DE BERLIJNSE MUUR

In de deze tijden van haast onbeperkte mogelijkheden is het vaak droevig om vast te stellen hoe weinig wij weten van onszelf, van onze afkomst, kortom van onze geschiedenis.

Geschiedenis is blijkbaar een zwak punt voor vele lezers. Toch waagden pakweg 500 moedigen zich nog aan ‘de Beeldenstorm’ en de atoombommen op Japan.

Naast de Beeldenstorm is bv. ook ‘de Berlijnse Muur’ een stuk van onze geschiedenis… Maar lees zeker ook dichtbij de Slag der Zilveren Helmen in Halen met een relaas uit de eerste hand.

DE MUUR VAN BERLIJN

Occupied_Germany_and_Berlin***  In de nacht van 12 op 13 augustus 1961 werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur.

In een paar weken tijd werd een betonnen, 45,3 kilometer lange hindernis opgebouwd tussen Oost- en West-Berlijn. Waarom eigenlijk?

* Na het einde van W.O. II werd het verliezende Duitsland door de winnaars opgedeeld in vier bezettingszones.

* De Sovjet Unie (Rusland en Co), de VS, het UK en Frankrijk kregen elk een deel van het land toegewezen. Dat gebeurde ook met Berlijn, de voormalige hoofdstad die nu in de Sovjetzone lag.

* Deze periode luidde het begin van de Koude Oorlog in, een periode van spanningen tussen het Westen en de communistische wereld van de Sovjets.

* 23 mei 1949 werd de westelijke zone van Duitsland de Bondsrepubliek Duitsland (BRD), op 7 oktober 1949 werd de Duitse Democratische Republiek (DDR) uitgeroepen op het grondgebied van de Sovjetzone.

330px-Berlin_Wall_1961-11-20* Voor de Muur er kwam, vluchtten al meer dan 2,5 miljoen mensen van Oost naar West. Nu de Muur helemaal dichtgemetseld was, daalde dat aantal fors.

* Families werden van de ene dag op de andere genadeloos van elkaar gescheiden. Vluchtpogingen van Oost naar West bleven evenwel legio. Zeker 138 vluchtelingen, mogelijk meer, werden ongenadig afgeknald als in een strooppartij.

* Een onhoudbare en verder ontoelaatbare toestand, vond ook de Russische president Gorbatsjov. Door zijn glasnost- en perestroika-politiek kwam er na 48 jaar eindelijk een einde aan die onmenselijke toestanden.

* De Berlijnse Muur viel op 9 november 1989. Mijn vrouw kon zich geen mooiere 44ste verjaardag wensen. Later werden ook de beide Duitslanden herenigd. Duitsland werd opnieuw Duitsland. Morgen meer …

*** Meer weten? Wikipedia raadplegen …

Slag der Zilveren Helmen (bis)

De ‘Slag der Zilveren Helmen’ vond plaats op 12 augustus 1914 in Halen. Bij aanvang van de Eerste Wereldoorlog meende men dat een cavaleriecharge nog voor een beslissing kon zorgen.

° Maar wat bleek? De Duitse cavalerie was niet meer van deze tijd. De Belgen gooiden hun fietsen in de gracht en sloegen de Duitse aanval met gemak af. Veel Duitse cavaleristen sneuvelden.

* Na afloop van de slag werden de zilveren helmen met karakteristieke spits verzameld. Net zoals de Vlamingen in 1 302 de gulden sporen van de Franse ruiters verzamelden.

* Als allerlaatste grote cavaleriecharge uit de geschiedenis mocht de Slag der Zilveren helmen wel op grote belangstelling rekenen van militaire historici.

* Achteraan in mijn brein zegt een stemmetje dat Veerlenaren gingen kijken naar die slag. Een tweetal zou hierbij ook gedood zijn… Iemand? (ludo.vervloet@telenet.be)

* De Duitse generaal Heinz Guderian wijdde aan de slag een compleet hoofdstuk in zijn Achtung: Panzer! -boek uit 1937. Daarin toonde hij aan dat cavaleriecharges als deze in deze moderne tijden gedoemd waren om te mislukken , en dat de tank hét wapen van de toekomst was.**

*** Vriend Louis uit Mortsel was er bij in De Slag – lees hieronder zijn verslag bij monde van … de overwinnaar in Halen

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

* In de Engelstalige literatuur staat de slag bekend als de Battle of Haelen.

