Categorie: UIT DE WERELD

MAGNA CARTA

 Jan zonder Land (1167-1216) was de vierde en jongste zoon van koning Hendrik II van Engeland. Na de dood van zijn vader erfde hij daarom geen landgoederen. Vandaar ook zijn bijnaam.

* Zijn broer Richard Leeuwenhart werd tijdens het beleg van het kasteel Châlus in Limousin door een pijl in zijn schouder getroffen. Een infectie leidde in april 1199 tot zijn dood. Jan zonder Land volgde hem op als koning van Engeland.

* De leenmannen vonden dat de koning zijn macht misbruikte. Zij dwongen hem een verklaring te tekenen, die nu wordt gezien als het eerste handvest over vrijheden en rechtspraak.

* Maar de verklaring had weinig effect: negen weken na de bezegeling werd de Magna Carta door paus Innocentius III nietig verklaard. Bovendien wou Jan zonder Land de afspraken niet nakomen.

* De Magna Carta werd op 1 juni 1215 , goed 807 jaar geleden, ondertekend in Runnymede, op een eilandje in de Theems bij Winsor. De Magna Carta moest een tijdelijk staakt-het-vuren inluiden en regelde een groot aantal zaken voor de leenmannen van Jan zonder Land.

* Het ging vooral over visrechten, de exploitatie van bossen en andere rechten die de leenmannen meer financiële armslag gaven en de willekeur van de koning beteugelde.

* Omdat de verklaring onder dwang was getekend voelde Jan zonder Land zich niet gebonden en werd zijn macht niet blijvend hersteld.

** Toch is de Magna Carta een van de beroemdste documenten uit de Engelse geschiedenis. Het document werd in 2009 opgenomen op de Werelderfgoedlijst voor documenten.

* De tekst van de Magna Carta stelt dat elk individu moet worden beschermd tegen de willekeur van de machthebber en dat aan niemand de toegang tot de rechtspraak mag worden ontzegd. Hieruit vloeiden later de rechten over vrijheid en gelijkheid voort, die wij nu in de westerse wereld vanzelfsprekend vinden.

** De opstellers van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) en het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (1950) werkten deze fundamentele vrijheden uit de Magna Carta verder uit.

(gelezen bij AbsoluteFacts.com)

Werelddag zonder Tabak

In 1988 werd 31 mei  in het leven geroepen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) als anti-rokersdag. Omdat wij geen gegevens konden vinden van dit jaar, nemen wij ons stukje van vorig jaar integraal over in de hoop dat die dag ook nu nog geldig is.

Meer dan 100 gratis afbeeldingen van Niet Roken en Sigaret – Pixabay

* Dit jaar 2021 buigt de dag zich over de bescherming van de jonge generaties, met als voornaamste thema “Jongeren beschermen tegen de manipulaties van de industrie en voorkomen dat ze tabak en nicotine gaan gebruiken”.

* Jongeren zijn inderdaad gevoeliger voor verslaving (een godsgeschenk voor de tabaksindustrie, want zij worden trouwe gebruikers op lange termijn!).

* De bescherming van kinderen en jongeren is ook een prioriteit van de Belgische beweging Generatie rookvrij, opgericht in 2019 door verschillende verenigingen, waaronder Stichting tegen Kanker, moederhuis van Tabakstop.

*** Meer weten over de bescherming van jongeren tegen tabak (op de website van de WGO)

* Dit jaar vindt de Werelddag zonder tabak plaats in een periode waarin de coronamaatregelen worden versoepeld. Voor de crisis overwoog 74% van de rokers om te stoppen met roken.

* Het coronavirus biedt hen vandaag een extra argument om die stap te zetten. Rokers zijn inderdaad kwetsbaarder en lopen meer risico op ernstige symptomen en ongewenste effecten bij een besmetting met COVID-19. (Meer weten.)

* Nochtans toont een enquête door Sciensano afgenomen tijdens de afzondering aan dat 47% van de rokers is blijven roken tijdens de crisis. 37% geeft zelfs toe meer te roken dan ervoor, terwijl 16% het tabaksgebruik heeft afgebouwd.

* In onze buurlanden werden dezelfde tendensen vastgesteld. In Frankrijk heeft 27% van de rokers zijn tabaksgebruik verhoogd, terwijl slechts 19% van de rokers aangeeft minder te roken. In Nederland heeft onderzoek uitgewezen dat 28% van de rokers zegt meer te zijn gaan roken tijdens de coronacrisis en 12% juist minder.

