse haven figureert in de mogelijke verklaringen. Havenarbeiders in Antwerpen mochten traditioneel elke maandag na de zondag na Driekoningen op kosten van hun baas drinken.

Bij die traktatie kregen ze iets warms te eten: een broodje met (goedkoop) vlees ertussen – de voorloper van het hedendaagse worstenbroodje. De appelbol werd pas later toegevoegd aan het ‘menu’ van de Verloren Maandag.

***  Over de datum van ‘Verloren Maandag’ ontstaat geregeld een discussie, maar traditioneel hoort er altijd een zondag tussen Driekoningen en de datum van ‘Verloren Maandag’ te zitten.

Wanneer 6 januari op een zondag valt, is ‘Verloren Maandag’ niet de volgende dag, maar een week later (namelijk op maandag 14 januari). Dit was bijvoorbeeld in 2019 het geval. Sommigen vieren het dan toch op maandag 7 januari.                 –Met dank aan Kerk&Leven-

DE KEIZER-koster-mentaliteit

Joren Vermeersch is jurist, historicus en auteur en schrijft in eigen naam. Zijn column verscheen voor twee jaar tweewekelijks op maandag in De Standaard . Voorbeeld ? Het subliem geschreven verhaal van  …

De keizer-koster-mentaliteit

* In de dagen van Mozart en Haydn werden wij geregeerd door een vorst die meende het beste met ons voor te hebben. Volgens de Habsburgse traditie van toen was het principe: ‘Tout pour le peuple, rien par le peuple.’ Het klootjesvolk was te dom om te beseffen waar het nood aan had. Alleen een autocraat met kennis van zaken en niets dan goede bedoelingen kon het volk leiden naar een stralende toekomst.

* De vorst is Jozef II, de bij de gratie Gods verkozen keizer van het Heilige Roomse Rijk. De man ging de geschiedenis in als de ergste regelneef die ooit de plak over ons zwaaide. Geen enkel detail ontsnapte aan zijn alziend oog. (zie maar in de film Mozart)

* Helemaal te gek werd het toen hij zich ging bemoeien met een instituut dat al sinds de vroege middeleeuwen populair was: de dorpskermis. Per keizerlijk edict moesten die plots allemaal op dezelfde dag plaatsvinden. Gedaan­ met de helft van het jaar schranzen en zuipen.

* Jozef II bemoeide zich nergens zo hard mee als met de eredienst. Zelfs de lengte van de gewaden en van de doopkaarsen legde hij netjes vast in wetten en decreten. Dat leverde hem de wrok op van de Kerk en de spot van intellectueel Europa.

* Koning Frede­rik II van Pruisen, pennenvriend van Voltaire, noemde hem schertsend ‘mon frère le sacristain’. Meteen was de bijnaam van Jozef II geboren: de ‘keizer-koster’. Het etiket zou aan hem blijven kleven.

 

ONZE PROVINCIE IN CORONA 2021

*** Vandaag beleven onze contreien een nieuwe opstoot van de keizer-koster-mentaliteit.  Denk vooral aan de vele oekazen van de Antwerpse tsarina, provinciegouverneur Cathy Berx. In haar onmetelijke wijsheid sloeg zij voor twee jaar de traditie van het driekoningen­zingen in de ban (en daaruit afgeleid het nieuwjaarzingen in Laakdal – lv – gelukkig voor de kinderen heeft ‘onze Tine’ dat intussen rechtgezet … nieuwjaarzingen kan weer) .

* Opvallend, want de groepjes die van deur tot deur gaan bestaan uit slechts drie kinderen. Dat is minder dan vier, het maximale aantal dat zich samen mocht bewegen over de wegen van het rijk, zo werd verordonneerd per ministerieel besluit­.

* Zelfs de liberalen ontpopten zich vorig jaar tot keizer-kosters. Met Vincent Van Quickenborne op de post van Justitie. Hij mocht zich buigen over de favoriete hobby van Jozef II: de mis reguleren. In eerste instantie werd die door minister Van Quickenborne integraal verboden.

Toen de Raad van State erop­ wees dat dit ongrondwettelijk was, verordonneerde de minister in al zijn welwillendheid dat er voortaan exact vijftien mensen naar de mis mogen (DS 10 december ’20).