°°° In Halen is er ook een militair museum dat helemaal aan De Slag der Zilveren Helmen is gewijd. Het museum is gelijkvloers en toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er zijn zitplaatsen. Het museum is open van 1 mei tot en met 31 oktober. Reken op € 25 voor een rondgang van anderhalf uur.

* Buiten de gewone openingsuren kan je altijd informeren naar een bezoek op afspraak. Het museum bezoeken onder begeleiding van een gids, kan enkel op afspraak.

Museum ‘Slag der Zilveren Helmen’
Rotemstraat 14

Godfried van Bouillon

Op 12 augustus 1099 stichtte Godfried van Bouillon (prent) een van de leiders van de Eerste Kruistocht, het Koninkrijk Jeruzalem. Enkele weken eerder was ‘de heilige stad’ door de kruisvaarders veroverd op de Saracenen.

* De kruisvaarders hadden Jeruzalem sinds juni 1099 belegerd. Nadat de stad was ingenomen werden de Joden en Arabieren afgeslacht.

* Dat de kruisvaarders niet alleen godsdienstige motieven hadden om de stad in te nemen blijkt wel uit het feit dat de buiken van verschillende slachtoffers werden opengesneden. Het gerucht ging dat de moslims gouden munten hadden ingeslikt om te voorkomen dat ze in handen zouden vallen van de kruisvaarders.

* Om het zoekwerk te vergemakkelijken werden de lijken later op een grote hoop gegooid en verbrand. Tussen het as was het eenvoudiger zoeken…

* Na de inname van Jeruzalem hadden de kruisvaarders het grootste deel van de Middellandse-Zeekust in het Midden-Oosten in handen.

* Godfried van Bouillon werd uitgeroepen tot ‘Beschermer van het Heilige Graf’. Het koninkrijk besloeg ongeveer het grondgebied van het huidige Israël en Libanon en strekte zich uit tot aan het vorstendom Antiochië.

* Rustig was het in het koninkrijk allerminst. Veel steden waren nog in handen van moslims. Kort na de inname van Jeruzalem moest Godfried zich al verdedigen tegen een Arabisch leger dat hij bij Askalon versloeg.

* Na de inname van Jeruzalem zou het grondgebied van de kruisvaarders nog twee eeuwen een slagveld zijn.

* Behalve het Koninkrijk Jeruzalem, dat tot 1291 zou bestaan, stichtten de kruisvaarders onder meer ook de graafschappen Edessa en Tripoli en het prinsdom Antiochië.

°°°  Meer weten? Op rood drukken.        – met dank aan Historiek –

Hans Memling (1430-1494)

De kunstschilder Hans Memling was afkomstig uit het Duitse  Hessen. Memling wordt wel gerekend bij de Vlaamse Primitieven. Dankzij de internationale handel in Brugge raakten de werken van Hans Memling vrij snel bekend in heel Europa. Brugge was in die tijd immers een erg belangrijk bestuurs- en handelscentrum.


Hans Memling: Maagd en kind met musicerende engelen (detail)

* Hans Memling werd omstreeks 1430 geboren in het Duitse Seligenstadt bij Frankfurt. De naam Memling wordt op verschillende wijzen geschreven, waaronder Memlinc, Memlinck, Mamlinc en Memmelinge. Hans Memling kreeg een opleiding bij Rogier van der Weyden in Brussel.

* Omstreeks 1455 vestigde Memling zich in het Bourgondische Brugge. Pas in januari 1465 werd hij er als bewoner ingeschreven. .

* Twee jaar later werd hij er ingeschreven in het Sint-Lucasgilde. In 1473 trad Hans Memling toe tot de Broederschap van O.L.V. ter Sneeuw. Daarmee bereikte hij een belangrijke sociale status.