* In het kader van de Werelddag zonder Tabak heeft de Alliantie voor een Rookvrije Samenleving een opiniestuk voorbereid waarin de overheden gevraagd worden om nu werk te maken van een ambitieus antitabaksplan.

Jeanne d’Arc populairste Franse heilige

Jeanne d’Arc is een nationale heldin van Franrijk. Ze is onlosmakelijk verbonden met de Franse geschiedenis.

* Haar leven vertelt het opvallende verhaal van een Frans boerenmeisje dat op opmerkelijke wijze een belangrijke rol speelt in de middeleeuwse strijd tussen Frankrijk en Engeland.

* Jeanne d’Arc werd rond 1412 geboren midden in de 100-jarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk. De Engelsen bezetten met behulp van hun bondgenoten de Bourgondiërs een groot deel van Noord-Frankrijk.

* Volgens de overlevering hoorde Jeanne d’Arc vanaf haar tiende stemmen. Zo krijgt Jeanne te horen dat het land bevrijd moet worden van de Engelsen.

* Jeanne trekt in 1429 naar Chinon waar Karel VII zich op dat moment bevindt en krijgt de nog niet gekroonde koning zover dat hij troepen stuurt naar de stad Orléans die belegerd wordt door de Engelsen.

* Een in mannenkledij gehulde Jeanne d’Arc verslaat het Engelse leger. Al snel gaan er verhalen rond over ‘het meisje van zeventien dat de Engelsen bij Orléans versloeg’.

* Voor d’Arc zit het werk er dan echter nog niet op. Ze overtuigt Karel VII ervan naar Reims te gaan om zich daar tot koning te laten kronen. Reims wordt op dat moment bezet door de Engelsen.

* Reims wordt echter zonder veel moeite heroverd en op 17 juli 1429 wordt Karel VII officieel tot koning gekroond. Jeanne zet hem persoonlijk de kroon op.

* In 1430 wordt Jeanne d’Arc in Compiègne gevangen genomen door de Bourgondiërs. Deze verkopen haar vervolgens aan de Engelsen die erop gebrand zijn haar te veroordelen voor ketterij.

* In februari 1431 verschijnt Jeanne d’Arc in Rouen voor de inquisitie (kerkelijke rechtbank). Ze wordt onder meer beschuldigd van het weglopen van huis, niet erkennen van kerkelijke autoriteit en het dragen van mannenkleren.

* Jeanne d’Arc geeft aanvankelijk niets toe van de zaken die haar ten laste worden gelegd, maar bekent uiteindelijk toch nadat er gedreigd is met marteling.

* Ze tekent dan een verklaring waarin ze aangeeft dat ze nooit woorden van god en heiligen heeft gekregen. De Française wordt hierop veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf.

* Enige tijd hierna wordt het proces heropend omdat Jeanne d’Arc in de gevangenis opnieuw mannenkleding zou zijn gaan dragen. Jeanne d’Arc wordt ketter verklaard.

* Op 30 mei 1431belandt de Franse boerendochter op de brandstapel in Rouen. Nadat ze is overleden wordt het vuur gedoofd en laten de Engelsen de omstaanders het deels verkoolde lichaam van de ‘ketter’ zien. Dit om te bewijzen dat Jeanne d’Arc wel echt een vrouw was.

* Jeannes moeder zorgt er in 1450 voor dat het proces tegen haar dochter herzien wordt. Enkele jaren later (1456) wordt de veroordeling tot ketter door  paus Calixtus III nietig verklaard.

* Jeanne werd in … 1909 helemaal in ere hersteld. Paus Pius X verklaart de Française op 16 mei 1909 zalig. Elf jaar later, op 16 mei 1920, doet paus Benedictus XV daar nog een schep bovenop. Jeanne d’Arc wordt heilig verklaard.

* De feestdag van Jeanne d’Arc wordt jaarlijks gevierd op 30 mei (vandaag dus) in de vele honderden Franse scholen die haar naam dragen.

HILLARY EN TENZING OP MOUNT EVEREST

Op 29 mei 1953 om 11u lokale tijd bereikten Edmund Hillary en Tenzing Norgay als eersten in de geschiedenis de top van de Mount Everest . In België werd het nieuws bekend gemaakt in het nieuws van 19u. Op de radio uiteraard, want tv stond nog in zijn prilste kinderschoenen.

