Categorie: UIT HET BUITENLAND

Treinramp Quebec

Treinramp bij Mont-Saint-Hilaire, Quebec (1864)
Treinramp bij Mont-Saint-Hilaire, Quebec (1864)

Op 29 juni 1864 , tijdje geleden dus ,  voltrok zich in de buurt van het huidig plaatsje Mont-Saint-Hilaire in de Canadese provincie Québec een grote ramp.

* Een trein, met daarin vooral veel Poolse en Duitse immigranten, slaagde er om onduidelijke redenen niet in te remmen voor een stopsignaal. De locomotief en elf treinstellen stortten door een openstaande draaibrug naar beneden en kwamen in de Richelieu-rivier terecht.

* Het exacte dodental was niet bekend, maar men ging er van uit dat er 99 mensen bij de treinramp om het leven kwamen. Daarnaast waren er ongeveer honderd zwaar- en lichtgewonden. De Saint-Hilaire treinramp is nog steeds de grootste treinramp uit de geschiedenis van Canada.

Meer spoorweggeschiedenis

Verder op 29 juni
  • Globe Theatre
    Globe Theatre

    1613 – Het Globe Theatre in Londen brandt tot de grond toe af, waarschijnlijk door een kanonschot tijdens een opvoering van ‘Henry VIII’, dat het rieten dak deed ontvlammen.

  • 1971 – Drie Russische kosmonauten komen om bij terugkeer van hun Sojoez 11 uit de ruimte.
  • 1986 – Argentinië wint in Mexico – onder aanvoering van Diego Maradona – de wereldtitel door West-Duitsland in de finale van het WK voetbal met 3-2 te verslaan.
  • 1996 – De Ronde van Frankrijk start in ‘s-Hertogenbosch.
  • 2007 – De iPhone verschijnt voor het eerst op de markt, in de Verenigde Staten.

De broers Montgolfier en hun heteluchtballon (1783)

4 juni
/
De demonstratie in Annonay, juni 1783

De Franse broers Montgolfier, Joseph Michel Montgolfier (1740-1810) en Jacques Étienne Montgolfier (1745-1799), zijn de uitvinders van de heteluchtballon.

* Op 4 juni 1783 lieten ze voor het eerst in het openbaar een ballon opstijgen. Dit in hun woonplaats Annonay.

* De ballon had een doorsnede van negen meter en werd vanaf een platform waar een vuur werd gestookt de lucht in gestuurd. Na enige tijd steeg de onbemande ballon tot bijna twee kilometer hoogte.

* Hij kwam uiteindelijk achthonderd meter vanaf de plek van lancering weer op de grond terecht. Het nieuws van de geslaagde demonstratie verspreidde zich snel.

Lees meer over de ontwikkeling van de heteluchtballon
Zie ook: Lijst van uitvindingen

Verder op 4 juni:
  • 1917 – De eerste Pulitzerprijs wordt uitgereikt.
  • 1952 – Juan Perón wordt voor de tweede keer president van Argentinië.
  • 1982 – Argentinië en Groot-Brittannië sluiten een bestand na de Falklandoorlog.
  • 1989 – De protesten op het Plein der Hemelse Vrede in Peking worden met harde hand onderdrukt (live op televisie).

British Museum

Op 15 januari 1759 werd het British Museum in Londen geopend. Het is het oudste openbare museum ter wereld.

* The British Museum, het nationale museum van Groot-Brittannië, kon ontstaan dankzij sir Hans Sloane (1660-1753), een Schotse verzamelaar die na zijn dood zijn verzameling kunstwerken en zijn bibliotheek aan de regering naliet.

* De collectie kreeg zes jaar na het overlijden van Sloane een plek in het zogenaamde Montagu House dat op 15 januari 1759 officieel werd geopend.

* In de loop der jaren werd de collectie van het museum flink uitgebreid. In 1757 schonk koning George II bijvoorbeeld een grote verzameling boeken die was aangelegd door de Engelse koningen vanaf Hendrik VII.

