Maand: december 2022

een pakkend oorlogsverhaal

Het gebeurde kort voor kerst in (mijn geboortejaar) 1943 , in het midden van W.O.II. Een Amerikaanse B-17 bommenwerper keerde zwaar gehavend terug van een missie boven Duitsland.

* Het toestel was een gemakkelijke prooi voor de toegesnelde Messerschmitt BF-109. Maar in plaats van het vijandige toestel neer te schieten, koos de Duitse piloot er voor om zijn Amerikaanse medemensen te sparen.

* De Amerikaanse bommenwerper van het type B-17, ook wel Flying Fortress genoemd, was onderdeel van de 379th Bomber Group en gestationeerd op de RAF-basis Kimbolton in Engeland.

* De gezagvoerend piloot was de 21-jarige 2de luitenant Charlie Brown (?!). Hij en zijn bemanning waren groentjes, het was hun eerste missie boven Duitsland.

* Op de terugweg werd Browns toestel op de grond gespot door de Duitse piloot Oberleutnant Franz Stigler die net zijn Messerschmitt Bf-109 aan het tanken was.

* De Luftwaffe-officier maakte onderdeel uit van het Jagdgeschwader 27 en was in tegenstelling tot zijn Amerikaanse opponenten in de B-17 met meer dan 20 kills geen groentje. Hij steeg op met zijn toestel en zette de achtervolging in.

* In plaats van het vuur te openen op de bommenwerper, groette Stigler zijn angstige Amerikaanse opponent.

* De Duitser verklaarde na de oorlog dat het tegen zijn principes in ging om een zo gehavend toestel met haar gewonde bemanning neer te halen. Het zou voor hem hetzelfde zijn geweest als schieten op iemand aan een parachute.

* Hij probeerde de Amerikanen te laten landen op een Duitse luchtvaartbasis, maar toen dat niet lukte escorteerde hij de B-17 tot aan de Noordzee. Met een laatste groet vertrok de Duitser daarna.

* Charlie Brown slaagde erin zijn toestel in Engeland aan de grond te zetten. Het werd hem echter verboden te vertellen over hoe de Duitse piloot hem en zijn bemanning had gespaard, want dit zou positieve gevoelens voor vijandige piloten op kunnen roepen.

 De Amerikaan overleefde de oorlog en keerde terug naar de V.S., waar hij verschillende functies bekleedde binnen de luchtmacht en overheid.

* Aan het eind van de jaren ’80 begon Charlie Brown een zoektocht naar de Duitse piloot die hem en zijn bemanning gespaard had. Die bleek ook nog in leven te zijn en geëmigreerd naar Canada. In 1990 ontmoetten ze elkaar voor het eerst na de oorlog.

*** Het was voor beide mannen een emotioneel treffen. Voor Brown voelde het alsof hij werd herenigd met een broer die hij veertig jaar niet had gezien.

* Brown prees de menselijkheid van Stigler en wees erop dat als iemand zijn dappere actie indertijd had gerapporteerd, hij dit met een dubbel doodsvonnis had moeten bekopen.

* Stigler verklaarde dat hij Brown tijdens hun treffen in 1943 niet had gezien als een vijand, maar als … een medemens.

Brown en Stigler overleden allebei in 2008, respectievelijk op 87-jarige en 92-jarige leeftijd.           (met dank aan Historiek)

LINKS RECHTS BOEKEMESTESSS

Mensen van omtrent mijn leeftijd kennen dit versje beslist nog uit hun kindertijd. Gewoon een verzinsel van op straat, maar het klonk goed bij de militairen in spe. De dienstplicht was immers nog lang niet afgeschaft. Links, rechts lag ook aan de basis van de huidige verkeersregels. Ooit reed de wereld links. Maar dat bleef niet zo. Alhoewel … Lees hieronder de kalender met … inderdaad , een hoek af.

De lange weg naar stookschaamte

Er is de laatste dagen/weken veel te doen omtrent fijnstof in de atmosfeer. DS wijdde vandaag liefst 2 pagina’s aan het probleem.

Het commentaar vooraan was van Karel Verhoeven. Dries De Smet vraagt zich af of er goede redenen zijn om toch hout te blijven stoken.

De lange weg naar stookschaamte

.

Karel Verhoeven

zaterdag 17 december 2022 om 3.25 uur

 

 getty

De Russische agressie in Oekraïne duwt de energieproductie diametraal tegengestelde kanten op.