* Daarmee toonde de minister zich zeer bekommerd om het lot van de gelovige kudde. De vijftien gelukkigen die met Kerstmis naar de kathedraal van Antwerpen mochten afzak­ken, zouden door zijn wijze ingreep elk maar liefst 533 vierkante meter ter beschikking hebben.

* Wat een weelde, wat een generositeit, te weten dat er onderdanen zijn die zich met dertig of meer moeten proppen in een lijnbus van twaalf meter op drie, alleen maar om op hun werk te raken.

* De idee om dat te gaan vastpinnen op één exact cijfertje, uniform geldend voor alle gebedshuizen over het hele land, was maniakaal. Alsof je de majestueuze Sint-Baafskathedraal van Gent kunt vergelijken met een klein achterkamermoskeetje in de Brugse Poort.

* Waarom liet je de lokale brandweer niet gewoon vaststellen hoeveel mensen er veilig in een bepaalde kerk, moskee of synagoge kunnen? Tenslotte is er maar één coro­naregel werkelijk van levens­belang: afstand houden.

* De regeldrift van Jozef II veroorzaakte in 1789 de eerste nationale opstand sinds de doortocht van de wrede vorst Filips II en zijn bloedhond Alva. Met de staart tussen de benen vluchtten de Habsburgers het land uit.

*** Vandaag is Jozef II een curio­sum in onze lange politieke geschie­denis, een schertsfiguur. Ziedaar­ de prijs die de eigenzinnige vorst betaalde voor zijn vele vermanende vingers. Het is een fout die onze­ politieke klasse beter niet opnieuw­ maakt.

RAZZIA’S in Antwerpen anno 1942

Het naziregime dat begin jaren dertig aan de macht komt in Duitsland, is openlijk antisemitisch en neemt heel wat anti-Joodse maatregelen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrekken vanuit België in totaal 28 transporten. Bijna allemaal hebben ze het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau als bestemming.

* In totaal gaat het over zo’n 25.273 joden en 353 zigeuners. Slechts 1.251 van hen overleven. Plaats van vertrek is de Dossinkazerne in Mechelen.

* 17 van deze 28 transporten gebeuren in de korte periode tussen 4 augustus en 31 oktober 1942. Tegen dan zijn al om en bij de 10.000 Joden weggevoerd.

* Zij zijn meestal het slachtoffer van razzia’s. Er wordt geschat dat slechts 55% van de in België geregistreerde Joden de oorlog overleefden. Ook in Antwerpen vinden er meerdere razzia’s plaats in de zomer van 1942

** De vierde razzia vindt plaats in de nacht van 28 op 29 augustus.  Als straf voor de sabotage van de dag voordien, krijgt de Antwerpse politie nu een meer actieve rol toebedeeld. Ze moet zelf 1.000 Joden oppakken.

*** Hoofdcommissaris De Potter zegt zonder verpinken dat de agenten de opdracht moeten en zullen uitvoeren.

* Hier en daar weigeren agenten medewerking, anderen knijpen nu en dan een oogje dicht. Waar nodig komt er versterking van andere eenheden. Elke politiewijk moet 250 Joden arresteren. De 943 opgepakte Joden worden samengebracht in scholen. Opnieuw reageren de Antwerpse lokale verantwoordelijken niet.

* De vijfde grote razzia vindt plaats op 11 en 12 september. Die dag rekent de bezetter niet op de medewerking van het Antwerpse politiekorps. Toch zijn er wel enkele agenten die hun Duitse ‘collega’s’ bijstaan tijdens deze acties.

* In de dagen, weken en maanden na de razzia’s gaan de acties verder. Vanaf september 1942 rekent de bezetter niet meer op de actieve medewerking van de Antwerpse lokale politie. De bezetter past zijn tactiek aan en rekent enkel nog op de Duitse politiediensten en zijn handlangers.

* Hoeveel procent van de Antwerpse Joden de Duitse bezetter exact deporteert naar het concentratiekamp en vernietigingscentrum Auschwitz-Birkenau, is heel moeilijk te becijferen en nog volop in onderzoek. Historicus Lieven Saerens, die diepgravend onderzoek voerde naar de Antwerpse specificiteit, spreekt van 65 tot 68%.