* George III schonk later Egyptische (zeker eens drukken, een echte belevenis) reliëfs uit Alexandrië. De collectie van het museum behoort momenteel tot de grootste verzamelingen ter wereld.

* Het huidige neoclassicistische museumgebouw werd ontworpen door sir Robert Smirke.

J’accuse (ik beschuldig)

De Franse officier Alfred Dreyfus , een Jood, werd aan het einde van de negentiende eeuw valselijk beschuldigd een spion voor Duitsland te zijn. De schrijver Emile Zola speelde een beslissende rol in de openbaarmaking van dit schandaal.

.

* Alfred Dreyfus werd op 15 oktober 1894 gearresteerd op grond van documenten waaruit zou blijken dat hij verraad zou hebben gepleegd. Deze documenten waren vervalst.

* De Jood werd uit zijn rang gezet, zijn insignes werden afgerukt en zijn zwaard werd gebroken. (prent L)

* De jodenhaat was destijds groot in Frankrijk. “Dood aan de Joden,” brulde de menigte. Dreyfus werd korte tijd later veroordeeld.

* Hij kreeg levenslang en zou naar het beruchte Duivelseiland voor de kust met Frans-Guyana worden gebracht.

* De veroordeling van Alfred Dreyfus bleek achteraf gebaseerd te zijn op ‘valse verklaringen en documenten’ die door Ferdinand Walsin-Esterhazy waren gefabriceerd.

* Deze spion dekte daarmee zijn eigen daden af en liet Dreyfus voor zijn vergrijp opdraaien. Hij kreeg daarbij hulp van de militaire staf, die alles in het werk stelde om de eer van de strijdkrachten te redden.

* Het misverstand werd … ontdekt door het hoofd van de inlichtingendienst, kolonel Georges Picqart, maar … de militaire leiding vond Dreyfus een geschikt slachtoffer. Zij deden er alles aan om het onderzoek te doen mislopen.

* Picqart werd op dienstreis gestuurd en later ook gevangen gezet. Militairen fabriceerden na de beschuldigingen van Georges Picqart nog meer bewijzen die moesten wijzen op de schuld van Alfred Dreyfus.

J’accuse

– beschuldigt –

****  De schrijver Emile Zola bracht het schandaal in de openbaarheid. Hij schreef op 13 januari 1898 een beroemd geworden open brief aan Félix Faure, de president van de Franse Republiek: ‘J’accuse’ (Ik beschuldig).

* Hij publiceerde deze brief ook in het literaire tijdschrift L’Aurore.

** Zola werd meteen door de minister van Oorlog aangeklaagd wegens laster. Hij werd in februari 1898 veroordeeld tot een boete van 3.000 franc en een jaar gevangenisstraf. De schrijver wachtte de uitspraak in hoger beroep niet af. Zola vluchtte naar Engeland.

* Met het overlijden van president Félix Faure op 16 februari 1899 kwam er een ommekeer in de Dreyfusaffaire. Zijn opvolger, de socialist Emile Loubet, was niet van plan om de militaire leiding uit de wind te houden.

*** In juli 1899 vernietigde het Hof van Cassatie het vonnis uit 1895. Alfred Dreyfus werd op 19 september 1899 vrijgelaten.

* Ook Georges Picqart kwam vrij. Georges werd later zelfs gepromoveerd tot brigadegeneraal en hij zou minister van Oorlog worden in het eerste kabinet van Georges Clemenceau.

Vrijspraak

* Het proces tegen Alfred Dreyfus werd in 1906 hervat. Hij werd op 12 juli 1906 helemaal vrijgesproken. Dreyfus ging terug naar het leger. Hij werd bevorderd tot majoor, maar wegens slechte gezondheid kreeg hij in 1907 eervol ontslag. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zou hij nog terugkeren als luitenant-kolonel.