* Ik was pas tien en herinner het me nog levendig. Op slag werden Hillary en Tenzing, zoals ik ze onthouden heb, voor een hele lange tijd mijn onvoorwaardelijke favorieten. Ik ging het meteen melden in de buurt , maar daar begreep men mijn enthousiasme niet. En dat begreep ik dan weer niet.

           De moedergodin van de wereld

  • 1953 – De eersten die de Everest beklommen en levend terugkwamen waren de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en sherpa Tenzing Norgay. Zij bereikten op 29 mei 1953 de top met hulp van een zuurstofapparaat. 
  • 1978 – Reinhold Messner (kleurfoto) uit Zuid-Tirol, en Peter Habeler, uit Oostenrijk, waren op 8 mei 1978 de eersten die erin slaagden de top te bereiken zonder zuurstofapparaat.
  • 1980 – Reinhold Messner was ook de eerste die erin slaagde de Mount Everest solo te beklimmen. Dat was op 20 augustus 1980. Ook deze keer maakte hij geen gebruik van extra zuurstof.
  • Messner was bovendien de eerste die de veertien achtduizenders beklom.
  • 1988 – Tom Whittaker miste zijn rechtervoet, maar wist met een kunstvoet op 27 mei 1988 toch de top van de berg te bereiken.
  • 1988 – Pierre Tardivel in september 1992 en Jean Marc Boivin op 2 september 1988 waren de eersten om van de top naar beneden te skiën en met een parapente (kleine parachute) veilig te landen.
  • 1999 – De eerste Belg die vanuit Tibet de top bereikte was Pascal Debrouwer. Deze prestatie leverde hij op 18 mei 1999. Tijdens de afdaling is Debrouwer wellicht weggegleden en dodelijk verongelukt, waarschijnlijk wegens oververmoeidheid. Ergens op zo’n 8000 meter ligt zijn dode lichaam.
  • 2002 – Hans van der Meulen bereikte in 2002 als eerste Nederlander de top zonder gebruik te maken van een zuurstofapparaat.  Wilco van Rooijen maakte deel uit van de expeditie van Hans van der Meulen maar bereikte de top net niet.
  • 2004 – Die Wilco van Rooijen was een doorzettertje. Op 20 mei 2004 werd hij de eerste Nederlander die erin slaagde de top te bereiken zonder zuurstofapparaat maar met getuigen, foto’s en video-opnamen.
  • zonder datum – Een 15-jarig sherpameisje is de jongste vrouw die de top van de berg bereikte. De Amerikaanse Samantha Larson stond als jongste niet-Nepalese vrouw op de top van de Mount Everest.
  • 2013 – Op 23 mei verbrak een 80-jarige Japanner het record oudste beklimmer van de Mount Everest. Yuichiro Miura stond voor de derde keer op de top.
  • In mei 2019 waagden 300 mensen de tocht naar de top. Daardoor ontstond vlak onder de top een file van ongekende omvang. In een week tijd overleden elf mensen wegens de ijzige temperaturen en lage zuurstofgraad. Nadien werden de voorwaarden om te mogen klimmen heel streng aangepast.

 

  • dat een mens niet voorzichtig genoeg kan zijn met info allerlei , wordt nogmaals bewezen in onderstaand schrijven – maar omdat het Clem is, een gelegenheidsmedewerker van ons, geloven we hem op zijn woord (maar laten onze opgesnorde versie voorlopig nog staan als hulpje ) …

Helaba Kuifje,

Opmerkingen bij het lezen van je Everest-artikel:

* De eerste Belg die de Mount Everest beklom was niet Pascal Debrouwer maar wel Rudy Van Snick die op 10 mei 1990 de top bereikte (zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rudy_Van_Snick). Interessant om weten , is dat hij dat deed in gezelschap van Peter Hillary ( jawel, de zoon van de eerste Everest-beklimmer) en Rob Hall, de Amerikaan die samen met 3 van zijn expeditieleden in mei 1996 omkwam in het beruchte Everest-drama. De journalist en medeklimmer John Krakauer schreef die gebeurtenissen neer in een boek Into thin air.

* Van Snick beklom binnen een tijdsbestek van 6 jaar de hoogste top van elk contingent: de Seven Summits. Wie dat ondertussen ook deed: de huidige presentatrice van het verkeersveiligheidsprogramma Kijk uit, Sofie Lenaerts.