* Hans Memling woonde in Brugge in de Sint-Jorisstraat. In 1480 kon hij het pand kopen. Vanuit zijn huis was aan de achterkant een doorgang met poort naar de Jan Miraelstraat. In deze buurt woonden veel kunstenaars. Lanceloot Blondeel woonde ook in de Sint-Jorisstraat. Pieter Pourbus had zijn atelier in de Jan Miraelstraat.

* Zeker in zijn vroegste werken blijkt zijn bewondering voor de Duitse kunstenaar Stefan Lochner en de Zuid-Nederlandse schilder Rogier van der Weyden.

* Bovendien bewonderde Hans Memling Jan van Eyck. De composities van Hans Memling worden gekenmerkt door evenwicht en symmetrie. Memling schilderde een sereen wereld- en paradijsbeeld. Heiligen en ‘gewone’ mensen leven in de schilderijen van Hans Memling in harmonie samen.

* Belangrijke werken van Hans Memling zijn ‘Johannesretabel’ (Sint-Janshospitaal, Brugge), ‘John Donne-triptiek’ (National Gallery, Londen), ‘Madonna met schenker’ (Kunsthistorisches Museum, Wenen), ‘Portret van een man’ (Mauritshuis, Den Haag), ‘Benedetto Portinari’ (Uffizi, Firenze) en ‘Verrijzenis’ (Louvre, Parijs).

* Hans Memling overleed op 11 augustus 1494 in Brugge. Hij werd begraven in de Sint-Gilliskerk. Op de Woensdagmarkt in Brugge staat een standbeeld van Memling , in 1871 ontworpen door Hendrik Pickery.

** Bewerkte tekst van Ruud van Capelleveen, Absolute Figures

ALCATRAZ … de naam alleen al

Alcatraz  federale gevangenis (1934)

 11 augustus 1934 arriveren de eerste federale gevangenen in de gevangenis op het eiland Alcatraz in de Baai van San Francisco.

* Volgens de overheid maakten de afgelegen ligging en de sterke stroming in de baai maken het voor gevangenen haast onmogelijk om vanaf Alcatraz te ontsnappen.

* Sinds 1907 werd het eiland al gebruikt als militaire gevangenis. Tijdens W.O.I zaten er vooral dienstweigeraars vast.

* Eind oktober 1934 kwam de gevangenis in handen van de United States Department of Justice en werd Alcatraz een federale gevangenis.

* Alcatraz herbergde de gevaarlijkste misdadigers van de USA. Gevangenen die  elders vluchtpogingen waagden, werden naar het gevangeniseiland overgebracht.

* In 1934 werd ook de beruchte maffiabaas Al Capone naar Alcatraz overgebracht. Aanvankelijk zat de maffiabaas gevangen in de Atalantagevangenis, maar toen bleek dat hij zijn bende vanuit die gevangenis nog steeds bestuurde werd hij verplaatst naar Alcatraz.

* Vanuit Alcatraz kon Capone de buitenwereld nooit meer bereiken. Zijn organisatie verdween geleidelijk. Toch probeerde Capone personeel om te kopen. Maar dat leverde alleen maar … de isoleercel op. Capone stierf in 1947, hij werd slechts …48 jaar oud, want geboren in 1899.

* In de jaren veertig werd de Amerikaanse moordenaar Robert Stroud naar Alcatraz overgebracht. Hij ging de geschiedenisboeken in als de Birdman of Alcatraz omdat hij zich gedurende zijn gevangenschap had bekwaamd in de ornithologie (vogelkunde).

* Tijdens een verblijf in een andere gevangenis had Stroud een belangrijke vogelstudie geschreven. Ook had hij toen vogels gehouden en verkocht. In het veel strengere Alcatraz mocht hij geen vogels meer hebben.

* Enkele tientallen gevangenen ondernamen toch een poging om te ontsnappen van het eiland. Volgens de officiële cijfers slaagde er echter niemand in levend weg te komen van het rotseiland.

* Van de 36 gevangen die een poging ondernamen, werden er 23 opgepakt, 6 gedood tijdens hun vluchtpoging, en 2 zouden zijn verdronken. De 5 andere vluchters zijn volgens de gevangenis waarschijnlijk verdronken in de wateren rond The Rock.