* Honderd jaar na de vrijspraak van Alfred Dreyfus vond een plechtigheid plaats op de binnenplaats van de militaire academie, waar de openbare vernedering van de kapitein had plaatsgevonden.

* President Jacques Chirac noemde ‘het vonnis’ tijdens zijn toespraak op 12 juli 2006 nogmaals een doelbewuste poging om haat tegen de Joden aan te wakkeren.

(Veel meer nog in Historiek en Wikipedia, onze bronnen –  vrije/gratis foto’s)

Aanslag op Charlie Hebdo

7 januari 2015 – De aanslag op Charlie Hebdo was een terroristische aanslag op 7 januari 2015 op het hoofdkantoor van het satirische weekblad Charlie Hebdo in de rue Nicolas-Appert in het 11e arrondissement van Parijs. De aanslag werd opgeëist door Al Qaida op het Arabisch Schiereiland.

* De aanslag werd omstreeks 11u30 gepleegd door twee broers, Saïd en Chérif Kouachi. Ze waren gemaskerd en uitgerust met kogelwerende vesten en kalasjnikovs.

* Bij de receptie waren twee mannen aanwezig, die onmiddellijk onder vuur werden genomen. Een van hen, een onderhoudsmedewerker, bezweek aan zijn verwondingen.

* Vervolgens gingen de aanvallers naar de tweede verdieping, waar op dat moment de wekelijkse redactievergadering aan de gang was, de enige gelegenheid waar alle redacteuren bijeen waren.

* De aanvallers beschoten daarop met snelvuur de aanwezigen in de vergaderzaal. Hierbij kwamen tien personen om het leven: acht journalisten, een bezoeker en een aanwezige politieagent, die daar was ter bescherming van hoofdredacteur Stéphane Charbonnier.

* Volgens Rey spraken de daders vloeiend Frans en beweerden ze van Al Qaida te zijn. Getuigen hoorden “Allahoe akbar” (“God is de grootste”) roepen.[

* Na deze beschieting vluchtten de daders naar buiten en beschoten daar de inmiddels toegesnelde politie. Een agent per fiets werd neergeschoten. Toen hij weerloos op straat lag, beschoot een van de aanvallers hem van dichtbij en miste nog maar net zijn hoofd. De agent stierf ter plekke. Dit bracht het aantal dodelijke slachtoffers op twaalf.

** In totaal kwamen er bij vier incidenten in drie dagen 20 personen om het leven, onder wie drie gijzelnemers.

* Op 11 januari vond in de Franse hoofdstad de ‘Mars voor de republiek’ plaats, waaraan naar schatting van de politie twee miljoen mensen meededen.

* In totaal zouden volgens een Franse regeringsfunctionaris alleen in Frankrijk al ongeveer 3,7 miljoen mensen de straat op zijn gegaan. Het dagblad Le Monde noemde zelfs een aantal van meer dan 4 miljoen demonstranten.

* De dag ervoor gingen in Frankrijk reeds 700.000 mensen de straat op. De manifestatie van 11 januari 2015 werd door haar massaliteit de grootste uit de Franse geschiedenis.

– met dank aan Wikipedia – rood voor meer

“De Tocht der Tochten”

1997 – Op 4 januari 1997 won Henk Angenent de vijftiende en voorlopig laatste Elfstedentocht. De vrouwenwedstrijd werd gewonnen door Klasina Seinstra. Misschien wel de laatste tocht uit de geschiedenis omwille van de opwarming van de aarde.

* Toch is niet alles verloren voor DE wedstrijd waarvoor heel Nederland plat ligt. De huidige opwarming van het klimaat met een gemiddelde warmte van 12° laat geen ijsvorming op grote schaal toe.

* ‘Dat dacht je maar’, zegt Frank Deboosere. ‘Zelfs als de aarde blijft opwarmen, kunnen we weken krijgen waarin het zo hard vriest dat een nieuwe 11-stedentocht best mogelijk is.’