* Lopend onderzoek uitgevoerd door Kazerne Dossin, bevestigt dat het Antwerpse deportatiecijfer hoger ligt dan het landelijke gemiddelde van 45%. Wel tonen hun voorlopige onderzoeksresultaten aan dat het cijfer evenwel niet zo hoog zal blijken als 65 tot 68%. Berekeningen van Saerens suggereren dat ongeveer 10.000 Joden uit het Antwerpse de oorlog niet overleefden.

* De Duitse vervolgingspolitiek doet heel wat Joden kiezen voor de vlucht of onderduik. Ze komen zo in een situatie terecht waarin ze voor voedsel, onderdak en overleven volledig afhankelijk zijn van anderen.

* Naar schatting kunnen 15.000 in België verblijvende Joden na de zomer van 1942 nog onderduiken of vluchten. De Duitse vervolgingspolitiek treft de Antwerpse Joden heel zwaar. De meerderheid overleeft de oorlog niet.

* Wie de kampen wel overleeft, keert gebroken terug, met heel wat fysieke en mentale gevolgen. Het menselijke leed is groot. Iedereen heeft familieleden, vrienden of kennissen die in Auschwitz-Birkenau zijn overleden en er heerst heel wat onduidelijkheid over nabestaanden...      – geen foto’s beschikbaar –

EEN ZOO MET GESCHIEDENIS

Niet langer de Antwerpse Zoo noch dierenpark Planckendael, maar wel Pairi Daiza in Henegouwen is momenteel de populairste dierentuin van ons land. (dank zij miljardair Coucke?!)

* Wat niets afdoet aan het feit dat de Antwerpse Zoo veruit de oudste dierentuin van ons land blijft. Gisteren 21 juli werd de zoo 179 jaar oud.

399px-20110616_antwerp45* Met die 179 jaar blijft ‘de Zoo’ ook één van de oudste dierentuinen ter wereld. Bovendien is het de dierentuin van onze jeugd.

* Met ‘onze jeugd’ bedoelen wij die van de jongens en meisjes … zestigers, zeventigers en nog ouderen van nu.

* De geweldige, jaarlijkse schoolreis van toen, had vrijwel elke lagere  school, vanaf de derde klas, ‘den Antwaarpse dierentuin’ op haar programma staan.

**  In 1843 was het evenwel geen sinecure om al een dierentuin in het leven te roepen. Bij de opening was er dan ook niet meer te zien dan een collectie opgezette dieren, wat geiten en enkele paarden.

** Eén jaar later (1844) was er nog maar één gebouw met kooien voor roofdieren, een aantal apen, vogels en slangen. Tot 1850 gebeurden meer dan 240 schenkingen, maar veel van de verzamelde dieren overleefden de lange reizen niet.

390px-Antwerpen_Zoo_Tijger_8-10-2010_13-11-07* In augustus 1914 brandde de eerste wereldoorlog los en werd Antwerpen gebombardeerd door Duitse zeppelins.

* De gevaarlijkste roofdieren werden uit hun buitenverblijven gehaald.

*** Op 7 oktober 1914 gaf de provinciegouverneur zelfs het bevel om 32 dieren dood te schieten. Niet alleen de leeuwen, maar ook de tijgers, panters, jaguar, wolf en alle gifslangen. Het ontsnappingsgevaar was immers te groot.

* Tegen het einde van WO I werd men zelfs verplicht de buffels, antilopen en andere herkauwers te slachten. Er was voedselschaarste in de stad en het eten voor de dieren was te duur geworden. Bij de bevrijding op 11 november 1918 was minder dan 20% van de dieren nog in leven.

** In 1975 werd ‘ZOO Antwerpen’ bij KB erkend als beschermd landschap. In 1984 zelfs als historisch monument. Dat betekende ook extra geld voor het onderhoud van tuinen en gebouwen.

* Een tip voor wie er nog nooit geweest is: neem de trein naar Antwerpen. Sla bij het buitenkomen van het station meteen rechtsaf (zie foto inkom) en je kan niet meer verloren lopen.

