koude oorlog
In de naoorlogse jaren van WO II werden Amerika en de Sovjet Unie (Rusland) supermachten. Bewapenen en ontwapenen waren schering en inslag. Beiden hadden de macht over vrede of de totale ondergang. De rest van de wereld keek gespannen toe en leefde onder een voortdurende stress. Op 1 mei 1960 ,‘Dag van de arbeid’ in Oost en West, hield de wereld even de adem in …
* De Russen wisten al langer dat de Amerikanen spionagevluchten uitvoerden boven de Sovjet-Unie, maar bewijs kon men nooit hard maken.
* Op 1 mei 1960 kwam daar verandering in. Op 1 mei werd boven de Sovjet-Unie een Amerikaanse U-2 vliegtuig neergehaald. U-2 ‘s konden een zeer grote hoogte bereiken, zodat ze niet of moeilijk te traceren waren voor de vijandelijke radar.
* Aan boord van het Amerikaans spionagetoestel bevond zich geavanceerde waarnemingsapparatuur. President Eisenhower probeerde de bewering dat het ging om een Amerikaans spionagevliegtuig aanvankelijk nog af te doen als onzin.
* Maar het feit dat Francis Gary Powers nog in leven was en plaats moest nemen in een Russische beklaagdenbank, maakte het voor de Amerikanen lastig om te blijven beweren dat er geen sprake was van spionage.
* Eisenhower probeerde daarop de zaak te vergoelijken door te zeggen dat de vluchten nodig waren om gegevens over de Sovjet-Unie te bemachtigen die niet op een andere manier verkregen konden worden.
* Het U-2 incident kwam op een precair moment in de Koude Oorlog. Er stond juist een belangrijke diplomatieke onderhandeling gepland tussen Amerika en de Sovjet-Unie.
* Chroetsjov, de SU-leider, die tevergeefs excuses eiste van de Amerikanen, schortte deze onderlinge bespreking voor onbepaalde tijd op.
Rechtszaak Gary Powers
* Powers bevond zich met zijn toestel op ruim twintig kilometer hoogte toen er achter de U2 een Russische raket ontplofte.
* In plaats van op de ingebouwde zelfmoordknop te drukken, keek Gary Powers om of hij een kans maakte het er levend vanaf te brengen.
* Nadat hij door de Russen was overmeesterd, moest Powers terechtstaan voor een militaire rechtbank in Moskou. Hij bekende schuld en werkte mee aan de ondervraging.
* Powers erkende dat het een verkenningsvlucht betrof en dat hij opdracht had om onder meer de exacte locatie van een vliegveld met olie-opslagplaats vast te stellen.
* De rechtszaak werd bijgewoond door zo’n 1 500 mensen, waaronder Powers’ echtgenote en ouders.
Geen zelfmoord
* Op 19 augustus 1960 werd de piloot veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf en 7 jaar werkkamp. Hij hoefde echter niet zijn hele straf uit te zitten.
* In januari 1962 reeds werd de onfortuinlijke Powers uitgewisseld tegen de Russische spion Vilyam Genrikhovich Fisher, beter bekend onder zijn alias Rudolf Abel.
* Toen Powers terugkeerde in eigen land werd hij allesbehalve warm onthaald. Sterker: men nam het hem nog steeds kwalijk dat hij geen zelfmoord had gepleegd.
* In 2015 maakte Steven Spielberg een film over de uitwisseling: Bridge of Spies.
* geen vrije, gratis foto’s beschikbaar
