DE IJZEREN LONG

Op 29 juli 1927 werd de eerste ‘ijzeren long’ in gebruik genomen. De ademhalingstank werd ontwikkeld door de medische-onderzoekers Philip Drinker en Louis Agassiz van de Harvard Universiteit.

** Drinker en Agassiz ontwikkelden een tank die dit kon. (foto boven en onder)

* Het apparaat was in de eerste plaats bedoeld voor slachtoffers van het poliovirus. Veel mensen die aan deze ziekte leden, raakten verlamd waardoor ze niet meer zelfstandig konden ademhalen en stikten. Wie deze fase overleefde herstelde meestal volledig.

* De medische wereld zag daarom de noodzaak in van een apparaat dat de ademhaling van zieken op gang kon houden tot de patiënt weer zelfstandig kon ademen.

* De patiënt stak met het hoofd uit de tank die met een rubberen afsluiting luchtdicht werd gemaakt.

 * Vervolgens werd er lucht uit de tank gehaald om negatieve druk te creëren. De borstkas zette uit en een ademhaling werd gesimuleerd.

* De ‘ijzeren long’ werd een groot succes. Tijdens de polio-epidemieën van de jaren veertig en vijftig van vorige eeuw redde het apparaat duizenden mensen het leven.

(gelezen/bijgewerkt uit Historiek)

J.S. BACH

28 July (1750) overleed de absolute grootmeester van de Barok in Leipzig. JS Bach werd 65 en werd anoniem begraven. Bach had beslist meer verdiend. Erger nog, zijn naam en zijn muziek verdwenen  geruime tijd uit de belangstelling. Het was Felix Mendelsshon (in feite diens leermeester Zelter) die de grootmeester herontdekte.

* In 1829 verzorgde de twintigjarige Felix Mendelssohn de eerste uitvoering van de Matthäuspassion sinds Bachs dood. De belangstelling voor dit concert in de Singakademie in Berlijn was overweldigend.

* Mendelssohn was een groot pionier op het terrein van de Bach revival. Van zijn leermeester Zelter nam hij diens initiatief uit 1829 stiekem over en werd alzo de man die de muziekliefhebbers voor eeuwig en altijd zullen gedenken en dankbaar zijn.

* Eigenlijk gebeurde die eerste Bach-heruitvoering dus op vraag van Mendelsshons leraar, de vrijmetselaar Carl Zelter.

* Carl Friedrich Zelter was niet alleen componist, maar ook muziekleraar en dirigent in Berlijn. Ook hij wou als eerste het passieverhaal van Bach uitvoeren, maar de lepe Mendelssohn was hem te vlug af… Zo schrijf je ook geschiedenis.

* Een korte samenvatting van het Bach-verhaal vonden we op ‘de kalender met een hoek af’ die het wellicht ook bij ons aller Wikipedia haalde…

JS Bach (L)werd geboren in Eisenach, een stadje in Thüringen (R)

Dwaze diplomatie leidde tot oorlog

In de zomer van 1914 leidde een kettingreactie van onhandige diplomatie, wantrouwen en angst tot een wereldoorlog die vermeden had kunnen worden. Het politieke opbod ontketende een bloedbad en ook het neutrale België werd deze keer niet gespaard.

* De roerige Balkan was ver van ons bed en niemand maakte zich zorgen toen de Oostenrijkse aartshertog Franz-Ferdinand von Habsburg en zijn vrouw Sophie op 28 juni 1914 een bezoek brachten aan Sarajevo, hoofdstad van het door Oostenrijk-Hongarije geannexeerde Bosnië. In een vorige aflevering vertelden we over de moord op de aartshertog en zijn vrouw.

* De afkeuring van de moord op Franz Ferdinand was algemeen in Europa. Ook Londen, Parijs en Sint-Petersburg veroordeelden ze. Servië, met zijn gewelddadige interne en externe politiek, was niet erg populair in Europa. Ook Rusland, dat in 1882 een tsaar had verloren door een anarchistische aanslag, keurde de moord af.

* Drie opgepakte moordenaars erkenden vrij snel dat ze wapens hadden gekregen vanuit Servië. Dat verstevigde de “haviken” in Wenen die nu overwogen Servië met een aanval mores te leren, liefst met rugdekking vanuit Duitsland en met steun van Bulgarije en de Turken die beiden nog een ei te pellen hadden met Servië.