Foto : Siberische tijger – strikt de nog eventuele coronamaatregelen respecteren…

Eric Geboers al vier jaar wijlen

De vijfvoudige wereldkampioen Eric Geboers is vandaag 6 mei vier jaar dood. Overleden in het koude water van een voormalige zandwinningput toen hij het hondje van zijn Japanse vriendin van een gewisse verdrinkingsdood wou redden. Hoe onredelijk hard kon het lot toeslaan.

interviewevertsgeboerscover

5 augustus 1990, zijn 28ste verjaardag, werd niet alleen de absolute triomfdag van zijn carrière, zeker ook de uiteindelijke bekroning van zijn loopbaan. De GP op de Citadel van Namen winnen en voor de vijfde keer wereldkampioen worden, waren zijn ultieme mikpunten in de motorsport. De rest stond reeds op zijn palmares.

* Hij kon er nu ‘op een fatsoenlijke manier’ een eindpunt achter zetten, zoals men dat in de Kempen zegt. Elf jaren aan de top, met vijf wereldtitels als resultaat, hadden hem fysiek en vooral mentaal uitgeput. Tegen veel adviezen in hield hij zijn riante loopbaan voor bekeken.

* “Dat was het dan, nu begin ik een ander leven”, besloot Eric later de avond met een nieuwe flikkering in de ogen, nadat hij op de Citadel de laatste bakworsten van een etentje geserveerd had voor zijn beste vrienden.

* Voor Eric Geboers gingen vanaf augustus 1988 reeds alle deuren open. Eric werd toen niet alleen “Sportman van het jaar” gekroond, maar hij kreeg ook de “Trofee voor sportverdienste”. Geen motorcrosser had hem dat ooit voorgedaan.

* In de sporttop-52 van de 20ste eeuw kreeg Eric in België de 30ste plaats toegewezen. Net achter zwemfenomeen Fred Deburgghraeve, maar voor meerkamper Dailey Thompson en voor de legendarische autocoureur Manuel Fangio.

* In bedoeld klassement was Eric Geboers bovendien de enige motorcrosser die voor een klassering in aanmerking kwam tussen de allergrootste sportvedetten van de afgelopen 100 jaar. Zijn vijf wereldtitels en het feit dat hij toen nog steeds de enige rijder was die wereldkampioen werd in alle drie de soloklassen, waren daar zeker niet vreemd aan.

* Een tijdperk was ten einde. De herinnering aan elf fantastische crossjaren zijn gebleven bij zijn vele duizenden supporters.

(foto’s (?) hierboven met Stefan Everts, Roger De Coster, broer Sylvain en mezelf)

Stadhuis Antwerpen

Even ‘drukken op rood’ en het stadhuis toont je 450 jaar geschiedenis. Een absolute aanrader !

Neem eens een digitaal kijkje in het Stadhuis van Antwerpen naar aanleiding van de 450ste  verjaardag van het gebouw. U krijgt telkens een 3D-zicht van 360° en u kan doorklikken naar de verschillende ruimtes. Van “Onthaal” via “Schoon Verdiep”,” Kabinet van de burgemeester” en de vele zalen tot op de “Zolder”.

Een prachtwerk van de Poolse fotograaf Krzysztof Zagajewski.

 

http://www.studiovr.pl/spacery_wirtualne/Stadhuis_Antwerpen/

 

– met dank aan Boni Peeters –

 

Nieuwe fietspaden … niet voor morgen

Nieuwe fietspaden en gescheiden riolering Averboodse Baan


De gemeente Laakdal wil samen met het Agentschap Wegen en Verkeer de herinrichting van de Averboodse Baan (N165) verderzetten. Vorig jaar kreeg de N165 al nieuwe fietspaden tot en met het kruispunt met de Lakstraat.

* Nu zijn de ontwerpplannen voor het vernieuwen van de fietspaden tot en met het kruispunt met de Diestsebaan klaar. Bovendien worden gelijktijdig de riolering, de nutsleidingen, de openbare ledverlichting en het wegdek aangepakt.

* Ook de kruispunten op dit volledige traject worden verkeersveiliger gemaakt. Zo komen er middengeleiders ter hoogte van de kruispunten van de Averboodsebaan met insteekweg eenrichting Lakstraat en Oude Diestersebaan (kant Averbode). Verder krijgen de kruispunten van de Averboodsebaan met Huyten–Oude Diestersebaan en Diestsebaan fietsoversteekplaatsen met middeneilanden.