* De beroemdste vluchtpoging werd in juni 1962 ondernomen door Frank Morris, John Anglin en Clarence Anglin. Zij zouden hun cel via een losgemaakt luchtrooster hebben verlaten en vervolgens per vlot zijn gevlucht.

* Of het drietal levend aan wal geraakte, is niet bekend. Hun lichamen zijn in ieder geval nooit gevonden. Van deze ontsnappingspoging is de film Escape from Alcatraz  gemaakt. Een jaar na hun vluchtpoging werd het drietal weer opgesloten.

**  Sinds 1973 is Alcatraz open voor publiek. En opmerkelijk … op het eiland staat de oudste nog werkende vuurtoren van Californië.

** Onze lezer ‘Robert Rodet uit Veerle’ bezocht Alcatraz als een vrije burger. Zijn commentaar … “Wij zijn in 1990 in de gevangenis Alcatraz geweest. Dat was toen al een oud versleten kot. Ge moet niet vragen wat het nu is : wellicht klaar om om te vallen. Wie helpt duwen?”

De ‘Beeldenstorm’ en zijn gevolgen

In de zestiende eeuw (1501-1600) waren steeds meer mensen in de Nederlanden het niet meer eens met de rooms-katholieke kerk. De protestantse kerkhervormers Luther en vooral Calvijn geloofden weliswaar ook in God en Jezus Christus, maar de altaren en heiligen van de rooms-katholieken hadden ze daar echt niet bij nodig.

hagenpreek* Ze wilden een kerk waar ook het gewone volk zich thuis voelt,  waar Gods woord het belangrijkste is en waar de Bijbel wordt gelezen én uitgelegd.

* Ook vonden ze het niet goed dat de paus en de adel zoveel macht hadden. En dat rijke zondaars met rijkelijk betaalde aflaten hun zondige leventje ongestoord konden verder zetten.

* Veel protesterenden kwamen in open lucht bijeen. Samen luisterden ze naar ‘hagenpreken’, verboden toespraken van rondtrekkende dominees, en lieten zich ophitsen door een aantal volksmenners.

***   Op 10 augustus 1566, vandaag 456 jaar geleden, liep het helemaal uit de hand. De 30-jarige hoedenmaker Sebastiaan Matte hield die dag een hagenpreek, net buiten het stadje Steenvoorde in de Vlaamse Westhoek (nu Frankrijk).

* Na de preek bestormden twintig mensen het nabije Laurentiusklooster waar net een processie afliep. Ze gooiden er alle heiligenbeelden aan stukken en namen veel spullen mee.

* In de dagen, weken en maanden daarna breidden de onlusten zich uit. Overal werden kerken en kloosters bestormd en geplunderd. Het begin van de ‘Beeldenstorm’.

08101566c_beeldenstorm_kunsthalle_hamburg_frans_hogenberg.jpg()(mediaclass-media-thumb.919ec29506596ebdcb84c770c7b572639982ebbb)(crop-+898+302)(EA5E05B289E9400988481CC96285E2AF) * Eerst gebeurde het alleen in de Vlaamse Westhoek, maar daarna ook in gans Vlaanderen en Brabant.

* Eind augustus 1566 sloeg de Beeldenstorm over naar de noordelijke Nederlanden.

Overal moesten de kerken met hun beelden en ornamenten het ontgelden. In het zuiden bleef het zéééér onrustig.

***  Margaretha van Parma, de landvoogdes, sloeg in paniek als ze aan haar eigendommen in Brussel dacht. Filips II, de zoon en opvolger van keizer Karel – die zich hier nooit liet zien en liever koning van Spanje was – , werd op slag ziek in Spanje en hoorde van zijn gezanten dat de edelen zich verenigd hadden om hun bezittingen te beschermen.

hertog-van-alva-titiaan* Wanneer de storm bleef razen en de Calvinisten (volgers van Calvijn) her en der gedoogd werden, stuurde Filips de ijzervreter Alva met een leger van 10 000 beroepssoldaten naar onze streken.

* Alva, reeds een 60-plusser, was liever op pensioen gegaan, maar werd nu tegen zijn zin ook landvoogd omdat Margaretha het niet meer zag zitten en de vrome Filips te laf was om zelf een hand te komen uitsteken.