Omdat zon goedkoper wordt dan fossiel, maakt hernieuwbare energie grotere sprongen dan de meest optimistische prognoses voor mogelijk ­hielden. We switchen in Europa ook collectief naar zuiniger en beter geïsoleerd.

Tegelijk beleeft de fossiele industrie een duizelingwekkende bonanza. De investeringen pieken ­omdat verwacht wordt dat die lang zal duren, ook met ­fossiel van de ergste soort.

De wereld verstookte nooit meer steenkool dan nu, meldt het Internationaal Energieagentschap. Alle klimaatbeloftes wijken voor de vrees voor black-outs en nog hogere facturen.

Klimaatnatie Duitsland is de motor van de steenkoolrevival. Op India na, is Europa de grootste steenkoolgroeier. Dat heet realpolitik.

Die mondiale schizofrenie heeft een lokale pendant. Twintig procent van de huishoudens stookt wel eens met hout. Nu het echt koud is, doen nog veel meer dat. De lucht stinkt, in de steden en op het platteland.

Omdat de fijnstofdrempel is ­overschreden, roept de Vlaamse Milieumaatschappij de bevolking op om minstens enkele dagen niet te stoken.

Maar van collectieve stookschaamte is geen sprake, zoals we in de zomer wel sproeischaamte kenden.

Te oor­delen naar het sentiment in de buitengewoon druk beantwoordde oproep op de website van De Standaard, leeft vooral het verzet.

Het is al langer duidelijk dat kachel en open haard voorbij de grens liggen van waar politici zich mogen mee bemoeien. Nu de prijs van gas piekt, kunnen alleen ­politici met electorale doodsdrift een verbod overwegen.

Vuur in huis is duidelijk intiemer dan een auto met verbrandings­motor

Kachels vervuilen meer dan auto’s, ze stoten in Vlaanderen ruim 40 procent van het fijnstof uit. De nieuwste ­modellen blijken in realiteit vaak niet beter dan de oude.

Niet ­ingrijpen is dus geen optie. Het zou vreemd zijn om vanaf 2035, over nauwelijks twaalf jaar, de verbrandings­motor uit de lage-emissiezones van Gent en Antwerpen te weren, zoals de Vlaamse regering zonder veel rumoer aankondigde, maar de uitstoot uit schoorstenen ongemoeid te laten.

Maar de methode zal zachter moeten. Vuur in huis is duidelijk ­intiemer dan een verbrandingsmotor in een auto.

Een ­grotere ongelijkheid dreigt voor huishoudens voor wie hout de belangrijkste bron van verwarming is.

En dan doemt nog het spookbeeld op van de groene bemoeizucht van de stedelingen met het platteland.

Toch is de parallel met steenkool op haar plaats. In nood gelden weinig taboes. Maar veel tijd om daarin hardnekkig te zijn, hebben we niet meer.

de nog vrij jonge luchtvaart

De drang tot vliegen heeft de mens altijd beziggehouden. De nog steeds vrij jonge luchtvaart heeft een totale ommekeer gebracht. De wereld kan anno 2022 afgereisd worden zonder dat het veel tijd kost. Binnen de twaalf uur sta je aan de andere kant van onze blauwe bol.

* De broers Orville (1871-1948) en Wilbur Wright (1867-1912) verdienden hun brood met een fietsenmakerij in Dayton in de Amerikaanse staat Ohio.

* Ze werden vooral geïnspireerd door de geschriften van de werktuigkundige Otto Lilienthal uit Berlijn.  Edoch … Otto Lilienthal kwam in 1896 om het leven tijdens een experiment met een … zweeftoestel.

* De broers Wright wilden een bestuurbaar toestel maken, met vleugels en een motor. In 1902 bouwden ze een zweefvliegtuig met bevredigende vliegeigenschappen. De tweedekker van de Wrights kreeg een spanwijdte van 12,2 meter en een lengte van 6,4 meter. Het dragend oppervlak van de vleugels was 47,4 vierkante meter.

* De volgende stap was het ontwerpen van het eerste motorvliegtuig. Orville en Wilbur Wright maakten de eerste motorisch voortbewogen vlucht op 17 december 1903 op het strand van Kitty Hawk in North Carolina, nadat een eerste poging drie dagen eerder jammerlijk mislukte.

* Op die gedenkwaardige 17 december werden vier pogingen ondernomen, waarbij Orville en Wilbur elkaar als piloot afwisselden.