* We hopen dat Frank gelijk krijgt, want die nationale ijsgekte moet iedere rechtgeaarde sportman toch eens in zijn leven meemaken. Al is het maar op teevee.

.

.

* Hoe gek onze noorderburen wel zijn van deze wintertocht, proberen we in het kort uit te leggen. Of beter nog …

* Druk op rood hierboven en je weet meteen hoe ook onze haast onafscheidelijke  ‘Historiek’ … deze ‘Tocht der tochten’ al die jaren heeft vastgelegd in woord en beeld.

* Succes met ‘het klunen’ …

.

Napoleon kroont zich keizer

Op 2 december 1804  kroonde Napoleon Bonaparte zichzelf in de ‘Notre Dame’ van Parijs tot keizer van Frankrijk. Napoleon had toen reeds alle Franse macht in handen . De Europese (en overzeese) moest volgen.

* Napoleon ging er van uit dat het keizerschap hem vooral meer aanzien zou geven, vooral in landen buiten Frankrijk.

* Eén dag voor de kroning was Napoleon nog in zeven haasten gehuwd met  Josephine de Beauharnais, want … bij een keizer hoort logischerwijze ook een keizerin.

* En geloof het of niet, bij de kroning was ook paus Pius VII  aanwezig. Die was helemaal uit Rome gekomen maar kreeg geen schijn van een kans om in Parijs een grote rol te spelen. De hoofdrol hield Napoleon die 2 december helemaal voor zich.

* De paus mocht Napoleon wel zalven maar bij de eigenlijke kroning werd hij gepasseerd. De keizerskroon zette Bonaparte zelf op zijn hoofd.

***  Op nevenstaand schilderij van Georges Rouget wordt de kroning van Napoleon uitgebeeld.

* Het doek werd gemaakt in opdracht van de keizer. Die bepaalde ook wie en wat er te zien zou zijn.

* Op het doek wordt b.v. ook Napoleons moeder, Maria Laetitia Ramolino, afgebeeld terwijl die helemaal niet aanwezig was. De zogenaamde Madame Mère bleef weg omdat ze het onbetamelijk vond dat haar zoon zichzelf kroonde.

* Precies een jaar na zijn kroning won Napoleon de belangrijke Slag bij Austerlitz . Zie verder …  (nog meer vind je in ‘Historiek’ vrije, gratis foto’s)

Thanksgiving Day

‘Thanksgiving Day’ is de belangrijkste Amerikaanse nationale feestdag. Altijd op de vierde donderdag van november, dus vandaag 25. Traditioneel is het de dag waarop dank wordt gezegd voor de voorbije oogst en voor allerlei andere goede dingen.

*** Of die viering ook dit jaar  aan de orde is, is weinig waarschijnlijk, gezien de coronacrisis.

Maar hoe verloopt ‘Thanksgiving Day’ in normale , (coronavrije )omstandigheden?

* In de Verenigde Staten wordt deze dag dus gevierd op de vierde donderdag van november. In Canada daarentegen, waar de oogst eerder in het jaar valt, gebeurt dat op de tweede maandag van oktober.

* Thanksgiving wordt gevierd met de hele familie. Men legt grote afstanden af om bij elkaar te kunnen zijn. Omdat het in de VS op een donderdag valt, krijgen werknemers ook vrijdags vrij waardoor een familiereünie van vier dagen mogelijk wordt.

* Het eten speelt een grote rol die dag. Het is traditie om dan kalkoen te eten en er wordt dan ook aan deze dag gerefereerd als Turkey Day (Kalkoendag).

Sinds het presidentschap van Harry Truman is het ook de gewoonte dat de president gratie verleent aan een levende kalkoen, de National Thanksgiving Turkey. Die mag onbezorgd oud worden.

* Voor de maaltijd kijkt men traditioneel naar een wedstrijd in het Amerikaans voetbal of naar een wedstrijd van het lokale ‘High School’-team.