* De druk op Oostenrijk-Hongarije nam toe en op 28 juli 1914 , precies 1 maand na de moord op de aartshertog, verklaarde het de oorlog aan Servië. Maar behalve het beschieten van de Servische hoofdstad Belgrado, gebeurde er niet veel.

* Er was nu een Oostenrijks-Servisch conflict, nog geen wereldoorlog, maar het wantrouwen zou die snel veroorzaken. Op 30 juli kondigden Oostenrijk-Hongarije en Rusland een algemene mobilisatie af.

* Dat versterkte dan weer de Duitse vrees dat het land erg kwetsbaar zou worden voor chantage of een aanval. Berlijn stelde de Russen een ultimatum van 12 uur om hun mobilisatie ongedaan te maken. Frankrijk kreeg de waarschuwing niet te mobiliseren, maar deed dat toch.

* Op 1 augustus verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland, maar gevochten werd er nog niet.

* De Britten hielden de boot af, troffen wat voorbereidingen, maar leken niet geneigd om Rusland en Frankrijk bij te staan.

* Nog was alle hoop niet verloren, want echte gevechten bleven uit en in Parijs werd geaarzeld.

* De Franse socialist en pacifist Jean Jaurès  die ook elders in Europa veel gezag had, dreigde met stakingen tegen de oorlog, niet enkel door Franse arbeiders, maar ook bij de Duitse. Die stakingen moesten de industrie en de oorlogsvoorbereidingen lamleggen.

* Op de avond van 31 juli werd Jaurès in café “Le croissant” in Montmartre echter doodgeschoten door een terrorist uit het ultranationalistische kamp dat in Frankrijk aandrong op oorlog om het verloren Elzas-Lotharingen te heroveren. Met Jaurès stierf ook de stakingsbeweging.

* De Duitse legertop vreesde intussen dat er kostbare tijd verloren zou gaan en op op 1 augustus werd Luxemburg bezet.

*** Op 2 augustus kreeg België een ultimatum om Duitse troepen op het grondgebied toe te laten.

Dat werd verworpen en om 7.30 uur op 4 augustus vielen Duitse troepen België binnen en verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk. Het spel zat nu helemaal op de wagen.

WO I was een feit !

(gelezen/bewerkt uit Historiek/Wikipedia)

‘de vier jaargetijden’

Antonio Lucio Vivaldi werd 63 en overleed in Wenen op 28 juli 1741. Vivaldi is synoniem van Le Quattro Stagioni (De vier jaargetijden), een cyclus van vier vioolconcerten . Overbekend tot en met.

* Antonio Lucio Vivaldi werd in Venetië 1678 geboren tijdens … een aardbeving.    Zijn vader, die kapper en violist was, hielp hem met zijn muzikale carrière en werkte hem binnen bij de Cappella di San Marc , waar hijzelf een vooraanstaand violist was.

* Vivaldi werd priester. Hij kreeg al snel de bijnaam Il Prete Rosso (“de rode priester”), vermoedelijk vanwege zijn hoogblond haar.

* Na amper één jaar hoefde hij niet meer naar de mis omwille van zijn astma. Sommige bronnen vertellen echter dat hij de mis niet meer mocht opdragen omdat , als hij inspiratie kreeg voor een nieuw muziekstuk , hij dat gewoon ging opschrijven in de sacristie.

* Vivaldi was ook violist in een meisjesweeshuis in Venetië. De musicerende wezen stegen snel in aanzien, ook in het buitenland. Meisjes mochten in die tijd eigenlijk geen muziek spelen, dus gaven zij concerten van achter een doek. Voor hen schreef  Vivaldi de meeste van zijn concerten, cantates en gewijde muziek.

* In 1705 werd de eerste verzameling (raccolta) van zijn werk gepubliceerd. Er zouden er nog vele volgen. Als hij niet op reis was, vond men Vivaldi vaak in het weeshuis. Hij kreeg er de verantwoordelijkheid voor alle muzikale activiteiten .