* Bij de eerste poging hield Orville het vliegtuig twaalf seconden in de lucht. Hierbij werd een afstand van 37 meter afgelegd. Later op de dag maakte Wilbur een vlucht van 59 seconden. Hij legde 256 meter af.

** De luchtvaart was geboren. Goed tien jaar later werden de eerste vliegtuigen al ingezet in W.O.I.

*** Hoe betrekkelijk dichtbij die tijd is, leid ik af aan de ouderdom van mijn grootmoeder Marie. Net als Orville (1871-1948) werd ook zij in 1871 geboren, werd 82 jaar oud en overleed in 1953 ,een maand voor de geboorte van mijn broer Herman, die 10 jaar jonger is dan ik.

Herman is nu een bijna zeventiger, ik een bijna tachtiger … Tempus fugit – De tijd vliegt.

LEOPOLD MET DE WITTE BAARD

Na de dood van zijn vader Leopold I in 1865 werd Leopold de tweede Belgische koning. Leopold II dus. Zijn bekendste daad als koning was ‘het bezitten’ van Kongo.

* Omdat Leopold volgens de mode van die tijd grote interesse toonde voor Centraal Afrika, liet hij in 1879 een verkenningstocht uitvoeren in Kongo. Stanley, Livingstone en Co hadden werk bij de vleet in die jaren.

*** Kongo Vrijstaat werd zijn ‘privé-kolonie’, ook al zou hij er nooit een voet zetten. Wel werd hij er onmetelijk rijk door.

* Volgens velerlei bronnen voerde Leopold als staatshoofd een waar schrikbewind in de kolonie met volkerenmoord, slavernij, ontvoeringen, martelingen, verkrachtingen en onthoofdingen.

* Hoewel de Engelse , Duitse en Franse kolonisators nauwelijks beter deden, staat wel vast dat er erg veel slachtoffers vielen onder het privébewind van Leopold II. De schattingen gaan in … de miljoenen.

* Toen die vuile kantjes van zijn bewind wereldkundig werden,maakte Leopold in 1909 zijn Kongo over aan de Belgische staat.

* De overgang van koning naar Belgische kolonie kwam het bestuur van Kongo geleidelijk ten goede. Er werd geïnvesteerd in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en economie.

* De kolonisten hadden in de jaren 1950 evenwel hun beste tijd gehad. Het volk eiste onafhankelijkheid. In 1959 werd de grote revolutie voorbereid. Eén jaar later werd Kongo onafhankelijk. We weten intussen wel hoe het verder liep…

* Leopold II overleed op 17 december 1909. Drie dagen van tevoren had hij de algemene dienstplicht uitgevaardigd. (gisteren in GvL)

* Bij gebrek aan een derde Leopold, die erg jong stierf , werd Leopold II na enig zoekwerk opgevolgd door Albert I.

dekentjes en warme kledij

De voorbije week riepen het CAW en andere hulporganisaties op om dekentjes en warme kledij in te zamelen. Met deze goederen kunnen mensen tijdens deze eerste winterprik en langer geholpen worden.

* “De ingezamelde goederen bezorgen wij aan instanties die de spullen snel bij de juiste personen kunnen brengen. Wij roepen de inwoners van Laakdal op om spullen die ze kunnen missen binnen te brengen bij Stein (Oranjestraat 18 in Klein-Vorst) of Gitte (West-Molenveld 9).”

*** Personen die moeilijk mobiel zijn of meer info wensen, kunnen contact opnemen met Stein Voet: 0494/88.54.50.

Meer info: Afdeling Laakdal | Inzameling dekentjes en warme kledij (cdenv.be)

VANDAAG GELEZEN IN …

Voetbal
Vlag van KAA Gent in brand gestoken: ‘Misplaatst symbool van koloniaal verleden’

.

Vlag van KAA Gent in brand gestoken: ‘Misplaatst symbool van koloniaal verleden’
Foto: BELGA

De ‘Buffalo-indiaan’, het logo van KAA Gent, krijgt opnieuw de wind van voren. Deze keer is het auteur, theatermaker en docent aan KASK School of Arts Chokri Ben Chikha die het thema op de agenda zet.

* Woensdagavond gaven Chokri Ben Chikha en Navajo-kunstenaar Tomahawk GreyEyes samen met enkele Kask-studenten het startschot voor de zoektocht naar een nieuw symbool voor KAA Gent.