* De Amerikaanse traditie associeert de feestdag met een feest dat door de Pilgrim Fathers zou zijn gevierd in 1621 toen zij in Plymouth Massachusetts een nederzetting hadden gesticht. En kalkoen aten, manna dat in een tijd van dreigende hongersnood als een godsgeschenk zomaar uit de hemel kwam vallen. Thanks God for giving turkeys.

* Veel van de verhalen omtrent  Thanksgiving zijn evenwel mythes, ontstaan aan het eind 19de begin 20ste eeuw in een poging om een algemene nationale identiteit te scheppen in de naweeën van de Amerikaanse Burgeroorlog én in de smeltkroes van nieuwe immigranten.

  • Schilderij van Jean Louis Gerome Ferris over het eerste Thanksgiving feest in 1621.

* Vooral de oorspronkelijke bevolking, de indianen, zien deze feestdag niet als een dag van dankbaarheid, eerder het begin van een tragisch proces waardoor zij hun land kwijtraakten, en hun populatie werd gedecimeerd. Zij hebben het eerder over hun ‘nationale rouwdag’.

Black Friday

* De vrijdag na Thanksgiving is Black Friday, ook een Amerikaanse traditie. In Amerika heeft iedereen dan vrij en winkeliers spelen daarop in enkele producten tegen messcherpe prijzen aan te bieden.

* Dat zorgt ieder jaar weer voor een massale toeloop van enthousiaste shoppers die winkels letterlijk bestormen om te profiteren van de Black Friday aanbiedingen... Corona?

9 november 1989… de Muur valt

De Berlijnse Muur, het belangrijkste symbool van de Koude Oorlog, werd in augustus 1961 gebouwd om te beletten dat Oost-Duitsers uit de toenmalige communistische DDR zouden vluchten naar het kapitalistische Westen.

* Tientallen mensen kwamen in de volgende jaren om bij pogingen om de zwaarbewaakte grens over te steken.

*  ‘De val van de Muur’ in de avond van 9 november 1989 was ‘een gevolg’ van de hervormingspolitiek die de toenmalige Sovjetleider Michail Gorbatsjov voerde. De communistische landen in het oosten van Europa, toen nog binnen de invloedssfeer van Moskou, kregen van hervormer Gorbie de mogelijkheid om hun eigen weg te gaan. Polen en Hongarije speelden daar meteen op in.

*  Hongarije bleef begin september 1989 al blind voor een gat dat in de grens met Oostenrijk werd geslagen. De eerste grote opening in het IJzeren Gordijn was een feit.

*  In Oost-Duitsland stond de DDR (Duitse Demokratische Republiek) ook al enige tijd op zeebenen door het maandenlange protest van tienduizenden Oost-Duitsers tegen het regime. De beslissing om partijleider Erich Honecker te vervangen door Egon Krenz bleek een flop: de protesten bleven aanhouden. Bovendien weken toen al tienduizenden DDR-burgers via Hongarije naar het westen uit, waardoor ‘de Muur’ al deels zijn functie van grens en grensovergang verloor.

***   Toch kwam de definitieve val nog sneller dan verwacht. Per vergissing zelfs. Om tegemoet te komen aan de heviger wordende protesten besliste de DDR een toegeving te doen en de visaregels te versoepelen: de uitreizen op korte termijn zouden voortaan niet meer aan voorwaarden gebonden zijn.

***  Tijdens de daaropvolgende persconferentie werd partijwoordvoerder Günter Schabowski gevraagd wanneer precies die veranderingen er zouden komen. Schabowski zocht in zijn papieren, vond niet wat hij zocht en antwoordde dan maar “voor zover ik weet onmiddellijk”. 

* Het hek was meteen van de dam. Duizenden Oost-Berlijners kwamen in de volgende uren in dichte drommen naar de Muur. De grensposten werden spoedig onder druk van de massa opengezet.