* Weinig bekend is wel dat het grootste deel van zijn werk pas in de eerste helft van de twintigste eeuw werd herontdekt, en pas in de tweede helft ervan werd uitgegeven.

* Vivaldi’s muziek was vernieuwend en inspireerde de latere groten van de Barok, JS Bach op kop. Vivaldi’s composities waren erg helder, met harmonische contrasten, vernieuwende melodieën en nieuwe thema’s.

* Het vrolijke karakter van zijn muziek weerspiegelt Vivaldi’s plezier in het componeren, een belangrijke reden ook voor de enorme populariteit van zijn werk.

* De grote Igor Stavinsky beweerde zelfs dat Vivaldi niet honderden concerten had geschreven, maar slechts honderden variaties op één en hetzelfde concert. ’t Is maar hoe je het bekijkt.

* Hoewel Vivaldi priester was, had hij vele liefdesaffaires. Vaak met zangeressen waarvoor hij bestaande muziek een beetje op hun zangvermogen afstemde. Plagiaat dus. Maar wat geeft het, de meesten van ons onthouden toch alleen maar zijn 4 seizoenen. En die zijn wel heel mooi en … echt van hemzelf.

de Tachtigjarige Oorlog

In een vorige bijdrage lazen we in GvL dat Filips II , koning van Spanje, in de zomer van 1581 door de Staten Generaal van de Nederlanden met het ‘Plakkaat van Verlatinge’  werd afgezet als heer in de Noordelijke Nederlanden. Deze belangrijke verklaring diende later als voorbeeld voor andere landen.

* Met het Eedverbond der Edelen , die met een smeekschrift bij landvoogdes Margaretha van Parma aandrongen tot het stoppen van de vervolging van protestanten, begon alles.

* Na de onthoofding van de graven van Egmont en Horne werd de strijd tegen de Spaanse bezetter met tussenkomst van de Geuzen (protesterende edellieden) veranderd in een algemene opstand.

* In de Noordelijke Nederlanden schaarde stad na stad zich achter de door Willem van Oranje (de Zwijger) opgezweepte opstand.

In al deze steden vond een revolutie plaats. Katholieke bestuurders werden afgezet en moesten plaatsmaken voor protestanten.

De kerken werden grondig opgeruimd van de katholieke opsmuk en werden voortaan alleen voor de protestantse eredienst gebruikt.

* De Tachtigjarige Oorlog , die daarop volgde, was in feite een 80-jarige opeenvolging van belegeringen en veldslagen tegen de Spaanse bezetters. Er werd evenwel niet constant gevochten. Geldgebrek zorgde er voor dat de legerleiders veel gevechtspauzes moesten inlassen. De soldaten waren immers huursoldaten die vochten voor wie het best betaalde.

* Na de tien succesvolle jaren van prins Maurits van Nassau, de zoon van Willem De Zwijger, die vermoord werd, wilden de regenten in de belangrijke handelssteden minder geld aan de oorlog besteden. De strijdende partijen kwamen tot een overeenkomst. Het Twaalfjarig Bestand was daar het gevolg van.

* In Vlaanderen had de Roomse Marnix van St. Aldegonde in 1585 de herwonnen stad Antwerpen cadeau gegeven aan de Roomse Spaanse bevelhebber Farnese, die hij erg bewonderde… Vlaanderen bleef Rooms. De Beeldenstorm was vergeefs geweest. Alle Geuzen werden uitgeroeid en Vlaanderen bleef verpauperd achter.

* In deze woelige jaren maakte ook prins Maurits , de zoon van De Zwijger, gebruik van een verschil van inzicht onder dominees. Raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt werd onthoofd op het binnenhof. De macht kwam voortaan in handen van de stadhouders, de nazaten van Willem van Oranje.

* De Noordelijke Nederlanden werden na het Twaalfjarig Bestand nog nauwelijks bedreigd door het Spaanse Leger. In de Noordelijke Nederlanden rijpte de gedachte dat al het geld dat aan oorlog voeren besteed werd, weggegooid geld was.

* Ook De Spaanse koning Filips IV begreep dat de Noordelijke Nederlanden voorgoed verloren waren. Moegestreden tekenden Spanje en de Nederlanden op 15 mei 1648 de Vrede van Münster.