* De eerste Belgische vrouw die de Everest beklom was Ingrid Bayens, afkomstig uit Ramsel. Op 12 mei 1992 bereikte ze de top. Naast de Everest beklom ze ook nog drie andere achtduizenders: de Gasherbrum II, de Dhaulagiri en de Annapurna. In 1987 had ze haar man, Wim Verbist, verloren tijdens een beklimming in de Andes; wat haar niet belette om door te gaan met extreem bergbeklimmen.

Pascal Debrouwer was wel de eerste Belg die in 1999 de Everest beklom vanuit Tibet en niet vanuit Nepal zoals het meest gebruikelijk. Hij verongelukte tijdens de afdaling.

Een 18-tal Belgen hebben ondertussen de Everest beklommen.

Clem

 

George Everest

luca-galuzzi-cc-by-sa-mount-everest-vanuit-het-noordenDe hoogste berg op aarde stond voor drie jaar deze tijd dik in het nieuws. Niet één , maar een echte horde klimmers baande zich voor het einde van het klimseizoen immers nog een weg naar de top.

* Elf vermetelen betaalden het met hun leven. De zwaarste tol voor een niet eens meer zo spectaculaire prestatie.

* De Everest … De naam van de Britse geograaf George Everest leeft verder in de naam van de hoogste berg op aarde, de Mount Everest. Maar de Britse landmeter is niet degene die deze hoogte ook aantoonde. Dat was de Indiase meetkundige Radhanath Sikdar.

George Everest

* George Everest (1790-1866) was van 1823 tot 1843  hoofd van de cartografische dienst van India. Hij verzorgde daar het in kaart brengen van de streek tussen Zuid-India en Nepal. Het opmeten van de 2.400 kilometer lange geodetische boog was een onderdeel van dit project.

Mount Everest

* Tot 1852 veronderstelde men dat de ‘Kangchenjunga’ de hoogste berg op aarde was. De bergtop die men nu Mount Everest noemt werd aangeduid als ‘B’ en later als ‘Piek XV’. Nadat Sikdar aantoonde dat deze bergtop de hoogste plek op aarde was, besloot Andrew Waugh, de opvolger van George Everest, de hoogste berg te vernoemen naar zijn voorganger.

* De hoogste berg van de wereld werd dus niet vernoemd naar de echte ontdekker, de Indiase meetkundige Radhanath Sikdar, maar wel naar de Britse landmeter George Everest. Andere tijden …

De “Golden Gate Bridge”

De “Golden Gate Bridge” in de staat Californië verbindt het schiereiland van San Francisco met Marin County .

* De brug is 2737 meter lang en loopt over 1280 meter water. De Golden Gate Bridge werd in 1937 geopend voor het verkeer.

* De Golden Gate Bridge is ontworpen door de Amerikaanse ingenieur Joseph Baermann Strauss. Naar verluidt een … ijdeltuit. Hij werd bijgestaan door Charles Ellis.

* Toen Strauss merkte dat deze Ellis media-aandacht kreeg dan hij , ontsloeg hij hem en zorgde ervoor dat zijn naam niet meer genoemd zou worden in alles wat de bouw van de brug aanging.

* De brug hangt letterlijk over de Golden Gate-zeestraat en is hoog genoeg om echt grote zeeschepen door te laten die de Baai van San Francisco binnen willen varen. De kabels waaraan de brug hangt hebben een diameter van 92,7 centimeter.

* Het grote Amerikaanse netwerkbedrijf Cisco Systems had jarenlang een logo waarin verwezen werd naar de Golden Gate Bridge.

* Over een van de beroemdste bruggen ter wereld zijn niet louter mooie verhalen te vertellen, ze heeft ook een lelijk kantje. Al vanaf de opening in 1937 is de brug geliefd bij zelfmoordenaars.

* Een studie uit 2 007 toonde aan dat in de eerste zeventig jaar van haar bestaan zeker 1 300 mensen zich van het leven beroofden door van de brug te springen. Het merendeel van de zelfmoordenaars kwam overigens uit de staat Californië zelf.

je weet nog wel …

… wat er op een 17 mei in de geschiedenis plaatsvond …Druk op rood en Wikipedia vertelt de rest van het verhaal … met de nodige prentjes er bij .