* ‘We stelden ons vragen rond ‘de indiaan’: vanwaar komt die, en is die nog van deze tijd? Zeer weinig supporters of Gentenaars kennen de oorsprong van het beeld’, aldus Ben Chikha, die ijvert voor meer historisch besef. ‘Dat doe ik juist uit liefde voor Gent en zijn voetbalclub.’

 * ‘Ik ben ervan overtuigd dat wij iets beters kunnen verzinnen dan het blijven herhalen van een misplaatste studentikoze grap van een eeuw geleden. Verzin iets mooiers, iets slims, iets visionairs.’

Culturele hoofdstad

* ‘De “indiaan” is een misplaatst symbool van het koloniale verleden. Maar ook vandaag wordt er nog pijn geleden, vertelde de Amerikaanse kunstenaar Tomahawk GreyEyes me’, zegt Ben Chikha.

* ‘Als Gent in 2030 de Europese culturele hoofdstad wil worden, is dit een uitgelezen kans om te tonen dat we in deze stad rekening houden met minderheden en met het verleden en de toekomst.

* ‘ De stem van de supporters moet worden gehoord. Met het verbranden van een vlag bereikt de theatermaker het omgekeerde van wat hij beoogt. Dit debat verdient beter.’

* Beelaert breekt dus een lans voor de Buffalo-indiaan.  ‘ De KAA Gent-indiaan verenigt in Gent. Onze werking bewijst dat elke dag opnieuw.’

 Rex-bioscoop getroffen door V2-raket

Zaterdag 16 december 1944. Het was 15u23 toen een gigantische knal door Antwerpen klonk. De stad leefde al twee maanden onder angstwekkende oorlogsgeluiden. Elke dag, soms zelfs elk uur, viel er wel ergens een Duitse V1 – “vliegende bom” – of een V2-raket. ( met dank aan Historiek)

* In de zes maanden onder de V-terreur (van oktober 1944 tot en met maart 1945) zouden er bijna 6 000 neerstorten in de Antwerpse provincie, wat neerkomt op ongeveer 36 per dag.

*** Alleen al in Antwerpen en haar randgemeentes vielen 4 229 doden: een dodelijke gemiddelde van 25 per dag. In heel België kostte de V-bommenterreur aan meer dan 8 000 mensen het leven en werden er bijna 9 000 inslagen geteld.

Zo begint het boek van schrijver Pieter Ressien

* Wat er die zaterdag 16 december gebeurde in het hartje van Antwerpen was het bloedige dieptepunt van de terreur: een V2 trof de overvolle cinemazaal Rex.

* 567 mensen stierven onder het puin van de Rex. Onder hen 296 geallieerde soldaten tijdens een namiddagje uit. 291 andere bioscoopgangers werden met vaak ernstige verwondingen uit het puin gehaald. De bominslag was op slag de dodelijkste van de hele WO II.

(foto vrij/gratis) De enige rechtstreekse verwijzing naar het drama is een tegel bij de ingang van de UGC-cinema op de De Keyserlei, waar toen de Rex gevestigd was. Die kwam er pas in 2009.

* “Een jaarlijkse herdenking is er niet. De pers besteedt er amper aandacht aan. Politici verzamelen niet aan de tegel om de 567 slachtoffers te herdenken, zelfs niet na een jaar vol terreur zoals 2016”, zucht Pieter nog na al die jaren.

Het verhaal van Pieter

* ‘Het vergeten’ begon al op de avond van 16 december 1944 zelf. Net zoals bij de andere V-bombardementen mocht er niets in de pers verschijnen over het drama in de Rex.

* Het is moeilijk voor te stellen, maar op de radio of in de kranten viel er dus helemaal niets over dit bloedbad te horen of te lezen. De geallieerde overheden hadden kort na de bevrijding in september 1944 al een volledige censuur afgekondigd op alles wat met V1- en V2-inslagen te maken had.

* Zelfs op de bidprentjes werd enkel gesproken van ‘gestorven ten gevolge van oorlogsomstandigheden’. De geallieerde Rex-slachtoffers waren officieel ‘gesneuveld’.

* Met geen woord werd er gerept over de dodelijke V2 of de bioscoopzaal. Die censuur is eigenlijk altijd blijven bestaan.

* Wie waren de echte daders van het dodelijkste V-bombardement uit de geschiedenis? Om 15.17 uur lanceerde Batterie 500 in het Nederlandse Hellendoorn een raket. Na enkele minuten landde die op de Rex, met de bekende gevolgen.