* Nederland was onafhankelijk en werd onnoemlijk rijk in de overzeese gebieden. Niet in het minst door de wijdverspreide slavenhandel waarin het een vooraanstaande rol speelde. Miljoenen mensen uit Afrika werden geroofd en verkocht aan de Amerikaanse grootgrondbezitters om er voor een hongerloontje te werken en te …sterven. Een inktzwarte vlek op het blazoen van hun ‘Gouden Eeuw”.

– foto boven Willem van Oranje (Nassau) De Zwijger – Vader des Vaderlands – gelezen en bewerkt uit Historiek en Wikipedia

… straks nog meer

Bommenwerper ramt “Empire State Building”

De bendeleden van nine/eleven in 2001 waren niet de eersten om door Amerikaanse torens te vliegen.

In de ochtend van 28 juli 1945 ramde een tweemotorige Amerikaanse Mitchell-bommenwerper in dichte mist de ‘Empire State Building’ in New York.

Hoewel de basisstructuur van de immense wolkenkrabber intact bleef en er geen echt instortingsgevaar dreigde, was de schade groot. Ook in mensenlevens. Bij het ongeluk kwamen in totaal 14 personen om het leven.

* De Empire State Building was in 1945 nog de grootste wolkenkrabber ter wereld. Piloot William F. Smith Jr., die tijdens W.O.II  al verschillende gevaarlijke expedities had geleid, vertrok vanuit Massachusetts voor een regulier personeelstransport naar een luchthaven bij New York.

* Rond de plek van bestemming was het zicht zeer slecht wegens een dichte mist. Smith vroeg toch toestemming om te landen, maar de luchtverkeerstoren was streng : zicht te slecht en landen onverantwoord.

* De Amerikaanse piloot was eigenwijs en zette de landing toch in. Met desastreuze gevolgen.

* Smith maakte een lichte bocht om recht over Manhattan te vliegen.Toen de lucht een beetje openbrak , bemerkte de piloot tot zijn groot afgrijzen dat hij tussen de wolkenkrabbers vloog. Te laat om een ongeluk te voorkomen.

* Smith ramde de noordwand van de Empire State Building ter hoogte van de 79e verdieping waar de kantoren van de Catholic Relief Services gevestigd waren. De bommenwerper sloeg een gat van ongeveer vijf bij zes meter in het imposante gebouw.

* De piloot kwam bij de crash om het leven, net als 2 van zijn collega’s in het vliegtuig en 11 personen in de wolkenkrabber, 14 in totaal. Daarnaast raakten tientallen mensen ernstig gewond.

* In de Empire State Building brak meteen een grote brand uit. Vele aanwezigen raakten ingesloten. Na zowat 40 min. was de brand volledig onder controle. De 11 konden zich redden.

Ravage in het Empire State Building na de crash (Publiek Domein – wiki)

* De verzamelde pers had het vooral over Betty Lou Oliver, een van de overlevenden van de ramp. Oliver werkte als lift-operator en bevond zich op de tachtigste verdieping toen de bommenwerper de wolkenkrabber ramde. Ze werd door de impact uit de lift geblazen.

* Omstanders probeerden de gewonde Oliver snel in veiligheid te brengen door haar in een andere lift te stoppen. Maar toen de deuren sloten, sloeg het noodlot opnieuw toe. De liftkabels knapten door de inslag van een van de vliegtuigmotoren en de liftcabine stortte met een enorme vaart naar omlaag.

* Pas na 75 verdiepingen kwam de cabine eindelijk tot stilstand. Oliver overleefde de gevaarlijke tocht op wonderbaarlijke wijze.

* Reddingswerkers troffen de Amerikaanse met gebroken bekken, rug en nek aan, maar…ze ademde nog. Betty Lou Oliver belandde in het Guinness Book of Records. Nooit eerder overleefde een mens zo’n lange vrije val.

* Dat de Amerikaanse deze bizarre val overleefde, was vooral te danken aan de geknapte liftkabels die op de grond een soort kussen vormden waardoor de landing werd verzacht. Ook de geperste lucht in de cabine zorgde voor een vertraagde val.      Betty Lou Oliver leefde na haar avontuur nog 54 jaar.