* Alva ging er meteen met de grove borstel door. De graven Egmont en Hoorn werden onthoofd. Brandstapels laaiden nog hoger op dan vroeger, maar voor de adel was het kwaad geschied: de Calvinisten kregen voet aan de grond, zeker in de het noorden van het voormalige Bourgondische rijk.

* Ook Farnese, de opvolger van Alva, kon dat niet beletten. De scheiding van Noord (Calvinistisch) en Zuid (Rooms) werd een feit na de val van Antwerpen (1585).

* De definitieve scheiding tussen noord en zuid kwam er evenwel pas in 1648 met de Vrede van Munster, waarbij de 7 Verenigde Nederlanden het latere Nederland werden en de Spaanse Nederlanden de kern vormden van het latere België.

  • In “Het Geuzenboek”, zijn laatste en monumentale werk van 700 pagina’s, verzamelde Louis Paul Boon uit het oeuvre van 33 bronnen de opstand van ‘les gueux’ (de bedelaars) tegen het gezag van de Roomse kerk en de adel in de Nederlanden van de 16de eeuw, pakweg 450 geleden. Pakkende verhalen van moord en brand voor/tegen het geloof en tegen de heersers uit die tijd. Het verhaal ook dat leidde tot de definitieve scheiding van wat wij nu als Nederland en België kennen.

Japan en ‘de bom’

Vandaag twee belangrijke stukken. Voor het eerst in de geschiedenis werden atoombommen gebruikt. Nog eerder zijn we aan de belangrijkste godsdienstkwesties ooit toe. Lees ze allebei. Belezen mensen als jullie wisten dit al langer, maar een ver- en opfrissing in deze hete dagen kan niet slecht zijn. Dachten wij …

* Na de Eerste Wereldoorlog werd Japan door Europa en de VS erkend als een koloniale macht . In 1931 leidden schermutselingen met het Chinese leger in Zuid-Mantsjoerije tot een Japanse invasie van het hele gebied.

* In oktober 1931 stemde de Volkenbond een resolutie waarin de terugtrekking van de Japanse troepen werd geëist. De resolutie was voor Japan het sein om in 1933 uit de organisatie te treden.

* Japan had ondertussen een aanzienlijk stuk Chinees grondgebied onder controle, en verwachtte van de westerse mogendheden dat zij de ordehandhaving in Oost-Azië aan Japan zouden overlaten.

** In 1937 werd een klein conflict net buiten Peking door Japan aangegrepen om China binnen te vallen. Het begin van de Tweede Chinees-Japanse Oorlog (1937-1945).

** Op 7 december 1941 viel Japan de Amerikaanse marinebasis in Pearl Harbor aan. ° Op 8 december 1941 ondertekende president Roosevelt van de VS de oorlogsverklaring aan Japan.

* De opeenvolging van verscheidene gebeurtenissen zorgde er uiteindelijk voor dat Japan in een oorlog belandde waarin het land het zou moeten opnemen tegen een overmacht bestaande uit o.a. de VS, China, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie.

* Toen Duitsland op 8 mei 1945 capituleerde had nog geen enkel land een werkend prototype van een atoombom voltooid.

* Op 16 juli vond de eerste test-explosie plaats (de plutoniumbom Trinity). Vervolgens kwamen twee atoombommen in aanmerking voor gebruik: een uraniumbom (Little Boy) en een plutoniumbom (Fat Man).

* Er zou lang nagedacht zijn of deze bommen ook echt ingezet moesten worden. Veel geleerden, w.o.Einstein,  waren tegen. De bom was immers ontwikkeld om Hitler voor te zijn, maar Duitsland was al verslagen.

* Uiteindelijk besloten de VS de bom tegen Japan te gebruiken. Het nieuwe wapen smeekte om getest te worden. En een atoomaanval zou de oorlog met Japan beslist verkorten waardoor veel Amerikaanse soldatenlevens gespaard zouden blijven. In feite een slappe argumentatie, want zonder die bommen zou Japan binnen de kortste tijd ook wel door de knieën gegaan zijn.