1960 – Oprichting van twee autonome omroepinstituten: BRT en RTB.1302 – Tijdens de Brugse Metten doden inwoners van Brugge soldaten van het Franse garnizoen.

1997 – De soldaten van de Alliantie van Democratische Krachten onder leiding van Laurent-Desiré Kabila trekken de Zaïrese hoofdstad Kinshasa binnen.

1804 – Napoleon Bonaparte wordt bij senaatsbesluit uitgeroepen tot keizer.

1969 – Apollo 10 wordt gelanceerd.

pasteuriseren KOMT van PASTEUR

We vergeten ze wel eens, de weldoeners van de mensheid. Vaak studeerden ze lang en diep en brachten nieuwe technieken aan de oppervlakte om het de soortgenoten op aarde erg naar de zin te maken. Tot meer geluk van de mensheid en meestal slechts een erkenning voor zichzelf.

* In deze helse tijden van de coronakiller troffen we toevallig de naam Pasteur aan. Niet zomaar een naam of persoon. Door hem worden we reeds lang gespaard van kleine en grotere rampen.

  • De Franse chemicus Louis Pasteur wordt beschouwd als de grondlegger van de biochemie en de bacteriologie. Hij ontdekte in de 19de eeuw dat gistingsprocessen worden veroorzaakt door micro-organismen en ontwikkelde de techniek van het pasteuriseren. Hierbij worden vloeistoffen kort verhit en daarna snel afgekoeld, zodat de producten daarna minder micro-organismen bevatten en langer houdbaar zijn. Lees hieronder meer … boeiend!

met dank aan De Almanak (met een hoek af)

AANSLAG OP … DE PAUS

Johannes Paulus II , voorheen Karol Józef Wojtyła, was een ondernemende persoon en de eerste paus die de wereld introk. In juni 1979 bracht hij één van zijn eerste staatsbezoeken aan zijn geboorteland Polen. Miljoenen landgenoten kwamen voor hem op de been tijdens zijn tocht door het land.

* Op 13 mei 1981 , vandaag exact 41 jaar geleden, schoot de 23-jarige Turk Mehmet Ali Ağca de paus neer op het plein voor de Sint-Pietersbasiliek.

* Johannes Paulus II overleefde de aanslag, schonk de dader, die tot levenslang veroordeeld werd, later vergiffenis en bezocht hem ook in de gevangenis (vrije foto).

* Deze aanslag was de directe aanleiding tot de aanschaf van de zogenaamde pausmobiel, een auto waarin de paus beschermd wordt door kogelwerend glas en toch goed te zien is door het vele glas.

* Wie de opdrachtgever van de aanslag was, is nooit geweten. De meeste gissingen wezen evenwel richting … Moskou en de Sovjets.

* In maart 2005 kwamen er documenten vrij uit een aantal voormalige Oostbloklanden die er op wezen dat de Russische geheime dienst van de aanslag op de hoogte was , hoewel dit door anderen betwist werd.

* De motivatie zou zijn dat de Sovjets bang waren voor het effect van de paus op de stabiliteit van de Oost-Europese Sovjetsatellietstaten, in het bijzonder Polen, het thuisland van de paus. Andere speculaties menen dat er mensen binnen het Vaticaan achter de aanslag zouden zitten, maar ook dit werd niet bewezen.

* Op 2 maart 2006 maakte een Italiaanse parlementaire onderzoekscommissie bekend dat naar alle waarschijnlijkheid de Sovjet-Unie opdracht had gegeven voor de aanslag. De dader zelf heeft lang niets willen vertellen over de achtergronden, hoewel hij later heeft laten doorschemeren dat hij wel hulp van binnenuit het Vaticaan ontvangen heeft. Wellicht ligt de waarheid ergens in … het midden.  ( meer info op rood – Wikipedia)

*** Paus Johannes Paulus II, Latijn: Ioannes Paulus PP. II, geboren als Karol Józef Wojtyła, was een Pools priester die aartsbisschop en kardinaal werd en uiteindelijk op 16 oktober 1978 verkozen tot 264e paus van de Rooms-Katholieke Kerk. Wikipedia
Geboren: 18 mei 1920, Wadowice, Polen   Overleden: 2 april 2005, Apostolisch Paleis, Vatican City, Vaticaanstad  Begraven: 8 april 2005, St-Pietersbasiliek, Vatican City, Vaticaanstad
1 … 11 12 13 14 15 … 18