* Doelbewust was de aanslag zeker niet. Heinz Wellmann, die de raket mee had afgevuurd, benadrukt: ‘Onze officieren vertelden ons nooit waar onze V2’s op gericht waren. We wisten van Londen en vermoedden ook Antwerpen, maar dat is ons nooit direct gezegd. Enkel de navigators wisten het, niet wij die de raketten moesten klaarmaken.’

* De V’s vormden de eerste generatie van een nieuw soort oorlogswapens die van op grote afstand hun doelwit konden treffen. Het aantal kilometers tussen de lanceerinstelling en de geviseerde steden was zo groot dat de daders meestal onwetend waren. Op afstand doden maakt onverschillig.

* Ondanks de strenge censuur bereikte het nieuws over de aanslag op Cinema Rex opvallend genoeg algauw Hitlers Arendsnest. Voor de Duitsers was de Rex een groot succes. Hun V-wapens waren in hun doel geslaagd: terreur zaaien in de geallieerde gelederen.

Wraak

Want dat waren de V1’s en V2’s … Vergeldingswapens. Vliegende bommen en raketten die gebouwd werden om de geallieerde steden te terroriseren.

Met de V-bommen wilden de Duitsers bovendien wraak nemen voor de terreurbombardementen op hun steden.

* De V-oorlog eindigde bovendien opnieuw met een weerwraak. Ditmaal waren het de Britten die op 3 en 4 april duizenden bommen dropten op Nordhausen, het stadje nabij het ondergrondse concentratiekamp Dora, waar de V-bommen werden gefabriceerd.

* Het resultaat: 8 800 doden, onder wie meer dan 1 500 concentratiekampgevangenen. Bij dat ene vergeldingsbombardement vielen meer doden dan bij alle V-inslagen in België samen.

* Oorlog werd beantwoord met oorlog, waardoor er duizenden burgerslachtoffers vielen. Van dit wraakzuchtig geweld was in België de Rex het bloedige dieptepunt.

* Begin april 1945 (ik werd toen 2) vielen er eindelijk geen V’s meer en kwamen de Antwerpenaren uit hun kelders. Ook de provincie haalde opgelucht adem.

* En plots mocht er wel over de maandenlange terreur gepraat en gepubliceerd worden. Dat resulteerde in verschillende boekjes en folders, maar vooral de tentoongestelde V1 en V2 op de Groenplaats vormden een ware attractie. Toch kwam er geen grote herdenkingsplechtigheid in de stad.

** Elke dag angst – De terreur van de V-bommen op België (1944-1945).

En daarna werd er opnieuw gezwegen. Jarenlang.

* Is het typisch Belgisch? Over moeilijke, pijnlijke onderwerpen spreken we liever niet.

“Den bompa heeft het moeilijk, laat hem maar.”

* Pas de laatste jaren, nu de generaties die de wereldoorlogen hebben meegemaakt stilaan dreigen te verdwijnen, komen de verhalen weer bovendrijven.

* Maar ondertussen lijkt het drama van Cinema Rex vergeten, ook al leeft het nog altijd onder vele Antwerpenaren.

Pieter : “En toch is het niet te laat. Zouden we vanaf nu op 16 december niet kunnen herdenken wat oorlog echt betekent? Een dag waarop we ons hoeden voor de logica van oog om oog en tand om tand. Want net zoals 76 jaar geleden in Antwerpen sterven er dagelijks nog talloze mensen door haat en vergelding.”

***  Pieter Serrien

Boek: Elke dag angst – De terreur van de V-bommen op België (1944-1945)
Lees ook: De V2-raket, de ballistische raket van de nazi’s
Overzicht van boeken van Pieter Serrien

*  Pieter Serrien (1985, Kontich) is historicus en auteur van het boek Elke dag angst, waarin de geschiedenis van de V-bommenterreur en de Rex centraal staat.

*  Hij herdenkt het drama van de Rex door de publicatie van een documentaire op YouTube en een slachtofferlijst op zijn website.