* De bommen werden afgegooid. Een ramp als nooit tevoren voltrok zich. Eerst in Hiroshima, enkele dagen later ook in Nagasaki.

* Door de na-effecten als gevolg van de ioniserende straling liep het dodental uiteindelijk op tot ongeveer 140.000 eind 1945.

* Volgens een in 2004 afgerond onderzoek door de gemeente Hiroshima, heeft Little Boy in totaal 237.062 levens gekost. In Nagasaki zouden nog zo’n 70.000 mensen zijn omgekomen, onder meer als gevolg van leukemie.

**** “Als ik Hiroshima en Nagasaki had kunnen voorzien, had ik mijn formule  (E=mc2) in 1905 verscheurd”,meldde de fel aangeslagen geleerde Albert Einstein.

***  Op 12 augustus 1945 besloot keizer Hirohito tot de overgave. Op 2 september werd de overgave van Japan officieel ondertekend aan boord van USS Missouri, een Amerikaans slagschip dat in de baai van Tokio lag.

* W.O. II was eindelijk afgelopen.  Maar het strijdtoneel verplaatste zich niet veel later naar Korea … Meer daarover later.    

(lv maakte een analyse uit berichten van Wikipedia – en liet de rode woordjes staan voor bijkomende info)

Het Watergateschandaal

Het Watergateschandaal of de Watergate-affaire was een politiek schandaal in de jaren 70 van de twintigste eeuw, waarbij bleek dat ongeoorloofde methodes waren gebruikt tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen van 1972.

* De affaire ontleent zijn naam aan het Watergate–gebouwencomplex in Washington waar in de jaren 1970 het hoofdgebouw van de Democratische Partij van presidentskandidaat Nixon  gevestigd was.

* Tijdens de verkiezingscampagne voor het presidentschap, in de zomer van 1972, 50 jaar geleden, was er ingebroken in het gebouw.

* Medewerkers van de Republikeinse Partij bleken te hebben geprobeerd afluisterapparatuur in het gebouw te plaatsen. Want …tijdens de campagne leken de Republikeinen van Nixon immers ook de strategie van de Democraten te kennen.

* In hun speeches kwam immers informatie naar buiten uit het campagneteam van de Democraten.

* Het Watergateschandaal dat hieruit voortvloeide, kwam aan het rollen dankzij twee journalisten van de Washington Post: Bob Woodward en Carl Bernstein.

* Deze journalisten waren getipt door de anonieme bron Deep Throat. Pas veel later bleek dat deze anonieme bron Mark Felt was, destijds de tweede man van de FBI.

* De twee journalisten kwamen met een serie onthullingen. Zo ontdekten ze bv. dat de Republikeinen zich schuldig hadden gemaakt aan corruptie bij het verkrijgen van verkiezingsgelden.

* Ook ontdekten ze dat er in het Witte Huis geheime lijsten waren bijgehouden van politieke tegenstanders en dat allerlei telefoons waren afgetapt.

* Verder bleken er onder meer lastercampagnes te zijn opgezet tegen belangrijke presidentskandidaten van de Democratische Partij.

* Richard Nixon verklaarde lange tijd helemaal niets te hebben geweten van de verschillende manipulaties.

* Toen bleek dat verschillende van de dubieuze zaken door zijn naaste medewerkers waren uitgevoerd, kwam hij zwaar onder vuur te liggen.

* In 1974 , twee jaar na de presidentsverkiezingen, gaf het Hooggerechtshof opdracht de bandopnamen vrij te geven.

* Toen werd duidelijk dat … Nixon en zijn campagnestraf wel degelijk betrokken waren geweest bij o.m. de inbraak in het Watergate – gebouwencomplex.

* Om een impeachment-procedure (afzetting) te voorkomen trad Nixon op 9 augustus 1974 af.

* Zijn opvolger -president Gerald Ford – verleende hem in september 1974 amnestie voor alle strafbare feiten die hij tijdens zijn presidentschap had gedaan … Die Amerikanen toch. 

(gelezen/bewerkt in Historiek en Wikipedia – vrije/gratis foto’s)

1 … 50 51 52 53 54 … 98