(gelezen en bewerkt uit Historiek/Wikipedia)

ROKEN ? BEIKES …

Roken, wie doet het nog in tijden dat het helemaal verboden is in huizen waar veel mensen samenkomen? En toch … is de sigaret nog lang niet vergeten en gebannen uit ons leven. Zelfs niet nu al jaaaaren lang bewezen is dat longkanker nog dodelijker is als gedacht.

‘Longkanker werd in de jaren veertig een veel voorkomende ziekte’, lezen we vandaag in Absolute Figures.

Na afloop van WO II begon de Brit Richard Doll zijn onderzoek naar longkanker voor de Britse Medical research Council.

Aanvankelijk dacht men dat de toename van het aantal longkankergevallen het gevolg was van … het massaal asfalteren van wegen, van uitlaatgassen of door de industrialisatie.

Nadat Richard Doll zijn bevindingen had gepubliceerd, duurde het nog jaren vooraleer de relatie tussen roken en kanker werd aanvaard.

In 1951 reeds begon Doll met het nieuw onderzoek, waarbij hij het rookgedrag van Britse huisartsen bestudeerde. De medici werden overtuigd en deden massaal mee aan wat een van de langst durende onderzoeken zou worden.

Na vijftig jaar, een jaar voor zijn eigen dood, publiceerde Richard Doll het bewijs dat de niet-rokers gemiddeld tien jaar langer leefden dan de rokers.

Doll ontving een massa onderscheidingen. Toch bleef hij werken en publiceren tot kort voor zijn dood in juli 2005. Hij werd 92.

– Gelezen bij Absolute Figures en aangepast –

N- en Z-Korea sluiten wapenstilstand (1953)

Op 27 juli 1953 werd er een wapenstilstand gesloten tussen Noord- en Zuid-Korea. Het eiland was al sinds 1950 verwikkeld in een burgeroorlog tussen het noorden en het zuiden . Een oorlog die ook wel de enige ‘hete oorlog’ van de Koude Oorlog werd genoemd.

* Bij het sluiten van de wapenstilstand werd o.m. afgesproken dat er een demarcatielijn (foto) en een gedemilitariseerde zone moest komen.

* De grens tussen beide landen loopt sindsdien ruwweg langs de 38ste breedtegraad en verschilt amper van de grens die voor het uitbreken van de oorlog tussen beide gebieden was getrokken.

* Winnaars kende de Koreaanse Oorlog niet, wel veel slachtoffers. Hoeveel burgers en militairen door de oorlog precies omkwamen is onbekend. De Verenigde Staten zeggen ruim 30.000 man te hebben verloren en China houdt het aantal dodelijke slachtoffers op 145.000.

** In deze oorlog waren ook vrijwilligers van de partij, gedreven door avontuur en geld. Veerle kende één vrijwilliger. Hij keerde gezond terug uit wat bij momenten de hel voorstelde.

*** Noord- en Zuid-Korea herstellen communicatieverbindingen

* Noord- en Zuid-Korea hebben in 2020, op de vooravond van het 68ste demarcatiejaar, de hotline tussen beide landen hersteld. Jammer genoeg is intussen weer een jaartje voorbij en is er van vrede nog lang geen sprake.

** Die telefoonlijn werd in juni 2020 reeds alweer gesloten door het noorden. Kort daarna werd ook een gedeeld kantoor in de gedemilitariseerde zone door de Noord-Koreanen opgeblazen. Het kantoor moest de samenwerking tussen beide landen verbeteren, het opblazen ervan betekende lange tijd het einde van officiële contacten tussen beide landen.

* De leiders van beide landen, de Noord-Koreaanse Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in, hebben sinds april vorig jaar wel persoonlijke brieven uitgewisseld om de relatie tussen de twee landen te verbeteren. Ze zijn overeengekomen om als eerste stap de hotline te herstellen, aldus het presidentiële kantoor van Zuid-Korea in een verklaring.

* De twee leiders kwamen ook overeen om het wederzijdse vertrouwen tussen beide Korea’s zo snel mogelijk te herstellen en de relatie weer voort te zetten. Voorlopig nog zonder resultaat.