* Meer info vind je op www.pieterserrien.be/boeken/elke-dag-angst. Zie ook: www.facebook.com/pieter.serrien & www.twitter.com/pieterserrien

Ludwig van Beethoven

16 DECEMBER … In eerste instantie vonden we zo goed als niets om een spetterend stuk te brengen. KLARA doet intussen erg haar best op de radio. Wij gingen te rade bij Wikipedia en…gelukkig. Die laadde onze korf vol met groot en minder groot nieuws. Te beginnen met …

Algemeen nieuws , als daar is …

    • Een zeer indringende en meeslepende biografie die zeker een welkome aanvulling is op het werk van biografen als Solomon en Lockwood. Juist door menige mythe te doorprikken, vergroot Caeyers de mythe van Beethoven: een prestatie een Beethoven waardig.
    • Tegelijk ga je door de analyses en historische perspectieven tal van muziekstukken opnieuw beluisteren; denk aan het Andante Favori, het Harpkwartet of de Achtste symfonie. Of de tekst van de Negende die onder Beethovens handen verandert van een dranklied in een Hymne aan de Humaniteit.
    • Door minutieus achtergronden en lijnen te geven krijg je soms zelfs het gevoel even terug te worden getransporteerd naar een publiek dat deze muziek voor het eerst hoorde.
    • Bijna schrijnend is de versie van de Onsterfelijke Geliefde die hier – tegen bijvoorbeeld Solomon in – behoorlijk overtuigend wordt gegeven, en als het verhaal van Minona klopt, dan krijgt het existentiële drama dat Beethoven van alle kanten omgeeft een schrijnende dimensie.
    • Mooi is ook de beschrijving van Beethovens omgang met pianobouwers, met name Nanette Streicher, en de invloed van nieuwe klavieren op Beethovens eigen ontwikkeling.
    • Ludwig van Beethoven
      (Bonn, 15, 16 of 17 december 1770 – Wenen, 26 maart 1827)

      Meer weten? Zoek het bij Wikipedia. Die weten er alles van, echt te veel om hier te vertellen. Wij beperken ons tot zijn meest bekende werken met een beetje uitleg erbij...

    • negen symfonieën, waarvan de 3e Eroïca, de 5e, de 6e Pastorale en de 9e de bekendste zijn. De laatste heeft een finale waarin vier zangsolisten en een koor de Ode an die Freude zingen op de tekst van Schiller.
    • 32 pianosonates
    • een groot aantal korte pianostukken, waaronder Für Elise, enkele Fantasieën en oerversies van delen uit sonates
      • Beethoven heeft al vrij direct aan het begin van zijn carrière een destijds reeds beroemd gedicht van Schiller, de “Ode an die Freude“, als lied voor zang en piano getoonzet (1794). In de negende symfonie werd dit gedicht opnieuw uitgewerkt in een grote oratoriumachtige vorm, als finale (1823).
        • Waarom Beethoven? Mijn vrouw en ik hebben jaren lang ‘Jan Caeyers en zijn Beethoven Academie’ haast op de voet gevolgd …
        • Een keer in de maand (2de woensdag) traden zij op in de Mechelse Vleeshallen, dikwijls met aankomende solo-artiesten uit (meestal) het Noorden (Zweden en Denen).
        • Begin deze eeuw werd de financiële druk echter zo groot dat ze er moesten mee stoppen. Jammer, maar helaas.

Shintoïsme niet langer staatsgodsdienst

Op last van de Amerikaanse bevelvoerder van Japan, generaal Mac Arthur, wordt op 15 december 1945 in Japan het Shintoïsme afgeschaft als staatsgodsdienst.

 

* Shintopriesters zijn geen overheidsfunctionarissen meer en op nieuwjaarsdag 1946 legt de keizer een opzienbarende verklaring over zijn eigen menselijkheid af waarin hij expliciet zijn goddelijke status afzweert.

* In Japan wordt met ontzetting gereageerd op het bevel. Als Mac Arthur zegt niet te willen tornen aan het keizerlijk systeem, wordt het voorstel in de nieuwe grondwet vastgelegd. Deze grondwet wordt in november 1946 afgekondigd en is op 3 mei van het jaar daarop van kracht.

* Hoewel verwacht werd dat conservatieve regeringen na het terugwinnen van de volledige soevereiniteit in 1952 zouden proberen de grondwet te veranderen, is ze sindsdien geen enkele keer herzien.

Shintoïsme

*** Naast de verering van de natuur had Shinto ook sterke nationalistische trekken. De keizer stamde af van de goden, en het Japanse volk stamde af van de kami. Dit leidde tot de gedachte dat de Japanse keizer het toonbeeld was van puurheid en goedheid.

* Hierdoor had Japan het recht over andere landen en volken te heersen. Het werd dus als excuus gebruikt om het Japanse militarisme te rechtvaardigen. Dit militarisme kwam erg sterk naar voren tijdens de Tweede Wereldoorlog.

1 2 3 … 5