* De eerste DDR-burgers maakten rond 23 uur de oversteek naar het westen. De Muur was gevallen. Voor de meeste Oost-Berlijners een eerste bezoek aan familie en vrienden in West-Berlijn sinds lang, veel te lang. Het begin ook van een erg lange feestnacht.

***   En wat ook mooi was… Mijn vrouw Treske werd uitgerekend die dag 44. Vandaag is ze opnieuw jarig, een beetje ouder ook. Straks wat flesjes kraken met de familie…

de SPAANSE FURIE

De Spaanse Furie, ook bekend als de ‘plundering van Antwerpen’ vond plaats van 4 tot 7 november 1576. Aanleiding was de woede van de circa 5 000 Spaanse beroepssoldaten die meer dan twee jaar lang geen soldij kregen uitbetaald.

* Na de dood van Requesens, de opvolger van Alva, in maart 1576, hadden de Spaanse soldaten het recht in eigen handen genomen. De muitende soldaten, in feite gedrilde roversbenden, besloten steden te overvallen en de buit als soldij te beschouwen.

* Achtereenvolgend werd Mechelen aangevallen, Brussel bedreigd, Aalst geplunderd om ten slotte in Antwerpen, een zeer welvarende stad, hun furie bot te vieren. Zelfs hun officieren sloten zich bij de muiters aan.

Op 4 november, omstreeks half één in de middag, drongen Spaanse soldaten woningen binnen. Ze doodden talrijke inwoners, verkrachtten vrouwen op grote schaal en stalen het geld en de sieraden die ze op hun pad tegenkwamen.

* Volgens ooggetuigen riepen de Spaanse soldaten … “Santiago! España! A sangre, a carne, a fuego, a sacco!” (Sint-Jakob! Spanje! Moord, verkracht, brand, plunder!”)

* Drie dagen lang werd Antwerpen geplunderd, waarbij niemand gespaard werd. Het stadsbestuur coördineerde een tegenaanval. Vanuit het stadhuis en omliggende woningen schoten de Antwerpenaren met scherp op de Spaanse soldaten.

* De Spanjaarden wisten dat de vernietiging van het stadhuis de enige manier was om het verzet te breken en staken het stadhuis met stro in brand. De burgers die het stadhuis ontvluchtten, werden doodgeslagen of doodgeschoten. Branden sloegen over op de huizen in het centrum van de stad. Enkele honderden huizen brandden af..

* Van het stadhuis bleef niks over dan alleen de buitenmuren. Enkele inwoners wisten nog een aanzienlijk deel van het stadsarchief te redden.

** Afgaande op de verslagen van Antwerpse burgers leert dat vermoedelijk honderden slachtoffers zijn gevallen en geen duizenden. Overdrijvingen van calvinistische chroniqueurs wellicht.

* Na de Spaanse Furie werden de troepen Antwerpen uitgejaagd en kwam een calvinistisch bewind aan de macht in de stad.

* In juni 1579 sloot Antwerpen zich aan bij de Unie van Utrecht die de Spanjaarden bestreed. In 1581 was de wederopbouw van het jonge, totaal vernielde stadhuis van Antwerpen een feit.

FURIE WAS GEEN VAL

* Enkele jaren later, in 1584 en 1585, vond het Beleg van Antwerpen plaats. Dat liep uit op de Val van Antwerpen in augustus 1585.

* Pogingen om Antwerpen en andere Vlaamse steden aan te sluiten bij de Nederlandse stadstaten die later Nederland zou worden , werd vooral door Marnix van St Aldegonde amateuristisch verkwanseld. Maar later meer daarover .

* Na de Val van Antwerpen vluchtten veel protestantse (en andere) inwoners van Antwerpen naar de Republiek der Nederlanden, waar een deel van hen aan de basis stond van wat bekend werd als de ‘Gouden Eeuw van de Noordelijke Nederlanden.’

1 2 3 … 9