 

* Leestip: De Koude Oorlog (1945-1991) – Samenvatting & Tijdlijn
* Lees ook: Koreaanse Oorlog (1950-1953)

 

             *** Verder nog op 27 juli …

 

  • 1866 – De eerste telegraafkabel tussen Amerika en Europa is gelegd.
  • 1890 – Vincent Van Gogh schiet zichzelf in de borst met een pistool. Aan zijn verwondingen overlijdt hij twee dagen later, op 29 juli 1890.
  • 1955 – Oostenrijk wordt onafhankelijk, de grote mogendheden beëindigen de bezetting.
  • 1986 – Meesterknecht Greg LeMond uit de Verenigde Staten verslaat zijn Franse kopman Bernard Hinault en wint voor de eerste keer de Ronde van Frankrijk.
  • 1990 – De laatste Deux Chevaux (geitje) rolt van de lopende band in de Citroën-fabriek in Portugal.

Dit alles en nog veel meer in …  Historiek

nederland(en) bijna onafhankelijkheid

Het Plakkaat van Verlatinghe (ook wel Acte van Verlatinghe) werd ondertekend op 26 juli 1581, vandaag exact 441 jaar geleden. Daarin zetten een aantal provinciën van de Habsburgse Nederlanden Filips II af als hun heerser.

** Het Plakkaat kan worden gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. Door de latere bemoeienissen van Engeland en Frankrijk zou het evenwel nog tot 1648 en de Vrede van Munster duren vooraleer de Nederlanden één echte, eigen staat werd.

* Het besluit tot het Plakkaat werd genomen op 22 juli 1581 tijdens een gewone vergadering van de Staten-Generaal van de Nederlanden in ’s-Gravenhage. De resolutie luidde:

Is huyden resolutie genomen op de verlaetinge vande Conink van Spaengnien, cassatie van zijnen zegel ende cachet, het gebruyck vande zegel vande Generaliteyt, waervan den audiencier es belast een ordonnantie by vorme van placcate te maecken.

* De tekst werd vastgesteld in Den Haag op 26 juli 1581. Het Plakkaat werd gedrukt bij de staatsdrukker Charles Silvius in Leiden en zoals gebruikelijk bij wetgeving direct verspreid.

* De tekst is gebaseerd op keuren waarin vrijheden van steden en vorstendommen waren opgesomd, zoals het Charter van Kortenberg (1312) en de Blijde Inkomst (1356).

*** De Staten verklaarden dat hun vorst, Filips II (zoon van keizer Karel en koning van Spanje) de vrijheden van vorstendommen en steden en hun eerder verworven rechten had geschonden en verklaarden hem vervallen van de troon. Het werd verboden zijn zegel en naam nog langer te gebruiken.

* Hoewel het Plakkaat van Verlatinghe geen onmiddellijke praktische gevolgen had, is het van groot symbolisch belang.

* Hiermee verwierp men voor het eerst officieel het gezag van de koning met als argument dat een volk het recht van opstand heeft wanneer een koning zijn plichten jegens zijn volk niet nakomt en zich als een tiran gedraagt.

* Dit argument werd nadien ook gebruikt in onafhankelijkheidsverklaringen in andere landen.

 *** De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 (foto Obama in Nl) heeft tekstdelen overgenomen. De Zeventien Provinciën , w.o. ook Mechelen, schaarden zich achter het besluit.

* Na de ondertekening gingen de Staten-Generaal op zoek naar een andere vorst. Pogingen met Franse en Engelse kandidaten mislukten.

* Uiteindelijk besloot men in 1587 om een republiek te worden en verder te gaan als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In 1588 werd dit een feit.

* Tijdens die periode werden de grootste delen van Vlaanderen en Brabant heroverd door Spanje. Dat leidde tot het ontstaan van Staats-Vlaanderen, Staats-Brabant, Staats-Overmaas en Spaans Gelre.

** De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden beleefde meteen een ‘gouden eeuw’ en bulkte van rijkdommen terwijl Vlaanderen… in diepe armoede achter bleef.

*** Het Plakkaat van Verlatinge werd in 2018 nog verkozen tot Het pronkstuk van Nederland, want door velen gezien als de onafhankelijksverklaring van het huidige Nederland.

– gelezen in Wikipedia – de allesweter –

1 … 54 55 56 57 58 … 98