* De rioolbeheerders maken van de gelegenheid gebruik om een gescheiden rioleringsstelsel aan te leggen dat regenwater en afvalwater apart opvangt en afvoert. Een belangrijke stap in de strijd tegen zowel verdroging als wateroverlast.

* Frank Sels (schepen van mobiliteit): “De bestaande onveilige fietspaden worden vervangen. Om het beste fietscomfort te garanderen, werd er gekozen voor een aanleg in asfalt. Aan beide kanten van de Averboodse Baan komen er vrijliggende enkelrichtingsfietspaden in asfalt. De nieuwe fietspaden worden 2 meter breed en een haag schermt fietsers af van het gemotoriseerd verkeer.”

* Tine Gielis (burgemeester en bestuurslid stuurgroep de Merode): “Als toegangspoort van de Merode trekt de abdijsite, het klompenmuseum den Eik en de omliggende natuur vele bezoekers. We willen hen allemaal op een veilige en comfortabele manier onthalen. Dit nieuwe fietspad zorgt voor meer fietsbeleving in onze groene gemeente en bij uitbreiding de verdere Merode.”

(foto –  deze werken krijgen ‘binnen afzienbare tijd’ een verlengstuk tot aan de Diestsebaan)

*** Aangezien er nog verwervingen dienen te gebeuren om dit project te realiseren zullen in een eerste fase gesprekken met de betrokkenen worden gevoerd. De werken op het terrein starten pas na het doorlopen van de nodige procedures. Vermoedelijk ten vroegste in  2023–2024…

smog = luchtvervuiling

 Smog is luchtvervuiling die in een bepaalde periode opeens sterk toeneemt De stoffen die invloed hebben op het ontstaan van smog zijn vooral ozon en fijnstof en in mindere mate stikstof – en zwaveldioxide. Deze smog-episoden kunnen een paar dagen, zelfs enkele weken duren… zoals thans het geval was/is.

*

* De grootste bronnen van vervuiling zijn auto’s en elektriciteitscentrales. De stoffen die de vervuiling veroorzaken zijn voornamelijk koolstofmonoxide, stikstofoxiden en vluchtige koolwaterstoffen.

Deze stoffen reageren met aanwezigheid van zonlicht en vormen daarbij een mengsel van schadelijke secundaire vervuilers. Schadelijke stoffen die ontstaan zijn voornamelijk fijnstof en ozon. 

* Afhankelijk van waar ozon zich in de atmosfeer bevindt heeft de stof positieve of negatieve effecten. In de hogere luchtlagen beschermt de ozonlaag ons tegen het schadelijke ultraviolette licht van de zon.

* Er is nauwelijks uitwisseling van ozon tussen de ozonlaag en ons leefniveau. De ozon die op leefniveau geproduceerd wordt kan niet gebruikt worden voor de aanvulling van de ozonlaag.

* Omgekeerd kan alleen hoog in de bergen bij sommige weersituaties de ozonconcentratie wat hoger zijn door ozon uit de ozonlaag. Ozon is een zeer reactief molecuul. Het irriteert het ademhalingsstelsel, beschadigt gewassen, bomen en andere vegetatie, en het erodeert rubber.

* In steden met fotochemische smog, de zgn. bruine steden, zorgt het drukke verkeer in de ochtend voor de belangrijkste bronnen van de smog. De hoogste concentraties van ozon worden bereikt tussen 12:00 en 20:00 uur, meestal aan het begin van de middag.

 * Gewoonlijk wordt het hoogste smogniveau niet bereikt in de stad zelf, maar in de buitenwijken en de omliggende gebieden. Dit wordt veroorzaakt door de tijd die nodig is om de smog te vormen.

 * Zomersmog is een verkeerde benaming voor fotochemische smog, omdat het proces ook in de winter plaats kan vinden; de sterkte is in de zomer echter een stuk hoger vanwege de hogere stralingsintensiteit van de zon.

– Wikipedia was onze gids in deze smogrijke dagen. Bedankt Wiki ! – Op naar een periode zonder (minder) smog, te beginnen met vandaag.